Morgunblaðið - 25.09.2003, Blaðsíða 12



      
!"#$
%&'  % (    
 
   
 
     
 
  
 


  
  !"## %&'"#$ # ."
.

."

."
/"

'&  ) & *+

.
.

. , &



- % (   &)'!
ÞAÐ hefur verið storma-samt í íslensku viðskiptalífiað undanförnu. Tekist hef-ur verið á um völd og áhrif
í mörgum af stærstu félögum
landsins og hefur eignarhald í
mörgum þeirra tekið miklum
breytingum á síðustu mánuðum.
Á síðasta ári má segja að átökum
þeim sem staðið höfðu lengi um Ís-
landsbanka hafi lokið með ósigri
Orca-hópsins svokallaða í barátt-
unni við ríkjandi meirihluta í
bankráði Íslandsbanka.
Með sölu á hlut ríkisins í Bún-
aðarbanka annars vegar og Lands-
banka hins vegar skýrðust línur
jafnframt á fjármálamarkaði. Sam-
son festi kaup á meirihluta í Lands-
bankanum en S-hópurinn náði
meirihluta í Búnaðarbanka en fyrir
hafði hann tryggt sér yfirráð í Vá-
tryggingafélagi Íslands. Með sam-
runa Búnaðarbanka og Kaupþings,
sem samþykktur var af stjórnum
félaganna í apríl skýrðust línur á
fjármálamarkaði, þar sem þrír
stórir og öflugir bankar eru nú
starfandi, er allir hafa margvísleg
ítök í viðskiptalífinu með beinum
og óbeinum hætti.
Upphafið að þeim miklu átökum
er náðu hámarki í síðustu viku var
togstreitan um yfirráð yfir Skelj-
ungi er hófst í júlí. Þar tókust fyr-
irtækin tengd hinum svokallaða
Kolkrabba á við Kaupþing-Búnað-
arbanka um meirihluta í félaginu.
Lyktaði þeim átökum með sam-
komulagi í ágúst um að Kaupþing-
Búnaðarbanki, Burðarás og Sjóvá-
Almennar tóku höndum saman um
að afskrá félagið úr Kauphöllinni
og sameinast um rekstur þess.
Seldu félögin þrjú bréf sín í Skelj-
ungi eignarhaldsfélaginu Steinhól-
um, sem er að hálfu í eigu bankans
en Sjóvá-Almennar og Burðarás
eiga sinn fjórðunginn hvort.
Í lok ágúst má segja að Samson-
hópurinn og Landsbankinn hafi
komið Íslandsbanka á óvart með
því að auka verulega við hlut sinn í
Fjárfestingarfélaginu Straumi og
leit út fyrir að stríð væri að hefjast
um Straum eftir logn í nokkur
misseri. Íslandsbanki svaraði fljótt
fyrir sig og jók einnig við hlut sinn í
Straumi. Eftir það voru bankarnir
og tengdir aðilar með mjög svipað
magn atkvæða á bak við sig í
Straumi og við það myndaðist
ákveðin pattstaða. Hvorugur aðili
gat knúið fram breytingar hjá fé-
laginu án samþykkis hins.
Umrótið í viðskiptalífinu hélt
áfram í síðustu viku er Íslands-
banki eignaðist meirihlutann í
Sjóvá-Almennum og varð á ný ráð-
andi hluthafi í Straumi en Lands-
bankinn og tengdir aðilar seldu allt
sitt út úr Straumi.
Í ágúst hófst enn á ný umræða
um samruna SH og SÍF og lögðu
Íslandsbanki og Landsbanki ríka
áherslu á að af sameiningu félag-
anna yrði. Frá því var hins vegar
horfið vegna mikillar andstöðu
S-hópsins sem tókst að tryggja sér
yfirráð yfir SÍF.
Ein stærsta breytingin í fléttu
síðustu viku var að Landsbankinn
eignaðist stóran hlut í Eimskipa-
félagi Íslands og þar með í Burðar-
ási, Brimi og flutningafélaginu
Eimskip. Ráðandi staða Lands-
bankans í Burðarás hefur mikil
áhrif á SH en Landsbankinn og
Burðarás eiga meirihluta í SH. Ís-
landsbanki er þriðji stærsti hlut-
hafi SH, en ásamt hlut Sjóvá-Al-
mennra er hlutur Íslandsbanka í
SH ríflega 20%. Samanlagður hlut-
ur bankanna og tengdra aðila er
tæplega 75% en þar að auki á Fjár-
festingarfélagið Straumur 12%
eignarhlut, að því er fram kemur í
Morgunkorni Íslandsbanka í gær.
„Almennt er það ekki í samræmi
við stefnu bankanna og fjárfesting-
arfélaga á borð við Straum að taka
þátt í atvinnurekstri með þeim
