Morgunblaðið - 18.09.2003, Blaðsíða 1

18. september 2003
Spjaldadælur
Einfaldar, tvöfaldar, þrefaldar
Stærðir: 6 - 227 cm3/sn.
T6 240 bar, T7 300 bar
Spilverk ehf.
Skemmuvegi 8, 200 Kópavogi,
sími. 544 5600, fax. 544 5301
Nýr forstjóri Granda leysir frá skjóð-
unni, aflahæstu skipin á síðasta fisk-
veiðiári og aukinn kvóti í Barentshafi
Landiðogmiðin
Sérblað um sjávarútveg
úrverinu
MJÖG mikil eftirspurn hefur ver-
ið undanfarna mánuði eftir varanleg-
um kvóta í krókaaflamarkskerfinu
og hefur markaðsverð aldrei verið
hærra. Þorsktonnið af krókakvóta
hefur verið selt á 950 þúsund krónur,
þ.e.a.s. óveidd varanleg hlutdeild.
Verðið hefur ekki farið svo hátt áður
og nokkur hreyfing hefur verið í
sölumálum, að sögn Eggerts Sk. Jó-
hannessonar hjá Skipamiðluninni
Bátar og kvóti.
„Mesta salan var fyrir fiskveiði-
áramótin vegna þess að aukning var
framundan í sumum fisktegundum
sem og að búist er við línuívilnun. Á
sama tíma í fyrra var söluverðið
hæst um 600 krónur fyrir kílóið.
Ekki er mikið magn til sölu eða leigu
hjá skipasölum og eftirspurnin hefur
verið mikil undanfarna mánuði.“
Jafnframt er að sögn Eggerts
skortur á óveiddum þorskkvóta í
aflamarkskerfi, „stóra kerfinu“ svo-
kallaða, og hefur verðið fyrir kílóið af
óveiddum þorskkvóta verið um 125
krónur. „Það bráðvantar kvóta á
skrá til sölu eða leigu í báðum kerf-
um. Leiguverð á krókaaflamarki í
þorski er 96 til 100 krónur fyrir kíló-
ið og í aflamarkskerfi frá 125 til 129
króna. Leiguverðið er reyndar alltaf
lægra á þessum árstíma en hækkar
svo yfirleitt þegar vertíðin byrjar,
samhliða verðhækkunum á fisk-
mörkuðum. Verð á þorskkvóta bæði í
krókakerfi og aflamarkskerfi hefur
aldrei verið hærra og það eru margir
sem eru til að kaupa varanlega afla-
heimildir. Nokkur bjartsýni virðist
vera ríkjandi í greininni og lána-
stofnanir hafa verið nokkuð dugleg-
ar að veita fjármagn til kaupa á
veiðiheimildum. Ekki er mikið magn
til sölu eða leigu hjá skipasölum og
eftirspurnin hefur verið með miklu
móti undanfarna mánuði. Það getur
skýrt að hluta til það háa verð sem
nú er uppi á kvótanum.“
Eggert segir stöðuna hinsvegar
allt aðra þegar kemur að ýsunni.
Ýsukvóti fiskveiðiársins sé nú meiri
en nokkru sinni fyrr og þar af leið-
andi hafi verð á ýsu á fiskmörkuðum
snarlækkað. Þess vegna hafi fram-
boð af ýsukvóta stóraukist en eftir-
spurnin sé að sama skapi lítil.
Talsvert um dagabáta á sölu
Eggert segir nú vera talsvert til sölu
af sóknardagabátum eftir frekar
slaka vertíð hjá bátunum í sumar,
bæði voru aflabrögð verri en
sumarið á undan og fiskverð lægra.
Eins og kunnugt er hefur
sóknardögum almennt fækkað um
tvo milli fiskveiðiára, úr 21 degi í 19
daga, samkvæmt ákvæðum laga þar
um. Eggert segir að verðþróunin á
stærstu sóknardögunum virðist hafa
farið í það far að fylgja verði á
þorsktonninu í krókaaflamarkinu,
dagurinn sé nú seldur á um 950
þúsund krónur. Það sé hinsvegar
minna um að menn leigi daga innan
ársins.
Mikil spurn eftir kvóta en framboð lítið
Verð á þorskkvóta aldrei verið hærra
í bæði litla og stóra kerfinu
Morgunblaðið/Jón Páll Ásgeirsson
ÞRÁTT fyrir að eldi á beitarfiski (tilapia)
hafi vaxið gríðarlega á undanförnum árum hef-
ur framleiðendum tekist að halda verðinu stöð-
ugu, ólíkt því sem gerst hefur í laxeldinu.
Framboð af eldislaxi og beitarfiski hefur
aukist gríðarlega á undanförnum árum. Frá
árinu 1995 hefur innflutningur á eldislaxi til
Bandaríkjanna aukist úr um 50 þúsund tonn-
um í um 175 þúsund tonn á þessu ári. Þó að inn-
flutningur á beitarfiski sé nokkuð minni í snið-
um hefur aukningin sömuleiðis verið veruleg,
árið 1995 voru flutt inn um 15 þúsund tonn en
um 70 þúsund tonn á síðasta ári og þar með er
beitarfiskur orðinn níunda vinsælasta sjávar-
fangið í Bandaríkjunum. Hlutskipti þessara
tveggja eldisgreina er hins vegar ólíkt.
