Morgunblaðið - 14.09.2003, Blaðsíða 39

HUGVEKJA
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 14. SEPTEMBER 2003 39
TÍUNDA nafnið á listaMarkúsarguðspjalls(3:18) yfir postulana erTaddeus. Svo er einn-ig í Matteusarguð-
spjalli (10:3), en sumir fornir
textar eru þar reyndar með
„Lebbeus, sem kallaður var (eða
að eftirnafni hét) Taddeus“. Þeirra
nafna er ekki getið í Lúkasarguð-
spjalli (sjá 6:16) eða Postulasög-
unni (sjá 1:13), en þar er hins veg-
ar að finna Júdas Jakobsson, og er
hann ellefti í röðinni. Ljóst þykir
að hér sé um einn og sama mann
að ræða í öllum tilvikum.
Að þessu slepptu kemur hann
einungis við sögu í Nýja testa-
mentinu á einum stað, nánar til-
tekið í Jóhannesarguðspjalli,
14:22-31, eftir síðustu kvöldmáltíð-
ina, en þar er ritað:
Júdas – ekki Ískaríot – sagði við hann:
„Herra, hverju sætir það, að þú vilt birtast
oss, en eigi heiminum?“
Jesús svaraði: „Sá sem elskar mig, varðveitir
mitt orð, og faðir minn mun elska hann. Til
hans munum við koma og gjöra okkur bústað
hjá honum. Sá sem elskar mig ekki, varð-
veitir ekki mín orð. Orðið, sem þér heyrið, er
ekki mitt, heldur föðurins, sem sendi mig.
Þetta hef ég talað til yðar, meðan ég var hjá
yður. En hjálparinn, andinn heilagi, sem fað-
irinn mun senda í mínu nafni, mun kenna yð-
ur allt og minna yður á allt það, sem ég hef
sagt yður. Frið læt ég yður eftir, minn frið
gef ég yður. Ekki gef ég yður eins og heim-
urinn gefur …“
Suma fræðimenn grunar, að
Júdas Taddeus hafi verið sílóti,
þ.e.a.s. meðlimur í herskáum gyð-
inglegum trúflokki, sem barðist
gegn Rómverjum í Palestínu frá
árinu 6 e. Kr. og þar til Jerúsalem
féll árið 70. Á íslensku hafa þeir
gjarnan kallast vandlætarar, og er
Símon postuli eflaust kunnastur
þeirra, en hann var einmitt par-
aður við Júdas Taddeus, og það
m.a. hefur orðið kveikjan að áð-
urnefndum pælingum manna.
Einnig hefur því verið kastað
fram, að Jakob yngri (Alfeusson)
og Júdas Ískaríot hafi einnig verið
áhangendur þessa flokks. Um-
ræddir sílótar væntu Messíasar,
sem lengi hafði verið spáð í fornum
ritum að myndi koma og frelsa
þjóðina. Vera má, að það hafi orðið
til þess að fjórmenningarnir – sem,
vel að merkja, eru allir í þriðju og
síðustu og fjarlægustu einingu
postulahópsins, nokkurs konar út-
verðir, og kannski ekki fyrir neina
tilviljun – hafi gengið til liðs við
Jesú á sínum tíma og orðið post-
ular hans, en ekki áttað sig á því
fyrr en eftir á hvers eðlis þessi
konungur var og sigrar hans. Júd-
as Ískaríot hefur e.t.v. skynjað
þetta fyrstur, að blóð Rómverja
myndi ekki renna undir forystu
þessa leiðtoga, og stokkið frá
borði, en meistaranum tekist að
vinna hina þrjá til fylgis við hinn
eina sanna og rétta málstað áður
en yfir lauk. Spurning Júdasar
Taddeusar í Jóhannesarguðspjalli
og svar Jesú þykir m.a. benda í
þessa átt.
Heimild frá 2. öld segir Júdas
Taddeus hafa verið kallaðan í
sömu andrá og Andrés, Pétur og
Sebedeussyni. Önnur segir hann af
ættkvísl Júda. Og hin þriðja, að
Júdas Taddeus hafi verið mjög svo
líkur Jesú í útliti. Þá vilja ýmsir
meina, að þetta sé höfundur 26.
rits Nýja testamentisins, Hins al-
menna bréfs Júdasar.
Það er hald sumra fræðimanna
að þeir Jakob Alfeusson og Júdas
Taddeus hafi verið bræður, eða þá
Jakob faðir hins síðarnefnda. Aðrir
telja að Jakob Sebedeusson hafi
verið faðir Júdasar. Einnig er Sím-
on vandlætari nefndur sem bróðir
og Leví Alfeusson, sem flestir telja
jú vera sama postula og Matteus.
