Morgunblaðið - 02.10.2003, Blaðsíða 8

8 B FIMMTUDAGUR 2. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ









































































































NNÝSKÖPUN
EF vilji er fyrir því að nýsköpun og
frumkvöðlastarf blómstri á Íslandi á
næstu árum og áratugum þarf fjár-
magn og þekkingu. Þetta segir G.
Ágúst Pétursson, verkefnisstjóri í
Nýsköpun 2003, að sé helsti lærdóm-
urinn af þeim fjórum samkeppnum
um gerð viðskiptaáætlana sem haldn-
ar hafa verið til þessa hér á landi, en
fyrsta keppnin fór fram árið 1999.
Samtals bárust um 60 viðskipta-
áætlanir í Nýsköpun 2003. Um 1.250
manns skráðu sig til keppni að þessu
sinni, sem er tvöföldun frá síðustu
keppni. Þá sóttu rúmlega 500 manns
námskeið á vegum keppninnar, en
þau voru haldin á þrettán stöðum vítt
og breitt um landið.
Ágúst segir að árangurinn af Ný-
sköpun 2003 hafi verið ágætur. Hinn
mikli fjöldi sem hafi skráð sig til
keppni og sótt námskeið á vegum
hennar endurspegli ákveðna þörf fyr-
ir meiri þekkingu og fræðslu. Fjöldi
viðskiptaáætlana sem borist hafi í
keppnina á þessu ári sé svipaður og
verið hefur í fyrri keppnum. Það segir
hann að sé þó frekar lágt hlutfall af
heildarfjölda skráninga.
„Ég heyri stundum sagt að það sé
mikil vinna að gera viðskiptaáætlun
og erfitt að fjármagna það verkefni
svo vel sé,“ segir hann. „Þetta er ef-
laust rétt, en hitt er líka staðreynd að
töluverða aðstoð og fjármuni er hægt
að fá til nýsköpunarverkefna. Ugg-
laust getum við þó bætt okkur í upp-
lýsingagjöfinni og munum gera það.“
Sem dæmi um þá aðstoð sem fólki
stendur til boða til að vinna að ný-
sköpun nefnir Ágúst að Byggðastofn-
un hafi sett talsverða fjármuni í ný-
sköpunarverkefni auk þess sem
Nýsköpunarsjóður hafi í gegnum árin
fjárfest í fjölda fyrirtækja. Þá hafi
stjórnvöld eflt nýsköpunarmiðstöðina
IMPRU umtalsvert, sem sé mjög já-
kvætt. Þar standi frumkvöðlum til
boða mjög fjölbreytt þjónusta auk
þess sem hægt sé að sækja um fjár-
hagslega fyrirgreiðslu af ýmsum
toga.
„Stærstur hluti nýrra fyrirtækja er
engu að síður fjármagnaður af frum-
kvöðlunum sjálfum, oft með viðbótar
áhættufjármagni frá ættingjum, vin-
um eða vinnufélögum. Ég hef lagt
áherslu á það á námskeiðunum og fyr-
irlestrum í tengslum við Nýsköpun
2003, að þetta sé jákvæð þróun og
betri leið en t.d. að fá uppáskriftir á
lán eða slíkt. Hitt er hins vegar jafn-
augljóst, að þegar fyrirtæki eru fjár-
mögnuð með þessum hætti eiga fjár-
festarnir, sem í þessum tilvikum eru
jafnvel nátengdir frumkvöðlunum,
rétt á vandaðri viðskiptaáætlun.“
Þekkingin í framhaldsskólana
Ágúst segist ávallt hafa litið á sam-
keppni um gerð viðskiptaáætlana sem
þekkingarmiðlun. Staðfesting hafi
fengist fyrir því úr ýmsum áttum að
það hefur náðst að miðla grunnþekk-
ingu til mjög margra einstaklinga og
fyrirtækja um land allt. Nú sé hins
vegar komið að því að skipta þurfi um
gír. Einkanlega sé mikilvægt að miðla
meiri þekkingu í frumkvöðlafræðum
inn í framhaldsskólana.
„Ég hef verið að kynna hugmynd á
því sviði sem ég tel að geti virkað vel.
