Morgunblaðið - 02.09.2003, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 ÞRIÐJUDAGUR 2. SEPTEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
NORRÆNU vímuvarnarráðstefnunni, sem
haldin er hér á landi, lýkur í dag. Norrænu
vímuvarnarráðstefnurnar eru haldnar ár-
lega og skiptast Norðurlöndin á um að
halda þær.
Pim Cuijpers er sálfræðingur og veitir
forstöðu geðverndar- og meðferðarstofn-
un Hollands. Hann ræddi á ráðstefnunni í
gær um árangur af forvarnarstarfi í skól-
um, en hann hefur gert mikilvæga sam-
anburðarrannsókn á árangri á þessu
sviði. „Í flestum Evrópulandanna er mikl-
um fjármunum eytt í verkefni af þessu
tagi. Þegar við skoðum niðurstöður kem-
ur í ljós að flest svona verkefni hafa ekki
áhrif á nemendur yfirhöfuð. Það eru að-
eins mjög fá sem bera einhvern árangur,“
segir Cuijpers.
Hann telur að ástæður þess að verkefni
af þessu tagi virka ekki eins og til er ætl-
ast séu nokkrar. Ein aðalástæðan sé sú að
nægur pólitískur vilji sé stundum ekki fyr-
ir hendi til þess að fylgja slíkum verk-
efnum vel eftir. Hann telur að stundum
skorti á nægilega samvinnu allra sem að
slíku starfi koma en hún sé nauðsynleg.
„Flest þessara verkefna eru hugsuð fyrir
fólk á aldrinum 10–13 ára, það er sá aldur
þegar börn komast á unglingsár og fara að
hugsa um vímuefni. Flest ungt fólk reynir
eitthvað, ekki endilega eiturlyf, heldur
áfengi og tóbak. Þegar sagt er við ungt
fólk að það eigi ekki að prófa þetta hlustar
það lítið. Það hugsar um líðandi stund. Það
sem þarf er að miða forvarnarverkefni að
lífi unglinganna sjálfra. Ungt fólk hefur
áhrif hvað á annað og í því samhengi er
hvatningin til notkunar vímuefna oft meiri.
Það þýðir ekki endilega að vera alltaf með
viðvaranir um áhrif vímuefna heldur þarf
að hjálpa ungu fólki til þess að finna hvað
það vill gera með líf sitt,“ segir hann og
leggur áherslu á að það þurfi að hafa í
huga þegar forvarnarverkefni eru fram-
kvæmd.
Mikill munur á neysluvenjum
milli Evrópulanda
Svíinn Björn Hibell, forstöðumaður
rannsóknarmiðstöðvar á sviði áfengis- og
vímuvarna, skýrði frá ESPAD-könnuninni í
fyrirlestri er hann hélt í gær. ESPAD-
könnunin er lögð fyrir 15–16 ára unglinga í
skólum í Evrópu til að kanna vímuefna-
notkun þeirra og segir hann að á þessu ári
hafi 35 lönd tekið þátt. Könnunin hefur
verið lögð fyrir í þrígang, á árunum 1995,
1999 og 2003, og hefur Ísland verið með
frá upphafi.
„Það er mjög mikill munur á notkun
vímuefna meðal ungs fólks milli landa í
Evrópu. Til dæmis virðist ungt fólk í S-
Evrópu drekka oftar en jafnaldrar þeirra í
N-Evrópu, en þeir drekka hins vegar
meira magn þegar þeir drekka,“ undir-
strikar Hibell. Hann segir að notkun eitur-
lyfja hafi mælst fremur lítil í flestum Norð-
urlandanna, ef Danmörk er undanskilin.
Mikil aukning á vímuefnanotkun hafi kom-
ið fram í niðurstöðunum á milli áranna
1995 og 1999 í mörgum landanna og þá
sérstaklega í löndum A-Evrópu. „Notkun
vímuefna og þá einnig áfengis hefur mælst
einna mest í Bretlandi, Írlandi og Dan-
mörku,“ segir Hibell, en treystir sér ekki
til þess að segja til um ástæður þess.
Norrænu vímuvarnarráðstefnunni lýkur í dag
Fæst forvarnarverkefni
bera árangur sem skyldi
ÞRÁTT fyrir margumtöluð erfið
skilyrði í sumar sem stöfuðu af
langvarandi þurrkum, vatnsleysi
og hitum, hefur vertíðin yfirleitt
verið góð þegar á heildina er litið.
Ákveðið landsvæði, Norðurland frá
Hrútafirði til Skjálfanda hefur
hins vegar ekki fengið smálaxa-
göngur og þar eru veiðitölur lágar.
Þær eru einnig í lægri kantinum í
Dölunum, en það er eðlilegt í ljósi
þess að þar stóðu þurrkar mun
lengur en annars staðar. Vel hefur
veiðst í Dalaánum að undanförnu.
Það verður þó að segjast eins og
er, að það eru sumar ár lakari en í
fyrra, t.d. Norðurá og Grímsá, en í
báðum er þó talsverður lax. Dæmi
um mjög góðar ár í sumar eru t.d.
Leirvogsá, Laxá í Kjós, Laxá í
Leirársveit, Þverá/Kjarrá, öll
vatnamót Borgarfjarðar, Langá,
Flóka, Haffjarðará, Straumfjarð-
ará, Djúpárnar, Vopnafjarðar- og
Þistilfjarðarárnar, auk þess sem
Rangárnar hafa verið mun betri í
sumar en í fyrra og mjög lífleg
skot hafa verið á Hvítár/Ölfusár-
svæðinu.