hætti að eiga ráðandi hlut í eðlis-
ólíkum fyrirtækjum. Því verður að
telja líklegt að þeir muni á næst-
unni leitast við að losa um eignar-
hluti sína,“ segir í Morgunkorni.
Þetta leiðir hugann að Flugleið-
um en Straumur á nú um 30% hlut í
félaginu sem Straumur fékk í
skiptum fyrir hluta af bréfum sín-
um í Eimskipafélaginu. Það hefur
ekki farið leynt að eigendur Baugs,
sem eru stórir hluthafar í Flugleið-
um, hafa áhuga á að auka hlut sinn
í Flugleiðum. Það er hins vegar í
höndum stjórnar Straums að taka
ákvörðun um hvort hluturinn verð-
ur seldur eða hvort félagið telji rétt
að eiga hlutinn áfram. Það er yf-
irlýst stefna Straums að taka þátt í
umbreytingarverkefnum og í við-
tali við Morgunblaðið nýverð kom
fram í máli framkvæmdastjóra
Straums, Þórðar Más Jóhannes-
sonar, að Straumur sæi ákveðin
tækifæri í Flugleiðum. Hvort sem
það eru bein afskipti með stjórn-
arsetu er ekki hægt að fullyrða hér.
Straumur átti stóran hlut í Eim-
skipafélaginu án þess að óska eftir
því að fá mann í stjórn en Þórður
Már situr í stjórn SH í krafti eign-
ar Straums í fyrirtækinu.
Þá á eftir að koma í ljós hver af-
drif Brims, sjávarútvegsarms
Eimskipafélagsins, verða.
Loks er ekki ólíklegt að ein-
hverjar sviptingar verði á smásölu-
markaði. Þar hafa verið að byggj-
ast upp tvær öflugar fylkingar,
Kaupás og Baugur, sem segja má
að skipti markaðnum á milli sín.
Ekki er hægt að útiloka að einhver
breyting verði á eignarhaldi
Kaupáss, sem er í meirihlutaeigu
Framtaks fjárfestingarbanka, sem
er hins vegar í eigu Straums, í kjöl-
far sviptinga síðustu daga. Ekki er
líklegt að Straumur ætli sér að
reka matvörukeðju í langan tíma
enda líklegt að aðrir fjársterkir að-
ilar hafi hug á að hasla sér völl á
þessu sviði. Hvort sem það eru ein-
staklingar sem hafa reynslu á mat-
vörumarkaði eða öðrum verslunar-
rekstri. Eins er ekki loku fyrir það
skotið að eigendur Baugs selji ein-
hverjar þær verslanir sem heyra
undir Baug Ísland, sem rekur m.a.
matvöru- og sérvöruverslanir fyr-
irtækisins á Íslandi, vegna þeirrar
útrásar sem einkennir rekstur
Baugs um þessar mundir.
Þessar miklu sviptingar í við-
skiptalífinu undanfarið hafa vakið
upp ýmsar spurningar og getgátur
m.a. um hverjir muni fara nýir inn í
stjórn Eimskipafélagins og hvort
skipt verði um stjórnendur þess.
Hins vegar er ljóst að bankarnir
hafa tryggt sér gífurlega sterka
stöðu í viðskiptalífinu.
Landsbanki og Íslandsbanki
hafa skipt á milli sín þeim fyrir-
tækjum er áður voru talin til Kol-
krabbans. Allir bankarnir tengjast
nú tryggingafélögum með einum
eða öðrum hætti. Kaupþing-Bún-
aðarbanki og VÍS, Íslandsbanki og
Sjóvár-Almennar og að auki er ná-
ið samstarf á milli Tryggingamið-
stöðvarinnar og Landsbankans.
Spurningin sem vaknar er hvort
að með þessu hafi náðst jafnvægi í
viðskiptalífinu á nýjan leik eða
hvort frekari sviptingar séu fram-
undan.
Sviptingum lokið?
Innherji skrifar
Innherji@mbl.is
HUGBÚNAÐARFYRIRTÆKIÐ
Maritech, sem meðal annars sér-
hæfir sig í lausnum fyrir sjávar-
útveginn hefur verið valið sem
samstarfsaðili
Microsoft-fyrir-
tækisins banda-
ríska við þróun á
lausnum sem
byggjast á
Microsoft Bus-
iness Framework
(MBF) forritun-
arumhverfinu
sem er nýjasta
viðbótin við .Net
tækniumhverfið.
Maritech kemst þar í sérvalinn hóp
14 fyrirtækja í Evrópu sem fá
þannig aðgang að nýjustu tækni-
nýjungum hjá Microsoft sem trygg-
ir þeim forskot þegar þessar nýj-
ungar fara í almenna dreifingu.
Maritech er stærsti framleiðandi
