Morgunblaðið - 21.09.2003, Síða 3
reksturinn út af heimilinu mínu í
150 fm húsnæði. Ekki leið heldur á
löngu þar til keypt var landspilda
undir nýbyggingu fyrir starfsemina
um 50 km utan við Madras. Núna
erum við að flytja í 1.000 fm hús-
næði. Eins og þú getur ímyndað
þér er munurinn ótrúlegur og alveg
sérstaklega með tilliti til þess
hversu börnunum hefur fjölgað.
Þeim fjölgaði fyrst í 55, svo í 85,
120 og loks í 150. Allur þessi fjöldi
hefur hírst í einu og sama rýminu í
gamla húsnæðinu,“ segir Eva og
bendir á að rýmið hafi í senn verið
svefnstaður, matsalur og skóli.
„Núna verður mun rýmra um okk-
ur þó enn skorti fjármuni til að
bæta við húsnæðið. Okkur vantar
hús fyrir börn, allra yngstu börnin
upp í um fjögurra ára börn, starfs-
mannaálmu til að starfsfólkið geti
búið á heimilinu og skólahúsnæði.
Við rekum skóla á landareigninni
fyrir yngri börnin. Aftur á móti er-
um við í talsverðum vandræðum
með skólagöngu eldri barnanna.
Við eigum ekki rútu til að keyra
þau í skólann og svo verða þau fyr-
ir áreiti af hálfu skólafélaga sinna
af því að þau tilheyra lægstu stétt
samfélagsins og eru alin upp á
barnaheimili.“
Óvæntur glaðningur frá Íslandi
Barnaheimilinu barst óvæntur
glaðningur frá Íslandi fyrir
skömmu. „Við vorum í stökustu
vandræðum af því að við höfðum
ekki jeppa til að keyra börnin til
læknis og sinna öðrum erindum
fyrir barnaheimilið. Eftir að hafa
látið Gunnu Möggu vita af vand-
ræðum okkar biðum við þolinmóð
eftir að eitthvað myndi ef til vill
gerast eftir næstu söfnun. Okkur
dreymdi ekki um að hægt yrði að
leysa úr vanda okkar fyrr,“ segir
Eva og í því birtist einmitt Guðrún
Margrét í dyragættinni í Sóltúninu.
„Ekki mig heldur,“ segir hún og
tyllir sér. „Svo vorum við bara svo
heppin að fá Halldór Ásgrímsson
utanríkisráðherra til okkar hingað í
1. maí-kaffi í vor. Halldór spurði
mig hvernig gengi í Indlandi. Ég
svaraði náttúrlega eins og satt var
að barnaheimilin tvö í Indlandi, El
Shaddai og Heimili litlu ljósanna,
gengju vel nema hvað El Shaddai-
barnaheimilið sárvantaði jeppa til
að nota í neyðartilfellum og til að
sinna ýmiss konar erindum fyrir
heimilið. Skemmst er frá því að
segja að Halldór tók erindinu af-
skaplega vel og núna hefur barna-
heimilið eignast jeppa,“ segir hún
og tekur fram að jeppinn hafi kost-
að 800.000 ísl. kr. Eva grípur orðið
á ný. „Ég vil koma sérstöku þakk-
læti á framfæri til íslenska utanrík-
isráðherrans fyrir jeppann og
reyndar allra styrktaraðila barna-
heimilisins á Íslandi. Ég vil þakka
Íslendingum allan þeirra kærleik
og samhygð í garð barnanna minna
í Indlandi.“
Eva játar því að enn skorti ým-
islegt á El Shaddai-barnaheimilinu.
„Brýnasta úrlausnarverkefnið er að
útvega íslenska styrktaraðila fyrir
45 börn á barnaheimilinu. Án
styrktaraðila fyrir öll börnin getum
við ekki náð endum saman í rekstr-
inum. Íslendingar geta orðið
styrktaraðilar með því að hafa sam-
band við ABC-hjálparstarfið. Þeir
greiða síðan mánaðarlega ákveðna
upphæð fyrir öllu uppihaldi eins
barns á barnaheimilinu og fá reglu-
lega bréf og myndir af börnunum,“
segir Eva og er spurð að því hvort
börnin sýni sérstakan áhuga á Ís-
landi vegna tengslanna við landið.
