Morgunblaðið - 30.08.2003, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 233. TBL. 91. ÁRG. LAUGARDAGUR 30. ÁGÚST 2003 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
Myndbanda-
veisla MTV
Tónlistarstöðin MTV veitti verð-
laun fyrir myndbönd Fólk 51
Sampras
hylltur
Sigursælasti tennisleikari allra
tíma kveður íþróttina Íþróttir 44
ALASTAIR Campbell, samskiptastjóri
Tonys Blairs, forsætisráðherra Bretlands,
hyggst hætta störfum eftir nokkrar vikur.
Sagði hann í gær fjölskyldu sína hafa goldið
háu verði mikið álag sem fylgdi starfinu og
tími væri kominn „til að halda áfram og
gera annað“, að sögn BBC. Eftirmaður
Campbells verður David Hill sem var sam-
skiptastjóri Verkamannaflokksins 1997.
Campbell sagði það hafa verið „einstök
fríðindi að fá að vinna svo náið í stjórnar-
andstöðu og í ríkisstjórn með manni sem ég
álít að sagan muni úrskurða að hafi verið
mikill forsætisráðherra sem kom í gegn
grundvallarbreytingum“.
Campbell hefur lengi verið umdeildur og
þótt harðskeyttur í samskiptum sínum við
fjölmiðla. Hann var sakaður um að hafa lát-
ið ýkja ógnina af vopnaeign Íraka í skýrslu
sem forsætisráðuneytið gaf út í fyrra til að
rökstyðja hernað gegn Írak. Campbell hef-
ur vísað ásökununum einarðlega á bug og
stjórnendur bresku leyniþjónustunnar hafa
staðfest framburð hans.
Blair hrósaði Campbell í gær. „Sá Alast-
air Campbell sem ég þekki er afburðasnjall,
ódeigur og traustur þjónn þess málstaðar
sem hann trúir á, ekki aðeins trúr málstaðn-
um heldur líka þjóð sinni,“ sagði ráð-
herrann. „Hann er og verður góður vinur.“
Reuters
Alastair Campbell á leið frá Downing-
stræti eftir að hafa skýrt frá afsögn sinni.
Campbell
á förum
London. AFP, AP.

Þótti/14
„EKKERT hefur gerst að undanförnu sem gefur
ástæðu til að ætla að minni líkur séu á því að af
stækkun Norðuráls verði en verið hafa hingað til.
Hugsanlegt er þó að afstaða meirihluta hrepps-
nefndar Skeiða- og Gnúpverjahrepps til skipu-
lagsmála hafi áhrif, en henni verður væntanlega
vísað til annars stjórnsýslustigs.“ Þetta segir
Ragnar Guðmundsson, framkvæmdastjóri fjár-
mála- og stjórnunarsviðs Norðuráls.
Hann segir að svo virðist sem greiningardeild-
ir sumra bankanna hafi oftúlkað áhrif skamm-
tímasveiflna á súrálsverð. Fjárfesting í áliðnaði
sé þess eðlis að nauðsynlegt sé að líta til langs
tíma til að ná fjárfestingunni til baka. Skamm-
tímasveiflur hafi því lítil áhrif.
Að sögn Ragnars er stefnt að því að Norðurál
gangi frá nýjum fjármögnunarsamningi upp á
185 milljónir Bandaríkjadala í næstu viku. Í end-
urfjármögnun Norðuráls er gert ráð fyrir að
hlutur innlendra lánastofnana aukist verulega.
Ragnar segir að bæði Seðlabankinn og fjár-
málaráðuneytið hafi í febrúar, þegar úrskurður
umhverfisráðherra um Norðlingaölduveitu lá
fyrir, slegið því nánast föstu að af framkvæmdum
við stækkun Norðuráls yrði. Það hafi þá verið
tekið inn í grunnforsendur fyrir efnahagsspá
næstu ára. Þetta hafi ekki verið í samræmi við
þau vinnubrögð Þjóðhagsstofnunar á sínum tíma.
Hún hafi ekki tekið framkvæmdir inn í grunn-
forsendur fyrr en þær voru ákveðnar.
Skammtímasveiflur hafa ekki áhrif
„Að undanförnu hefur Seðlabankinn farið
hægar í sakirnar og talað um að óvissa væri um
fyrirhugaðar framkvæmdir. Þetta virðist hafa
endurspeglast í umsögnum greiningardeilda
bankanna. Gengisáhrif virðast hafa komið fram í
vor þegar greiningardeildir bankanna gengu út
frá því sem gefnu að af stækkun Norðuráls yrði
þrátt fyrir að legið hafi fyrir að málið væri ekki
ákveðið. Þessu er hins vegar öfugt farið nú. Svo
er að sjá sem fyrirhugaðar framkvæmdir hafi
verið oftúlkaðar í báðar áttir.“
Ragnar segir að skammtímaverð á súráli hafi
hækkað verulega að undanförnu en sveiflur hafi
oft verið miklar og hafi ekki áhrif á áætlanir
Norðuráls. „Tilboð í öflun á súráli og rafskautum
liggja fyrir og næstu vikur verða tekin fyrstu
skrefin varðandi fjármögnunina, þar sem núver-
andi lán eru endurnýjuð, sem skapar svigrúm til
frekari fjárfestinga. Arðsemisútreikningum var
skilað til stjórnar fyrirtækisins í síðustu viku á
þeim mögulegu samningum sem nú liggja fyrir,
bæði á súráli og rafskautum. Í framhaldinu verð-
ur metið hvort arðsemin sé nægjanleg miðað við
þá ávöxtunarkröfu og þær væntingar sem gerðar
eru til álverðs í framtíðinni, til mjög langs tíma.“
Stefnt að endurfjár-
mögnun Norðuráls
LJÓST er að minnst 85 létu lífið og
vel á þriðja hundrað manns særð-
ust er mjög öflug bílsprengja
sprakk við Iman Ali-moskuna í
Najaf í Írak í gær, skömmu eftir
bænastund múslíma. Mohammed
Baqir al-Hakim, einn virtasti
klerkur sjía-múslima í Írak, lét lífið
í sprengingunni. Sjónarvottar
sögðu að sprengjan hefði verið
tengd við bíl hans og hefði sprung-
ið þegar hann hugðist aka frá
moskunni. Nokkrar skemmdir
urðu á moskunni.
