Morgunblaðið - 04.09.2003, Blaðsíða 8


-GH2 IJKL:%-M:N2-:LO?:P-:L J72=> HI2
 




 


  

 

 

 

 


  


 
 


  


! "#  +9:
+9
;<9:
;%9=
9=

LLJ 7 2
L
;9%
9&
;'9+
;+9

;2II2



&9

?:P-:L 
QG F?
Á AÐALFUNDI Kauphallar
Íslands á síðasta ári kom fram
að Kauphöllin væri að búa sig
undir að taka harðar á brotum á
markaðnum. Í framhaldi af því
ákvað stjórn Kauphallarinnar í
júní á síðasta ári að fela for-
stjóra hennar að taka ákvarð-
anir um beitingu viðurlaga
vegna brota á reglum hennar. Í
Kauphallartíðindum var í fyrra
skýrt frá þessari ákvörðun
stjórnarinnar og þar kom fram
að tilgangurinn væri að gera
eftirlitsstarfsemi Kauphallarinn-
ar skilvirkari og einfaldari í
framkvæmd og auka þannig
traust á markaðnum.
Vilji Kauphallarinnar til að
taka af festu á brotum á reglum
hefur komið skýrt fram á síð-
ustu misserum. Bæði í orði
kveðnu og með breyttum starfs-
háttum, eins og lýst er hér að
ofan, en einnig með beitingu
viðurlaga. Í því sambandi má
nefna að Kauphöllin beitti tvö
fyrirtæki févíti 17. janúar síð-
astliðinn. Í öðru tilvikinu var um
að ræða brot Búnaðarbankans á
flöggunarreglum vegna samn-
ings um meðferð hlutabréfa í
Fjárfestingarfélaginu Straumi.
Bankinn var beittur 4,5 milljóna
króna févíti fyrir brotið. Bank-
inn mótmælti í fyrstu en ákvað
svo að una févítinu en gerði at-
hugasemdir við að andmælarétt-
ar hefði ekki verið gætt.
Í hinu tilvikinu var um það að
ræða að Plastprent var beitt fé-
víti að fjárhæð 1.250 þúsund
krónum fyrir að hafa ekki, þrátt
fyrir ítrekuð tilmæli Kauphall-
arinnar, gefið út skráningarlýs-
ingu vegna aukningar hlutafjár.
Stjórnendur Plastprents, sem
var tiltölulega lítið félag með
fáa hluthafa og lítil viðskipti,
brugðust við með því að láta
taka félagið af skrá Kauphall-
arinnar, enda töldu þeir refs-
inguna harkalega.
Þessi févíti Kauphallarinnar
bentu eins og fyrr segir til þess
að tekið yrði harðar á brotum
en áður og að eftirlitið hefði
verið eflt. Niðurstaða Kauphall-
arinnar vegna nýlegra viðskipta
með hlutabréf í Skeljungi benda
til annars.
Kauphöll Íslands sendi í lok
síðustu viku frá sér yfirlýsingu í
Kauphallartíðindum vegna við-
skipta með hlutabréf Skeljungs
hf. 30. júní 2003. Í yfirlýsing-
unni kemur fram að „[b]etur
hefði mátt standa að upplýs-
ingagjöf um þessi viðskipti“ í
samræmi við reglur þar að lút-
andi auk þess sem ákveðnir
kauphallaraðilar „hefðu einnig
átt að halda að sér höndum í
viðskiptum með bréf Skeljungs
þar til að fullu var upplýst um
breytt eignarhald félagsins“.
Yfirlýsing Kauphallarinnar,
þau sjónarmið sem þar koma
fram og þau sjónarmið sem áður
höfðu komið fram hefðu átt að
gefa til kynna að þeir sem um
ræðir yrðu beittir einhvers kon-
ar viðurlögum, en Kauphöllin
getur beitt óopinberri áminn-
ingu, opinberri áminningu og fé-
víti ef hún telur að ekki hafi
verið farið að reglum. Í þessu
