Morgunblaðið - 27.09.2003, Blaðsíða 42

MINNINGAR
42 LAUGARDAGUR 27. SEPTEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Jóna Þórunn Vig-fúsdóttir fæddist
á Stóru Hvalsá í
Hrútafirði 30. mars
1919. Hún lést á Dval-
arheimilinu Kumb-
aravogi 19. septem-
ber síðastliðinn. Jóna
var dóttir hjónanna á
Stóru Hvalsá, Vigfús-
ar Guðmundssonar, f.
10. október 1885, d.
15. nóvember 1963,
og Steinunnar Jóns-
dóttur, f. 28. júlí
1878, d. 30. júní 1959.
Systkini Jónu voru
Eysteinn Einarsson Einarssonar í
Hvítuhlíð, f. 12. apríl 1904. d. 25.
febrúar 1991, og Sólbjörg Jórunn
Vigfúsdóttir, f. 20. júní 1917, d. 31.
mars 1998. Uppeldissystir þeirra
var Sólbjörg Sigfúsdóttir, f. 11.
mars 1927, d. 10. ágúst 1947.
Árið 1947 giftist Jóna eiginmanni
sínum, Gísla Einari Guðnasyni, f.
25. ágúst 1925 á Eyri við Reyðar-
fjörð, d. 6. janúar 1981. Hann var
sonur hjónanna Guðna Þorsteins-
sonar, f 27. janúar 1897, d. 27.2.
1985, og Þorbjargar Einarsdóttur,
f. 6. apríl 1894, d. 21. júní 1984. Þau
Jóna og Gísli eignuðust átta börn.
Þau eru: 1) Haukur Arnarr, f. 17.
apríl 1947, kvæntur Kristínu Pét-
ursdóttur, búsett á Selfossi. Börn
þeirra eru: Þórunn Jóna, f. 15. apríl
1970, gift Hallgrími Óskarssyni og
eiga þau tvö börn. Kristín Arna, f.
Elmari Þór Atlasyni og eiga þau
einn son; og Dagný Ösp, f. 26. júní
1981, sambýlismaður Guðlaugur
Ingi Steinarsson, og eiga þau einn
son. Börn Steindórs frá fyrra
hjónabandi eru Vignir, Margrét,
Gunnar Svanur og Berglind Fríða.
5) Fríða Sólbjörg, f. 27. júlí 1950, d.
30. júlí 1950. 6) Óskírður Gíslason,
f. 30. mars 1953, d. 12. nóvember
1953. 7) Einar Þór, f. 26. september
1954, kvæntur Ernu Eggertsdótt-
ur, búsett í Reykjavík. Börn þeirra
eru: Sigrún Ásta, f. 8. septem-
ber1980; Sigríður Þóra, f. 15. nóv-
ember 1983; Eggert Rafn, f. 28. jan-
úar 1990; og Jón Þór, f. 5. júní 1991.
Barn Einars frá fyrri sambúð; Stef-
án Birgir, búsettur í Svíþjóð. 8)
Ragnar, f. 17. mars 1956, kvæntur
Lísbet Nílsdóttur, búsett á Selfossi.
Börn þeirra eru: Linda Rut, f. 12.
ágúst 1975, gift Eyþóri Björnssyni
og eiga þau eina dóttur; Gísli Einar,
f. 22. janúar 1985; og Jóna Þórunn,
f 16. október 1986.
Jóna stundaði nám við Reykja-
skóla í Hrútafirði 1935–1937. Síðan
tók hún til að miðla af sinni kunn-
áttu eins og gerðist á þeim árum
með því að gerast farandkennari.
Þegar þau hjón fluttu á Selfoss
árið 1947 vann hún ýmis störf, jafn-
framt því að vera með stórt heimili,
s.s. símvörslu, timburvinnu hjá KÁ,
hjá Mjólkurbúi Flóamanna og í slát-
urhúsinu á haustin. Síðan kenndi
hún við Barnaskóla Selfoss og síð-
ustu starfsárin var hún hjá Pósti og
síma. Hún tók þátt í starfi Samkórs
Selfoss fyrst og síðan í kór eldri
borgara – Hörpukórnum.
