Morgunblaðið - 26.08.2003, Blaðsíða 18

HÖFUÐBORGARSVÆÐIÐ
18 ÞRIÐJUDAGUR 26. ÁGÚST 2003 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
VERKJALYFIÐ aspirín gæti
gagnast í meðferð gegn vissum
tegundum krabbameins, að mati
breskra vísindamanna.
Lyfið kann að verka á sjald-
gæfa tegund af húðkrabbameini
og sumar gerðir brjósta-
krabbameins með því að draga
úr bólgum, að því er greint er
frá á fréttavef BBC.
Samkvæmt rannsókn vísinda-
manna við Institute of Cancer
Research í London, sem birt var
í tímaritinu Nature, eru líkur á
að hægt sé að nota aspirín til að
lækna ýmis konar sjúkdóma en
fyrri rannsóknir hafa gefið til
kynna að þetta mikið notaða og
ódýra verkjalyf gagnist gegn
hjartasjúkdómum.
Vísindamennirnir rannsökuðu
ákveðna tegund húðkrabbameins
sem lýsir sér þannig að stærð-
arinnar sveppalaga æxli spretta
upp í hársverði eða öðrum hár-
ugum stöðum á líkama viðkom-
andi. Þótt æxlin séu góðkynja
geta þau valdið hrikalegum af-
myndunum og óþægindum og
hætta er á að þau breytist að
lokum í lífshættulegt krabba-
mein.
Sjúkdómurinn gengur í erfðir
og orsakast vegna skemmdar á
ákveðnum arfbera (geni).
Bólgueyðandi geli
nuddað á æxlið
Vísindamennirnir leggja fram
þá tilgátu að hægt sé að vinna
bug á bólgunni með bólgueyð-
andi lyfjum eins og aspiríni en
þeir munu brátt hefja tilraunir
með lyfið á sjúklingum.
„Þegar um er að ræða þetta
tiltekna krabbamein teljum við
að hægt sé að nudda geli með
bólgueyðandi lyfjum á æxlið í
þeim tilgangi að minnka þau eða
bera það á sjúklinga með sjúk-
dóminn á byrjunarstigi, í for-
varnarskyni, “ segir Alan Ash-
worth, einn vísindamannanna
sem gerðu rannsóknina.
Aspirín gæti virkað
gegn krabbameini
BRESKIR og bandarískir sér-
fræðingar óttast að Alzheimer-
faraldur muni ganga yfir heiminn
á næstu áratugum, aðallega
vegna þess að fólk verður eldra
en áður. Þeir spá því að árið 2050
muni Alzheimersjúkum hafa
fjölgað um 150% frá því sem nú
er, samkvæmt nýrri rannsókn
sem birtist í tímaritinu Archives
of Neurology og sagt er frá á vef
BBC.
Bandarískir sérfræðingar hjá
samtökum Alzheimersjúklinga
óttast áhrifin af þessu á heil-
brigðiskerfið í löndum sínum sem
þeir segja að geti orðið gjald-
þrota. Breskir sérfræðingar spá
hinu sama en eru þó örlítið bjart-
sýnni. „Í Bretlandi teljum við að
tala sjúklinga muni hafa hækkað
um 150% árið 2050. Samt sem áð-
ur eru mikilvægustu fréttirnar þó
að eftir fimmtíu ár munum við
hafa náð gífurlegum framförum í
rannsóknum á sjúkdómnum,“ seg-
ir Harry Caton, formaður sam-
taka Alzheimersjúklinga í Bret-
landi.
Hann bendir á að meiri vitn-
eskja hafi fengist um starfsemi
heilans á síðustu 50 árum en á
síðustu 5.000 árum þar á undan.
„Það er því líklegt að til verði
áhrifaríkari meðferð, forvarnir
eða jafnvel lækning eftir fimmtíu
ár.“
Elliglöp gera vart við sig hjá
einum af hverjum fimm ein-
staklingum eftir áttrætt.
Óttast Alzheimerfaraldur
BLÖKKUKONU í Bretlandi sem
þarf að láta taka af sér fótinn var
boðinn hvítur gervifótur og henni
sagt að ef hún vildi svartan fót yrði
hún að borga fyrir hann.