Verð á eldislaxi hefur nú sjaldan eða
aldrei verið lægra. Árið 1995
fengu eldisframleiðendur 4-5
dollara fyrir pundið af
ferskum laxaflökum en
teljast nú heppnir ef
verðið nær 2,5 dollurum.
Þróunin hefur hins vegar
verið allt önnur í beitarfiskinum.
Þó að innflutningur Bandaríkja-
manna á ferskum beitarfiskflökum hafi
tífaldast frá árinu 1995 er verðið ennþá nánast
það sama eða 3-3,25 dollarar fyrir pundið. Beit-
arfiskframleiðendum hefur nefnilega tekist að
halda framboðinu í takt við eft-
irspurnina. Beitarfiskur
er þægilegri í eldi en lax
að því leyti að hann vex
mun hraðar, það tekur
um þrjú ár að ala lax
upp í sláturstærð en að-
eins innan við 10 mán-
uði í beitarfiskeldi. Það þýðir að
framleiðendur geta fyrr brugðist við
breyttum markaðsaðstæðum. Þannig var
nokkur skortur á beitarfiski á bandaríska
markaðnum á síðasta ári en framleiðendur
brugðust skjótt við, juku framleiðslu sína og
því hefur verið nægt framboð á þessu ári.
Neytendur hafa tekið beitarfiskinum fagn-
andi, enda fá þeir hann á nærri helmingi lægra
verði en villtan hvítfisk. Alls eru flutt inn um
800 þúsund pund af ferskum beitarfiskflökum
til Bandaríkjanna í viku hverri, aðallega frá
löndum í Suður-Ameríku s.s. Ekvador, Kosta
Ríka og Hondúras. Bandaríkjamenn hafa varið
gríðarlegum fjármunum til uppbyggingar á
beitarfiskeldi en ekki haft árangur sem erfiði,
enda launakostnaður mun minni í Suður-Am-
eríku sem og kostnaður fyrir land undir eldið.
Beitarfiskur tekur völdin á mörkuðunum
ÞÓTT fáir netabátar rói frá
Ólafsvík nú um þessar mundir virð-
ist vera nóg að gera hjá netaskurð-
armeistaranum, honum Úlfari Víg-
lundssyni. Úlfar hefur verið í því að
skera og fella af netum fyrir báta
sem hafa stundað róðra á vetr-
arvertíð frá Ólafsvík. Sumarið not-
ar Úlfar til að róa á handfærabát
sínum, Snæfelli SH og kvaðst Úlfar
vera sæmilega sáttur við útkomuna
á skakinu í sumar.
Morgunblaðið/Alfons Finnsson
Unnið við netin í Ólafsvík
VERULEG umframveiði á
þorski er nú við Noreg í hópi
þeirra skipa og báta sem
veiða úr sameig-
inlegum kvótum.
Nú þegar nemur
ofveiðin 8.000 til
9.000 tonnum og er gert ráð
fyrir að öllu óbreyttu að hún geti
numið 15.000 tonnum í árslok. Á síð-
asta ári voru á sama hátt veidd
20.000 tonn umfram leyfilegan afla.
Bátum í Noregi er skipt í flokka
eftir stærð og hefur hver flokkur
leyfi til veiða með ákveðnum tak-
mörkunum, en flokkunum eru sett
ákveðin heildarmörk. Einnig mega
bátarnir breyta heimildum til veiða
á ufsa og ýsu í þorskveiðiheimildir
og veldur það hluta umframveið-
innar. Bátar milli 10 og 15 metrar að
Umframveiði á þorski
lengd hafa þegar veitt 6.000 til 7.000
tonnum meira en þeim var ætlað að
taka allt árið.
Minni bátar hafa
einnig fiskað meira
en þeim var ætlað,
eða um 4.000 tonn,
en skýringin á því eru aukn-
ar veiðar almennings í soðið. Í fyrra
veiddu Norðmenn 1.600 tonn í soðið,
en á þessu ári er sá afli þegar orðinn
2.200 tonn og stefnir í 3.000 tonn.
NÓTASKIPIÐ Jóna Eðvalds SF
lagðist að bryggju á Hornafirði í
gær með fyrstu síld vertíðarinnar.
Aflinn var þó ekki mikill, aðeins um
30 tonn sem fengust í nót á Breið-
dalsgrunni. Að sögn Soffíu Árna-
dóttur, verkstjóra í síldarvinnslu
Skinneyjar-Þinganess, er síldin
nokkuð blönduð og fer öll í flökun
og frystingu. „Það er ágætt að fá
svona smáskammt til að byrja með
til að stilla tækin og starfsfólkið,“
sagði Soffía.
Jóna Eðvalds SF hélt aftur til veiða í gær, þrátt fyrir leiðinda veð-
urspá. Ingólfur Ásgrímsson, skipstjóri, var þó ekki bjartsýnn á fram-
haldið. „Þetta er algjör hörmung, við sjáum svolítið af síld á daginn en
mjög erfitt að eiga við hana á nóttunni,“ sagði Ingólfur. Hann sagði mik-
ið misdýpi á þessum slóðum og því erfitt að athafna sig með flottrollið
og því sé aðeins hægt að vera með nót.
Fyrsta síldin á land
Soffía Árnadóttir, verkstjóri í síld-
arvinnslu Skinneyjar-Þinganess á
Hornafirði, með glænýja og fallega síld.
Morgunblaðið/Sigurður Mar