Morgunblaðið - 10.09.2003, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 MIÐVIKUDAGUR 10. SEPTEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
TALSMAÐUR meirihluta hreppsnefndar
Skeiða- og Gnúpverjahrepps, Hrafnhildur
Ágústsdóttir, segir að áður en Landsvirkjun
hafi tilkynnt frestun á Norðlingaölduveitu hafi
önnur lónhæð komið til tals, eða 567 metrar yfir
sjó, mitt á milli þess sem Landsvirkjun og
hreppurinn vildu fara. Hjá Landsvirkjun feng-
ust þau svör að ýmsar útfærslur hafi verið
mögulegar en 568 metrar verið taldir lágmarks-
hæð að vetri til að tryggja rekstraröryggi veit-
unnar.
Hrafnhildur segir að tíðindin sl. föstudag um
frestun Norðlingaölduveitu hafi í raun komið
sér á óvart. Önnur lónhæð hafi komið til tals í
óformlegum viðræðum við Landsvirkjun en það
hafi ekkert náð lengra. Frekar hafi verið um
hugmynd að ræða en tillögu. Með 568 metra lón-
hæð, sem Landsvirkjun hefur viljað fara í að
vetri til, er stærð lónsins 7,1 ferkílómetri. Með
úrskurði setts umhverfisráðherra var kynnt til-
laga VST að 566 metra lónhæð og stærð lónsins
var þá 3,4 ferkílómetrar. Að sögn Hrafnhildar
yrði stærðin 5,6 ferkílómetar með 567 metra
lónhæð.
Þorsteinn Hilmarsson, upplýsingafulltrúi
Landsvirkjunar, segir að 567 metra lónhæð hafi
aldrei verið formlega til umfjöllunar. Ræddar
hafi verið ýmsar útfærslur en niðurstaða Lands-
virkjunar verið sú að lónið yrði að fara í 568
metra að vetri en gæti verið 566 yfir sumartím-
ann. Það hafi verið niðurstaðan eftir samráð við
Ásahrepp og sérfræðinga Umhverfisstofnunar
og útfærsla Landsvirkjunar hafi verið í fullu
samræmi við úrskurð ráðherra um að lón færi út
fyrir friðlandsmörk Þjórsárvera. Spurður hvort
567 metra lónhæð komi yfirleitt til greina segir
Þorsteinn þá ákvörðun stjórnar standa sem tek-
in hafi verið sl. föstudag í tengslum við orkuaf-
hendingu á tilsettum tíma til stækkunar Norð-
uráls. Minnir hann á að Norðlingaölduveitu hafi
aðeins verið frestað, undirbúningsvinna verði
áfram í gangi og framkvæmdin eigi eftir að
koma aftur til umsagnar sveitarfélaganna.
Viljum friða meira en minna
Fram kom í blaðinu í gær að bæjaryfirvöld á
Akranesi hefðu farið fram á fund með hrepps-
nefnd Skeiða- og Gnúpverjahrepps. Hrafnhild-
ur segir þá beiðni ekki hafa borist enn með
formlegum hætti en það verði í fyrsta lagi í
næstu viku sem hægt verði að koma á fundi.
Flestir hreppsnefndarmanna taki nú þátt í
göngum og réttum. Í fljótu bragði segist Hrafn-
hildur ekki sjá hvað hreppsnefndin eigi órætt
við Skagamenn en þegar fundarbeiðnin komi
verði hún tekin fyrir. „Við teljum að kynningin á
úrskurði setts umhverfisráðherra hafi verið sú
að 566 metra lónhæð sé það sem sáttin var um.
Við höfum frekar viljað friða meira en minna á
þessu svæði. Þess vegna höfum við ekki viljað
fara lengra inn í landið og höfum verið mjög
hugsandi yfir breytilegri vatnshæð. Út frá okk-
ar bæjardyrum séð höfum við ekki getað fallist á
568 metra lónhæð. Hvort afstaða okkar hafi úr-
slitaáhrif á stækkun Norðuráls skal ég ekki full-
yrða um. Ég hef trú á að ef það væri raunin hefði
Landsvirkjun farið í framkvæmdina á sínum
forsendum. Landsvirkjun segist hafa allt í hönd-
unum nema leyfið frá okkur og fyrirtækið hefði
getað gengið framhjá okkur. Ég trúi því tæpast
að frestunin sé alfarið okkur að kenna,“ segir
Hrafnhildur.
