Morgunblaðið - 14.09.2003, Blaðsíða 11

verðum að halda fyrirtækinu gang-
andi fram að því með innlendu fjár-
magni. Þar stendur hnífurinn í kúnni.
Og það skiptir miklu máli að koma
vörunni á markað sem fyrst, á meðan
við höfum forskot.“
Erlendir fjárfestar, sem sýnt hafa
áhuga á Kine ehf., hafa haft á orði að
fyrirtækið þurfi þá að skipta um rík-
isfang. „Hingað komu breskir fjár-
festar, sem kynntu meðal annars
styrkjakerfið í Bretlandi og hversu
auðvelt væri að koma upp hátækni-
fyrirtæki þar. Þeir setja sem skilyrði
fyrir fjárfestingu að fyrirtækið verði
breskt. Við höfum heyrt þetta viðhorf
víðar.“
Margar leiðir inn á markað
Þeir segja að íslenskir fjárfestar
hafi ekki nægilega reynslu af að
starfa erlendis. „Þetta á bæði við um
opinbera sjóði og einkafjárfesta. Op-
inberir sjóðir hafa ekki úthald til
áhættufjárfestinga. Nýsköpunarsjóð-
ur var til skamms tíma eini opinberi
aðilinn sem lagði fram áhættufjár-
magn. Núna er hann tómur. Samt
viðurkenna menn að það tekur
minnst 5–10 ár að koma fyrirtæki á
góðan rekspöl.“
Þrátt fyrir að útvegun fjármagns
hafi reynst þrautin þyngri eru for-
svarsmenn Kine bjartsýnir á framtíð-
ina. „Við erum búnir að byggja upp
tvo tæknigrunna, sem hægt er að
nýta á margvíslegan hátt. Annars
vegar er það myndbandsgreiningin,
sem hægt er að útfæra á sérhæfðari
hátt, fyrir golfara, hlaupara og aðra
íþróttamenn. Við höfum líka þegar
fengið ágætt tilboð frá bandarískri
bókaútgáfu sem gefur út bækur um
hreyfigreiningu og vill dreifa búnað-
inum okkar sem kennslugagni með
bók. Hinn tæknigrunnurinn, sem
þráðlausa tæknin byggist á, gæti líka
nýst á mörgum sviðum, ekki bara í
heilbrigðisgeiranum. Við gætum líka
farið í samstarf við aðra, til dæmis
fyrirtæki sem selja þrívíddarbúnað til
hreyfigreiningar, en vantar vöðva-
rita. Önnur fyrirtæki, sem annast til
dæmis kraftmælingar, geta einnig
nýtt sér tækni okkar. Við eigum því
margar leiðir inn á markaðinn.“
kdóma
rsv@mbl.is
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 14. SEPTEMBER 2003 11
„BÚNAÐURINN frá Kine nýtist okk-
ur mjög vel við rannsóknir og grein-
ingu á hreyfitruflunum þeirra sjúk-
linga sem til okkar leita. Við notum
mest KineMyo-einingarnar og þar
skiptir miklu að þær eru þráðlausar
og einfaldar í notkun. Við höfum líka
notað KineView-myndbandsgrein-
inguna og líkar vel,“ segir Karl Guð-
mundsson sjúkraþjálfari og fram-
kvæmdastjóri Hreyfigreiningar.
Fyrirtækið Hreyfigreining var
stofnað haustið 2000 af Karli og
Eyþóri Kristjánssyni sjúkraþjálfara.
Fyrstu árin var aðaláherslan á
greiningu stoðkerfisvandamála frá
hálsi og baki, rannsóknir og þróun
mælitækja. Frá ársbyrjun 2003
býður Hreyfigreining upp á heild-
arlausn fyrir fólk með verki og önn-
ur einkenni frá hryggjarsúlunni og
aðlægum svæðum. Þar starfa nú
tíu sjúkraþjálfarar, en fyrirtækið
rekur einnig rannsóknarstofu. Þar
er nú unnið að tveimur doktors-
verkefnum og tveimur masters-
verkefnum, auk þess sem nokkur
B.Sc.-verkefni hafa verið unnin þar.
Auk þessa rekur Hreyfigreining fag-
lega heilsurækt í tengslum við
sjúkraþjálfunina. Fyrirtækið hefur
átt samstarf við Kine ehf. í tvö ár.