Útför Jónu fer fram frá Selfoss-
kirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 11.
9. ágúst 1979, gift Stef-
áni Ingimari Þórhalls-
syni og eiga þau eitt
barn, og Svala, f. 24.
maí 1982, sambýlis-
maður hennar er Guð-
mundur Njáll Guð-
mundsson. 2)
Gunnþór, f. 8. maí
1948, kvæntur Elísa-
betu Sigurðardóttur,
búsett á Selfossi. Börn
Gunnþórs frá fyrra
hjónabandi eru: Þórir,
f. 9. mars 1970, d. 3.
febrúar 1971; Erna
Dís, f. 25. febrúar
1975, sambýlismaður Steindór Erl-
ingsson; Örn, f. 26. júní 1979, sam-
býliskona Þórunn Lísa Guðnadótt-
ir. Börn Elísabetar frá fyrra
hjónabandi eru Sigrún, Ottó Valur
og Guðlaug. 3) Vígsteinn Sólberg, f.
22. júní 1949, sambýliskona Fjóla
Bachmann, búsett á Selfossi. Barn
Vígsteins frá fyrra hjónabandi; Við-
ar, f. 21. apríl 1974, búsettur í Hol-
landi, sambýliskona Tinette, og
eiga þau eitt barn. Börn Fjólu frá
fyrra hjónabandi eru Anna Dóra,
Ágúst Freyr og Gylfi Már. 4) Þor-
björg Svanfríð, f. 27. júlí 1950, gift
Steindóri Gunnarssyni, búsett í
Hafnarfirði. Eiga þau Þorstein
Árna, f. 6. júní 1989. Börn Þor-
bjargar frá fyrra hjónabandi: Stein-
unn Rán, f. 6. ágúst 1971, gift Sveini
Ólafssyni og eiga þau tvær dætur;
Guðfinna Sif, f. 30. janúar 1975, gift
Elsku besta amma mín. Þá ertu
farin frá okkur. Nú líður þér vonandi
betur.
Minningarnar sem þú gafst mér
gera fráfall þitt aðeins léttbærara.
Allt sem þú gafst mér, gafstu af ást og
óeigingirni.
Oft var spurning hvor hafði meiri
unun af leikjum þínum, þú eða börn-
in. Þú varst kletturinn minn, stærsta
og tryggasta manneskjan í allri ver-
öldinni og barnshjartað sá í þér besta
vin og félaga, kennara og verndara.
Allar mínar góðu bernskuminning-
ar tengjast þér á einhvern hátt. Við í
fjörunni með kisu, þar sem þú ögraðir
öldunni, blaut í fæturna, alltaf glöð.
Við í stofunni að lesa bækur saman
á sunnudegi drekkandi dísætt te og
borða ristað brauð með osti.
Þegar ég bjó hjá þér vöknuðum við
klukkan þrjú á nóttunni til að fá okk-
ur vínarbrauð og mjólk og spjalla um
allt og ekki neitt.
Ökutúrarnir með löngum göngum
og lautartúrum og alltaf var heima-
bakaða vínarbrauðið og teið með í för.
Berjamó.
Einu sinni vorum við á göngu bak
við fjall og þú laust niður að læk ein-
um til að fá þér ferskan vatnssopa og
ég horfði á þig í spurn, þú réttir út lóf-
ana sem mynduðu bolla og ég drakk
vatnið af hrjúfum vinnuhöndum þín-
um. Aldrei hef ég síðan drukkið eins
svalandi vatn, en þarna skildir þú eft-
ir eilífa minningu, amma mín.
Fallega amma mín.
Hvernig þú straukst elsku kisu
þinni, hvor malaði þá meir, hún eða
þú? Þú gast alltaf hlegið að okkur og
með okkur. Hvaða önnur amma
myndi hlæja að talandi sviðakjamma?
Þú varst alltaf til staðar. Þú áttir allt-
af ís og kokkteilber. Og hlýju.