Ingrid Nicholls segir, í samtali
við fréttavef BBC, að hún hafi orðið
„sár og reið“ þegar henni var sýnd-
ur hvítur gervifótur og sagt að ef
hún vildi fót sem passaði húðlit
hennar yrði hún sjálf að bera
kostnaðinn. „Þetta er eins og að
segja hvítri manneskju að hún verði
að fá svartan fót. Þetta er ekki rétt-
látt, þetta er niðurlægjandi,“ segir
Nicholls.
Yfirmenn heilbrigðiskerfisins
hafa í kjölfar umræðunnar um mál-
ið ákveðið að henni verði útvegaður
svartur gervifótur sér að kostnað-
arlausu. Talsmaður þeirra segir að
erfitt hafi reynst að fá fjárveitingu í
þessu tilviki en það hafi þó tekist.
Málið verði tekið fyrir og rætt
hvernig greiðslum verði háttað fyr-
ir sambærileg tilfelli í framtíðinni.
Blökkukonu boðinn
hvítur gervifótur
JAPANSKAR konur drekka te á
námskeiði í brezkum tesiðum í
Tókýó. Um þúsund manns sækja
slík námskeið í japönsku höf-
uðborginni á ári. Hver þátttak-
andi greiðir andvirði 13.500
króna fyrir grunnnámskeið í því
hvernig bera skuli fram „síð-
degiste“ að enskum sið.
Mikil temenning er í Japan en
tiltölulega nýtt er að Japanir sæk-
ist eftir að læra erlenda tesiði.
Reuters
Te drukkið að brezkum sið
Á FÖSTUDAGINN var undirritað-
ur samningur á milli Félagsstofnun-
ar stúdenta og matvörukeðjunnar
10–11 um að keðjan opni matvöru-
verslun á Eggertsgötu 24 nú í haust.
Verslunin verður á neðstu hæð í nýj-
um stúdentagarði, „Stóra garði“,
sem verður opnaður í haust.
Að sögn Guðjóns Karls Reynis-
sonar, framkvæmdastjóra 10–11-
verslananna, verður þetta tuttugasta
verslun keðjunnar og sú minnsta að
flatarmáli. Verslunin er einungis um
130 fermetrar og segir Guðjón að
það sé spennandi úrlausnarefni að
skipuleggja kjörbúð á svo litlu svæði.
Vöruval í búðinni taki mið af þeim
neytendahópi sem henni er ætlað að
þjóna; þ.e. ungu fólki og litlum fjöl-
skyldum. Meðal þess sem boðið
verður upp á er úrval af tilbúnum
frosnum réttum frá matvörufyrir-
tækinu Iceland í Bretlandi, en versl-
un 10–11 á háskólasvæðinu verður
fyrsta verslunin sem býður upp á
þær vörur.
Mikið gleðiefni
fyrir stúdenta
Davíð Gunnarsson, formaður
Stúdentaráðs Háskóla Íslands,
gleðst mjög yfir þessum samningi.
Hann segir að forysta stúdenta hafi
lengi barist fyrir því að komið yrði
upp kjörbúð á háskólasvæðinu.
„Þetta er mikið gleðiefni fyrir stúd-
enta og okkur líst ákaflega vel á að fá
10–11 sem samstarfsaðila. Forráða-
menn 10–11 hafa sýnt mikinn áhuga
á þessu verkefni og vilja vinna að því
að þróa verslunina með þarfir þessa
viðskiptavinahóps í huga. Þetta er
mikill áfangi fyrir okkur, að hafa
tryggt stúdentum tækifæri á að
eignast sína eigin hverfisverslun,“
segir Davíð.
Á blaðamannafundi vegna undir-
ritunar samningsins kom m.a. fram
að 10–11 hyggst leggja áherslu á að
bjóða upp á nýbakað brauð og gott
kaffi á morgnana auk þess sem hug-
myndir eru uppi um að vera með sér-
stakt horn þar sem hægt er að setj-
ast niður og komast á Netið í
gegnum tölvu sem sett verður upp.
Guðrún Björnsdóttir, fram-
kvæmdastjóri FS, tekur í sama
streng og Davíð og segist hlakka
mjög til samstarfsins við 10–11. „Það
er búið að bíða eftir þessu lengi. Við
erum sérstaklega ánægð að þetta sé
10–11 sem er að koma þarna inn því
þeir eru að gera vel í „klukkubúð-
unum“. Og það er gott að þessi bið
stúdenta skuli vera á enda,“ segir
Guðrún.
Matvöruverslun opnuð
á stúdentagörðum
Morgunblaðið/Þorkell
Andri Óttarsson, stjórnarformaður FS, Guðrún Björnsdóttir, fram-
kvæmdastjóri FS, og Guðjón Karl Reynisson, framkvæmdastjóri 10–11, við
undirritunina.