En allt er þetta samt á hálum ís.
Eins er með starfsvettvang Júd-
asar Taddeusar. Hans er t.a.m.
getið í Samaríu, Júdeu, Ídúmeu,
Egyptalandi og Líbýu, og einnig í
Sýrlandi og Mesópótamíu. Elstu
heimildir (4. öld) tengja hann og
Símon auk þess við Armeníu, sem
þá var í norðurhluta Persíu, og
eiga þeir félagar að hafa liðið písl-
arvættisdauða þar, í borginni
Suanis eða á Araratfjalli, nálægt
Ardaze.
Mannsnafnið Júdas finnst ekki í
bókinni Nöfn Íslendinga og er
ástæðan vitanlega sú, að engan
langaði að tengjast postulanum
svikula, Júdasi Ískaríot.
Einkennistákn Júdasar
Taddeusar eru mörg, s.s. bók
(rolla), (segl)bátur með krosslaga
mastri, fiskur, árar eða akkeri, eða
þá barefli (lurkur), örvar, kast-
spjót, öxi og atgeir (bryntröll), sem
allt bendir til dauðdaga postulans
samkvæmt helgisögnum; á mynd-
inni, sem þessum pistli fylgir, og er
eftir El Greco (1541-1614), sést
hann t.d. með einhvers konar
spjót. Dánarár er á reiki (skilj-
anlega), en 50, 60, 66, 72 og 79 þó
oftast nefnt.
Mælt er að Júdas Taddeus hafi
verið grafinn í Kara Kalisa,
skammt frá Tabriz í Íran nú-
tímans. Aðrar heimildir segja í
Beirút í Líbanon eða einhvers
staðar í Egyptalandi. Jarðneskar
leifar hans eiga að hafa verið flutt-
ar í Péturskirkjuna í Róm á 8. öld
(og liggja þar enn ásamt beinum
Símonar) og einhver hluti þaðan til
kirkju heilags Saturninusar í Tol-
osa á Spáni og til Rheims í Norður-
Frakklandi og jafnvel víðar.
Júdas Taddeus er dýrlingur
hins glataða málstaðar, þrauta-
lending að öllu reyndu.
Vesturkirkjan heldur sameig-
inlegan messudag þeirra Júdasar
Taddeusar og Símonar vandlætara
28. október ár hvert (tveggjapost-
ulamessa). Austurkirkjan greinir
hins vegar á milli Júdasar og Tad-
deusar, álítur hinn fyrrnefnda vera
bróður Jesú og minnist hans 19.
júní, en hins síðarnefnda 21. ágúst.
Júdas Taddeus
sigurdur.aegisson@kirkjan.is
Kom hann inn á
röngum forsendum, í
von um að Messías
frelsaði þjóðina und-
an yfirráðum Róm-
verja, og ílentist síð-
an þegar Jesús var
búinn að leiðrétta
misskilninginn? Sig-
urður Ægisson fjallar
í dag um postulann,
sem bar þrjú nöfn.
Lærisveinarnir 12
.
NÁMSKEIÐ Á HAUSTÖNN 2003
Tungumál
10 vikna námskeið
20 kennslustundir
Áhersla á talmál
Kennt er í byrjenda-,
framhalds- og talæfingaflokkum
ENSKA
Enska I
Enska II
Enska III
Enska tal- og leshópur I
Enska tal- og leshópur II
DANSKA
Danska I-II
NORSKA
Norska I-II
Norska tal- og leshópur
SÆNSKA
Sænska fyrir
tvítyngd börn 9-12 ára
Sænska I-II
FRANSKA
Franska I
Franska II
ÍTALSKA
Ítalska I
Ítalska II
SPÆNSKA
Spænska I
Spænska I frh.