tilviki var ekki gripið til þessara
úrræða, en þess í stað birt yf-
irlýsing þar sem greint er frá
því hverju væri ábótavant.
Þetta kom á óvart. Enn
óvænni var þó túlkun á yfirlýs-
ingunni í kvöldfréttum Sjón-
varpsins síðastliðinn föstudag,
en þar sagði forstjóri Kauphall-
arinnar að hægt væri að segja
að þetta væri „ígildi áminning-
ar“. Óhætt er að fullyrða að
ekki er vel ljóst hvaða merkingu
á að leggja í það þegar Kaup-
höllin veitir „ígildi áminningar“
og skilaboðin til útgefenda og
markaðsaðila eru engan veginn
skýr. Mikilvægt er að reglur
markaðarins séu skýrar, en það
er jafnframt mikilvægt að fram-
kvæmd reglnanna og eftirlitið
með þeim sem eiga að fylgja
reglunum sé ljóst. Niðurstaða
þessa máls er ekki skýr en vek-
ur þess í stað óþægilegar spurn-
ingar um stöðu Kauphallarinnar
gagnvart útgefendum og mark-
aðsaðilum og getu Kauphallar-
innar til að beita þeim viðurlög-
um sem henni standa til boða.
Hafi ástæða verið til að beita
viðurlögum, til að mynda áminn-
ingu, átti að gera það, en ekki
að veita „ígildi áminningar“.
Hafi ekki verið ástæða til
áminningar var ekki heldur
ástæða til „ígildis“ hennar.
Eftirlit Kauphallarinnar er
mikilvægt og vonandi mun það
eflast eins og útlit var fyrir fyrr
á þessu ári og í fyrra. Í huga
markaðsaðila, útgefenda og fjár-
festa má eftirlitið ekki verða
einhvers konar „ígildi eftirlits“,
sem ræður ekki við að taka á
erfiðum málum.
Ígildi eftirlits
Innherji skrifar
innherji@mbl.is
FYRSTU Norrænu auglýsingaverðlaun-
in, Scandinavian Advertising Awards,
verða veitt í Stokkhólmi í fyrsta skipti 17.
janúar, en hægt verður að senda auglýs-
ingar inn í keppnina á tímabilinu 15.
september til 31. október. Af 18 dóm-
urum eru tveir íslenskir; Sverrir Björnsson
frá Hvíta húsinu og Örn Smári Gíslason
hjá Nonna og Manna/Yddu. Fyrirtækið
Black Crown Productions stendur að
keppninni, en keppt verður í sjö flokkum.
Heimasíða keppninnar er á www.black-
crown.se.
Þá stendur Samband íslenskra auglýs-
ingastofa, SÍA, fyrir samkeppni um Effie-
verðlaun í fyrsta sinn hér á landi í haust.
Þátttökufrestur er til 1. október, en verð-
launin verða afhent 7. nóvember. SÍA nýt-
ur við þetta verkefni stuðnings frá iðn-
aðar- og viðskiptaráðuneyti, Íslandspósti,
Morgunblaðinu og IMG.
Engin jafn hátt skrifuð
Á heimasíðu verðlaunanna, www.effie.is,
segir: „Effie-verðlaunin eru viðurkenning
fyrir auglýsinga- og kynningarefni þar
sem fer saman frjó og skapandi hugsun
og næm tilfinning og þekking á skilyrðum
þess að ná árangri í markaðssetningu á
vöru og þjónustu. Effie-verðlaunum er
þannig ætlað að stuðla að markvissari og
árangursríkari markaðssetningu.
Effie er samnefnari þeirra gilda sem
eru í fararbroddi í áhrifaríkum auglýs-
ingum. Engin auglýsingaverðlaun eru
eins hátt skrifuð og eftirsótt í jafn mörg-
um löndum.“
Tvær nýjar aug-
lýsingakeppnir
á næstunni
;"+

