Morgunblaðið - 16.09.2003, Blaðsíða 16
AKUREYRI
16 ÞRIÐJUDAGUR 16. SEPTEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
fólkið
Brynjar Níelsson hrl. fjallar um
sjúkdómshugtakið í lagalegum
skilningi á Lögfræðitorgi í dag,
þriðjudaginn 16. september kl.
16.30. Fyrirlesturinn verður fluttur í
húsakynnum Háskólans á Akureyri
við Þingvallastræti 23 í stofu 14.
Í erindi sínu mun Brynjar fjalla um
réttindi geðsjúkra, sjálfræðissvipt-
ingar og nauðungarvistanir með
hliðsjón af lögum og dómafram-
kvæmd. Þá mun hann leita svara við
þeirri spurningu hvort tiltekin
mannréttindi séu algild eða ráðist af
skoðunum meirihlutans hverju sinni
eða háværs minnihluta ef því er að
skipta.
Í DAG
Þóroddur Bjarnason félagsfræð-
ingur fjallar um framtíðarsýn ís-
lenskra unglinga og viðhorf þeirra
til heimahaganna í fyrirlestri sem
hann flytur á Félagsvísindatorgi
við Háskólann á Akureyri á morgun,
miðvikudaginn 17. september, kl.
16.30. Fyrirlesturinn ber heitir
„Ertu að fara, elsku vinur?“ Hann
verður fluttur í stofu 14 í húsakynn-
um Háskólans á Akureyri við Þing-
vallastræti.
Kynntar verða breytingar á búsetu-
óskum og búsetuvæntingum ís-
lenskra unglinga frá 1992 til 2003 og
rætt um þá þætti sem slíkum við-
horfabreytingum tengjast. Þór-
oddur, sem er lektor í félagsfræði
við State University of New York í
Bandaríkjunum, hefur stundað
margvíslegar rannsóknir á við-
horfum og hegðun íslenskra ung-
linga og ritað fjölda greina um þau
efni.
Á MORGUN
KVENNASAMBAND Akur-
eyrar og Samband eyfirskra
kvenna hafa sameinast í eitt
samband, Kvennasamband
Eyjafjarðar, KSE. Samein-
ingarfundurinn var haldinn í
Árskógi á Árskógsströnd sl.
laugardag að viðstaddri
stjórn og forseta Kvenfélaga-
sambands Íslands.
Tilgangur sambandsins er
að efla kynningu og samvinnu
með kvenfélögum á sam-
bandssvæðinu, að styðja í hví-
vetna að fræðslu og menning-
armálum og efla velferð
heimilanna og vinna að mark-
miðum KÍ. Formaður KSE er
Halldóra Stefánsdóttir á Ak-
ureyri, gjaldkeri er Arnljót
Eysteinsdóttir á Akureyri og
ritari Anna Lilja Stefánsdótt-
ir, Hauganesi.
Í sameinuðu sambandi eru
10 kvenfélög, Kvenfélagið
Aldan-Voröld, Eyjafjarðar-
sveit, Kvenfélagið Bald-
ursbrá, Akureyri, Kvenfélag-
ið Hlíf, Akureyri, Kvenfélag
Hríseyjar, Kvenfélagið Hvöt,
Árskógsströnd, Kvenfélag
Hörgdæla, Kvenfélagið Ið-
unn, Eyjafjarðarsveit, Kven-
félagið Tilraun, Svarfaðardal,
Kvenfélagið Von, Siglufirði,
og Kvenfélagið Æskan, Ólafs-
firði.
Að loknum hefðbundnum
fundarstörfum á laugardag
var boðið upp á kaffi og
skemmtiatriði. Margrét Guð-
mundsdóttir las upp ljóð og
sögur eftir svarfdælskar kon-
ur og þrjár ungar stúlkur úr
Svarfaðardal sungu nokkur
lög. Tískuverslun Steinunnar
stóð fyrir tískusýningu og að
lokum sameinuðust kven-
félagskonur við Eyjafjörð í
fjöldasöng við undirleik Hlín-
ar Torfadóttur.
