Morgunblaðið - 03.10.2003, Blaðsíða 12

12 | FÓLKIÐ | FÖSTUDAGUR 3|10|2003 MORGUNBLAÐIÐ
Bragi Kristjónsson er þekktur
bóksali og safnari en eitt af því
sem hann hefur stúderað eru
framhaldsskólablöð og sá kveð-
skapur sem þar er að finna. „Ég er búinn
að vera að safna þessu í áratugi, hálfa öld
held ég. Ég byrjaði að safna skólablöðum
vegna þess að í þeim eru margir að yrkja og
skrifa sem hætta síðan og koma aldrei ná-
lægt því meir. Í þessum gömlu blöðum er
oft ýmislegt áhugavert efni eftir fólk, sem er
ekki rithöfundar en var það kannski í eitt
ár,“ segir Bragi sem hefur einnig safnað
handritum eftir ýmis skáld, bæði gömul og
ný. Hann á bæði handrit eftir Þórberg Þórð-
arson og svo á hann prófarkir að skáldsög-
um Halldórs Laxness, sem hann hefur leið-
rétt.
RÓMANTÍSK SKÁLDAFÍKN
Framhaldsskólablöðin eiga það sam-
merkt að birta skáldskap eftir ungt fólk, því
oftast eru það nemar skólanna sem skrifa í
þessi blöð. „Það er gaman að virða fyrir sér
hvað fólk var að bauka í æsku.
Oft er þetta ekkert lakara en
ýmsir gerðu sem urðu síðan
þekkt skáld. Það er allskonar
fólk, bæði áhrifafólk og lítt þekkt fólk, sem
hefur verið svona snöggsoðin skáld. Það
grípur fólk oft, þegar það er svona 16, 17,
18 ára, einhver rómantísk skáldafíkn. Sum-
ir halda áfram og yrkja fyrir skúffuna, jafn-
vel alla ævina. Aðrir verða bara ógurlegir
verðbréfagæjar,“ segir hann.
Safnið hans Braga spannar einhverja ára-
tugi. „Skólablöð byrja nú ekki að koma út
prentuð eða fjölrituð fyrr en uppúr 1920.
Áður voru þau handskrifuð. Til dæmis átti
ég einhvern tímann blað sem Jón Helgason
prófastur í Kaupmannahöfn, sem er nú
löngu dáinn, gaf mér. Það var handskrifað
blað og þar komu hans fyrstu kvæði hand-
skrifuð af honum.“
„Maður hefur verið að bjástra við þetta í
gegnum árin. Aðallega vegna þess að mér
finnst gaman að kynnast fólki í gegnum það
sem það var að hugsa á meðan það var
mjög ungt,“ segir hann og bendir á að fólk
sýni þá oft á sér aðrar og stundum við-
kvæmari hliðar en það sýni nú.
HANNES PÉTURSSON SKÓLASKÁLD
„Kiljan var í Menntaskólanum í Reykjavík
og hann skrifaði í svona blað, en það var
fyrir tíma prentuðu blaðanna. Hannes Pét-
ursson ljóðskáld er fæddur 1931 á Sauð-
árkróki og flytur til Reykjavíkur 14, 15 ára
og fór þá í Gagnfræðaskóla Reykjavíkur við
Öldugötuna. Fyrsta kvæðið sem hann birti,
15 ára gamall, kom í skólablaði þessa
skóla,“ rifjar Bragi upp en Hannes birti
kvæðið undir dulnefni.
„Svo er að finna út úr hverjir þeir voru
sem ortu undir dulnefni. Ég fékk Hannes
einhvern tímann til að segja mér hvar hann
hefði fyrst birt kvæði. Ég hafði upp á þessu
gamla skólablaði og fékk hann til að árita
það og lýsa því yfir að þetta væri hið fyrsta
sem hann hefði birt á prenti. Það er svona
saumaskapur í kringum þetta. Þetta er eins
og að sauma í stramma.“ |ingarun@mbl.is
Morgunblaðið/Þorkell
Skólaskáld,
skúffuskáld og
stórskáld
Bragi Kristjónsson hefur gaman af því að kynnast fólki í gegnum
það sem það var að hugsa á meðan það var mjög ungt og segir að
óþekkt skólaskáld hafi margt til brunns að bera.
SAFNAR
SKÓLABLÖÐUM
„ÞAÐ GRÍPUR FÓLK OFT ÞEGAR
ÞAÐ ER SVONA 16, 17, 18 EINHVER
RÓMANTÍSK SKÁLDAFÍKN. SUMIR
HALDA ÁFRAM OG YRKJA FYRIR
SKÚFFUNA, JAFNVEL ALLA ÆV-
INA. AÐRIR BARA VERÐA ÓGUR-
LEGIR VERÐBRÉFAGÆJAR,“
SEGIR BRAGI KRISTJÓNSSON.
Það fyndna er að ljóðin eru flest skrifuð á tölvu,“ segir Einar Steinn Valgarðs-
son, sem er 19 ára skólaskáld í MR. „Mér er alveg sama hvort ljóðin eru skrif-
uð á pappír eða í sand, þau eru jafnpersónuleg fyrir því.“
Ertu svolítið að fást við ljóðasmíðar?
„Já, mér finnst gaman að yrkja. Það er viss útrás í því fyrir sköpunargleðina
og hollt fyrir sálina. Maður fær útrás fyrir tilfinningar og drekkur um leið í sig
áhrif frá umhverfinu. Það er svo upp og ofan hvernig til tekst. Ef til vill má
segja að stundum komi andinn yfir mann þegar minnst varir. En þegar maður
setur sig í stellingar og ætlar að yrkja gott ljóð, þá gerist oft ekki neitt. Þetta
er kannski að nokkru leyti spurning um þolinmæði.“
Yrkirðu hefðbundið?
„Eldri ljóðin mín eru fremur órímuð og óstuðluð, en þegar ég kynntist forn-
um bragarháttum betur langaði mig líka að spreyta mig á þeim. Mér hefur til
að mynda þótt sérlega gaman að yrkja undir fornyrðislagi og dróttkvæði.
Yrkisefnið kemur svo úr öllum áttum.“
Stefnirðu á að gefa ljóðin út?
„Já, það gæti vel verið, án þess þó að ég vilji fara mér of hratt. Ég vil fremur
taka mér góðan tíma og ná betur að fara yfir þetta og slípa. Ef ég er síðan
ánægður með þau, þá er aldrei að vita.“
Er þetta ekki svolítið gamaldags?
„Að semja ljóð? Nei, fólk hefur alltaf þörf fyrir að spá í tilveruna og fá útrás
fyrir sköpunar- og frásagnargleðina. Svo má alltaf finna nýjar leiðir til að tjá sig
í ljóði, hvort sem það er raunsæi, rómantík, súrrealismi eða eitthvað annað
sem hæfir tíðarandanum.“
Er þetta ennþá leiðin að hjarta hins kynsins.
„Já, ætli það ekki bara,“ segir hann og hlær. „Ef vel tekst til, þetta er vel ort
og fallegt og skilur eitthvað eftir.“
Víg Þráins á höfuðísum
Hleypur Héðinn
höfuðísa
blöðin heggur
herða Þráins
klýfur kroppinn
klauföx ramma
bitgarð brostinn
blóðgan nemur
Brátt gjöra jaxlar
bileygan Helga
dreyrugar Héðins
hendur af vígi
svíður grund sáran
Surtarlogi
örlög sér kusu
undan komst Kári
Ljóðin í sandinum
líka persónuleg
Morgunblaðið/Kristinn