Spænska II
Spænska IV
ÞÝSKA
Þýska I
Þýska II
ÍSLENSKA
fyrir útlendinga
10 vikna námskeið
20 kennslustundir
BÓKBAND
10 vikna námskeið
40 kennslustundir
FRÍSTUNDAMÁLUN
8 vikna námskeið
32 kennslustundir
GIFSMÓTUN
2 vikna námskeið
8 kennslustundir
GLERLIST
10 vikna námskeið
40 kennslustundir
GLER- og
POSTULÍNSMÁLUN
6 vikna námskeið
24 kennslustundir
HAUSTKRANSAGERÐ
1 viku námskeið
4 kennslustundir
LEIRMÓTUN I
Byrjunarnámskeið
6 vikna námskeið
24 kennslustundir
LEIRMÓTUN II
Framhald
4 vikna námskeið
16 kennslustundir
LJÓSMYNDATAKA
3 vikna námskeið
9 kennslustundir
PAPPÍR MARMORERAÐUR
1 viku námskeið
8 kennslustundir
SILFURSMÍÐI
9 vikna námskeið
36 kennslustundir
STAFRÆN MYNDATAKA Á
VIDEÓVÉLAR OG
KLIPPING
Byrjunarhópur og
framhaldshópur
1 viku námskeið
12 kennslustundir
TRÉSMÍÐI
9 vikna námskeið
36 kennslustundir
ÚTSKURÐUR
9 vikna námskeið
36 kennslustundir
BÚTASAUMUR
Grunnnámskeið
6 vikna námskeið
24 kennslustundir
BÚTASAUMSTEPPI
Framhald
4 vikna námskeið
16 kennslustundir
BÚTASAUMSKLÚBBUR
3 miðvikudagar kl. 19:30
Einu sinni í mánuði
CRAZY QUILT
4 vikna námskeið
16 kennslustundir
FATASAUMUR/
BARNAFATASAUMUR
6 vikna námskeið
24 kennslustundir
PAPPÍRSBÚTASAUMUR
Paper piecing
1 viku námskeið
4 kennslustundir
TÖSKUR/BUDDUR
saumaðar úr bútasaum
3 vikna námskeið
12 kennslustundir
ÞJÓÐBÚNINGUR -
SAUMAÐUR
10 vikna námskeið
40 kennslustundir
SKRAUTSAUMUR -
BALDERING
5 vikna námskeið
15 kennslustundir
Kántrý-föndur:
ÍKONAGERÐ
2 vikna námskeið
8 kennslustundir
HURÐARKRANS
ÚR BIRKI
2 vikna námskeið
8 kennslustundir
KÁNTRÝ-STENSLAR
2 vikna námskeið
8 kennslustundir
KÁNTRÝ-LAMPASKERMAR
2 vikna námskeið
8 kennslustundir
ENGILL MEÐ JÓLATRÉ
2 vikna námskeið
8 kennslustundir
JÓLAFÍGÚRUR
1 viku námskeið
4 kennslustundir
JÓLASOKKUR - STÓR
2 vikna námskeið
8 kennslustundir
SNJÓKARL - ÚTI
2 vikna námskeið
8 kennslustundir
Tölvunámskeið:
FINGRASETNING og
RITVINNSLA
8 vikna námskeið
16 kennslustundir
INTERNETIÐ og
TÖLVUPÓSTUR
1 viku námskeið
8 kennslustundir
INTERNETIÐ OG
HEILSAN ÞÍN
2 vikna námskeið
8 kennslustundir
WORD og WINDOWS
fyrir byrjendur
4 vikna námskeið
20 kennslustundir
WORD II
4 vikna námskeið
20 kennslustundir
EXCEL
fyrir byrjendur
3 vikna námskeið
20 kennslustundir
FRANSKIR SMÁRÉTTIR
OG BÖKUR
2 vikna námskeið
8 kennslustundir
GÓMSÆTIR
BAUNA-, PASTA- OG
GRÆNMETISRÉTTIR
3 vikna námskeið
12 kennslustundir
MATARMIKLAR SÚPUR OG
HEIMABAKAÐ BRAUÐ
2 vikna námskeið
8 kennslustundir
SPELT
Bakað úr spelti
2 vikna námskeið
8 kennslustundir
SPENNANDI BÖKUR OG
INNBAKAÐIR
VEISLURÉTTIR
2 vikna námskeið
8 kennslustundir
BÓKHALD
smærri fyrirtækja
4 vikna námskeið
24 kennslustundir
FRAMSÖGN
FYRIR KONUR
1 viku námskeið
6 kennslustundir
Starfsmenntunarsjóðir ýmissa stéttarfélaga styrkja félagsmenn sína til náms í Kvöldskóla Kópavogs,
t.d. BSRB, BHMR, Efling - stéttarfélag,VR og Starfsmannafélag Kópavogs.
Fyrstu námskeiðin hefjast 22. september
Innritun og upplýsingar um námskeiðin 8.-18. september kl. 16-20 í símum 564 1507,
564 1527 og á skrifstofu Kvöldskólans í Snælandsskóla á sama tíma.
Netfang: kvoldskoli@kopavogur.is Vefsíða: kvoldskoli.kopavogur.is
Opið kl. 10.00-17.00 laugardag
og kl. 12.00-17.00 sunnudag
musso
400.000
kr.
afsláttu
r.
.
AUGLÝSINGADEILD netfang: augl@mbl.is, sími 569 1111
ÁSKRIFTARDEILD netfang: askrift@mbl.is, sími 569 1122