;"+

$!  % !
$!  %
      P


R0

R0 R0 P


S0 S0


S0 @3#, @3+, '( $3'
@3#, @3+, '( $3'
ÍSLENSKUR hlutabréfamarkað-
ur bregst við fréttum af fyrirtækj-
um eins og almennt má búast við á
skilvirkum markaði. Þetta kemur
fram í ritgerð Úlfs Viðars Níels-
sonar til meistaraprófs í hagfræði
við Háskóla Íslands. Kauphöll Ís-
lands styrkir gerð rannsóknarinnar,
en tilgangur hennar er að athuga
hvort, og þá hvernig, fréttir hafa
áhrif á ávöxtun og flökt íslenskra
hlutabréfa.
Að sögn Úlfs verða niðurstöður
greiningarinnar, þegar á heildina er
litið, að teljast jákvæðar fyrir ís-
lenskan hlutabréfamarkað og alla
almenna fjárfesta sem tengjast hon-
um. „Þegar þær eru bornar saman
við niðurstöður erlendra rannsókna
má segja að íslenskur markaður
standi jafnfætis öðrum mörkuðum,
með ýmsum undantekningum þó,“
segir hann.
Rökrétt viðbrögð
Úlf segir að í ritgerðinni sé banka-
geirinn sérstaklega tekinn fyrir, en
greind eru áhrif frétta sem sendar
voru út í gegnum Kauphöllina á
þriggja ára tímabili, 2000–2002, og
gengisraðir íslensku viðskiptabank-
anna lagðar til grundvallar. „Ég
flokka allar fréttir af viðskiptabönk-
unum fjórum á þessu tímabili í já-
kvæðar, ómarkverðar og neikvæðar
fréttir. Niðurstaðan úr þessum
hluta rannsóknarinnar er sú að
skýr merki séu þess, að markaður-
inn bregðist á rökréttan hátt við
innihaldi frétta. Þá breytist hluta-
bréfaverð fyrirtækja aðeins við þýð-
ingarmiklar fréttir sem snerta beint
rekstur viðkomandi fyrirtækis, en
að meðaltali ekki við ómarkverðar
fréttir,“ segir Úlf.
Að sögn Úlfs þarf skilvirkur
hlutabréfamarkaður að uppfylla
fjögur skilyrði. „Markaðurinn þarf
nánar tiltekið að bregðast hratt við
nýjum upplýsingum, skynsamlega,
eða í samræmi við upplýsingagildi
þeirra, aðeins við nýjum og áður
óbirtum fréttum og aðeins við
markverðum fréttum. Íslenski
markaðurinn uppfyllir öll þessi skil-
yrði og verður því að teljast skil-
virkur með tilliti til frétta,“ segir
hann.
Ekki markaðsfréttir
Rannsóknin tekur, að sögn Úlfs, til
áhrifa frétta almennt, þ.e. ekki til-
tekinna, sérvaldra frétta eins og
venjan hafi verið í íslenskum at-
burðarannsóknum til þessa. „Ég
kanna áhrif frétta sem varða fyr-
irtækin sjálf, ekki svokallaðra
markaðsfrétta, sem varða markað-
inn í heild sinni,“ segir hann.
Aðspurður segir hann að gögn
gefi tilefni til að ætla að áhrif frétta
komi fram samdægurs, þar sem
ekki sjáist áhrif daginn eftir birt-
ingu þeirra. „Ég kannaði einnig
hvort einhver áhrif kæmu fram
daginn fyrir birtingu fréttatilkynn-
inga, sem gæti bent til þess að inn-
herjaupplýsingar væru misnotaðar,
en svo reyndist ekki vera,“ segir
Úlf.
Ekki marktæk áhrif á flökt
Seinni hluti ritgerðarinnar fjallar
um samband frétta og flökts á
hlutabréfaverði. Þar eru tengslin að
sögn Úlfs mun veikari og auk þess
ómarktæk. „Engu að síður eru
