Morgunblaðið - 04.10.2003, Blaðsíða 14

VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
14 LAUGARDAGUR 4. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
ARNAR Sigurmundsson, formaður
Samtaka fiskvinnslustöðva, gerir ráð
fyrir því að komandi viðræður um
kaup og kjör fiskverkafólks þegar
líður á árið verði erfiðar. Nefnir hann
í því sambandi hækkandi gengi krón-
unnar og hugsanlega þenslu í þjóð-
félaginu. Þetta kom fram í máli hans
á aðalfundi samtakanna í gær.„Gild-
istími flestra kjarasamninga á al-
mennum vinnumarkaði rennur út um
næstu áramót. Fyrirsjáanleg þensla í
þjóðfélaginu ásamt væntingum mun
gera kjaraviðræður þyngri en ella.
Það verður ekki auðvelt fyrir fisk-
vinnsluna og útflutningsfyrirtæki að
taka á sig aukinn launakostnað á
sama tíma og spáð er frekari geng-
ishækkun krónunnar á næstu miss-
erum,“ sagði Arnar
Hann ræddi einnig afkomu fyrir-
tækja í sjávarútvegi og sagði að á
þessu ári hefðu orðið nokkrar breyt-
ingar á afkomu einstakra vinnslu-
greina. Hækkun á gengi krónunnar
hefði leitt til lækkunar á útflutnings-
tekjum og minnkandi framlegðar í
sjávarútvegi. Afkoman í mjöl- og lýs-
isvinnslu væri í góðu jafnvægi en erf-
iðara væri að spá í frystingu og salt-
fiskvinnslu. Markaðsverð á saltfiski
hefði verið hagstætt á síðustu tólf
mánuðum.
Arnar sagði að ef horft væri til
þróunar framlegðar hjá tólf frysti-
húsum samkvæmt könnun SF síð-
ustu tólf mánuði mætti áætla að
reksturinn yrði nokkuð í járnum. „Í
heildina tekið stefnir í að afkoma fyr-
irtækja í sjávarútvegi verði misjöfn á
þessu ári, í sumum tilvikum mjög
þokkaleg en öðrum mun lakari. Í
heild stefnir í að árið 2003 verð talið í
góðu meðallagi í sjávarútvegi.“
Að vera betri birgjar
Svavar Svavarsson, framleiðslu-
stjóri Granda, fjallaði á fundinum um
þá ógn sem íslenskum sjávarútvegi
stafaði af fiskvinnslu í Kína. Til að
bregðast við henni sagði Svavar mik-
ilvægt að gera sér grein fyrir því að
Kínverjar væru stöðugt að auka
vörugæði sín og uppfylltu skilyrði
kröfuhörðustu markaða. Svavar
benti á að japönsk sjávarútvegsfyr-
irtæki hefðu í mörg ár átt í samvinnu
við kínversk fyrirtæki og líklegt væri
að íslensk fyrirtæki myndu gera slíkt
hið sama. Ætla mætti að slík sam-
vinna gæti stuðlað að aukinni nýt-
ingu flestra tegunda uppsjávarfisks
til manneldis, auk vinnslu á þeim
hluta botnfisks sem ekki er hag-
kvæmt að vinna hérlendis vegna of
mikils launakostnaðar.
Svavar lagði hins vegar áherslu á
að íslensk fyrirtæki hefðu möguleika
á að bæta samkeppnisstöðu sína
gagnvart Kína. Hér mætti til að
mynda lækka launakostnað verulega
án þess að skerða laun starfsmanna
með meiri sérhæfingu og sjálfvirkni í
fiskiðjuverum. Einnig þyrfti að auka
verulega framleiðsluverðmætið með
aukinni framleiðslu á kældum flökum
og flakahlutum. Til að svo gæti orðið
þyrfti hins vegar að lækka verulega
flutningskostnað, einkum flugfrakt.