Þú varst best. Þú veist hvað allt
heitir, tré, fugl, fjall, heiði, ljóðskáld
og myndlistarmenn. Þinn uppáhalds
myndlistarmaður var Guð almáttug-
ur og uppáhalds listaverkið náttúran,
vetur, sumar, vor og haust. Sólbað á
svampdýnum.
Ég vonaði alltaf að þú myndir lifa
til að sjá fyrsta barnið mitt. Þú gerðir
það. Ég veit hann missir af bestu
langömmu í heimi en ég geri mitt
besta til að deila með honum minn-
ingunni um þig. Þú gerðir lífið gott.
Þú ert besta manneskjan sem ég hef
kynnst. Minning þín mun lifa hjá mér,
alltaf og að eilífu. Þú hefur gert svo
mikið fyrir mig, elsku fallega mjúka
amma mín. Ég elska þig.
Þín
Dagný Ösp.
Elsku amma. Það er skrítin tilfinn-
ing að hugsa til þess að heimsókn-
irnar til þín verða ekki fleiri. En allar
minningarnar sem þjóta fram í huga
mér eru svo margar að ekki er hægt
að telja þær. En helst stendur upp úr
hvað það var alltaf gott að læðast nið-
ur stigann þegar ég átti að vera sofn-
uð og leggjast upp í ömmurúm og fá
spennandi kafla lesinn fyrir svefninn.
Þú varst alltaf heima og ef þú varst
ekki heima komst þú fljótt heim
þannig að það voru forréttindi að eiga
heima uppi hjá þér og afa fyrstu ár
ævinnar.
Ég man svo vel eftir einu ferðalag-
inu sem var farið með þér og afa í
Kjarnaskóg með hjólhýsið en það
ógleymanlega var að með í för var
hún Stikla, kisan okkar. Hún var úti
að leika með mér og kom alltaf aftur í
hjólhýsið til þín.
Það sem við eigum svo sameigin-
legt er að vera veikar fyrir kisum. En
þú áttir alltaf sérstaka ketti eins og
t.d. hana Skrýtlu. Skrýtla var mjög
sérstakur köttur, hún var þar sem þú
varst, ef þú gekkst út í búð þá trítlaði
hún á eftir þér og ef hana langaði í bíl-
túr mjálmaði hún við útidyrnar og
gekk svo út að bíl til að sýna þér hvað
hún vildi. Hún veitti þér svo mikinn
félagsskap.
En þó að ég væri flutt í mitt eigið
kom ég alltaf á hverjum degi til þín
bara í smá spjall. Þú vildir alltaf fylgj-
ast með öllu og öllum. Ef ég var í
skóla vildir þú sjá bækurnar og fá að
vita einkunnir og því um líkt.
Þegar þú varst komin niður á Sól-
velli var þetta svo passlegt að renna
við um leið og ég var í leikfimi. Og þá
var nú yfirleitt eitthvað skemmtilegt
skrafað og hlegið mikið.
Mér fannst svolítið vanta þegar ég
átti Karítas Birnu því þú varst ekki í
göngufæri en þá gat ég bara hringt
og látið þig fylgjast með eða rennt
niður á Sólvelli til þín og við farið jafn-
vel í bíltúr. Allir bíltúrarnir sem við
höfum farið í gegnum tíðina eru orðn-
ir óteljandi en alltaf jafn skemmtileg-
ir.
Það sem mér finnst skelfilegast er
það að nú munu renna upp jól án þín.
Aldrei hafa aðfangadagskvöldin okk-
ar klikkað, allir hafa sitt hlutverk á
svona mikilvægum stundum eins og
jólum þannig að missirinn verður
mikill hjá okkur.
Við viljum þakka þér allar yndis-
legu stundirnar sem við höfum upp-
lifað með þér.
Linda Rut, Eyþór og
Karítas Birna.
Nánast daglega komum við í heim-
sókn í Fossheiðina, fengum vínar-
brauð, snúða og te og lékum okkur
inni sem úti með tilheyrandi látum.
