Morgunblaðið - 01.09.2003, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 235 . TBL. 91. ÁRG. MÁNUDAGUR 1. SEPTEMBER 2003 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
Hvarf
Amundsens
Nýjar upplýsingar gefa til kynna
hvar hann er að finna Erlent 14
Framarar náðu í
dýrmæt stig Íþróttir 6/7
Hvað gerir
lyftistöngin?
G. Norðdahl með hjálpartæki
fyrir hljóðfæraleikara 10
ARNARVARP gekk mjög vel í sumar og að
sögn Kristins Hauks Skarphéðinssonar, fugla-
fræðings hjá Náttúrufræðistofnun, hafa ekki
jafnmörg arnarpör orpið um langt árabil og var
fjöldinn sá mesti síðan talningar hófust samhliða
verndun arnarins. Alls fundust 57 pör við reglu-
bundna talningu í vor og 39 þeirra urpu. Telur
Kristinn að fleiri hefðu orpið ef ekki hefði komið
til slæmt kuldakast um mánaðamót apríl og maí,
en allnokkur pör voru þá komin með hreiður en
hættu við. Úr umræddum 39 hreiðrum komust
upp samtals 30 ungar úr 25 hreiðrum, en varp
misfórst hjá 14 pörum. Er miðað við stálpaða
unga í hreiðrum við athugun undir lok júlí.
Þríburar
Alls voru þrír ungar í tveimur hreiðrum í
sumar, sem er afar sjaldgæft, en aðeins sex til
sjö sinnum hafa þrír ungar komist upp úr sama
hreiðri á síðustu sextíu árum, að sögn Kristins
Hauks. Ekki komust þessir ungar þó allir á legg.
Í öðru hreiðrinu drapst einn ungi fljótlega, en í
hinu drapst einn ungi er hann var orðinn stálp-
aður og lék grunur á að hann hefði fallið úr
hreiðrinu út í sjó, og honum skolað burt með
straumnum. Í því tilviki sagði Kristinn að um
frjósamasta arnarpar landsins hefði verið að
ræða, par sem hefði komið upp ungum samfellt í
12 ár og stundum tveimur ungum.
Arnarpör urpu í sumar á þremur stöðum þar
sem ekki hefur verið arnarvarp í meira en
hundrað ár og auk þess hafa fullorðnir ernir sést
síðustu ár nærri fornum arnaróðulum á Suður-
landi. Sagði Kristinn Haukur að það væri
kannski bara tímaspursmál hvenær ernir hæfu
varp á einhverjum þeim óðulum á ný.
Hæg fjölgun
Íslenski arnarstofninn hefur verið í vexti síð-
ustu árin, en fjölgunin er þó mjög hæg. Kristinn
Haukur telur það eðlilegt, stofninum hafi verið
nær útrýmt upp úr aldamótunum 1900 og síðan
hafi hann staðið í stað í fimmtíu ár eftir frið-
unina. Þá hafi byrjað hæg fjölgun sem standi
enn. „Það var svo illa komið fyrir stofninum að
það var viðbúið að það tæki langan tíma að rétta
hann við. Síðustu árin höfum við því tekið blóð-
sýni úr öllum arnarungum og er nú hafin rann-
sókn á erfðauppbyggingu íslenskra arna. Við
viljum sjá hvort einhver svör liggja þar við þess-
ari hægu þróun,“ sagði Kristinn.
Íslenski arnarstofninn í vexti
Finnur Logi Stefánsson með arnarunga.
SERGEI Ívanov, varnarmálaráðherra Rússlands,
tilkynnti í gær að bannað yrði um tíma að draga úr-
elta kjarnorkukafbáta, í kjölfar þess að slíkur bát-
ur sem verið var að draga til
Kólaskaga til niðurrifs sökk í
illviðri á Barentshafi aðfaranótt
laugardags með þeim afleiðing-
um að níu af tíu mönnum um
borð fórust.