Svavar sagði að það sem ráða
myndi úrslitum um afkomu framleið-
enda sjávarafurða væri samkeppnin
um disk neytandans. Í því sambandi
væri mikilvægast að íslensk fisk-
vinnslufyrirtæki legðu sem mesta
áherslu á að verða betri birgjar, til að
geta tryggt stöðugt framboð fisks til
stórkaupenda, líkt og þeir gerðu
kröfur um. Hann sagði að hjá helstu
fiskveiðiþjóðunum við Norður-Atl-
antshaf; Íslandi, Noregi og Færeyj-
um, væru reglur sem takmörkuðu
eignarhald erlendra fyrirtækja í
sjávarútvegi. Þannig væru sjávarút-
vegsfyrirtæki þessara landa ber-
skjölduð fyrir svo kröftugri sam-
keppni frá láglaunalöndum eins og
Kína. Svavar taldi að stór útgerðar-
fyrirtæki sem gætu starfað jöfnum
höndum í Noregi, Færeyjum og á Ís-
landi yrðu betri birgjar og betur til
þess fallin að þjóna markaðnum en
þau fyrirtæki sem störfuðu einungis í
einhverju þessara landa í dag. „Mik-
ilvægast er að okkur takist áfram að
stíga þau skref sem þarf til að stand-
ast samkeppnina við Kína en það
verður aðeins gert með því að skapa
betra svigrúm til vaxtar og viðgangs
fyrirtækja í sjávarútvegi og fyrir-
tækin geri sér grein fyrir meginverk-
efni sínu, sem er að þjóna markaðn-
um betur. Að vera betri birgjar,“
sagði Svavar.
Arnar Sigurmundsson, formaður
Samtaka fiskvinnslustöðva
Spáir erfiðum
kjaraviðræðum
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Aðalfundur Samtaka fiskvinnslustöðva var í Skíðaskálanum í Hveradölum.
ÚR VERINU
AFL fjárfestingarfélag og Fjárfest-
ingarfélagið Atorka hafa selt Ís-
landsbanka allan hlut sinn í Sjóvá-
Almennum tryggingum, samtals
10,8%. Þá hafa MP Verðbréf selt
bankanum 2,8% af 6,9% eign sinni í
Sjóvá-Almennum. Eftir eiga MP
Verðbréf 4,1% í Sjóvá-Almennum, en
hafa gert framvirkan sölusamning
vegna þess hlutar.
Eftir þessi viðskipti hefur hlutur
Íslandsbanka í Sjóvá-Almennum
aukist úr 58,8% í 71,5%, en Íslands-
banki hyggst gera hluthöfum Sjóvár-
Almennra yfirtökutilboð á genginu
37, sem er jafnt genginu í fyrrnefnd-
um viðskiptum.
Afl og Atorka óskuðu í lok síðustu
viku eftir hluthafafundi í Sjóvá-Al-
mennum til þess meðal annars að
fjalla um tillögu þess efnis að Sjóvá-
Almennar myndu höfða mál á hendur
Íslandsbanka og/eða stjórnarmönn-
um í Sjóvá-Almennum til heimtu
skaðabóta vegna sölu félagsins á eig-
in bréfum, en félagið hafði selt Ís-
landsbanka 2% af eigin bréfum. Á
miðvikudag í þessari viku var til-
kynnt að boðað yrði til hluthafafund-
ar í Sjóvá-Almennum, bæði að kröfu
Íslandsbanka og Afls og Atorku, fyr-
ir tíunda þessa mánaðar. Um leið var
tilkynnt að ákveðið hefði verið að láta
kaup Íslandsbanka á eigin bréfum
Sjóvár-Almennra ganga til baka.
Þeir sem krafist höfðu hluthafafund-
arins fyrir hönd Afls og Atorku fögn-
uðu að kaupin hefðu gengið til baka,
en sögðu þetta aðeins fyrsta áfang-
ann á langri leið og að þetta dygði
ekki til að taka tillögu um málshöfð-
un út af dagskrá hluthafafundar Ís-
landsbanka.