En amma hafði svo gaman af því og
hló hátt að því þegar nokkur frænd-
systkinin ákváðu að fara í sólbað. Þá
vantaði auðvitað sólarolíu. Nema
hvað, auðvitað mökuðum við á kropp-
inn allri matarolíunni frá ömmu og
vorum hin ánægðustu.
Eftir skóla á daginn fórum við oft
til ömmu því hún var ávallt tilbúin að
hjálpa okkur með lærdóminn. Hún
var mjög ljóðelsk, samdi ljóð í frí-
stundum og birti m.a. eitt í Stranda-
póstinum sem hún samdi um aðra
okkar, Svölu. Kristín Arna minnist
sérstaklega þess þegar hún átti að
skila ljóðaverkefni í framhaldsskóla
og amma hjálpaði henni að velja ljóð
eftir Davíð Stefánsson frá Fagra-
skógi, sem var í miklu uppáhaldi hjá
ömmu. Það varð til þess að Kristín
Arna skrifaði lokaritgerðina sína ein-
mitt um skáldskap Davíðs eftir að
amma hafði gefið henni ljóðasafnið
hans.
Því langar okkur að kveðja þig,
elsku amma, með broti úr ljóði eftir
Davíð.
Guð geymi þig.
Og svo kemur nótt.
Svartnættið er eins og svalandi veig,
og sál þín drekkur í einum teyg.
Þreytan breytist í þökk og frið,
þögnin í svæfandi lækjarnið,
haustið í vor ...
Hafðu þökk fyrir öll þín spor.
Það besta, sem fellur öðrum í arf,
er endurminning um göfugt starf.
Moldin er þín.
Moldin er trygg við börnin sín,
sefar allan söknuð og harm
og svæfir þig við sinn móðurbarm.
Grasið hvíslar sitt ljúfasta ljóð
á leiðinu þínu. Moldin er hljóð
og hvíldin góð ...
(Davíð Stef. frá Fagraskógi.)
Kristín Arna og Svala
Hauksdætur.
Minningarnar eru margar. Barn að
aldri lagði ég oft leið mína í Lyngheið-
ina og tók amma á móti mér með
heitt, sykrað Melroses-te og ristað
franskbrauð með kindakæfu. Ef
rigndi skreið ég undir teppi og fékk
bakkelsið þangað. Ennþá upplifi ég
þetta snarl sem hátíðabrigði. Ef
amma var í verkum fékk ég oft að
hjálpa til. Að baka var mjög gaman,
uppskrift var ekkert stóratriði;
stundum fékk hugarflugið að njóta
sín – oft með misjöfnum afleiðingum.
Aðstoðarmaðurinn fékk viðurnefnið
mélkisa, það gæluyrði nota ég núna á
mín börn þegar þau aðstoða við
bakstur.
Síðasta vetur minn í Fjölbrauta-
skóla Suðurlands bjó ég hjá ömmu.
Þennan tíma dekraði hún við mig.
Þegar ég kom heim af fótboltaæfingu
átti ég að drífa mig í sturtu á meðan
hún gengi frá boltadótinu. Um sum-
arið vildi hún keyra mig í vinnuna ef
ský sást á himni. Í hádeginu var alltaf
soðinn fiskur og vel viðurkenni ég að
hafa verið leið á honum en hafði ekki
brjóst í mér að segja frá því.
Frá þessu ári er mér líka eftir-
minnileg ferð okkar á Kirkjubæjar-
klaustur. Þangað fórum við í dagsferð
til að heilsa upp á útilegufólkið
mömmu, pabba og systur mínar. Ég
keyrði og amma sagði sögur. Hún
þekkti nefnilega ýmiss konar þjóð-
sögur úr umhverfinu alla leið austur.
Og amma mín, mér leiddist ekki vit-
und eins og þú varst hrædd um. Þvert
á móti var frásagnargleði þín smit-
andi.
