Morgunblaðið - 11.09.2003, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 11. SEPTEMBER 2003 B 5
































































































NVIÐSKIPTI BÍLAR
helst verið um að ræða þá sem eru með
einhvern rekstur í tengslum við útlönd,
tekjur í erlendum myntum eða eignir er-
lendis. Sveiflur geta verið miklar og
áhætta töluverð. Enginn af viðmælendum
blaðamanns innan lánakerfisins, sem haft
var samband við, vildi mæla með þessum
valkosti.
Til viðbótar við þá
lánamöguleika sem hér
hafa verið taldir upp
má nefna þann mögu-
leika að kaupa bíl á
raðgreiðslum, fáist til
þess heimild. Vextir
eru þá vissulega hærri
en gengur og gerist en
á móti geta t.d. komið
ferðapunktar hjá flug-
félagi. Fyrir suma get-
ur þessi leið því hugs-
anlega verið raunveru-
legur valkostur.
Lífeyrissjóðslán
hagstæðust
Í töflu hér á opnunni er
samanburður á
greiðslum vegna kaupa
á bíl sem kostar 1.500
þúsund krónur. Sýndar eru greiðslur ef
70% kaupverðs eru greidd með bílaláni,
annars vegar á þremur árum og hins veg-
ar á fimm árum, og ef bíllinn er leigður
samkvæmt einkaleigusamningi. Hafa verð-
ur í huga að í þessum dæmum eru að-
stæður kaupenda, annars vegar, og leigu-
taka, hins vegar, ekki þær sömu. Gert er
ráð fyrir að kaupendurnir eigi þær 450
þúsund krónur sem þeir þurfa að reiða af
hendi við kaupin en að leigutakinn eigi
þær 112 þúsund krónur sem hann þarf að
leggja fram sem tryggingagjald. Þá ber og
að taka tillit til þess að smurning og þjón-
ustuskoðun er innifalið í einkaleigu-
greiðslum en ekki þegar um bílakaup með
bílaláni er að ræða. Bæði þessi atriði eru
einkaleigu í vil.
Heildargreiðslur þess sem kaupir bíl
með 70% bílaláni til 3ja ára eru um 1.711
þúsund krónur. Eign í lokin er áætluð um
900 þúsund. Kostnaður er því samtals um
811 þúsund krónur.
Heildargreiðslur vegna bílakaupa með
70% bílaláni til 5 ára eru um 1.777 þúsund
krónur án verðbóta. Eign í lokin er áætluð
um 600 þúsund krónur og er kostnaður því
samtals um 1.177 þúsund krónur án verð-
bóta. Ætla má að þegar tekið hefur verið
tillit til verðbóta megi gera ráð fyrir að
heildarkostnaður við þessa leið sé hátt í
1.300 þúsund krónur, miðað við núverandi
aðstæður.
Heildargreiðslur vegna einkaleigu á bíl
sem kostar um 1.500 þúsund krónur eru
um 1.120 þúsund, miðað við núverandi að-
stæður. Ef tryggingagjald, sem greitt er í
upphafi, er endurgreitt við samningslok
eftir þrjú ár nemur heildarkostnaðurinn
vegna þessa um 1.008 þúsund krónum.
Enn skal minnt á að smurning og þjón-
ustuskoðun bílaumboðs er alla jafna inni-
falin í þessu verði.
Greiðslubyrði af lífeyrissjóðsláni sem
nemur 70% af verði bíls sem kostar 1.500
þúsund krónur, til 5 ára með 5,2% vöxtum,
er um 20 þúsund krónur á mánuði. Dæmi
eru um að lífeyrissjóðir bjóði upp á þessi
kjör. Heildargreiðslur af þessu láni á 5 ár-
um nema um 1.200 þúsund krónum án
verðbóta. Ef miðað er við að verðgildi bíls-
ins sé um 600 þúsund krónur eftir 5 ár er
heildarkostnaðurinn því um 600 þúsund og
að teknu tilliti til verðbóta um 700 þúsund
krónur miðað við núverandi aðstæður.
Ljóst er að bílakaup með lífeyrissjóðsláni
er það hagstæðasta sem í boði er fyrir þá
sem eiga kost á slíku láni.
Viðgerðir ekki fyrir alla