Hrafnhildur Ágústsdóttir,
fulltrúi í hreppsnefnd Skeiða-
og Gnúpverjahrepps
Önnur lónhæð
kom til tals
hjá hreppnum
SAMVINNUNEFND um miðhálendi Íslands
samþykkti á fundi sínum í gær að hefja kynn-
ingu á breyttu skipulagi hálendisins í samræmi
við útfærslu Landsvirkjunar um 568 metra lón-
hæð við Norðlingaölduveitu. Málið var sam-
þykkt en fulltrúi Reykjavíkurborgar í nefnd-
inni, Steinunn Valdís Óskarsdóttir, sat hjá.
Nokkrar umræður urðu á fundi nefndarinn-
ar í félagsheimilinu Ýdölum. Á endanum var
samþykkt svonefnt samráðsferli sem þýðir að
útfærsla Landsvirkjunar verður send til um-
sagnar hjá þeim sveitarfélögum sem land eiga
að veitusvæði Norðlingaöldu, þ.e. Ásahreppi
og Skeiða- og Gnúpverjahreppi. Síðarnefndi
hreppurinn hefur sem kunnugt er hafnað út-
færslu Landsvirkjunar um 568 metra lónhæð
að vetri. Að umsögn lokinni þarf nefndin að
auglýsa skipulagsbreytingarnar.
Útfærsla Lands-
virkjunar send
til umsagnar
ERLENDIR starfsmenn við Kárahnjúka-
virkjun eru óánægðir með laun sín og vilja fá
sambærileg launakjör og Íslendingar sem
starfa við virkjunina. Launasamningar virð-
ast mjög á reiki og Impregilo mun hafa tekið
upp nýtt launakerfi á virkjunarsvæðinu gagn-
vart erlenda vinnuaflinu, en það gengur gegn
samþykktum virkjunarsamnings. Meirihluti
erlenda vinnuaflsins á staðnum er frá Portú-
gal.
Ekki upplýstir um
launakjör á Íslandi
Í fyrrakvöld buðu fulltrúar verkalýðshreyf-
inga í samráðsnefnd um virkjunarsamning ís-
lenskum og útlenskum starfsmönnum við
Kárahnjúkavirkjun til fundar. Um 150 manns
mættu og var farið yfir launakjör- og kerfi,
vaktafyrirkomulag og kvartanir um aðbúnað.
Þorbjörn Guðmundsson, framkvæmdastjóri
Samiðnar og fulltrúi í samráðsnefnd um
virkjunarsamning, var á fundinum og segir að
portúgalskir starfsmenn vilji fá kaup og kjör
eins og íslenskir starfsmenn við virkjunina.
Svo virðist sem þeir hafi ekki verið upplýstir
um launakjör á Íslandi og að laun þeirra séu
ekki í samræmi við reglur þar að lútandi.
Þorbjörn segir að undanfarið hafi ráðning-
arsamningar erlendra starfsmanna verið yf-
irfarnir og séu þeir mjög takmarkandi. Það
líti út fyrir að einhverjir aðrir samningar séu
þar til hliðar. „Okkur sýnist að sá ráðning-
arsamningur sem við fengum að skoða sé
bara hluti af þeim samningi sem menn gera.
Það virðist sem Portúgalarnir skrifi undir
þrjá samninga sem taka til ákveðinna þátta
og við höfum ekki fengið þá alla,“ segir Þor-
björn.
Erfitt að ógilda samningana
Það er mjög erfitt að ógilda þessa samn-
inga,“ heldur Þorbjörn áfram. „Þó að þeir
standist ekki íslensk lög þá gilda þeir í Portú-
gal og ef menn hafa samið um einhverja
ákveðna tölu þar og menn fá eitthvað meira
hér er spurning um hvert það lendir.
Við getum komist að þeirri niðurstöðu að
samningarnir séu ógildir meðan viðkomandi
starfar á Íslandi, en það er ekki þar með sagt
að hann sé orðinn ógildur úti í Portúgal. Það
kann að verða mjög erfitt að rjúfa sambandið
þarna á milli. Ef einhverjar viðbótargreiðslur
eða leiðréttingar koma til þá er í það minnsta
ljóst að þær verða að fara beint til starfs-
manna.“
Aðbúnaður og umgengni
hefur batnað mjög
Hvað umkvartanir um aðbúnað varðar seg-
ir Þorbjörn að menn virðist hafa tekið sig
mjög á hvað það snertir og öll umgengni um
svæðið og vinnustaðina sé betri en áður.
