Morgunblaðið - 04.10.2003, Blaðsíða 32

MATARKISTAN
32 LAUGARDAGUR 4. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
É
G BÝ til ýmislegt úr
berjum á haustin,
krækiberjahlaup, að-
albláberjasultu og
hlaup og síðan nota ég
hratið í krækiberjalíkjör sem ég
geymi til jóla. Mér finnst svo eig-
inlega skemmtilegast að safta bæði
úr krækiberjum og bláberjum,“ seg-
ir Ylfa Mist Helgadóttir.
„Það er svo heimilislegt að eiga
saft. Þegar ég var að alast upp var ég
hjá yndislegri dagmóður sem gerði
alltaf krækiberjasaft sem hún
geymdi á glerflöskum og mér fannst
þetta eitthvað svo frábært.
Við notum saftina í ýmislegt,
drekkum hana, notum á hrís-
grjónagraut og út á ís og eftirrétti.“
Ylfa Mist er búsett á Bolungarvík og
þar í nágrenninu tínir hún aðalbláber
og krækiber. Síðan tínir hún rifsber
ef hún kemst í þau.
Ylfa Mist segist geyma megnið af
því sem hún býr til fram til jóla en þá
fá ættingjar og vinir körfur með
ýmsu góðgæti sem hún býr til.
Býr til hrásaft
„Við höfum haft þennan háttinn á
lengi og ég finn að fólk hefur gaman
af að fá svona jólagjafir, sérstaklega
ef það gefur sér ekki tíma til að
standa í þessu sjálft.“
Hvernig býrðu til saftina?
„Ég á enga uppskrift en iðulega
set ég berin í matvinnsluvél og
mauka hressilega. Svo er safinn síað-
ur í gegnum sigti og síðan sótt-
hreinsaðan bómullarklút. Ég sýð
saftina aldrei því mér er í mun að
halda vítamínunum í henni. Stundum
blanda ég sykri samanvið en iðulega
set ég saftina beint á plastflöskur og
í frysti og leysi svo bara sykurinn
upp í henni þegar ég tek hana úr
frysti.“
Það hefur fleira farið í jólakörf-
urnar en sultur, hlaup og saft því
Ylfa Mist býr til jólalíkjör úr kræki-
berjahratinu og svo kryddbitter sem
fær að fljóta með í körfurnar.
„Ég nota jöklakrap og hratið úr
krækiberjunum og þetta er alveg
frábær jólasnafs. Í kryddbitterinn
notum við svo ýmsar jurtir og
vodka.“
Hún hefur líka notað tækifærið
þegar haustuppskeran af grænmeti
er á góðu verði.
„Við höfum prófað að súrsa niður
grænmeti þegar gera má góð kaup á
því og einnig höfum við soðið niður
ber á krukkur og kryddað græna
tómata og sett á krukkur. Þegar gul-
rætur eru á hagstæðu verði er til-
valið að búa líka til gulrótarmarmel-
aði.“
Saltar sveppi að
rússneskum hætti
Ylfa Mist tínir stundum sveppi og
sýður niður eða steikir og frystir.
„Ég hef prófað að tína mjólk-
ursveppi og salta þá niður á krukkur
að rússneskum hætti.
Þeir eru síðan útvatnaðir í sólar-
hring og notaðir í sósur og súpur.“
Hún tínir líka hefðbundna sveppi
eins og gorkúlur og kúalubba og
steikir þá í smjöri, saltar og frystir í
litlum pokum. Slíkir sveppir eru að
hennar sögnóviðjafnanlega góðir á
ristað brauð, út í eggjakökur og í
sósur og súpur.
Þegar Ylfa Mist er spurð hvernig
hún komist yfir það að sjóða niður,
sulta og vera svona myndarleg bend-
ir hún á að þetta sé áhugamál.