Smálax í Vopnafirði
Vífill Oddsson sagði í samtali við
Morgunblaðið að Selá hefði verið
frábær í sumar, þar væru nú
komnir um 1.300 laxar á land, mik-
ið af laxi væri í ánni og enn að
ganga. Það er talsvert af smálaxi í
ánni að sögn Vífils, en að vísu
smærri en oft áður. „Hann er mest
3–4 pund, en hlutfallið við stórlax-
inn er eðlilegt,“ sagði Vífill. Sömu
sögu er að segja um Hofsá, sem er
aðeins hundrað löxum á eftir Selá
og þar er aðeins veitt á flugu.
Of mikill lax?
Langá er ein magnaðasta á sum-
arsins, þar eru nú komnir um
1.800 laxar á land og áin gæti
hæglega endað í efsta sætinu.
„Það eru komnir um 1.570 laxar
upp á Fjall og 1.150 þeirra enn
óveiddir. Ég hef þessa stundina
mestar áhyggjur af því að of mikið
af laxi hrygni þar efra, ég hef það
eftir ráðgjafa okkar, Sigurði Má
fiskifræðingi í Borgarnesi, að áin
geti tæplega fóstrað slíka risa-
hrygningu,“ sagði Ingvi Hrafn
Jónsson leigutaki, en viðurkenndi
um leið að það væri skemmtilegt
vandamál að hafa of marga laxa í
ánni.
Önnur á á mjög góðu róli er
Laxá í Kjós sem hefur gefið um
1.530 laxa og rúmlega 200 sjóbirt-
inga 3 punda og stærri. „Við erum
á svipuðu róli og í fyrra, förum í
eitthvað rúmlega 1.600 laxa. Það
er meira af laxi en í fyrra, minna
hins vegar af stóru birtingunum,
það helst vanalega í hendur,“ sagði
Ásgeir Heiðar, umsjónarmaður ár-
innar.
Leirvogsá best?
Líklega er Leirvogsá með bestu
meðalveiðina á dagstöng í sumar. Í
fyrrakvöld voru komnir 445 laxar
á land, auk 112 sjóbirtinga sem
eru allt að 6 pund. Dálítið hefur
dregið úr veiði undir það síðasta,
níu laxar veiddust þó sl fimmtu-
dag. Mikið veiðist á flugu þessa
dagana.
SVFR og Frontiers
SVFR og ferðaskrifstofan
Frontiers eru að bindast samtök-
um um að selja hvort fyrir annað.
Frontiers er leigutaki Laxár í Kjós
og munu ítök SVFR í ánni aukast
til muna við þennan bræðing, en
jafnframt mun SVFR kynna og
selja Íslendingum veiðiferðir fyrir
Frontiers á erlendri grundu. Einn
markaðsstjóra Frontiers er
staddur hér á landi vegna þessa og
heldur sá kynningu á því sem
fyrirtækið hefur upp á að bjóða í
húsakynnum SVFR í kvöld.
Laxveiðin víða
mjög góð
Vignir Kristjánsson var ánægður
með 21 punda hæng sem hann fékk
úr Vitaðsgjafa í Laxá í Aðaldal.
ERU
ÞEIR AÐ
FÁ’ANN?
LJÓSMYNDAKEPPNI
Fréttavefjar Morgun-
blaðsins, mbl.is, og
Kodak er lokið, en
keppnin hófst 7. júlí og
henni lauk sl. fimmtu-
dag. Þátttakendur voru
1.069 og sendu inn alls
5.468 myndir. Flestir
sendu inn eina eða tvær
myndir, en aðrir voru
stórtækari; sá sem flest-
ar myndir sendi skilaði
inn 378 myndum, en
næstur þar á eftir átti
144 myndir.
Dómnefnd, sem var
skipuð ljósmyndurum og
myndborðsmönnum
Morgunblaðsins, skipti
innsendum myndum í
þrjá flokka; mannlífs-
myndir, listrænar mynd-
ir og landslags- og nátt-
úrumyndir, og valdi
síðan bestu mynd í
hverjum flokki. Sig-
urmynd var valin Hring-
iða mannlífs eftir Sig-
urbjörn Regin
Óskarsson, önnur verð-
laun hlaut myndin Frelsi
eftir Aldísi Pálsdóttir og
þriðju verðlaun hlaut
myndin Undir Selja-
landsfossi eftir Kjartan
T. Hjörvar.
Sigurbjörn Reginn fær
að launum Kodak LS633
stafræna myndavél og
Kodak prentstöð, Aldís
fær Kodak LS443 staf-
ræna myndavél og
Kjartan fær Kodak
CX4230 stafræna
myndavél.
Fréttavefur Morg-
unblaðsins, mbl.is, þakk-
ar þeim fjölmörgu sem
tóku þátt í keppninni.
Sigurmyndirnar og þær
tæplega 5.500 myndir
sem sendar voru inn, er
hægt að sjá á fréttavefn-
um, mbl.is.
Yfir
5.000
myndir
í ljós-
mynda-
keppni
Myndin Undir Seljalandsfossi, haustsól við Seljalandsfoss undir Eyjafjöllum eftir
Kjartan T. Hjörvar hlaut önnur verðlaun í ljósmyndasamkeppninni.
Frelsi er yndislegt, ég geri það sem ég vil
eftir Aldísi Pálsdóttur hlaut þriðju verðlaun.
Sigurmyndin Hringiða mannlífs, skemmtikraftur á götu í Kaupmannahöfn eftir Sigurbjörn Regin Óskarsson.