Það sem hér hefur verið borið saman á
fyrst og fremst við um nýja og nýlega bíla.
Eldri bílar eru hins vegar augljóslega
kostur sem vert er að skoða. Verðið er alla
jafna lægra og kaupin því auðveldari. Eitt
sem vinnur þó gegn kaupum á notuðum bíl
eru þær breytingar sem orðið hafa á bílum
almennt á undanförnum árum. Ýmiss kon-
ar þreifarar og nemar í vélum bíla og sjálf-
virkni á fjölmörgum sviðum hefur gert við-
gerðir á bílum flóknari en áður var. Því
hefur dregið úr því að fólk geti gert við
bíla sína sjálft og jafnvel er í mörgum til-
vikum þörf á sérhæfðum verkstæðum til
viðgerða. Kaup á notuðum bíl eru því
vandasamt verk sem getur þurft nokkra
heppni við. Með hliðsjón af því hvað kostn-
aður við leigu eða kaup á nýjum eða nýleg-
um bíl er mikill er þó næsta víst að notaðir
bílar eru enn sem fyrr það fyrsta sem
flestir velta fyrir sér.
i kostir
málum
pa en eru ekki ávallt raunhæfur möguleiki því kröfur um veðsetn-
a getur því komið sér vel fyrir þá sem vilja nýjan eða nýlegan bíl
u. Þetta
eika á og
á nýjum
kifæri sem
gretar@mbl.is
sem yngra fólk sé frekar á því að nýta sér
einkaleigu en þeir sem eldri eru. Engan
veginn er þó hægt að alhæfa nokkuð í
þessum efnum.
Einn viðmælandi blaðamanns segir að
einkaleiga hafi varpað ljósi á mismunandi
hugsunarhátt fólks. Þeir sem eldri eru vilji
eiga fyrir hlutunum og mynda eignir en
hinir yngri hugsi meira um hvað afgang-
urinn um hver mánaðamót leyfir. Þess
vegna sé einkaleiga góður kostur í þeirra
huga. Hinir eldri horfi því frekar til efna-
hagsreiknings heimilisins en hinir yngri til
rekstrarreiknings, svo notaðir séu frasar
úr viðskiptum.
Þó einkaleigu hafi verið vel tekið er enn
algengast að fólk kaupi sinn bíl, sam-
kvæmt upplýsingum frá bílaumboðum og
bílasölum. Ekki þarf að fjölyrða um það að
hagstæðast er að sjálfsögðu að staðgreiða
bílverðið. Það er hins vegar ekki á allra
færi.
Margir lánamöguleikar
Lánamöguleikar til bíla-
kaupa eru af ýmsum
toga. Algengast er að
lánshlutfallið á bílalán-
um fjármögnunarfyrir-
tækja og trygginga-
félaga sé allt að 70% af
kaupverði bíls og að
lánstíminn sé allt að 7
ár. Lánin eru óverð-
tryggð ef lánstíminn er
skemmri en 5 ár en
annars verðtryggð.
Vextir hjá öllum fjár-
mögnunarfyrirtækjun-
um og tryggingafélög-
unum eru nú þeir sömu,
10,3% af óverðtryggð-
um lánum og 8,0% af
verðtryggðum lánum.
Frjálsi fjárfestingar-
bankinn býður einnig bílalán og getur
lánshlutfall þeirra verið allt að 100% en þá
þarf bakveð í fasteign. Vaxtakjör hafa ver-
ið þau sömu og hjá fjármögnunarfyrir-
tækjunum og tryggingafélögunum upp á
síðkastið en frá og með deginum í dag
verða óverðtryggðir vextir bankans 10,0%
og verðtryggðir 7,8%, samkvæmt upplýs-
ingum frá Hólmgeiri Hólmgeirssyni hjá
Frjálsa fjárfestingarbankanum.
Skuldabréfalán hjá bönkum og spari-
sjóðum eru margbreytileg og taka bæði
mið af sögu viðskiptavinarins hjá viðkom-
andi lánastofnun og þeim tryggingum sem
hann getur lagt fram. Ábyrgðarmenn þarf
á skuldabréf sem eru til skemmri tíma en
5 ára en fasteignaveð ef lánstíminn er
lengri. Samkvæmt vaxtatöflum bankanna
og sparisjóðanna eru óverðtryggðir vextir
almennt á bilinu frá tæpum 9% og upp í
tæp 14%. Algengast mun vera að svo-
nefndum traustum viðskiptavinum þessara
stofnana bjóðist rúmlega 10% vextir á
