Morgunblaðið - 24.09.2003, Blaðsíða 2

FRÉTTIR
2 MIÐVIKUDAGUR 24. SEPTEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
SIGUR SOPHIU
Mannréttindadómstóll Evrópu
hefur komist að þeirri niðurstöðu að
tyrknesk stjórnvöld hafi brotið gegn
mannréttindasáttmála Evrópu með
því að grípa ekki til ráðstafana til að
tryggja að Sophia Hansen fengi að
umgangast dætur sínar tvær eins og
henni bar samkvæmt dómsúrskurði.
Féllst dómstóllinn á skaðabótakröfu
Sophiu að hluta og dæmdi Tyrkland
til að greiða henni samtals tæpar 6,8
milljónir króna í bætur. Sophia fór
hins vegar fram á samtals um 880
þúsund evrur í bætur.
Gengi deCODE hækkar
Gengi hlutabréfa í deCODE, móð-
urfélagi ÍE, hækkaði um tæp 14% á
Nasdaq-hlutabréfamarkaðnum í
Bandaríkjunum í gær og var loka-
gengið 4,75 dalir. Gengið fór yfir 4
dali í síðustu viku og hafði þá ekki
verið hærra síðan í byrjun júlí á síð-
asta ári.
Valdaafsali í Írak ekki flýtt
George W. Bush Bandaríkjafor-
seti tjáði Sameinuðu þjóðunum í
gær, við upphaf 58. allsherjarþings
samtakanna, að ekki væri unnt að
hraða því að færa stjórnartauma
Íraks í hendur lýðræðislega kjör-
innar stjórnar heimamanna, en
Jacques Chirac Frakklandsforseti
krafðist „raunhæfrar tímaáætlunar“
fyrir valdaafsal hernámsstjórn-
arinnar. Kofi Annan, framkvæmda-
stjóri SÞ, gagnrýndi „fyrirbyggjandi
árás“ Bandaríkjamanna á Írak og
sagði hana hættulegt fordæmi.