Flothylki, sem sett höfðu
verið á bátinn áður en hann var
dreginn, rifnuðu af í óveðrinu,
og höfðu rússneskir fjölmiðlar
eftir ónafngreindum heimildar-
mönnum í sjóhernum að flot-
hylkin hefðu ekki verið rétt fest á bátinn. Ívanov
sagði á laugardaginn að ekki hefði verið farið eftir
settum reglum um drátt á kafbátum, og nefndi að
báturinn hefði sokkið með stjórnturninn opinn.
„Þarna hafði greinilega áhrif þessi kæruleysislega,
rússneska trú á heppni, að þetta reddist allt,“ sagði
Ívanov í gær.
Slökkt mun hafa verið á kjarnaofnum kafbátsins
er hann var tekinn úr notkun, en umhverfisvernd-
armenn segja að hætta á leka sé samt mikil.
„Rússnesku
kæruleysi“
um að kenna
Moskvu. AP.
Sergei Ívanov
FYRSTU réttir haustsins voru í Baldursheimsrétt og Hlíðarrétt í
Mývatnssveit í gær, í logni og mildu veðri og tókust réttastörfin
einkar vel. Féð er vænt og fallegt eftir gott sumar.
Fjölmenni var í réttunum, einkum Hlíðarrétt, en eins og sjá má á
myndinni var fleira fólk en fé í réttinni. Setti þetta sitt mark á rétta-
stemninguna. Næstu helgi verður réttað á níu stöðum á landinu.
Morgunblaðið/BFH
Fleira fólk en fé í Mývatnssveit
YFIRVÖLD í Najaf í Írak föluðust í gær
eftir aðstoð bandarísku alríkislögreglunnar,
FBI, við rannsókn á sprengjutilræði við helg-
ustu mosku sjíta í borginni sl. föstudag. Að
sögn lögreglu létust 125 í tilræðinu, þ. á m.
trúar- og stjórnmálaleiðtogi sjíamúslíma í
Írak, ajatollann Mohammed Baqir al-Hakim.
Rúmlega 300.000 sjítar eru nú fótgangandi
á leiðinni frá Bagdad til Najaf með líkkistu
sem tákn um hinn látna leiðtoga. Þriggja
daga sorgartíð hófst í gærmorgun með bæna-
haldi í Bagdad. Útför Hakims á að fara fram í
Najaf á morgun.
Íraska lögreglan hefur handtekið 19
manns, þ. á m. marga útlendinga, vegna til-
ræðisins. Margir sjítar segja þó að fylgis-
menn Saddams Husseins, fyrrverandi Íraks-
forseta, og her bandamanna í Írak beri
ábyrgð á dauða Hakims þar eð hinir síðar-
nefndu hafi ekki gætt öryggis hans nógu vel.
Æðsti fulltrúi FBI í Írak, Tom Fuentes,
sagði að umbeðin aðstoð við rannsókn á til-
ræðinu yrði veitt. FBI stjórnar nú rannsókn
á sprengjutilræði við jórdanska sendiráðið í
Bagdad í síðastliðnum mánuði og tilræðinu
við höfuðstöðvar Sameinuðu þjóðanna í
borginni.
Írakar leita aðstoðar FBI
Najaf, Jeddah. AP, AFP.
OSAMA bin Laden kallaði saman „hryðjuverka-
ráðstefnu“ í Afganistan í apríl sl. þar sem hann
gerði grein fyrir áætlun um beitingu lífefnavopna í
næstu árásum al-Qaeda. Þetta er haft eftir hátt-
settum manni í talíbanahreyfingunni í nýjasta hefti
bandaríska fréttatímaritsins Newsweek.
Segir heimildarmaðurinn að al-Qaeda ráði þegar
yfir slíkum vopnum en nú sé verið að leita leiða til
þess að flytja þau að væntanlegum skotmörkum.
„Næsta skref Osama verður ótrúlegt,“ segir
heimildarmaðurinn.
Bin Laden
„leggur áherslu
á lífefnavopn“
Washington. AFP.
♦ ♦ ♦
Baráttan
á botninum