Styrmir Þór Bragason, fram-
kvæmdastjóri Fjárfestingarfélagsins
Atorku og Afls fjárfestingarfélags,
segir að væntanlega verði ósk um
hluthafafund og málshöfðun dregin
til baka, en stjórnir félaganna eigi
eftir að koma saman til að taka form-
lega ákvörðun um það. Hann segir að
fallið hafi verið frá því að fara í dóms-
mál vegna þess að óvíst væri um nið-
urstöðu þess og að slík málaferli yrðu
tímafrek og myndu dreifa athygli
stjórnenda Afls og Atorku.
Álitið hafi verið að hagsmunum
hluthafa Afls og Atorku yrði betur
borgið með því að ganga að tilboði Ís-
landsbanka. Hluti söluandvirðisins
yrði notaður til að fjárfesta í bönkum,
meðal annars Íslandsbanka, enda
megi búast við góðri afkomu af
bankastarfsemi á næstunni. Það
megi sjá af nýlegri afkomuviðvörun
Íslandsbanka og einnig af fjárlaga-
frumvarpinu, en í tengslum við það
hafi komið fram að mikill uppgangur
sé framundan og hann komi sér vel
fyrir starfsemi banka.
Styrmir segir að stjórnendur Afls
og Atorku séu enn sannfærðir um að
Íslandsbanki hafi gert mjög góð kaup
í Sjóvá-Almennum á genginu 37 og
að með því að fjárfesta hluta sölu-
andvirðisins í Íslandsbanka muni
hluthafar Afls og Atorku njóta góðs
af því óbeint.
Afl, Atorka og MP selja
í Sjóvá-Almennum
SJÓVÁ-Almennar tryggingar
hafa sent frá sér jákvæða af-
komuviðvörun og gera nú ráð
fyrir að hagnaður ársins verði
að minnsta kosti 3 milljarðar
króna, en í byrjun ársins var
gert ráð fyrir 700 milljóna
króna hagnaði.
Í afkomuviðvöruninni segir
að í ljósi mikils hagnaðar af sölu
fjárfestinga í liðnum mánuði
hafi afkomuspá verið endur-
skoðuð og nú sé ráðgert að
hagnaður félagsins á árinu
nemi að minnsta kosti 3 millj-
örðum króna. Félagið hyggist
nýta þær sérstöku aðstæður
sem skapast hafi til að styrkja
útjöfnunarskuld umfram það
sem áður hafi verið ráðgert og
gera félaginu þannig enn betur
kleift að takast á við þær sveifl-
ur sem ávallt megi búast við í
vátryggingarekstri. Í spánni sé
miðað við að tjónaþungi haldist
óbreyttur til loka árs.
Sjóvá-Almennar
Áætlaður
hagnaður
3 milljarðar
HLUTHAFAFUNDUR Íslands-
banka veitti í gær bankaráði heimild
til aukningar hlutafjár félagsins um
1.500 milljónir króna að nafnvirði.
Jafnframt var veitt heimild til að
greiða fyrir nýja hluti í félaginu með
hlutum í Sjóvá-Almennum trygging-
um miðað við verðið 37 krónur á hlut.
Tillögurnar voru samþykktar með
99,68% atkvæða en farið var fram á
skriflega kosningu á fundinum.
Íslandsbanki á nú ríflega 70%
hlutafjár í Sjóvá-Almennum og mun
á mánudag gera öðrum hluthöfum í
félaginu yfirtökutilboð á verðinu 37.
Verður þeim boðið að velja hvort þeir
fái greitt fyrir hlut sinn með reiðufé
eða með hlutabréfum í Íslandsbanka
miðað við verðið 5,95 krónur á hlut.
Sjóvá-Almennar verður dótturfélag
bankans og rekið sem sjöunda afko-
musvið hans, tryggingasvið.