SUZUKI XL-7

AKSTURSÍÞRÓTTIR

CADILLAC-GLÆSIVAGNAR
RANGE ROVER-SPORTBÍLL

Á JEPPUM UM SVÍNASKARÐ

GRANDIS-FJÖLNOTABÍLL

FLATAHRAUNI 31 • HAFNARFIRÐI
SÍMI 555 6025 • www.kia.is
K IA ÍSLAND
Bílar sem borga sig!
Glæsileg hljómtækjalína frá Alpine
Flottar græjur!
S u ð u r l a n d s b r a u t 2 2
S í m i 5 4 0 1 5 0 0
w w w. l y s i n g . i s
LÝSING
Alhliða
lausn í
bílafjármögnun
ALDARSAGA CADILLAC
STÓRRA BÍLA OG ÖFLUGRA VÉLA
Yf ir l i t
Í dag
Sigmund 8 Þjónusta 29
Viðskipti 12 Viðhorf 30
Úr verinu 13 Minningar 31/35
Minn staður 16 Bréf 38
Höfuðborgin 17 Kirkjustarf 39
Akureyri 18 Dagbók 40/41
Suðurnes 19 Staksteinar 40
Landið 20 Íþróttir 42/45
Daglegt líf 21 Fólk 46/49
Listir 22/23 Bíó 46/49
Umræðan 24/25 Ljósvakamiðlar 50
Forystugrein 26 Veður 51
* * *
Kynningar – Tímaritið Lifun fylgir
Morgunblaðinu í dag.
NEMAR í Félagi sam- og tvíkyn-
hneigðra stúdenda (FSS) við Há-
skóla Íslands hvöttu samnemendur
sína til að gefa blóð í gær, en þá
var blóðbíll Blóðbankans á há-
skólasvæðinu til að safna blóði.
Guðlaugur Kristmundsson, formað-
ur FSS, sagði að markmiðið hefði
verið að vekja máls á því að sam-
kynhneigðir karlmenn mættu ekki
gefa blóð. „Við stóðum við blóðbíl-
inn með borða sem á stóð: Hommar
eru gæðablóð,“ segir Guðlaugur,
„Við báðum samstúdenta okkar að
gefa blóð fyrir okkur.“ Hann segir
að háskólastúdentar hafi tekið vel í
þá ósk. „Og það var nóg að gera
hjá þeim í Blóðbankanum,“ segir
hann.
Guðlaugur segir að það sé sárt
að þurfa að sætta sig við það að
mega ekki gefa blóð; því samkyn-
hneigðir karlmenn vilji, eins og
aðrir, leggja sitt af mörkum til
samfélagsins.
Blóðgjafarbann í gildi
frá níunda áratugnum
Sveinn Guðmundsson, yfirlæknir
Blóðbankans, segir að skv. alþjóð-
legum sáttmálum um blóðbanka-
starfsemi, megi karlmenn sem hafi
samræði við aðra karlmenn ekki
gefa blóð. „Þetta er regla sem hef-
ur verið í gildi frá níunda áratugn-
um,“ segir hann, „en þá voru sam-
kynhneigðir karlmenn klárlega
áhættuhópur fyrir HIV-sýkingu.“
Sveinn segir að Ísland sé aðili að
þessum alþjóðlegu sáttmálum.
Hann segir að umrædd regla hafi
oft verið rædd í mörgum löndum,
en ekki hafi þó verið tekin ákvörð-
un um að breyta henni; a.m.k. ekki
um sinn. Spurður segir hann einnig
að heilbrigðisráðuneytið hafi fyrir
u.þ.b. tveimur til þremur árum lýst
því yfir í samráði við Landlæknis-
embættið að ekki væri tímabært að
hrófla við reglunni.
Sveinn segist hafa rætt við fé-
lagana í FSS og að báðir aðilar hafi
skilið sjónarmið hvor annars. Hann
segir ennfremur að vegna átaks fé-
laganna í FSS hafi fleiri stúdentar
gefið blóð í gær en nokkru sinni
fyrr er blóðbíllinn hafi verið á ferð
á háskólasvæðinu. Áætlar hann að
um fjörutíu til fimmtíu blóðgjafar
hafi komið í blóðbílinn.
Morgunblaðið/Ásdís
Yfirlæknir Blóðbankans, Sveinn Guðmundsson, og forstöðumaður blóðsöfnunarferða, Sigríður Ósk Lárusdóttir,
rabba við stúdenta við Blóðbílinn í gær. Um 40–50 blóðgjafar komu í bílinn sem var við Odda.
Hvetja nemendur til að gefa blóð
Nemar í Félagi sam- og tvíkynhneigðra stúdenta
LÍTIÐ bar á jarðskjálftum í Kötlu-
öskju í Mýrdalsjökli í gær. Tveir litlir
skjálftar, sem mældust um 1 á Richt-
er, fundust á svæðinu um klukkan
15.30 í gær. Þá er nokkur virkni vest-
anmegin í jöklinum, í Goðabungu.
Hjörleifur Sveinbjörnsson, jarð-
fræðingur á Veðurstofu Íslands, sagði
í samtali við Morgunblaðið að lítil
virkni væri í raun á svæðinu, en fylgst
yrði áfram með framvindu mála.
Skjálftahrina varð í Kötluöskju í
Mýrdalsjökli í fyrrakvöld, en stærstu
skjálftarnir voru um og yfir 3 á
Richter.
Lítil
skjálfta-
virkni
Mýrdalsjökull
NOKKRIR unglingar brutust inn heima hjá 19 ára
pilti á mánudagskvöld og börðu hann með golf-
kylfu. Var allt brotið og bramlað innandyra og hef-
ur lögreglan tekið málið til rannsóknar. Fjórir hafa
verið kærðir og yfirheyrðir, en talið er að brotist
hafi verið inn til að hefna fyrir árás á pilt við Select í
Breiðholti um síðustu helgi. Enginn situr í haldi
vegna árásarinnar og er rannsókn málsins á frum-
stigi. Lögreglan lítur þessa víxlverkun hefndarað-
gerða, sem virðist vera farin af stað milli unglinga-
hópa, mjög alvarlegum augum og mun taka málið
föstum tökum. Þótt ekki hafi hlotist af alvarleg
meiðsl í þessum átökum er hópamyndun ungling-
anna og notkun barefla við ofbeldið alvarlegt mál
að mati lögreglunnar.
Við Select um síðustu helgi var unglingur barinn
með hafnaboltakylfu og fluttur á slysadeild með
skurðsár eftir átök milli tveggja unglingahópa.
Hver einasti maður kannaður
Þegar fjöldaslagsmál milli klíkuhópa voru í upp-
