Morgunblaðið - 22.09.2003, Síða 1

STOFNAÐ 1913 256. TBL. 91. ÁRG. MÁNUDAGUR 22. SEPTEMBER 2003 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
Daglegt líf daglega
Læknirinn svarar: Getur lakkrís hækkað blóðþrýstinginn?
Missti minnið gegn Chelsea
Jóhannes Karl man ekkert frá hluta fyrri hálfleiksins Íþróttir 1
Börn eiga það besta skilið
Möguleikhúsið að hefja fjórtánda starfsárið | Listir 16
Þrjár með hagar hendur
FIMM fylgihnettir Satúrnusar
sem uppgötvuðust nýlega
hafa verið nefndir nöfnum úr
norrænu goðafræðinni, og
heita þeir nú Ýmir, Þrymur,
Skaði, Mundilfari og Sutt-
ungur.
Fylgihnettirnir eru litlir á
stjarnfræðilegan mælikvarða
og eru allir undir 20 km í
þvermál, en til samanburðar
má nefna að Títan, stærsta
tungl Satúrnusar, er rúmlega
5.000 km í þvermál, að því er
fram kemur á heimasíðu
NASA, bandarísku geim-
ferðastofnunarinnar.
Hugmyndirnar að nöfn-
unum komu frá vísindamönn-
unum sem fundu fylgihnett-
ina, en hafa nú verið
staðfestar af vinnuhópi um
nafngiftir sólkerfa hjá Al-
þjóðageimvísindasambandinu
(IAU). Áður höfðu fylgihnett-
irnir aðeins númer til auð-
kenningar, segir Kaare Aks-
nes prófessor, formaður
vinnuhóps IAU. Hann segir
að héðan í frá verði nýju
nöfnin notuð í öllu því sem
viðkemur þessum fylgihnött-
um, í vísindaritum, fyr-
irlestrum o.fl.
Norræn
nöfn á fylgi-
hnetti Sat-
úrnusar
ÞÝZKI Jafnaðarmannaflokkurinn, SPD,
sem lýtur forystu Gerhards Schröders
kanzlara, galt sögulegt afhroð í kosningum
til þings Bæjaralands í gær. Edmund Stoib-
er, forsætisráðherra Bæjaralands, sem var
hársbreidd frá því að fella Schröder úr
kanzlarastólnum í fyrra, og flokkur hans
CSU vann stórsigur og mun næstu fjögur
árin ráða yfir fleirum en tveimur af hverjum
þremur þingsætum á þinginu í München.
Samkvæmt bráðabirgðaúrslitum fékk
CSU, sem er sjálfstæður systurflokkur
Kristilega demókrataflokksins (CDU) og
hefur notið meirihlutafylgis í Bæjaralandi í
yfir 40 ár, nú 60,7% atkvæða og 124 þing-
sæti af 180. Kjörsókn var lítil, 59%.
Jafnaðarmannaflokkur Schröders, sem
um árabil hefur átt undir högg að sækja í
Bæjaralandi, fékk hins vegar sögulegt lág-
marksfylgi; aðeins 19,6% Bæjara greiddu
flokknum atkvæði sitt, sem er 9,1 prósentu-
stigum minna en í síðustu héraðsþingskosn-
ingum og nærri sjö prósentum minna en
versta útkoman sem flokkurinn hefur áður
fengið í slíkum kosningum í hálfa öld.
Græningjar bættu lítillega við fylgið frá
síðustu kosningum og fengu nú 7,7%.
Stoiber lýsti því yfir í gærkvöldi að úrslit-
in sendu skýr skilaboð til ríkisstjórnarinnar
í Berlín; þau væru kvittun kjósenda fyrir
ónýtri efnahagsstefnu hennar.
AP
Edmund Stoiber, forsætisráðherra Bæj-
aralands, fagnar sigri í München í gær.
Hrun hjá SPD
í kosningum
í Bæjaralandi

Stórsigur/12
TILKYNNT var í gær að þrír
bandarískir hermenn til viðbótar
hefðu fallið um helgina í árásum
hernámsandstæðinga, í kjölfar þess
að reynt var að ráða af dögum eina
af þremur konum sem eiga sæti í
framkvæmdaráði Íraks, bráða-
birgðaríkisstjórn landsins sem
starfar í skjóli hernámsyfirvalda.
Vöktu þessir atburðir helgarinnar
frekari athygli á þeim ólestri sem er
á öryggismálum í Írak.
Brezk stjórnvöld reyndu í gær
áfram að telja ráðamenn annarra
Evrópuríkja á að leggja endurreisn-
arstarfi í Írak lið, og háttsettir
fulltrúar framkvæmdaráðs Íraks
héldu frá Bagdad til New York til að
mæta þar á mikilvægan fund alls-
herjarþings Sameinuðu þjóðanna.