Kvenna-
sambönd
í Eyjafirði
sameinast
AÐSÓKN að Lautinni, sem er at-
hvarf fyrir geðfatlaða á Akureyri
hefur aldrei verið meiri en nú á
nýliðnu sumri, en starfsemin hófst
fyrir um þremur árum, haustið
2000, og hefur farið vaxandi upp
frá því.
Um var að ræða tilraunaverk-
efni á vegum Akureyrardeildar
Rauða krossins, Akureyrarbæjar
og Geðverndarfélags Akureyrar.
Nú hafa fulltrúar þeirra skrifað
undir nýjan samning um áfram-
haldandi starfsemi Lautar og er
reksturinn þar með tryggður til
næstu þriggja ára.
„Við erum afar ánægð með
samninginn,“ sagði Kristján Jó-
steinsson sem sæti á í stjórn Geð-
verndarfélags Akureyrar, en at-
hvarfinu var á sínum tíma komið á
fót að frumkvæði félagsins. Fyr-
irmynd þess voru athvörf fyrir
geðfatlaða sem rekin voru á höf-
uðborgarsvæðinu, Vin í Reykja-
vík, Dvöl í Kópavogi og Lækur í
Hafnarfirði. Kristján sagði mark-
mið athvarfsins að rjúfa fé-
lagslega einangrun, draga úr end-
urinnlögnum á geðdeildir og
skapa umhverfi þar sem ríkir
gagnkvæm virðing og traust.
„Þetta fór af stað sem tilraun, við
vissum af fólki hér í bænum sem
bjó við mikla einangrun og starf-
semin virðist hafa spurst vel út
því aðsóknin hefur farið vaxandi
og náði hámarki nú í sumar,“
sagði Kristján. Hann sagði starf-
semina hafa þróast á tilraunatím-
anum og æ fleiri fyndu að Laut
væri góður staður heim að sækja.
„Fólk kemur í heimsókn á eigin
forsendum, fyrst og fremst til að
hitta annað fólk og upplifa nær-
veru þess. Þarna fær fólk færi á
að hitta aðra sem upplifað hafa
sambærilega lífsreynslu og það
sjálft og það virðist hafa góð áhrif.
Fyrir marga gestanna er þetta
risaskref að taka,“ sagði Kristján.
Í úttekt sem Jón Björnsson
gerði á liðnum vetri á starfsemi
Lautar kom fram að eindregin
þörf er fyrir staðinn og kvaðst
Kristján vonast til þess að hann
hefði fest sig vel í sessi að þremur
árum liðnum sem varanlegt úr-
ræði í málefnum geðsjúkra.
Akureyrarbær mun leggja fram
fjórar milljónir króna til þessa
verkefnis og Rauði krossinn sömu
upphæð, en Geðverndarfélag Ak-
ureyrar tvær milljónir, sem er
framlag frá heilbrigðis- og trygg-
ingaráðuneyti.
Nýr samningur tryggir athvarf Lautar, athvarfs geðfatlaðra
Aðsókn hefur aukist og
náði hámarki í sumar
Morgunblaðið/Kristján
Kristján Jósteinsson, stjórnarmaður í Geðverndarfélagi Akureyrar, t.v.,
Kristján Þór Júlíusson bæjarstjóri og Sigurður Ólafsson, formaður Ak-
ureyrardeildar Rauða krossins, undirrituðu samninginn.
þessum hætti. Fyrirtækið Malbikun
KM ehf. á Akureyri hefur fjárfest í
tækjabúnaði til að hita upp og
leggja malbik og var hann prófaður
á Syðri-Bægisá. Alls er lagt á um
130 fermetra í fjósinu, á fóðurgang
og stéttar. Efnið er mjög fljótt að
harðna og geta kýrnar farið að
ganga á því um hálftíma eftir að það
er lagt.