Oft var gestagangur í kringum mig
þegar ég bjó hjá ömmu. Þar upp úr
stendur þó efalítið „dimmissionin“,
dagurinn sem því var fagnað að innan
fárra daga lyki ég skólagöngunni í
Fjölbraut. Stúdentsefni þurftu ein-
hvern samastað í byrjun dags. Sem
forsvari hópsins vandræðaðist ég
með þetta, og amma, nema hvað,
bauð heimili sitt til afnota. Hélt að
þetta væri ekki mikið mál. Ég náði þó
að stöðva hana áður en hún byrjaði að
hita te og rista brauð ofan í allt liðið.
Ég minnist líka náttúruunnandans
ömmu og sagnakonunnar, sterkra
skoðana hennar á mönnum og mál-
efnum, skoðanaskipta okkar um þjóð-
og stjórnmál, hreinskilninnar og hlýj-
unnar. Já, margt er enn ósagt en mál
að linni.
Ég finn hvernig ró færist yfir mig
með þessum minningarbrotum og að
mér læðist sá grunur að allt hafi verið
auðveldara í þá daga ...
Hvíl í friði, elsku amma. Minning
þín mun lifa í frásögnum okkar Hall-
gríms til Hrafnhildar og Hauks Páls.
Þórunn Jóna Hauksdóttir.
Það kólnar og haustið skartar sínu
fegursta, tími sem henni ömmu
fannst alltaf fallegur. Sérðu hvað lit-
irnir eru fallegir í náttúrunni, finndu
lyktina. Svo drógum við djúpt andann
og blésum frá okkur aftur, nutum
kyrrðarinnar og útsýnisins einhvers
staðar, t.d. á Þingvöllum eða keyrð-
um niður að Ölfusár-ósum og horfð-
um á brimið sem barðist við sandinn,
hvernig báran brotnaði á skeri og
vindurinn blés um hárið á okkur.
Stundum keyrðum við upp að Ing-
ólfsfjalli með litlar fötur tilbúnar í
berjamó. Eða þegar hún leyfði mér að
keyra Votmúlahringinn, hlógum eins
og okkur væri borgað fyrir það af því
að ég var ekki komin með bílpróf og
við mættum löggunni, þræl-skelkað-
ar ef við yrðum stoppaðar. En alltaf
var amma tilbúin að leyfa mér aðeins
að taka í.
Ég veit að svona vildi hún amma
mín láta minnast sín, með prakkara-
strikum og gleði.
Glettin brá og orðin ung
angurböndin losa.
Ellin, hún er ekki þung,
ef þú kannt að brosa.
(Jóna Þórunn Vigfúsdóttir.)
Minningarnar eru svo sannarlega
margar og góðar. Amma var svona
kona sem allir krakkar dragast að og
allir voru velkomnir til hennar í heitt
kakó og heimabökuð vínarbrauð eða
pönnukökur. Sérstaklega minnist ég
unglingsáranna með hlýhug þegar ég
bjó hjá henni í Fossheiðinni, þær
stundir eru ómetanlegar. Oft sátum
við og spiluðum rommý langt fram
eftir kvöldi eða spjölluðum um heima
og geima.
Henni þótti líka afskaplega
skemmtilegt þegar vinkonur mínar
komu í heimsókn og við vorum að
„sjæna“ okkur til fyrir eitthvert
sveitaballið, oftar en ekki sat hún með
okkur og hló.
Núna hefur hún elsku besta amma
mín lagt mólituðu, fallegu augun sín
aftur og fengið hvíldina.
Og loks þegar móðirin lögð er í mold
þá lýtur þú höfði og tár falla á fold.
Þú veist hver var skjól þitt, þinn skjöldur og
hlíf,
það var íslenska konan sem ól þig og þér
helgar sitt líf.
(Ómar Ragnarsson.)
Steinunn Rán Helgadóttir.