Þá kynnti fjármálaráðherra
írösku bráðabirgðastjórnarinnar,
Kamel al-Kilani, nýja áætlun að
efnahagslegri endurreisn landsins,
sem gengur að miklu leyti út á opn-
un þess fyrir viðskiptum og erlend-
um fjárfestingum. Sagðist hann á
fundi í Dubai vonast til að geta
safnað vilyrðum fyrir fjárfestingar-
aðstoð upp á sem svarar um 5.000
milljörðum króna á alþjóðlegri ráð-
stefnu um fjárfestingarmöguleika í
Írak í næsta mánuði. Sagði hann
stefnt að því að heimila erlendum
aðilum að eiga allt að 100% hlut í
fyrirtækjum í öllum starfsgreinum
nema í olíu- og gasiðnaði.
Ráðizt á fangelsi
Hermennirnir þrír féllu í árásum
sem áttu sér stað á laugardag.
Einn fórst í herbíl sem hann ók í
Ramadi, um 110 km vestur af
Bagdad, þegar heimatilbúinni
sprengju var varpað að bílnum, að
því er talsmenn Bandaríkjahers
greindu frá í gær. Hinir tveir féllu
er óþekktir árásarmenn vörpuðu
sprengjum að Abu Gharib-fangels-
inu, sem er um 20 km vestur af
írösku höfuðborginni. Auk þess
særðust þrettán aðrir hermenn
sem voru við gæzlu í fangelsinu.
Enginn fangi særðist.
Stöðugt fleiri her-
menn falla í Írak
Vonir um 5.000
milljarða fjár-
festingaraðstoð
Bagdad, AFP, AP.
AP
Bandarískur hermaður mundar vélbyssu í brynvörðum forystubíl eldsneytisbirgðalestar Bandaríkjahers
á veginum frá Tikrit til Sommara í Írak í gær. Skæruárásir eru tíðar á slíkar bílalestir hernámsliðsins.
FJÁRMÁLAEFTIRLITIÐ mun fylgjast með því að
Samson eignarhaldsfélag ehf. uppfylli þau atriði sem
sett voru fram í ákvörðun eftirlitsins um hæfi félagsins
til að fara með virkan eignarhlut í Landsbankanum.
Í ákvörðuninni kemur fram að breytingar á sam-
þykktum Samsons í þá veru að tilgangur félagsins sé
takmarkaður við eignarhald á hlutabréfum í Lands-
banka Íslands hafi haft áhrif til að meta félagið hæft til
að fara með eignarhlutinn.
Páll Gunnar Pálsson, forstjóri Fjármálaeftirlitsins,
sagði að eftirlitið myndi fjalla um þetta gagnvart hin-
um eftirlitsskyldu aðilum og bæði Landsbankinn og
hinir virku eigendur væru undir reglulegu eftirliti
Fjármálaeftirlitsins. „Þeir eru undir reglulegu eftirliti
og það leiðir af sjálfu sér að við munum fylgjast með
því að þeir uppfylli þau atriði sem liggja til grundvallar
ákvörðuninni.“
Vilhjálmur Bjarnason, aðjúnkt við HÍ, sagði að far-
ið hefði verið á svig við þetta ákvæði í ákvörðun Fjár-
málaeftirlitsins með kaupum Samson Global Holdings
á eignarhlut í Eimskipafélaginu í liðinni viku og með
kaupum Samsons á hlut í Straumi.
Í ákvörðun eftirlitsins segir: „Í bréfum Fjármála-
eftirlitsins til Samson og viðræðum við forsvarsmenn
þess hefur verið lögð á það rík áhersla að tryggt verði
að eignarhlutur þeirra í bankanum, ef af verður, skapi
þeim ekki stöðu eða ávinning annan en þann sem felst
í ávinningi almennra hluthafa af heilbrigðum og arð-
sömum rekstri bankans. Þannig mun félagið, eigend-
ur þess, tengdir aðilar eða kjörnir fulltrúar í bankaráði
ekki njóta aðstöðu í bankanum, s.s. viðskiptakjara,
íhlutunar í viðskiptalegar ákvarðanir er varða þá
sjálfa, tengd félög eða samkeppnisaðila eða upplýs-
inga um viðskipti núverandi eða tilvonandi samkeppn-
isfyrirtækja.“ Síðar segir að breytingar á samþykkt-
unum hafi haft áhrif á hæfismatið en þeim hafi verið
breytt á þann veg að tilgangur félagsins sé nú tak-
markaður við eignarhald á hlutabréfum í Landsbanka
Íslands.
Aðalsteinn Jónasson, lögmaður hjá Lex lög-
mannsstofu, sem auk annarra sá um upplýsingagjöf
og viðræður við Fjármálaeftirlitið fyrir hönd Sam-
sons eignarhaldsfélags sagði að þeir samningar sem
gerðir hefðu verið í aðdraganda kaupa Samsons á
Landsbanka Íslands hefðu eingöngu snúið að Sam-
son eignarhaldsfélagi en ekki öðrum félögum í eigu
þessara aðila og ekki takmarkað umsvif þeirra fé-
laga að einu eða öðru leyti. Fyrir hefði legið að ýmis
önnur viðskiptafélög væru á vegum þessara sömu
aðila og samningarnir hefðu ekki tekið til þeirra eða
takmarkað starfsemi þeirra á nokkurn hátt.
Tilgangur Samsons eignarhaldsfélags takmarkaður við eignarhald á Landsbankanum
Fjármálaeftirlitið fylgist
með að ákvæði séu haldin