Hér er ekki um hefðbundið götu-
malbik að ræða, heldur asfalt-efni,
sem sett er í sérstakt íblöndunarefni
fyrir þessar aðstæður. Efnið kemur
tilbúið í sekkjum til landsins en er
hrært og hitað í katlinum. Eftir að
efnið hefur verið lagt er sandi stráð
yfir það, sem gerir það stamt. Efnið
er hitað í yfir 200 gráður í katlinum
áður en það er lagt. Þótt hér sé um
nýjung að ræða hérlendis, er að-
ferðin við flytja efnið og leggja það
nokkuð gamaldags. Efnið er flutt
frá katlinum í tréfötum og það slétt-
HELGI Steinsson bóndi á Syðri-
Bægisá í Hörgárbyggð hefur unnið
að endurbótum á fjósi sínu und-
anfarnar vikur. Skipt hefur verið
um milligerði, sett upp nýtt mjalta-
kerfi á braut og í gær var fjósið mal-
bikað. Þetta mun vera í fyrsta skipti
sem fjós á Íslandi er malbikað með
að með trésleifum. Þar sem hörðn-
unartími efnisins er stuttur þurfa
menn að hafa hraðar hendur við
lagningu þess.
Kristján Árnason eigandi Malbik-
unar KM sagðist hafa verið beðinn
að skoða þennan möguleika af að-
ilum í mjólkuriðnaðinum. Hann fór
til Þýskalands, þar sem efnið er
framleitt og kynnti sér lagningu
þess og tækjabúnað og réðst svo í
þessa fjárfestingu. Kristján sagði að
Helgi á Syðri-Bægisá hefði riðið á
vaðið en að margir bændur hefðu
sýnt málinu áhuga. Sérfræðingur
frá framleiðanda efnisins í Ham-
borg er staddur hér á landi er hann
að kenna starfsmönnum KM malbik-
unar réttu handbrögðin.
Kristján Gunnarsson mjólkureft-
irlitsmaður hjá Norðurmjólk hefur
verið baráttumaður fyrir því að ís-
lenskir bændur prófuðu þetta efni,
eftir að hann kynntist því í Dan-
mörku fyrir nokkrum árum. Krist-
ján sagði að yfir 10 bændur á fé-
lagssvæði Norðurmjólkur ætluðu að
fá sér svona efni í fjós sín og hann er
þess fullviss að bændur víðar um
land muni gera slíkt hið sama. Krist-
ján sagði að þetta efni væri mikið
notað í fjósum í Danmörku og að
reynslan af því væri mjög góð. Hann
sagði að ýmsir sérfræðingar teldu
þetta besta efnið fyrir gripina. „Efn-
ið er auðvelt að þrífa, það er gott
fyrir fætur kúnna, er stamt og því
lítil hætta á að þær detti, þannig að
heilsufarslega er þetta því yfir-
burða efni,“ sagði Kristján.
Hægt að nota mismunandi íblönd-
unarefni í asfaltið og nota það við
ýmsar aðstæður. Það hefur verið
notað á gólf í íbúðarhúsum erlendis
– í stað þess að flota gólfin, til við-
gerða á hraðbrautum og flugvöllum
og þá hefur efnið verið lagt á brúar-
gólf, svo eitthvað sé nefnt.
Fjósið á Syðri-Bægisá malbikað
Morgunblaðið/Kristján
Randver Gunnarsson og Kristján Árnason fengu að svitna duglega við að slétta malbikið í fóð-
urganginum, enda er efnið yfir 200 gráðu heitt þegar það er lagt. Malbikuð fjós eru nýjung hér
á landi, en aðferðinni kynntist Kristján í Danmörku.
Það þarf hrausta menn til að bera malbikið í fötum á
staðinn, eins og þau Berglind Kristjánsdóttir og Ómar
Ólafsson fengu að reyna í fjósinu á Syðri-Bægisá.