„Það er ljóst að samkeppni á fjár-
málamarkaði fer harðnandi,“ sagði
Bjarni Ármannsson, forstjóri Ís-
landsbanka, á fundinum. „Því er æ
mikilvægara að skera sig úr sam-
keppninni á einhvern hátt.“ Hann
benti á að markaðsvirði bankans
hefði um þetta leyti fyrir 10 árum
verið um 3,4 milljarðar króna. „Hlut-
hafar sem áttu hlutabréf þá hafa
átjánfaldað eign sína á þessum tíu ár-
um,“ sagði Bjarni en markaðsvirði
bankans eftir hlutafjáraukningu og
miðað verðið 5,95 er um 62,5 millj-
arðar. Bankaráð hyggst halda
óbreyttu markmiði sínu um greiðslu
40% hagnaðar samstæðu í arð.
Hluthafafundur Íslandsbanka
Hlutafjár-
aukning
samþykkt
Morgunblaðið/Þorkell
● STÆRSTU hluthafar Eimskipa-
félagsins hafa sett saman tillögu um
nýja stjórn sem kosin verði á hlut-
hafafundi félagsins 9. þessa mán-
aðar. Tillaga verður gerð um að
Magnús Gunnarsson, fyrrverandi
stjórnarformaður Búnaðarbankans,
verði nýr formaður stjórnar í stað
Benedikts Jóhannessonar. Auk
Magnúsar verður gerð tillaga um að í
stjórn verði kosnir Gunnlaugur Sæv-
ar Gunnlaugsson, stjórnarformaður
Tryggingamiðstöðvarinnar, Baldur
Guðnason, framkvæmdastjóri Sjafn-
ar og stjórnarmaður í SH, Sindri
Sindrason, fyrrverandi forstjóri
Pharmaco, Þór Kristjánsson, aðstoð-
arforstjóri Pharmaco og varamaður í
bankaráði Landsbankans, Þórður
Magnússon, fyrrverandi fram-
kvæmdastjóri fjármálasviðs
Eimskipafélagsins, og Pálmi Har-
aldsson, framkvæmdastjóri Fengs.
Alls sitja sjö menn í stjórn Eimskipa-
félagsins og gerir tillagan ráð fyrir að
skipt verði um þá alla.
Tillaga að stjórn
Eimskipafélagsins
● ÚTGÁFUFÉLAG DV hefur fengið
framlengingu á greiðslustöðvun fé-
lagsins til loka þessa mánaðar. Að
sögn Jóhannesar Rúnars Jóhanns-
sonar, aðstoðarmanns útgáfufélags
DV á greiðslustöðvunartímanum,
verður tíminn nýttur til að ná samn-
ingum við kröfuhafa án íhlutunar
dómstóla. Jóhannes segir að búið sé
að tala við meirihluta kröfuhafa og
að undirtektir hafi almennt verið já-
kvæðar. Hann segir tilboðið þríþætt.
Í fyrsta lagi sé í boði peningagreiðsla
að lágmarki 200.000 krónur, en þó
þannig að um sé að ræða 20% af
höfuðstóli kröfu. Í öðru lagi sé í boði
breyting á kröfu í hlutafjáreign og í
þriðja lagi bjóðist auglýsingar í DV á
verðlistaverði upp í kröfur.
DV fær greiðslu-
stöðvun framlengda
● HEKLA opnar með viðhöfn í dag kl.
10 nýja þjónustumiðstöð vélasviðs
Heklu í Klettagörðum 8–10 í Reykja-
vík og verður opið fyrir gesti og gang-
andi til kl. 17.
Um er að ræða nýtt og rúmgott
húsnæði sem, að sögn Tryggva Jóns-
sonar forstjóra Heklu, er eina sér-
hannaða húsnæðið af þessu tagi á
landinu. Hann segir að fyrst og
fremst sé hér um stórbætta aðstöðu
að ræða þar sem hægt verður að
veita viðskiptavinum alhliða þjón-
ustu og rétt sé að segja að um bylt-
ingu sé að ræða í aðstöðu vélasviðs-
ins. . Húsnæðið er alls 4.350
fermetrar að stærð og 3.600 fer-
metrar að gólffleti.
