Morgunblaðið - 02.10.2003, Page 1

2. október 2003
Á skólabekk hjá Sameinuðu þjóð-
unum, ónýttar aflaheimildir krókaafla-
marksbáta, minni afli uppsjávarfiska
Landiðogmiðin
Sérblað um sjávarútveg
úrverinu ELDI á bleikju hér á landi hefur
vaxið jafnt og þétt á síðustu árum.
Áætluð framleiðsla hér á landi í ár
er um 2300 tonn og útflutningsverð-
mætið að nálgast milljarð. Stærsti
einstaki framleiðandinn er Silungur
á Vatnsleysuströnd með allt að
1.100 tonnum á þessu ári. Silfur-
stjarnan er næst stærst en auk
þessu eru 15 smærri aðilar í bleikju-
eldi hér á landi.
Heimsframleiðsla á eldisbleikju
nemur um 3.500 tonnum á ári og er
Silungur einn því með tæplega
þriðjung alls bleikjueldis í heimin-
um og Ísland alls með um 60 til
70%. Auk eldisbleikjunnar er árlegt
framboð af villibleikju um þúsund
tonn.
Stefna á 1.500 tonn
Jónatan Þórðarson, framkvæmda-
stjóri Silungs, er ánægður með vöxt
fyrir tækisins. „Við vorum með um
200 tonn fyrir fimm árum og þá
þótti það mikið. Á þessu ári ætlum
við að framleiða 1.000 til 1.100 tonn
og á næsta ári er stefnan sett á að
minnsta kosti 1.500 tonn. Maður
verður að vera með ákveðna stærð-
arhagkvæmni í þessu, til að geta
svarað sveiflum í umhverfi,“ segir
Jónatan.
Jónatan segir að verð á bleikju sé
að meðaltali 30 til 40% hærra en
verð á laxi, en hann selst nú á
heimsmarkaði á um 240 krónur ís-
lenzkar kílóið. „Silungur var einnig í
laxeldi, en við ákváðum að draga
okkur út úr því og losuðum okkur
við dreggjarnar af því í fyrra. Við
erum mjög ánægðir með þá ákvörð-
un, því þetta kom vel út fyrir okkur.
En það sem er heppilegt fyrir
einn framleiðanda er ekki endilega
heppilegt fyrir næsta, menn þróa
sinn rekstur með tilliti til aðstæðna.
Gengisþróun viss ógn
Verð er nokkuð stöðugt, sama er
hægt segja um hægt vaxandi mark-
að í Bandaríkjunum, á Norðurlönd-
um og Benelúxlöndunum. Gengis-
þróun íslensku krónunnar er
náttúrulega viss ógn í útflutnings-
rekstri hérlendis og hér er spáð
sterkri krónu næstu árin. Við erum
að finna leiðir til að takast á við það.
Þótt innri vöxtur okkar í Silungi
sé ásættanlegur hafa framleiðendur
gætt sín á því að ofbjóða ekki mark-
aðnum. Einnig hefur átt sér stað
viss grisjun framleiðenda. Þannig
að gæði íslenskrar bleikju sem er
almennt í boði eru meiri. Það hjálp-
ar sölunni.“
Útflutningur á
bleikju skilar
milljarði króna
Silungur á Vatnsleysuströnd orðinn
stærsti framleiðandi heims á bleikju
Morgunblaðið/Hjörtur
Jónatan Þórðarson í Silungi hamp-
ar vænni bleikju.
ÁSTAND hörpudiskstofnsins í Breiðafirði er nú afar
slæmt en í mælingum Hafrannsóknastofnunarinnar í
síðasta mánuði kom í ljós að stofninn hefur minnkað
um 12% frá síðustu mælingu í apríl sl. Stærð stofnsins
er nú innan við 30% af því sem hann var að jafnaði á
síðasta áratug. Hér eru starfsmenn Hafrannsókna-
stofnunarinnar að skoða sýnishorn úr Breiðafirðinum
um borð í rannsóknaskipinu Dröfn RE.
Skelin á Breiðafirði skoðuð
Morgunblaðið/Muggur
LAXELDI Sæsilfurs í Mjóafirði hefur
gengið vel að undanförnu. Um þúsund tonnum
hefur þegar verið slátrað hjá Síldarvinnslunni
í Neskaupstað og fer laxinn jafnóðum ferskur
úr landi. Verðið hefur hækkað um 55 krónur á
kíló og er viðmiðunarverð í Noregi nú ríflega
240 krónur á kílóið. Um þessar mundir er
einnig verið að setja út hálfa milljón haust-
seiða í kvíar Sæsilfurs í Mjóafirði.
Guðmundur Valur Stefánsson, fram-
kvæmdastjóri Sæsilfurs, segir eldið ganga vel.
Tekizt hafi að lágmarka árstíðabunda erfið-
leika vegna hlýinda í sjónum síðla sumars og
séu þeir nú að baki með kólnandi veðri.
Allt á réttri leið
„Það er búið að slátra um þúsund tonnum frá
okkur og við áætlum að alls verði slátrað um
2.500 tonnum af laxi á þessu ári. Verðið er á
uppleið og vöxturinn góður svo þetta er allt á
réttri leið. Við erum einnig að setja haustseið-
in í kvíar um þessar mundis, alls um hálfa
milljón seiða svo brunnbáturinn Snæfugl er að
allan sólarhringinn alla daga vikunnar. Hann
hefur sótt megnið af seiðunum í Öxarfjörðin
er fór nýlega einnig eina ferð til Grindavíkur
að sækja seiði,“ segir Guðmundur Valur.