„Já, börnin spyrja mig stundum
spurninga um Ísland. Þá reyni ég
auðvitað að svara þeim eftir bestu
getu og í samræmi við upplifun
mína af landinu frá því í fyrri heim-
sókn minni hingað árið 1996. Við
biðjum líka fyrir íslensku styrkt-
araðilum barnanna og ABC-hjálp-
arstarfinu á hverjum einasta
morgni,“ segir Eva og skilar kveðju
til Íslendinga frá börnunum í El
Shaddai-barnaheimilinu. „Þau
senda sínar bestu kveðjur til Ís-
lendinga með þakklæti fyrir allan
stuðninginn. Íslendingar hafa skot-
ið grundvelli undir líf þessara
barna og gert þeim kleift að hlakka
til framtíðarinnar eins og önnur
börn.“
ago@mbl.is
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 21. SEPTEMBER 2003 B 3
SÚ staðreynd að bókmennta-
arfleifð okkar Íslendinga er jafn
ríkuleg og raun ber vitni verður
okkur einatt að umtalsefni. Gjarn-
an vísum við til þessarar arfleifðar
til að gera okkur gildandi í sögu-
legu samhengi við Evrópu og til
að monta okkur
gagnvart öðrum
Norðurlandabú-
um. En hve oft
veltum við því fyr-
ir okkur hver sé
ástæða þess að
þessar fornu bók-
menntir urðu til hér á Fróni, en
ekki í nágrannalöndum okkar,
Danmörku, Svíþjóð eða Noregi?
Flestum hefur okkur verið
kennt að þrjóskir norskir sjálf-
stæðismenn hafi numið landið og
byggt á níundu öld og haft með
sér fjölda þræla frá Írlandi til að
yrkja jörðina og annast skepn-
urnar meðan þeir höfðingjar riðu
um héruð með sólfáð vopn og verj-
ur og litfagrar skikkjur blöktu í
andvaranum.
Höfðingjarnir deildu hart og
guldu illt með illu og blóðið rann í
svörðinn við sverðaglamur og
snark í húsviðum. Þeir sömu höfð-
ingjar ákváðu svo að gerast
kristnir til að forðast blóðsúthell-
ingar og stofnuðu klaustur og
höfðu munka á starfslaunum við
að skrifa sögurnar um sig og sína.
Og úr þessum sögum höfum við
fyrrnefndan fróðleik.
Og hver gæti nú verið ástæða
þess að sögurnar urðu til hér en
ekki í Skandinavíu? Hver er einn
augljós munur á samsetningu
þjóðanna sem byggðu þessi lönd?
Jú, hann er sá að hér á Íslandi bjó
hellingur af Írum, sem flestir voru
þrælar í upphafi. Gæti það hafa
haft eitthvað að segja?
Þeirri spurningu man ég ekki
eftir að hafi verið varpað fram í
eitt einasta skipti í minni skóla-
göngu. En töluvert var rabbað um
munnlega og bóklega geymd. Nei,
það var engu líkara en að þessir
blessuðu Írar, eða þrælar, eins og
þeir voru alltaf kallaðir, hefðu
ekki haft nokkur áhrif á íslenska
menningu og raunar ekki skilið
annað eftir sig en blóðflokkinn
sem heitir líka því óhöfðinglega
nafni „O“ eða núll. Flokkur írskra
ófrelsismanna.
Enginn sagði mér frá því að Ír-
ar hefðu verið menningarþjóð með
eigið ritmál í nokkrar aldir áður
en norrænir menn tóku að hreiðra
um sig í landi þeirra og síðar að
taka þá herfangi. Enginn sagði
mér að á sjöundu öld hefðu verið
til skólar fyrir skáld á Írlandi, þar
sem hæfileikamenn gátu numið í
mörg ár, eða að skáld hefðu komið
næst konungum að völdum í sam-
félagi þeirra. Skáldskapur og
sagnaskemmtun var sem sagt
hvort tveggja í hávegum haft með-
al þess fólks sem mokaði flórinn
og sló engjarnar í ánauð á Íslandi
til forna.
Það er ekki fyrr en á síðustu ár-
um, að rannsóknir og ritgerðir vís-
indamanna sem varpa ljósi á
næsta augljós tengsl íslenskrar
bókmenntaarfleifðar við þá kelt-
nesku hafa litið dagsins ljós. Fá-
einir fræðimenn hafa bent á ýmis
dæmi um þessi tengsl og fjallað
um forn keltnesk áhrif á íslenska
menningu. Þannig eru til rann-
sóknir á örnefnum og húsagerð og
samanburður á íslenskum forn-
sögum og keltneskum sögnum,
þar sem fram koma ýmsar skýrar
vísbendingar um skyldleika.
En skrif af þessu tagi hafa farið
fremur lágt og ekki átt upp á pall-
borðið í hánorrænu musteri ís-
lenskra fræða. En það gildir auð-
vitað á vettvangi fræðanna eins og
í fornöld á Íslandi að á meðan lýð-
urinn stritar og ræsir fram tilvist-
armýrina, fara höfðingjarnir um
með blikandi hjálma og leiftrandi
skartklæði og ritstýra sögunni.
Húsbændur og
hjú og norræn
höfðingjafræði
HUGSAÐ
UPPHÁTT
Eftir Svein-
björn I. Bald-
vinsson
!
Klapparstíg 44
Sími 562 3614
Hveitigraspressa
verð kr. 3.900
Hægt að nota sem
ávaxtapressu líka