Of langt mál væri að telja upp hina
ýmsu eiginleika hússins. Ásmundur
Jónsson, framkvæmdastjóri véla-
sviðsins, nefnir þó að 27 dyr séu á
húsinu þar sem hægt er að koma inn
með stórar vinnuvélar, gólf séu sér-
styrkt fyrir þyngstu vélarnar, vara-
hlutalager er tölvustýrður og í hús-
næðinu sé ein stærsta smurstöð
landsins auk hjólbarðaþjónustu.
Spurður um heildarfjárfestinguna í
húsinu segir Tryggvi að hún liggi
mest í byggingunni sjálfri, og fyrri eig-
endur Heklu hefðu verið búnir að
klára það verk áður en hann tók við
lyklunum í fyrirtækinu á síðasta ári.
Ljóst sé hinsvegar að fá þurfi góða
nýtingu á svo stóru og fullkomnu
húsi til að fjárfestingin borgi sig en
nýtingin helst að hans sögn í hendur
við það þjónustustig sem hægt verð-
ur að veita.
Kurt G. Thiel svæðissjóri Caterpill-
ar í N-Evrópu kom til landsins í gær
til að vera við opnun hússins. Thiel
lauk lofsorði á bygginguna og alla að-
stöðuna. „Húsið er frábært og gerir
Heklu kleift að veita úrvals þjónustu.
Þetta er mikið framfaraskref fyrir
Heklu,“ sagði Thiel í samtali við
Morgunblaðið.
Thiel sagði einnig að sölunet Cat-
erpillar í heiminum hefði á að skipa
220 söluaðilum eins og Heklu.
„Þessi söluaðilar eru lykillinn að vel-
gengni okkar. Samband okkar við þá
er einstakt í þessum iðnaði og við
reynum að styðja þá eftir fremsta
megni til að ná sem mestum og
bestum árangri.“
Nýtt húsnæði véla-
sviðs Heklu hf.
„VIÐ þurfum að vera þess meðvit-
andi að í þorskeldinu eða í eldi á
hvítfiski yfirleitt bíður okkar hörð
samkeppni, ekki hvað sízt frá Chile-
mönnum sem nú eru sem óðast að
þróa eldi sitt á lýsingi. Við því er
ekkert að gera annað en einfaldlega
að gera betur,“ sagði Árni M.
Mathiesen sjávarútvegsráðherra í
ræðu sinni á aðalfundi SF.
Árni ræddi sérstaklega um þorsk-
eldi og eldi á öðrum hvítfiski og
sagði ennfremur: „Mikil reynsla
okkar á hvítfiskmörkuðunum er-
lendis mun reynast ómetanleg auk
þess sem við erum ekki að fást við
sölu með einhvern hverfulan lúx-
usmat sem fólk getur einn góðan
veðurdag fengið leið á. Heldur erum
við að fást við að selja hversdagsmat
sem í sjálfu sér er lúxusmatur að
hollustu til og gæðum en í eðli sínu
þannig að enginn fær leið á honum.
Hvað þorskeldið varðar verðum
við að sækja fram, sú stefna hefur
nú verið mótuð að leggja áherzlu á
að koma upp kynbættum eldisstofni
þorsks og stuðla þannig að því að
þorskeldið verði sem allra fyrst
starfrækt sem aleldi, þ.e. eldisferill-
inn spanni allt frá hrognastigi til
sláturfisks. Fyrstu árin getur þó
reynzt vel að afla reynslu með hinu
svokallaða áframeldi, þar sem smá-
þorskur er fangaður og alinn í slát-
urstærð í kvíum,“ sagði Árni .
Okkar bíður hörð samkeppni