„Uppbyggingin er í býsna góðum gír núna
eins og eins og allt virki mun betur núna. Það
er því líkast að menn hafi vaknað af þyrnirós-
arsvefni.
Spurður um framhaldið segir Þorbjörn að
nú verði athugað hvort hægt sé yfir höfuð að
losa samninga Portúgalanna. „Við munum nú
láta skoða hvort hægt sé að losa þessa samn-
inga og sé það hægt hvað gerist í kjölfarið.
Lögmenn okkar munu setjast yfir þetta á
næstu dögum og þetta þarf að vinnast nokk-
uð hratt. Ég álít að við höfum þessa viku til
að mynda okkur einhverja skoðun um fram-
haldið.“
Samráðsnefnd fékk að sjá hluta kjarasamninga Impregilo
Lögfræðingar athuga hvort
rifta megi samningum
Morgunblaðið/Steinunn Ásmundsdóttir
Kárahnjúkavirkjun. Morgunblaðið.
FORYSTUMENN verkalýðshreyfingarinnar
áttu fund í gær með Árna Magnússyni félags-
málaráðherra og Siv Friðleifsdóttur umhverf-
isráðherra um stöðu mála við Kárahnjúka-
virkjun. Að fundi loknum hét Árni því að skoða
nánar kjör erlendra starfsmanna Impregilo við
virkjunina en fram kom að aðbúnaður starfs-
manna væri stöðugt að batna.
„Þetta var gagnlegur fundur með ráðherr-
unum. Niðurstaðan var sú að skoða nánar kjör
erlendra starfsmanna við Kárahnjúkavirkjun,
einkum þeirra er koma í gegnum erlendar
starfsmannaleigur. Félagsmálaráðherra sagð-
ist ætla að skoða þau mál nánar og eiga svo
fund með okkur að nýju,“ sagði Grétar Þor-
steinsson, forseti ASÍ, við Morgunblaðið að
fundi loknum. Með honum voru Gylfi Arn-
björnsson, framkvæmdastjóri ASÍ, Halldór
Björnsson, formaður Starfsgreinasambands-
ins og varaforseti ASÍ, og Finnbjörn Her-
mannsson, formaður Samiðnar. Formaður
Rafiðnaðarsambandsins átti ekki heimangengt
á fundinn en þessi landssambönd eiga sæti í
samráðsnefnd um virkjanasamning við Kára-
hnjúkavirkjun.
Grétar sagði mikilvægt að farið væri að sett-
um leikreglum við virkjunina. Rökstuddur
grunur væri uppi um að erlendir starfsmenn
Impregilo væru ekki á þeim kjörum sem þeim
bæri.
Varðandi aðbúnað starfsmanna á virkjana-
svæðinu sagði Grétar verulegar breytingar
hafa orðið á þeim málum undanfarnar vikur.
Ástæða væri til að fagna því og vonandi kæm-
ust þau mál endanlega í gott horf.
Árni Magnússon félagsmálaráðherra sagði
talsmenn landssambandanna hafa bent á þau
atriði í kjaramálum sem mögulega væri ábóta-
vant. Þær ábendingar yrðu teknar til skoðunar
í ráðuneytinu og fundað að nýju um málið. Ekki
væri tímabært að tjá sig frekar að svo stöddu.
Félagsmálaráðherra tók undir með Grétari
um að fagna bæri bættum aðbúnaði starfs-
manna. Svo virtist sem orð forsvarsmanna
Impregilo fyrir fáum vikum væru að ganga eft-
ir. Það væri vissulega jákvætt. Eftir ákveðna
byrjunarörðugleika væru þessi mál á réttri
leið.
Verkalýðsforystan á ráðherrafundi um Kárahnjúkavirkjun
Ráðherra mun skoða nánar
kjör erlendra starfsmanna
Morgunblaðið/Þorkell
Árni Magnússon félagsmálaráðherra og Siv Friðleifsdóttir umhverfisráðherra á fundi með forystumönnum verkalýðshreyfingarinnar í gær. ♦ ♦ ♦