óverðtryggðum lánum en aðrir greiði í
kringum 13% vexti. Vextir af verðtryggð-
um lánum banka og sparisjóða eru, sam-
kvæmt vaxtatöflum þeirra, á bilinu frá því
að vera í kringum 6,5% og upp í rúm 11%.
Af þessum lánum mun vera algengast að
traustir viðskiptavinir greiði nú í kringum
8% en vextirnir séu hins vegar almennt á
milli 10% og 11%.
Húsnæðis- eða heimilislán banka og
sparisjóða, sem mögulegt er að taka til
bílakaupa, geta verið til allt að 30 ára og
eru vextir af slíkum lánum nú í flestum til-
vikum tæp 7% auk þess sem þau eru að
sjálfsögðu verðtryggð. Algengt er að þessi
lán séu með föstum vöxtum.
Yfirdráttarlán sem vel er hægt að nýta
til bílakaupa eru alla jafna með hærri
vöxtum en bjóðast á skuldabréfalánum
banka og sparisjóða.
Nokkuð misjafnt er hvaða lánamögu-
leikar bjóðast hjá lífeyrissjóðum. Algengt
er að vextir af lífeyrissjóðslánum séu
u.þ.b. 1% yfir ávöxtunarkröfu húsbréfa,
eða um eða undir 5,5%, breytilegir, auk
þess sem lánin eru verðtryggð og einungis
veitt gegn veði í fasteign. Algengur láns-
tími er 5–30 ár.
Erlend lán eru hagstæð um þessar
mundir vegna lágra vaxta erlendis. Eitt-
hvað mun hafa verið um að fólk hafi tekið
slík lán til bílakaupa en þá hefur einna
..................
B í l a r s e m l e i g ð i r
e r u í e i n k a l e i g u e ð a
k e y p t i r e r u m e ð
b í l a l á n i e r u á v a l l t
n ý i r e ð a n ý l e g i r o g
þ a r m e ð d ý r a r i e n
s t ó r h l u t i þ e i r r a
b í l a s e m í b o ð i e r u á
b í l a s ö l u m , o f t á
h a g s t æ ð u v e r ð i .
..................
taklingsbundið og
möguleikum hvers
a bíl, og þörf er á
t að lífeyrissjóðs-
sem fólki standa
n eru hins vegar
aunverulegur val-
u skoðuð því kröf-
væntanlega fyr-
m.
um einkaleigu eru
ri en af láni sem
til kaupa á sam-
an eru skilin líf-
leigu á bifreið er
kaleigu og eigna-
ns vegar er ljóst
ndi aðstæður að
ega út í saman-
með bílaláni eða
klega við eftir því
ngri og markaðs-
notkun.
bílar sem leigðir
ptir eru með bíla-
ýlegir og þar með
ra bíla sem í boði
stæðu verði. Auð-
ppnina með sér í
Þegar slíkt dæmi
g viðgerðarkostn-
vel töluverður, til
þrátt fyrir allt
m því er samfara
n eða nýlegan bíl.
taðan bíl ber því
næsta víst er að
bæði frá bílaum-
num er svo að sjá
Líklegt er að gera megi ráð fyrir að af-
staða fólks til einkaleigu skýrist að hluta
af þeim mismunandi aðstæðum sem fólk í
þjóðfélaginu býr við. Hinir eldri eru e.t.v. í
meira mæli lausir við ýmsan kostnað sem
á yngra fólki hvílir, s.s. vegna íbúðar-
kaupa, leikskóla og annars. Möguleikarnir
til að binda fé í bíl eru því einfaldlega mis-
miklir.
Fyrir marga er bíll annað og meira en
tæki á fjórum hjólum til að komast á milli
staða á. Margir fá ánægju af því að eiga
bíl, hugsa um hann, bóna, ryksuga og
klappa á ýmsa vegu. Fyrir þá er ekki víst
að einkaleiga sé það sem þá dreymir um.


 3 
5
6
  
3  $
5

 & 
6

!6: 
;0<
" = ,
;>
5   $
;0<
$
5? 5
5
@ $3 = ,
;/A0
:
/A0<B
5= ,
;/A0<
CD 3: 
$8=+E
 @   
!+5 = ,
;A
3 <B
F,   

5  
8


5  
8
  
5  
&

:3

5 ? 5
5
;

 ,
6

E33
5
>0


 5
:
10

A <
..
.

,8!.
. .
.
.
 

 
 

 

!
"

  
 

 


 #

 " 
  "


$
 



"  %#&"
 
  "
$
5
A

..
.
..

,8!.

. . .
.
.
.
.
.. .
. . .
..
.
..

,8!.
 . . .
.. . .
. .


. . .
.
7 
5
6
  AA
AA
AA
AA
AA