Morgunblaðið - 02.09.2003, Blaðsíða 16

ERLENT
16 ÞRIÐJUDAGUR 2. SEPTEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
LÖGREGLUMENN í borginni Kuf-
ah í sunnanverðu Írak handtóku í
gær alls fjóra menn eftir að hafa
fundið tvo bíla, hlaðna sprengjum.
„Okkur fannst bílsætin eitthvað af-
löguð og á þeim var nýtt áklæði.
Þetta fannst okkur grunsamlegt, við
rannsökuðum sætin og í ljós kom að
þau voru full af sprengjum,“ sagði
íraskur lögreglumaður sem ekki
vildi láta nafns síns getið. Hann
sagði mennina í bílnum hafa verið
frá Basra og á sunnudag hefði fund-
ist annar, sams konar bíll, einnig
hlaðinn sprengjum. Flestir sjítar
kenna stuðningsmönnum Saddams
Husseions, fyrrverandi forseta
landsins, um tilræðið í Najaf á föstu-
dag og önnur mannskæð hermdar-
verk að undanförnu.
Íraska lögreglan hefur handtekið
19 manns, þ. á m. nokkra útlendinga,
vegna tilræðisins í Najaf. Sagt var í
fyrstu að tveir mannanna væru Sádi-
Arabar en stjórnvöld þar segja það
rangt og í sumum heimildum er sagt
að allir hinir handteknu séu Írakar.
Að sögn lögreglu létust 125 í til-
ræðinu í Najaf, þ. á m. einn áhrifa-
mesti trúar- og stjórnmálaleiðtogi
sjía-múslíma í Írak, ajatollann Moh-
ammed Baqir al-Hakim. Hann var
andvígur hernáminu og gagnrýndi
ákaft Bandaríkjamenn og Breta fyr-
ir að tryggja ekki öryggi í landinu en
mælti samtímis gegn því að haldið
yrði uppi vopnaðri baráttu gegn
bandamönnum. Al-Hakim var leið-
togi öflugustu hreyfingar íraskra
Sjíta, Æðsta ráðs íslömsku bylting-
arinnar í Írak, SCIRI, en krafðist
þess ekki að komið yrði á klerkaræði
eins í Íran. Nokkrir ungir sjítaleið-
togar í Írak eru mun herskárri, vilja
berjast gegn bandamönnum og vilja
feta í fótspor Írana en sjítar eru um
60% íbúa Íraks.
Al-Sistani gagnrýnir
bandamenn
Annar ajatollah, hinn aldraði og
mikilsvirti Ali al-Sistani, fordæmdi í
gær tilræðið gegn al-Hakim. „Við
fordæmum þessar villimannlegu að-
gerðir og drögum hernámsliðið til
ábyrgðar fyrir öryggisleysið sem
þjakar Írak núna,“ sagði hann í yf-
irlýsingu sem send var út í hinni
helgu borg allra sjíta, Qom, í Íran.
Þar sagði ennfremur að ljóst væri að
þeir sem stæðu á bak við tilræðin að
undanförnu væru að reyna að æsa til
innbyrðis deilna í Írak.
Múslímaklerkar hafa varað við því
að líklegt sé að stuðningsmenn
Saddams eða al-Qaeda-hermdar-
verkasamtakanna muni gera enn
eina árásina á næstu dögum. Yfir-
völd í Najaf báðu á sunnudag um að-
stoð bandarísku alríkislögreglunnar,
FBI, við rannsókn á sprengjutilræð-
inu sl. föstudag. FBI stjórnar nú
rannsókn á sprengjutilræði við jórd-
anska sendiráðið í Bagdad fyrir
skömmu og tilræðinu við höfuð-
stöðvar Sameinuðu þjóðanna í borg-
inni.
Rúmlega 300.000 sjítar voru í gær
á leið frá Bagdad til Najaf fótgang-
andi með líkkistu sem tákn um al-
Hakim en nær engar líkamsleifar
leiðtogans fundust, aðeins hendurn-
ar. Þriggja daga sorgartíð hófst á
sunnudag með bænahaldi í Bagdad
en útförin á að fara fram í Najaf í
dag. Al-Hakim var í meira en tvo
áratugi í útlegð í Íran og var einn af
öflugustu andstæðingum Saddams
sem lét myrða tugþúsundir sjíta.
Sjálfur er hann súnníti.
Framkvæmdaráð Íraks tilnefndi í
gær 25 manna framkvæmdanefnd
eða ríkisstjórn og er talið að þetta
geti greitt fyrir því að Bandaríkja-
menn, sem fara með stjórnina í Írak,
færi Írökum aftur völdin. Um er að
ræða 13 sjía-múslima, fimm súnni-
múslíma, fimm Kúrda, einn Tyrkja
og einn kristinn mann. Fram-
kvæmdastjóri Arababandalagsins,
Amr Moussa, fagnaði í gær yfirlýs-
ingunni og sagði hana skref í rétta
átt.
Hoshyar al-Zibari, talsmaður
Lýðræðisflokks Kúrda, verður utan-
ríkisráðherra nýju stjórnarinnar.
Ibrahim Mohammed Bahr al-Uloum
Óttast fleiri
hryðjuverk
gegn sjítum
Hundruð þúsunda hylla minningu Al-
Hakims sem verður jarðsettur í Najaf
Bagdad, Kufah, Kaíró, Dubai. AP, AFP.
Reuters
Kista með mynd sjítaleiðtogans ajatolla Mohammed Baqir al-Hakims borin um götur Karbala í Írak í gær. Al-
Hakim var meðal þeirra sem fórust í Najaf á föstudag en alls er nú talið að fórnarlömbin hafi verið 125.