Reykjavík
BRÚARSKÓLI er nýr sérskóli sem
tekur til starfa í Reykjavík. Skólinn er
hugsaður fyrir nemendur með geð-
rænan, hegðunarlegan og félagslegan
vanda, sem geta ekki nýtt sér skóla-
vist í almennum skólum. Að sögn
Stefáns Jóns Hafstein, formanns
fræðsluráðs Reykjavíkur, ákvað
fræðsluráð á liðnum starfsvetri að
stofna nýjan ráðgjafarskóla sem sinn-
ir þeim nemendum sem eiga erfiðast
uppdráttar í skólakerfinu af einhverj-
um ástæðum.
„Skólinn hefur hlotið heitið Brúar-
skóli, sem vísar til þess að skólinn á að
brúa bilið á milli venjulega skólakerf-
isins og þess sem er sérdeild fyrir þá
nemendur sem hér eru,“ segir hann.
Skólinn tekur við hlutverki Einholts-
skóla og Hlíðarhúsaskóla, sem starf-
ræktir hafa verið síðastliðin ár, og
verður að hluta til með þjónustu við
nemendur af öllu landinu.
Sérstök deild verður stofnuð um
áramót fyrir nemendur með fíkni-
efnavanda, en þessir nemendur hafa
áður verið í Einholtsskóla. Stefán Jón
leggur áherslu á að stórt skref sé tek-
ið með því að skilja þessa nemendur
frá öðrum með nýju fyrirkomulagi.
Hann segir að með stofnun þessa nýja
skóla nýtist starfsfólk betur, sérþekk-
ing þess og stuðningur, í skólakerfinu.
„Það er að öllu leyti hið besta mál að
þessi skóli tekur til starfa. Við bindum
miklar vonir við þessa skipulags-
breytingu sem verður núna og á að
verða þessum börnum, sem hafa verið
svolítið utangarðs, til framdráttar,“
segir hann.
Einstaklingsmiðuð hópkennsla
Skólastjóri hins nýja skóla er Björk
Jónsdóttir, fyrrum skólastjóri Ein-
holtsskóla. Hún segir að kennslan
verði einstaklingsmiðuð hópkennsla,
og í skólanum verða um fjörutíu nem-
endur. Kennt verður í 4–6 manna
hópum, en skólinn verður ekki fullset-
inn fyrr en um áramót, er stofnuð
verður deild fyrir nemendur með
fíkniefnavanda. „Hér kemur til með
að vera mjög öflugt starfslið með
mikla reynslu. Hér verða nemendur
með geðrænan vanda allt niður í
fjórða bekk, en aðrir nemendur koma
inn í áttunda bekk. Það er reiknað
með að staða nemenda verði metin á
hálfs árs fresti til þess að athuga
hvort þau eru á réttum stað og hvort
staða þeirra er orðin þannig að þau
geti farið aftur í sinn rétta skóla,“
bendir hún á.
Miðað er við að allir nemendur í 8.–
10. bekk fari í kjarnagreinar, sem eru
íslenska, stærðfræði og íþróttir, en
geti síðan valið sér ýmis svið eftir
áhuga og færni. Meðal þess sem í boði
er er tungumálasvið, heimilissvið,
íþrótta- og útivistarsvið, listasvið og
bóklegt svið. Kennsla í verklegum
greinum miðast að nokkru leyti við
raunhæf verkefni, svo sem viðhald á
tréverki á skólalóðinni.
Björk undirstrikar að ákveðin
mannræktarstefna verði höfð að leið-
arljósi í starfi skólans. „Leiðarljós
skólans eru að það hafa allir eitthvað
gott í sér og eiga möguleika á að verða
betri manneskjur.“ Áhersla er lögð á
virðingu fyrir umhverfinu og sjálfum
sér og vellíðan í skólanum. „Mörg
þessara barna hafa gengið í gegnum
það að hafa liðið illa í skóla og við setj-
um stefnuna á að þeim líði vel.“
Tekur á geðrænum og
félagslegum vanda
Brúarskóli, nýr sérskóli, tekur til starfa í Vesturhlíð
Reykjavík
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Brúarskóli tekur til starfa í húsnæðinu sem áður hýsti Vesturhlíðaskóla, en hann hefur nú sameinast Hlíðaskóla.