Það eru ekki margar persónur sem
við hittum í gegnum lífið sem við get-
um sagt að hafi verið gallalausar en
þannig var hún amman mín. Eins og
klettur stóð hún með okkur í gegnum
súrt og sætt. Alltaf var heimilið henn-
ar opið fyrir okkur á nóttu sem degi
og ef það var læst þá átti maður lykil
(og hann á ég enn). Heima hjá ömmu
var alltaf ró og friður, alltaf var hún
til í spjall og knús ef maður þurfti á að
halda. Það fyrsta sem hún gerði alltaf
þegar ég kom til hennar var að kíkja í
ískápinn og gá hvað hún gæti gefið
mér að borða og hún gafst ekki upp
fyrr en eitthvað var komið á disk. Síð-
ar sagði hún mér að henni hefði alltaf
fundist ég vera svo lítil og hún hefði
haft áhyggjur af því. Amma gaf sér
tíma til að hlusta á hvernig lífið okkar
var að þróast og það var gert yfir te-
sopa. Þannig lærði ég að drekka te,
Melroses með sykri og mjólk. Amma
fékk sér alltaf vænan slurk af sykri út
í og ef það var ekki nóg af sykri þá
setti hún upp mjög sérstakan svip og
stundum fylgdi smá fuss með. Það
var ekkert hallærislegt að fá sér vel af
sykri hjá henni ömmu. Á venjulegu
hausti væri hún að arka Ingólfsfjallið
í leit að berjum – það var svo gaman
að fara með henni í berjamó. Hún
hjálpaði mér alltaf með heimalær-
dóminn og lagði mikla áherslu á það
alla tíð að hafa blýantana vel yddaða
(hvað sem það nú þýðir). Hún las mik-
ið fyrir okkur, meira að segja Andr-
ésblöð. Á meðan hún hafði heilsu til
rauk hún enn og aftur inn í skáp hjá
sér að reyna að finna eitthvað handa
litlu Sif að borða – ennþá var það
stimplað inn hjá henni að ég þyrfti að
verða stærri. Hún var fyrirmynd-
aramma og frá henni hef ég bestu
uppskrift af því hvernig persóna ég
vil vera. Ég horfi nú öðrum augum á
æskuna mína, ég sé hana ömmuna
mína með opna arma, ég er svo þakk-
lát fyrir að hafa átt hana að.
Sif Helgadóttir.
Nú er hún Jóna mín fallin frá eftir
erfiða sjúkdómsbaráttu. Tæp hálf öld
er nú liðin síðan ég kynntist þessari
fallegu, mætu og vel gerðu konu og
manni hennar Gísla Guðnasyni hús-
verði við barna- og unglingaskólann á
Selfossi. Það var fljótlega eftir að við
sonur þeirra Haukur Arnarr urðum
sessunautar í skólanum þeim. Ekki
leið á löngu að ég var orðinn heima-
gangur hjá þeim að Lyngheiði 7,
sennilega m.a. af því að það var leitun
að jafn jákvæðri og skynsamri mann-
eskju og hún Jóna var og svo var ekki
verra að hún var kennaramenntuð og
óspör á að segja okkur sessunautun-
um til við heimanámið.
Kennslu stundaði hún á sínum
heimaslóðum í Hrútafirði, ung kona
og seinna á miðjum aldri á Selfossi,
en í áratugi var húsmóðurhlutverkið í
fyrirrúmi, og dugnaður hennar og
eljusemi á því sviði einstakur. Hún
gat staðið á miðju eldhúsgólfi, djúpt
hugsandi, varla meira en augnablik,
svo tók hún ákvörðun. Mér fannst
sem hún gæti hugsað um hundrað
hluti í einu og framkvæmt annað eins.
Jóna hafði yndi af ferðalögum bæði
hér heima og utan landsteina. Þau
hjónin voru dugleg við að ferðast um
Frón, einkum eftir að börn þeirra
voru komin á unglingsaldur, og eftir
hverja ferð hafði hún frá mörgu að
segja, og ekki var frásagnargleðin og
ánægjan minni eftir utanlandsferð-
irnar hennar.
Jónu Þórunni Vigfúsdóttur á ég
ótal margt að þakka og það verður
ekki gert með ofanskráðum orðum.
Ég votta Hauki. Gunnþóri, Víg-
steini, Þorbjörgu, Einari, Ragnari og
fjölskyldum þeirra dýpstu samúð.
Blessuð veri Jóna mín.
Grétar Þ. Hjaltason.
JÓNA ÞÓRUNN
VIGFÚSDÓTTIR