„Við höfum þróað próf með Kine
og háskólanum í Queensland í Ástr-
alíu,“ segir Karl. „Í prófinu notum
við KineMyo-einingarnar til að meta
yfirborðsvöðva í hálsi hjá þeim sem
orðið hafa fyrir hálshnykk. Við höf-
um líka notað KineView-mynd-
bandstæknina til að meta óeðlilegt
hreyfimynstur hjá bak- og háls-
sjúklingum. KineView gerir okkur
kleift að greina vandann og meta
árangur meðferðar.“
Í rannsóknum á sjúklingum sem
þjást eftir hálshnykk eru sér-
staklega skoðaðir þeir vöðvar í hálsi
sem liggja næst hrygg. „Háls-
sjúklingar ná oft ekki að virkja
þessa vöðva að nýju eftir óhapp.
Stærri vöðvar taka þá að sér hlut-
verk þeirra. Við notum KineMyo-
einingarnar til að skoða virknina í
þessum stærri, ytri vöðvum og það
er sérstaklega heppilegt að tækin
eru þráðlaus, því þá eru hreyfingar
sjúklingsins óheftar. Mælingar sýna
okkur hvort stærri vöðvarnir hafa
tekið við hlutverki minni vöðvanna
og þá getum við ákveðið hvers kon-
ar meðhöndlun sjúklingurinn þarf
að fá. Minni vöðvarnir skipta miklu
fyrir stöðugleika hryggsins og þeir
stýra hreyfingum liðanna. Það er
því nauðsynlegt að virkja þá að
nýju. Viðvarandi sársauki, sem sjúk-
lingar finna oft fyrir eftir hálshnykk,
stafar oft af því að þeir ná ekki að
stýra hreyfingum hálsins nógu vel
og eru þá alltaf að erta undirliggj-
andi vef.“
Hreyfigreining hefur einnig notað
KineMyo og KineView saman, en
einu nafni kallast sá búnaður Kine-
Pro. „Við höfum aðallega notað
þann búnað í rannsóknum, bæði á
háls- og baksjúklingum. Það hefur
gefið góða raun.“
Nýtist vel við sjúkraþjálfun
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Karl Guðmundsson hjá Hreyfigreiningu vinnur með búnað frá Kine.
HANN er afar lágvaxinn,svolítið þybbinn og stórgleraugun virðast oftbera andlitið ofurliði,stundum skelfur neðri
vörin. Hann sést sjaldan á almanna-
færi án köflótta höfuðklútarins sem
fellur niður á axlir. En allir kannast
við Yasser Arafat, hinn 74 ára gamla
leiðtoga Palestínumanna. Hann hefur
verið helsti forystumaður þeirra um
nær fjörutíu ára skeið og oft lent í
miklum hremmingum, margsinnis
hafa stjórnmálaskýrendur fullyrt að
hann væri búinn að vera. En alltaf
virðist gamli stjórnmálarefurinn Ara-
fat rísa á ný úr öskustónni.
Ísraelsstjórn vill nú binda enda á
stofufangelsið sem Arafat hefur orðið
að sætta sig við undanfarinn 21 mán-
uð og reka hann úr landi. Þeir segja
að aldrei verði hægt að semja um frið
meðan hann geti ræktað sambönd sín
við hinar ýmsu fylkingar meðal Pal-
estínumanna. Sjálfur friðarverð-
launahafinn sé í reynd friðarspillir
sem hugsi eingöngu um að tryggja
eigin völd. Hann hiki ekki við að hafa
hermdarverkamenn góða með því að
styðja þá á laun.
Vilja að Arafat verði drepinn
Þorri Ísraela tortryggir mjög Ara-
fat og grunar hann um græsku. Dag-
blaðið Jerusalem Post birti í vikunni
leiðara með yfirskriftinni „Nóg kom-
ið!“ og sagði ekki nóg að reka Arafat
úr landi. Stjórnvöld yrðu að láta
drepa hann og taka afleiðingunum,
engin önnur lausn væri til. Nýjar
skoðanakannanir gefa til kynna að
37% Ísraela vilji að leiðtoginn verði
drepinn. Ekki sé hægt að sætta sig
við að Arafat fái áfram tækifæri til að
grafa undan tilraunum hófsamari
Palestínumanna til að stöðva fram-
ferði hryðjuverkasamtaka.