Hann segir það einnig athyglisvert hve mik-
ið þorskurinn sæki að eldiskvíunum. „Við
sjáum hann vel í neðansjávarmyndavélunum
okkar. Hann virðist sækja í lyktina af laxinum
og í það æti sem óhjákvæmilega fellur lítils-
háttar til og svo sækja trillukarlarnir í þorsk-
inn við kvíarnar, sem við erum lítið hrifnir af.
Það er því óhætt að segja að það sé líflegt hjá
okkur,“ segir Guðmundur Valur Stefánsson.
Slátra 20 til 25 tonnum á dag
„Það hefur gengið alveg þokkalega hjá okkur
að slátra, þetta eru svona 20 til 25 tonn á dag,
fer svolítið eftir stærðinni á fiskinum,“ segir
Jóhannes Pálsson, framkvæmdastjóri fisk-
vinnslu Síldarvinnslunnar.
Hann segir að nú sé slátrað þrjá til fjóra
daga í viku, en slátrun verði aukin fljótlega.
Verið er að setja upp nýjan flokkara frá Marel
og að því loknu er gert ráð fyrir því að 15 til 20
manns vinni við slátrunina. Laxinum er dælt
beint inn í sláturhúsið úr brunnbátnum. Fyrst
fer hann í svokallaða kæliskrúfu, síðan er
hann blóðgaður og látið blæða úr honum í ann-
arri kæliskrúfu. Þá er hann slægður í slæging-
arvél og fer síðan í gæðamat og flokkun fyrir
pökkun og ísun. Laxinn fer síðan út í gámum,
með skipum til Evrópu en í flugi til Bandaríkj-
anna.
Gengur vel að selja
Jón Kjartan Jónsson, forstöðu- maður fiskeld-
issviðs Samherja, segir að vel gangi að selja
laxinn. Hann fari jafnóðum út, bæði til Banda-
ríkjanna og Evrópu. Meira hafi verið selt til
Bandaríkjanna í sumar, þegar verð hafi verið
lágt í Evrópu en með hækkandi verði vex hlut-
ur Evrópu. „Sé miðað við fob-verð í Osló er
það nú um 22 norskar krónur á klíó af heilum,
slægðum fiski og hefur hækkað um 5 norskar
krónur frá því í sumar. Mest af laxinum fer
ferskt utan, en lítilsháttar magn er fryst eftir
því hvernig stendur á með einstakar stærðir á
mörkuðum. Þegar flutt er í gámum fara þeir
með skipi frá Eskifirði til Evrópu. Það sem fer
með flugi er flutt landleiðina til Keflavíkur og
þaðan til Bandaríkjanna. Batnandi horfur eru
um þessar mundir og því ástæða til bjartsýni á
framhaldið,“ segir Jón Kjartan Jónsson.
Þúsund tonn utan af laxi frá Sæsilfri
Morgunblaðið/Hjörtur Gíslason
Brunnbáturinn Snæfugl dælir laxaseiðum í
kvíar Sæsilfurs á Mjóafirði.
MEÐALVERÐ á fjórum helstu
botnfisktegundunum hefur lækkað
umtalsvert á fiskmörkuðum lands-
ins það sem af er árinu. Alls voru
seld tæp 50 þúsund tonn þorski, ýsu,
ufsa og karfa á mörkuðunum á
fyrstu 9 mánuðum ársins. Verðmæti
aflans var um 6,5 milljarðar króna.
Fiskmarkaðirnir hafa boðið upp
samtals 49.670 tonn af botnfiskteg-
undunum fjórum og nemur verð-
mæti þeirra um 6.519 milljónum
króna.
Alls fóru um 28.253 tonn af þorski
um fiskmarkaði landsins frá áramót-
um til septemberloka og nam verð-
mæti þeirra um 4,6 milljörðum
króna. Meðalverð á þorskkílói hefur
lækkað um tæp 13% frá áramótum
en verðið fór hæst í febrúar, var þá
193,25 krónur en var lægst í ágúst,
133,42 krónur. Meðalverðið á tíma-
bilinu er rúmar 162 krónur.
Alls voru seld um 13.307 tonn af
ýsu á mörkuðunum á fyrstu 9 mán-
uðum ársins, fyrir um 1.532 millj-
ónir króna. Meðalverð á ýsu hefur
lækkað verulega frá upphafi ársins
eða um tæp 43%. Verðið var hæst í
janúar, 159 krónur, en fór lægst í
rúmar 70 krónur í ágúst. Meðalverð
á ýsu á fiskmörkuðum í síðasta mán-
uði var tæp 91 króna en meðalverð
síðustu 9 mánaða er rúmar 116
krónur.
45% verðlækkun á ufsa
Þá fóru um 5.597 tonn af ufsa um
fiskmarkaðina á fyrstu 9 mánuðum
ársins og nam verðmæti þeirra rúm-
um 236 milljónum króna. Meðalverð
á ufsa hefur einnig lækkað umtals-
vert á tímabilinu eða um rúm 45%.
Það var hæst rúm 71 króna í janúar
en fór niður í rúmar 29 krónur í júlí.
Meðalverð á ufsakílóinu frá áramót-
um er rúmar 48 krónur.
Af karfa voru seld 2.533 tonn af
tímabilinu, fyrir um 157 milljónir
króna. Veruleg verðlækkun hefur
einnig orðið á karfa á tímabilinu eða
tæp 39%. Meðalverð á karfakílói var
hæst í janúar, rúmar 96 krónur en
fór lægst í júlí eða rúmar 42 krónur.
Meðalverð á karfakílóinu frá ára-
mótum er rúmar 65 krónur.
Mikil verðlækkun á fiskmörkuðum