Mohsen Hakim, frændi hins
látna og líklegur arftaki, sagði að
stuðningsmenn Saddams Huss-
„Ekki einu sinni Bandaríkja-
menn beittu sprengjum gegn okk-
ur á þennan hátt,“ sagði grátandi
kona. Sumir gagnrýndu samt
Bandaríkjamenn fyrir að hafa ekki
tryggt öryggi al-Hakims.
Herskáir sjítahópar hafa sumir
verið andvígir hófsamri stefnu al-
Hakims og viljað sýna meiri hörku
í samskiptunum við Bandaríkja-
menn en þær deilur tengjast einnig
tilraunum yngri manna til að taka
völdin í samfélagi íraskra sjíta.
Þess má geta að sprengjan var svo
kröftug að skemmdir urðu á aðal-
stöðvum eins af herskáu klerkun-
um, sjeik Muqtada al-Sadrs.
eins, fyrrverandi forseta landsins
og Baath-flokks hans, hefðu verið
að verki. Virtust flestir sjítar vera
honum sammála og formæltu
Saddam og mönnum hans. „Þeir
sem gerðu þetta eru svikarar og
skepnur. Þeir eru ekki sannir Írak-
ar,“ sagði Nagih Salah, fertugur
vörubílstjóri.
Fjöldi líka var grafinn undir
braki og mannfjöldi er fylgdist
með björgunarstarfinu hrópaði í
örvæntingu sinni „Guð er mikill!“ í
hvert sinn sem einhverjum var
bjargað eða lík fannst. Víða lágu
brunnir sandalar og höfuðklæði í
blóðpollum á svæðinu.
Sjítar kenna mönnum Saddams um mannskætt tilræði í Najaf
AP
Björgunarmenn og aðstandendur fórnarlambanna í Najaf leita í rústunum í grennd við Imam Ali-moskuna
helgu í gær. Sprengjan sem grandaði sjítaklerkinum al-Hakim og meira en 80 að auki var afar öflug.
„Svikarar og skepnur“
Najaf, Bagdad, Kaíró. AFP, AP.
Sjítaleið-
toginn ajat-
ollah Mo-
hammed
Baqir al-
Hakim, sem
myrtur var í
gær, var leið-
togi samtak-
anna Æðsta
ráðs íslömsku
bylting-
arinnar í Írak, SCIRI, sem
njóta stuðnings klerkanna í Ír-
an. Sjálfur var hann samanlagt
20 ár í útlegð í Íran en sneri
heim skömmu eftir að stjórn
Saddams féll. Stjórnvöld í
Teheran lýstu í gær yfir
þriggja daga þjóðarsorg vegna
láts hans.
Í síðustu ræðu sinni, sem
hann flutti nokkrum mínútum
áður en sprengjan sprakk, for-
dæmdi al-Hakim þá sem enn
væru hollir Saddam og rifjaði
upp ofsóknir Baath-manna
gegn sjítum. Jafnframt gagn-
rýndi hann harkalega her-
námsliðið fyrir að hafa brugð-
ist þeirri skyldu sinni að gæta
öryggis landsmanna.
„Við sögðum frá upphafi að
þeir [bandamenn] ættu að láta
Íraka sjálfa taka ábyrgð á ör-
yggismálum í landinu og
stofna bæri íraskan liðsafla
sanntrúaðra til að sjá um ör-
yggi hinna helgu staða í Írak
vegna þess að hernámsliðið
getur ekki nálgast þá.“
Útlagi
í 20 ár
Mohammed Baqir
al-Hakim
VERÐ á áli hefur ekki verið hærra í tvö ár
og hefur að undanförnu verið 10–12%
hærra en fyrir ári. Þetta kemur fram í nýj-
um hagvísum Seðlabanka Íslands og segir
þar einnig að framvirkt verð bendi jafnvel
til enn frekari hækkunar næstu mánuði.
Þriggja mánaða verð á áli á málmmark-
aðnum í Lundúnum í gær var um 1.430
Bandaríkjadalir tonnið. Verðið hefur að
mestu verið undir 1.400 dölum síðustu tvö
ár og fór raunar undir 1.300 dali í október
2001. Þar áður var álverð hins vegar mun
hærra eða allt upp í rúmlega 1.600 dalir í
ársbyrjun 2000 og fyrri hluta 2001.
Í ársreikningum álfyrirtækjanna hér á
landi kemur fram að álverð í fyrra var að
meðaltali rúmir 1.360 dalir tonnið.
Hrannar Pétursson, upplýsingafulltrúi
álversins í Straumsvík, segir að til lengri
tíma standi spár fremur til að álverð fari
lækkandi og það hafi verið tilhneigingin
sé álverð skoðað mörg ár aftur: „Aftur á
móti er verðið í ár heldur hærra en ég
held að álframleiðendur hafi almennt
reiknað með og það er auðvitað gott.“
Hæsta ál-
verð í tvö ár
Ástir
Allens
Samspilið milli ásta Woodys
Allens og mynda Lesbók 5