Þeir sem reyna að átta sig á þanka-
gangi Arafats eru ekki á eitt sáttir
enda fáum betur gefið að leyna hugs-
unum sínum. Örvæntingarfullir
samningamenn hafa reynt að fá hann
til að tjá sig skýrt, fá hann til að
skuldbinda sig en það hefur sjaldan
tekist. Enn er deilt um ástæður þess
að ekki tókst að semja í Camp David-
viðræðunum árið 2000 en þar kynntu
Bandaríkjamenn óljósar tillögur Ísr-
aelsstjórnar um að Palestínumenn
fengju nær allan Vesturbakkann og
Gazaspilduna. Arafat reyndi ekki að
grípa tækifærið og láta þá standa við
tilboðið. Það segja Ísraelar nú að
sanni að hann hafi aldrei viljað sætta
sig við neina málamiðlun, hann vilji
yfirráð allrar Palestínu eða ekkert.
En sé gætt sanngirni verður eð
minna á að Arafat bað Bill Clinton,
þáverandi Bandaríkjaforseta, fyrir
fundinn um að þvinga ekki of hratt
fram endanlegt samkomulag. Rétti
tíminn væri ekki runninn upp. Arafat
taldi að sögn heimildarmanna að und-
irbúa þyrfti palestínskan almenning
betur til að hann sætti sig við sárs-
aukafulla málamiðlun.
Vill hann bíða betra færis?
Aðrir segja að Arafat hugsi sem
svo að ástæðulaust sé að hrapa að
samningum, tíminn vinni með Palest-
ínumönnum. Eftirmaður George W.
Bush Bandaríkjaforseta gæti reynst
fúsari til að setja Ísraelum stólinn
fyrir dyrnar. Og þótt Evrópa sé yf-
irleitt á hliðarlínunni í þessum deilum
hafa helstu forystumenn álfunnar
lagt áherslu á að Arafat sé réttkjör-
inn leiðtogi Palestínumanna. Þess
vegna hljóti hann að leika mikilvægt
hlutverk. Arafat telur því stöðu sína
alls ekki vonlausa.
Enn hefur kjarkurinn aukist þegar
þúsundir aðdáenda hans flykktust að
Muqtada, aðalstöðvum hans í Ram-
allah, á fimmtudagskvöld til að verja
leiðtogann. „Þetta er ættjörðin mín.
Þetta er heilög jörð. Enginn getur
sparkað mér burt,“ sagði Arafat.
Undarlegt er að fáir virðast hafa velt
því fyrir sér hvert hann eigi að fara
og fréttaritari BBC bendir á að ekki
sé búið að skilgreina hvað átt sé við
með orðinu fjarlægja. Hugsanlegt er
að farin verði sú leið að slíta öll tengsl
Arafats við umheiminn, senda hann í
eins konar útlegð og einangrun í eigin
landi. Vitað er að skoðanir eru enn
skiptar um málið í Ísraelsstjórn.
Menn velta því mjög fyrir sér hvort
Arafat gæti haldið áhrifum sínum
meðal Palestínumanna ef hann væri í
útlegð. Þótt hann sé enn brattur mið-
að við aldur eru farin að sjást á hon-
um augljós þreytumerki. Hann á sér
líka öfluga keppinauta á hernumdu
svæðunum og þeir gætu, þegar frá
liði, notfært sér fjarveru hans og
reynt að kippa stoðunum undan
flóknu valdakerfi leiðtogans. Einn af
þáttunum í því og ekki sá lítilvægasti
er að hann hefur til skamms tíma
haldið sjálfur um pyngjuna. Spilling-
in í stjórnkerfi hans er svo mikil að
varla reynir nokkur Palestínumaður
að afneita henni. Arafat hefur deilt og
drottnað, heimildarmenn segja hann
gjarnan tryggja sér stuðning lykil-
manna með því að stinga upp í þá
peningadúsu og geri þá þannig með-
seka.
Illvíg deila harðnar enn
Aðgerðir hryðjuverkasamtaka úr
röðum Palestínumanna og hefndar-
árásir Ísraela halda hatrinu milli
þjóðanna við. Sagt er að hinir síðar-
nefndu séu margir orðnir staðráðnir í
að læra að lifa með hryðjuverkunum,
öllu megi venjast. Ísraelar neita að
standa við loforð um að fjarlægja
ólöglegar byggðir gyðinga á svæðum
Palestínumanna og hinir síðarnefndu
treysta sér ekki til að stöðva hermd-
arverkasveitirnar. Það segja jafnvel
hófsamir frammámenn Palestínu-
manna á borð við Hanan Ashrawi og
Mahmud Abbas að myndi kosta blóð-
bað og borgarastyrjöld. Allt situr því
fast og nú eru Ísraelar sagðir íhuga
að leggja aftur undir sig Gazaspild-
una.