siglingu fyrir utan söluturninn King Kong í Breið-
holti fyrir nokkrum misserum, brást lögreglan í
Reykjavík við með því að fyrirbyggja að þau hæf-
ust. Tekið var á málum af hörku og leitað að vopn-
um, s.s. hnífum og bareflum, í hverjum bíl sem
nálgaðist svæðið. Lögreglumenn voru settir í að
tala við alla sem lögðu leið sína á staðinn og var
hver einasti maður kannaður nánar. Fólki var snú-
ið við á staðnum en margir höfðu komið úr nálæg-
um bæjarfélögum til að fylgjast með slagsmálun-
um. Af því varð þó ekki þar sem lögreglan skarst í
leikinn tímanlega. Að sögn lögreglunnar verður
efnt til svipaðra aðgerða ef blásið verður til fjölda-
slagsmála á ný.
Atburðirnir um helgina við Select aðfaranótt
sunnudags og innbrotið hjá 19 ára pilti í kjölfarið í
fyrrinótt, sem talið er vera hefndaraðgerð við Sel-
ect-málið, er fyrsta klíkuofbeldið sem kemur upp í
marga mánuði samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins. Ekki er vitað til þess að um skipulega
smölun hafi verið að ræða, t.d. með SMS-skila-
boðum, heldur með tilfallandi hópamyndun við Sel-
ect sem endaði með því að einn var barinn með
hafnaboltakylfu og fluttur á sjúkrahús.
Innbrot og barsmíðar í Breiðholti á mánudagskvöld tengjast átökum hópa
Hefndaraðgerðir litnar
alvarlegum augum
ÞAR sem stofnfjáreign í sparisjóð-
um landsins er yfirleitt dreifð hefur
niðurstaða Fjármálaeftirlitsins í
málefnum Sparisjóðs Hólahrepps
ekki mikil áhrif á framkvæmd aðal-
funda sparisjóða að mati Sigurðar
Hafstein, framkvæmdastjóra Sam-
bands íslenskra sparisjóða. Stofnfé
sparisjóða jafngildir hlutafé í hluta-
félögum.
Niðurstaða Fjármálaeftirlitsins
felur í sér að stjórnarmenn og
stjórnendur dótturfélaga Kaup-
félags Skagfirðinga (KS) mega njóta
atkvæðisréttar á aðalfundi Spari-
sjóðs Hólahrepps í samræmi við
stofnfé sitt. Meirihluti stjórnar
sparisjóðsins vildi fella atkvæðisrétt
þeirra niður og taldi stofnfé þeirra til
heildareignar KS í sparisjóðnum.
Þessir einstaklingar eiga samkvæmt
upplýsingum Morgunblaðsins 8–9%
af stofnfé Sparisjóðs Hólahrepps en
KS á tæp 40%. Hefði Fjármálaeft-
irlitið stutt álit meirihluta stjórnar-
innar mættu allir þessir aðilar ein-
ungis fara með 5% atkvæða á
aðalfundinum þar sem ný stjórn er
kosin. Því var hins vegar hafnað.
Voru þegar stofnfjáreigendur
Meirihluti stjórnar er uggandi yfir
því að stjórnendur Kaupfélags Skag-
firðinga ætli að ná yfirtökum í Spari-
sjóði Hólahrepps. Því er haldið fram
að óformlegt samkomulag sé á milli
þessara aðila um að beita atkvæð-
isrétti á sama veg til að styrkja að-
komu KS að stjórnun sparisjóðsins.
Í niðurstöðu Fjármálaeftirlitsins
segir að flestir þeir einstaklingar
sem stjórn sparisjóðsins vísar til
voru þegar stofnfjáreigendur áður
en samstæða KS gerðist stofnfjár-
eigandi við stofnfjáraukningu á ár-
unum 2000 og 2001. Jafnframt kem-
ur fram að markmið KS, að færa
innlánsdeildina inn í sparisjóðinn,
hafi verið sett í samræmi við laga-
skyldu þegar tilkynnt var um kaup á
stórum hlut í sparisjóðnum. Það feli
ekki í sér samstilltar aðgerðir KS og
tiltekinna einstaklinga.
Sigurður Hafstein segir einsdæmi
að tengdir aðilar séu svo stórir innan
sparisjóða. Því sé þetta mál einstakt
en Samband íslenskra sparisjóða
muni skoða hvort niðurstaða Fjár-
málaeftirlitsins sé í samræmi við
túlkun þeirra á lögunum almennt.
Deilur í Sparisjóði
Hólahrepps einsdæmi
TEKIN var ákvörðun á deild-
arfundi lagadeildar Háskóla Ís-
lands í gær að lækka lágmarks-
einkunn úr 7,0 í 6,0 í þeim
þremur námsgreinum sem
kenndar eru á fyrsta misseri
laganáms. Orator, félag laga-
nema við Háskóla Íslands, telur
að með þessu sé verið að sam-
ræma lágmarkseinkunn í
námsgreinum þeim sem kennd-
ar eru við lagadeild.
„Einnig má segja að það um-
hverfi, sem námi í lögfræði á
háskólastigi er búið um þessar
mundir af hálfu stjórnvalda,
kalli á slíka breytingu. Þannig
eru fjárveitingar til kennslu
miðaðar við þann fjölda stúd-
enta, sem þreytir próf, án þess
að gerðar séu sérstakar kröfur
af hálfu hins opinbera til sér-
stakrar samræmdrar lág-
markseinkunnar,“ segir í
fréttatilkynningu. Orator telur
að umrædd breyting eigi lík-
lega eftir að leiða til þess að
laganemum við Háskóla Ís-
lands muni fjölga að einhverju
marki. „Ómögulegt er hins veg-
ar að segja fyrir um það hvort
þeim, sem ljúka embættisprófi í
lögfræði, muni fjölga að sama
skapi, þar sem lágmarksein-
kunn í öðrum námsgreinum en
þeim þremur, sem hér um ræð-
ir, mun haldast óbreytt.“
Lágmarks-
einkunn
í lögfræði
lækkuð
Háskóli Íslands