heims í upplýsingakerfum fyrir
sjávarútveginn auk þess sem fyr-
irtækið þróar ýmsar aðrar lausnir
fyrir íslenskan markað og hefur
notast við hugbúnað frá Microsoft
sl. 10 ár.
Viðurkenning fyrir íslenskan
sjávarútveg
Halldór Lúðvígsson, framkvæmda-
stjóri Maritech, segir að samstarf
Maritech og Microsoft sé mikil við-
urkenning fyrir Maritech. Enn-
fremur sé um að ræða viðurkenn-
ingu fyrir íslenskan sjávarútveg og
staðfesti að íslenskur sjávarútvegur
er í fararbroddi í heiminum hvað
varðar tækninýjungar en Maritech
hefur þróað lausnir sínar undanfar-
in ár í nánu samstarfi við fram-
sæknustu sjávarútvegsfyrirtækin
hér á landi, að sögn Halldórs.
Hann segir að upphafið að þessu
nýtilkomna samstarfi við Microsoft
hafi verið að fyrir um ári hafi Mari-
tech farið í stefnumótun varðandi
framtíðartækniumhverfi fyrirtækis-
ins. Eftir þá vinnu hafi þeir verið
sannfærðir um að Microsoft yrði
leiðandi aðili í þeim miklu breyt-
ingum sem eru að verða á tækni-
umhverfi heimsins, en þar á Hall-
dór einkum við að tæknin er að
færast úr biðlara – miðlara um-
hverfi yfir í tölvukerfi sem byggj-
ast á dreifðum netsamskiptum. „Í
ljósi þess fórum við í viðræður við
Microsoft í Bandaríkjunum og þær
viðræður hafa nú leitt til þess að
við ásamt 13 öðrum hugbúnaðar-
fyrirætkum í Evrópu höfum verið
valin til sam starfs við Microsoft
við þróun á lausnum sem byggjast
á þessu framtíðartækniumhverfi
þeirra. Microsoft er að verja gríð-
arlegum fjármunum í þróun á
þessu tækniumhverfi.“
Margs konar aðstoð
Halldór segir að samstarfið muni
hjálpa Maritech við að flytja lausn-
ir sínar yfir í nýjustu tækni Micro-
soft um leið og hún verður aðgengi-
leg á hverjum tíma og Microsoft
muni aðstoða fyrirtækið við það á
margvíslegan hátt, eins og með
þjálfun starfsfólks, aðgengi að
starfsmönnum Microsoft og fleira.
„Í staðinn gefum við álit okkar á
því hvað megi betur fara í þessum
nýja umhverfi þeirra,“ segir Hall-
dór.
Hann segir að Maritech hafi
byggt upp öflugt sölunet um allan
heim.
Fyrirtækið er með skrifstofur á
fjór um stöðum í heiminum, í Nor-
egi, Norður-Ameríku, Bretlandi og
Íslandi, auk þess sem umboðsaðilar
eru víðar um heim. Viðskiptavinir
fyrirtækisins eru um 800 talsins í
12 löndum og sem stendur er félag-
ið að innleiða stór kerfi í Þýska-
landi, á Nýja Sjálandi og Ítalíu
meðal annars. „Það virkar vel á
þessum markaði að selja lausnir frá
Íslandi þar sem ímynd íslensks
sjávarútvegs er góð.
Microsoft staðfestir það einnig
með því að ganga til samstarfs við
okkur. Sterkur sjávarútvegur hér
gefur okkur mikið samkeppnisfor-
skot.“ Halldór segir að út frá mark-
aðssjónarmiði opnist ýmsir mögu-
leikar með þessu samstarfi í
tengslum við dreifinet Microsoft
sem sé nokkur hundruð þúsund
samstarfsaðilar um allan heim.
Tveggja milljarða velta
Stærsti eigandi Maritech er Tölvu-
Myndir hf. en Maritech var klofið
út frá TölvuMyndum fyrir þremur
árum. Velta félagsins á síðasta ári
var tæpir tveir milljarðar króna.
Spurður um þróun fyrirtækisins
á næstu árum segir Halldór að
vöxtur sé framundan. „Við þreföld-
uðum veltuna í Norður-Ameríku á
fyrri hluta þessa árs og erum að
vaxa mikið þar áfram. Auk þess
höfum við einbeitt okkur í sífellt
meira mæli að lausnum fyrir fisk-
eldi, en þar eru mikil sóknarfæri,“
sagði Halldór að lokum.
Maritech til liðs
við Microsoft
Morgunblaðið/Jim Smart
Höfuðstöðvar Maritech hf. eru á 4. hæð í þessu húsi í Hlíðarsmára í Kópavogi.
Halldór B. Lúðvígsson
framkvæmdastjóri
Maritech hf.