merki um marktækt samband milli
fjölda útsendra fréttatilkynninga og
virkni markaða. Þannig eru til
dæmis merki um samband milli
fjölda fréttatilkynninga og veltu
með tiltekin hlutabréf, en engin
tengsl finnast milli fjölda frétta og
fjölda viðskipta.“
Íslenskur hlutabréfa-
markaður er skilvirkur
Morgunblaðið/Sverrir
Íslenskur hlutabréfamarkaður telst vera skilvirkur þar sem hann bregst við fréttum
af fyrirtækjum, að því er fram kemur í meistaraprófsritgerð Úlfs Viðars Níelssonar.
Fréttir hafa áhrif á
ávöxtun og flökt
HAGNAÐUR Vaka DNG
fyrstu sex mánuði ársins nam
34,6 milljónum króna en á sama
tímabili í fyrra var tapið 2,3
milljónir króna.
Rekstrartekjur Vaka DNG
fyrstu sex mánuði 2003 námu alls
168,7 milljónum króna en voru
227,4 milljónir fyrstu sex mánuði
síðasta árs. Inni í sölutekjum
þessa árs eru 25 milljónir sem er
sala á vörum af lager til DNG
ehf. Jafnframt eru 25 milljónir
færðar sem framleiðslukostnað-
ur. Þá er einnig 12,5 milljóna
söluhagnaður af varanlegum
rekstrarfjármunum.
Hagnaður samstæðunnar fyrir
afskriftir og fjármagnsliði,
EBITDA, var 21 milljón króna
að meðtöldum söluhagnaði
rekstrarfjármuna en hefði verið
um 8,5 milljónir að honum und-
anskildum. Afskriftir samstæð-
unnar voru 5,2 milljónir króna á
tímabilinu.
Fjármagnstekjur voru 15,3
milljónir króna en inni í þeirri
tölu er söluhagnaður vegna sölu
á 50% eignarhlut í DNG ehf. til
O. Mustad & Søn A/S fyrr á
árinu.
Forsvarsmenn Vaka-DNG
hafa óskað eftir afskráningu
hlutabréfa félagsins af Vaxtalista
Kauphallar Íslands og eru bréfin
því nú á athugunarlista.
Eigið fé í lok tímabilsins er
88,3 milljónir króna. Eiginfjár-
hlutfall í lok tímabilsins er nú
29,4% en var 16,6% um síðast-
liðin áramót.
Í tilkynningu til Kauphallar
Íslands kemur fram að horfur á
helstu mörkuðum eru áfram
dræmar, að Chile þó undanskildu
þar sem rekstur dótturfélags
hefur farið vel af stað. Búist er
við að rekstur Vaka DNG, að
undanskildum söluhagnaði, verði
í jafnvægi á árinu. Unnið verður
áfram að hagræðingaraðgerðum
og leitað leiða til þess að draga
úr kostnaði.
Samdráttur
í tekjum hjá
Vaka DNG
Óskað eftir afskráningu úr Kauphöll Íslands
● HAGNAÐUR Landsafls eftir skatta
nam 36 milljónum króna á fyrri helm-
ingi þessa árs. Á sama tímabili í fyrra
var hagnaðurinn 151 milljón króna.
Munar þar mestu um fjármunaliði,
sem voru neikvæðir um 95 m.kr. í ár,
en jákvæðir um 92 milljónir í fyrra.
Hagnaður fyrir afskriftir og fjár-
magnsliði (EBITDA) var svipaður og í
fyrra, eða 232 milljónir, borið saman
við 244 milljónir 2002.
Heildareignir félagsins námu
7.534 m.kr. í lok tímabilsins, en
6.873 milljónum um áramót. Eigið fé
var 1.441 milljón, miðað við 1.254
milljónir um áramót. Eiginfjárhlutfall
hækkaði úr 18,2% í 19,1%.
Veltufé frá rekstri var 101 milljón á
tímabilinu, miðað við 152 m.kr. fyrir
ári.
Minni hagnaður
Landsafls