Í sem stystu máli gengur hugmynd
mín út á það að koma á fót sjálfseign-
arstofnun sem verði fjármögnuð af
opinberum aðilum, hálfopinberum að-
ilum og einkaaðilum. Hlutverk svona
sjálfseignarstofnunar verður fyrst og
fremst að finna og gefa út heppilegt
námsefni, þjálfa kennara í frum-
kvöðlafræðum og halda úti virkri
þjónustu við grunn- og framhalds-
skólana og raunar símenntunarkerfið
líka. Það þarf að vekja áhuga og miðla
fræðslu til skólastjórnenda og kenn-
ara. Síðan ákveður hver skóli fyrir sig
hvaða leiðir hann fer í frumkvöðla-
fræðslu. Þannig munu sumir vilja not-
ast við aðferðir eða kerfi sem þeir
telja að henti í sínum skóla, aðrir fara
hægt í sakirnar og enn aðrir óska eftir
ráðgjöf og þjónustu áðurnefndrar
sjálfseignarstofnunar. Aðalatriðið er
að vekja áhuga og skapa forsendur
fyrir fjölbreyttu og skapandi námi í
frumkvöðlafræðum.
Ég vil nefna dæmi: Nemandi X fer í
frumkvöðlanám, sem alltaf er blanda
af þekkingaröflun og skapandi starfi.
Viðkomandi tekur virkan þátt í nám-
inu og fer að koma auga á viðskipta-
tækifæri hér og þar í umhverfinu.
Hann þarf að gera ýmsa útreikninga,
sem kalla á þjálfun í stærðfræði. Þá
þarf hann að skoða sig um á Netinu
og glugga í erlendar bækur, sem kall-
ar á tungumálaþjálfun. Hann þarf að
vinna með fjölda fólks til að námið
skili árangri og jafnvel stýra vinnu
annarra, halda kynningu fyrir hópi
fólks o.s.frv. Gott frumkvöðlanám
getur þannig fengið nemendur til að
blómstra og ná árangri, jafnvel þá
sem áður voru slakir og áhugalausir.“
Ágúst segir að ýmislegt hafi gerst
til að hægt verði að hrinda þessari
hugmynd hans í framkvæmd. Að
frumkvæði skólameistara Fram-
haldsskólans í Austur-Skaftafells-
sýslu, Eyjólfs Guðmundssonar, sé
þetta verkefni komið af stað. Eyjólfur
hafi komið á fót vinnuhópi ásamt Þró-
unarstofu Austurlands, Fræðsluneti
Austurlands og fræðsluyfirvöldum á
Höfn.
„Ég tók þátt í starfi hópsins og síð-
an þróaðist málið stig af stigi. Vegna
þess áhuga og krafts sem er á Höfn
þótti okkur einboðið að óska eftir því
við Frumkvöðlasetur Austurlands að
fá aðstöðu fyrir starfsemina í húsnæði
þess og var það auðsótt. Verkefnið
verður því með skrifstofu á Höfn, en
auðvitað er það eðli málsins sam-
kvæmt staðsett um land allt. Þetta er
jú ekki einhver stór stofnun sem við
ætlum að koma á laggirnar heldur
samstarfsvettvangur fjölda aðila.
Mitt markmið er að mynda fagstjórn
þar sem fengnir verði fulltrúar frá öll-
um háskólum í landinu, frá stuðnings-
kerfi atvinnulífsins, fjármálastofnun-
um og fyrirtækjum. Þannig verði
hægt að ná saman að einu borði þeim
aðilum sem hafa þekkingu og áhuga á
að efla íslenskt atvinnulíf og stuðla að
því að ungt fólk sjái og leiti tækifæra
þar sem þau eru, nefnilega í sinni eig-
in heimabyggð.“
Ágúst segir verkefnið hafa fengið
frábærar undirtektir hjá þeim stofn-
unum og fyrirtækjum sem það hefur
verið kynnt fyrir. Það hafi einnig ver-
ið kynnt fyrir iðnaðarráðherra.
„Það er með þetta verkefni eins og
annað frumkvöðlastarf, að ekkert
gengur nema nauðsynlegt fjármagn
sé til staðar,“ segir G. Ágúst Péturs-
son.
Þörf á fjármagni og
þekkingu til nýsköpunar
Vinnuhópi hefur verið komið á fót á Höfn í Hornafirði til að stuðla að
virkri þjónustu við grunn- og framhaldsskóla í frumkvöðlafræðum
Morgunblaðið/Þorkell
G. Ágúst Pétursson, verkefnisstjóri Nýsköpunar 2003.
Nýlega lauk samkeppni um gerð viðskiptaáætl-
ana, Nýsköpun 2003. G. Ágúst Pétursson hefur
verið verkefnisstjóri keppninnar frá upphafi.
Hann var spurður um árangurinn af keppninni
og hvað væri framundan í þessum efnum.