Bandaríski fréttaskýrandinn
Thomas Friedman er gagnkunnugur
í Mið-Austurlöndum og hann segir
eins og fleiri að lausnir séu til en vilj-
ann skorti hjá báðum deiluaðilum.
Hann vitnar í grein sinni í The Inter-
national Herald Tribune í vikunni í
Ísraelann Efraim Halevy, sem eitt
sinn var yfirmaður leyniþjónustunn-
ar Mossad og nýlega lét af störfum
sem ráðgjafi Ariels Sharons, for-
sætisráðherra Ísraels.
„Ef gefa á [friðsamlegri] sambúð
Ísraela og Palestínumanna tækifæri
verða Palestínumenn að taka á sig
rögg. Til þess að gera þeim það kleift
verða Ísraelar að leggja sig fram um
að fá þá til samstarfs – án þess að
hafa nokkra tryggingu fyrir að það
takist,“ sagði Halevy. Hann bendir á
að Ísraelar standi nú óvenju vel að
vígi til að taka áhættu, Bandaríkja-
menn séu búnir að velta Saddam
Hussein, harðskeyttum óvini Ísraels,
úr sessi og aldrei hafi tengslin milli
Ísraels og Bandaríkjanna verið
sterkari. En Sharon virðist hafa
ákveðið að grípa ekki tækifærið, segir
Halevy.
Bjóða enga umbun
Palestínski fræðimaðurinn Khalil
Shikaki segir stefnu Ísraelsstjórnar
ekki miða að neinni málamiðlun.
„Sharon vill að Palestínumenn taki
mestu áhættu sem hægt er að taka –
að borgarastríð skelli á – án þess að fá
loforð um mikilvægustu umbunina:
Að landtökubyggðirnar verði fjar-
lægðar og tekin verði ótvíræð skref í
átt að sjálfstæðu Palestínuríki. Þetta
mun ekki gerast.“
Bandaríkjamenn eru mikilvægustu
stuðningsmenn Ísraela og Arafat og
aðrir palestínskir leiðtogar hafa oft
sagt að eina von þeirra sé að Banda-
ríkjamenn þrýsti á Sharon um tilslak-
anir. Faðir núverandi forseta, George
Bush eldri, hótaði fyrir rúmum ára-
tug að draga mjög úr fjárhagslegum
stuðningi við Ísraela og skömmu síð-
ar hófust þreifingarnar sem leiddu
loks til Óslóarsamkomulagsins 1993.
Íhuga menn svipaðar aðgerðir
núna í Washington? Fátt bendir til
þess. Talsmenn stjórnar George W.
Bush, núverandi forseta, hafa síðustu
daga ítrekað að óheppilegt væri að
Arafat yrði rekinn á brott. En að sögn
ísraelskra fjölmiðla hefur þunginn í
þeirri stefnu minnkað og ekki víst að
Bush myndi reyna í alvöru að stöðva
Sharon. Þegar Bush kynnti í júní sl.
hugmyndirnar um Vegvísi til friðar,
friðaráætlun sem stjórn hans hafði
forgöngu um, kom fram að eitt af skil-
yrðum friðar væri að Palestínumenn
gerðu umbætur á forystu sinni og
stjórnháttum. Allir vissu að með þeim
orðum var fyrst og fremst átt við að
þeir ættu að skáka Arafat til hliðar og
annaðhvort gera hann að valdalausri
toppfígúru eða hreinlega víkja honum
frá.
Bandaríkjamenn eru sammála Ísr-
aelum um að Arafat grafi á laun und-
an friðarviðleitninni þótt hann gæti
þess að mæla fagurt þegar hann tali
við erlenda stjórnmálaleiðtoga eða
fréttamenn. En atburðir síðustu
vikna benda ekki til þess að þeim tak-
ist í bráð að ýta honum frá með því að
hunsa hann.
Reuters
Ákafir stuðningsmenn Yassers Arafats við aðalstöðvar hans í Ramallah á
fimmtudag. Þeir hétu að verja hann ef Ísraelar reyndu að reka hann úr landi.
Gamall stjórnmála-
refur í þröngri stöðu
Ísraelar hóta nú að reka
Yasser Arafat úr landi.
Kristján Jónsson kynnti sér
feril Palestínuleiðtogans og
pólitíska stöðu hans núna.
’ Ísraelar neita aðstanda við loforð um að
fjarlægja ólöglegar
byggðir gyðinga á svæð-
um Palestínumanna og
hinir síðarnefndu
treysta sér ekki til að
stöðva hermdarverka-
sveitirnar. ‘
kjon@mbl.is