„Ég er hússtjórnarskólagengin og
á meðan aðrir kjósa að vera í golfi þá
sinni ég þessu áhugamáli.“
Ylfa Mist deilir hér með lesendum

HAUSTMATUR | Ýmsir nota tækifærið þegar haustuppskeran af grænmeti er á góðu verði og sjóða niður
Skemmtilegast að safta
Ljósmynd/Halldór Sveinbjörnsson
Ylfa Mist Helgadóttir í Bolungarvík er hússtjórnarskólagengin og sinnir áhugamáli sínu meðan aðrir fara í golf.
Á haustin sultar Ylfa
Mist Helgadóttir, saft-
ar, býr til líkjör og hlaup
úr krækiberjum. Síðan
nýtir hún rifsberin og
aðalbláberin. Einar G.
Pálsson býr til hvannar-
marmelaði, súrsar asíur
og bakar brauð.
E
INAR G. Pálsson í
Borgarnesi hefur
gaman af því að sýsla í
eldhúsinu, ekki hvað
síst við matargerð.
Hann og Guðrún Jónsdóttir kona
hans eiga fjögur börn svo það er nóg
að gera heima fyrir. Hann starfar í
Búnaðarbankanum í Borgarnesi, er í
fjarnámi á Bifröst, spilar badminton
auk þess sem hann stundar göngu-
ferðir svo eitthvað sé nefnt.
Hér fylgja uppskriftir að hvannar-
og appelsínumarmelaði, súrsuðum
asíum og brauði. Asíurnar fékk Guð-
rún á Hvanneyri, þar sem hún starf-
ar. Þær voru ræktaðar í tilraunareit
og var uppskeran svo góð að starfs-
fólkinu var boðið að taka með sér
asíur heim, eins og hver gat borið.
Með í kaupunum fylgdi þessi upp-
skrift að súrsuðum asíum.
Hvannar- og appelsínu-
marmelaði
1 kg hvönn (nota blaðleggina)
1 kg appelsínur
2 kg sykur
Hvönnin er skorin smátt, appels-
ínurnar ekki eins smátt, soðið smá
stund. Síðan er þetta hakkað. Sykr-
inum dembt útí og soðið þangað til
það er orðið „sultulegt“. Reyndar
verður það að vera svolítið þunnt að
sjá þegar maður hættir að sjóða svo
að það verði ekki of stíft
þegar það kólnar.
Einar segir best að taka
hvönnina í júní eða júli.
Notaðir eru blaðleggirnir
og þegar hann tók hvönnina
í ágúst síðastliðnum fannst
honum þeir aðeins vera
farnir að tréna.
Súrsaðar asíur
1 kg asíur
¼ l edik
¼ l vatn
550 g sykur
8 negulnaglar
2 kanilstangir
Asíurnar eru afhýddar
og tekið innan úr þeim fræ-
ið.
Hellt yfir þær sjóðandi
vatni sem er látið standa á þeim þar
til það kólnar. Vatninu hellt af asíun-
um og þær þerraðar með klút, síðan
skornar í strimla og vigtaðar.
Edik, vatn, sykur og krydd soðið
þar til fer að þykkna. Í þessu eru as-
íubitarnir soðnir í 5 mín.
Látið á heit glös.
Eftir 3–4 daga bið er leginum hellt
af og hann soðinn þar til hann
þykknar betur. Síðan er hann aftur
settur í glösin og þeim lokað strax.
Fjölkornabrauð
Einar hefur bakað langmest af
fjölkornabrauði. Það hefur breyst í
meðförum enda segist hann hafa
möndlað uppskriftina aðeins til.
Fjölkornabrauð
Uppskrift fyrir 2 brauð
700 g hveiti
150 g fjölkornablanda
150 g rúgsigtimjöl
1 msk. salt
1–2 msk. sykur
Þurrger eða pressuger
Sultar, súrsar
og bakar brauð
Ljósmynd/Guðrún Jónsdóttir
Einar hreinsar fræ úr asíum fyrir súrsun.