Morgunblaðið - 05.10.2003, Blaðsíða 42

42 SUNNUDAGUR 5. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ






   




 
 

 
  





 
  
 






!


"  

!


"  BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík  Sími 569 1100
 Símbréf 569 1329  Netfang bref@mbl.is
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
VINSAMLEG samskipti nágrann-
anna eru líklega flestum mikilvæg.
Að vísu koma stundum upp leiðinda
nágrannaerjur hjá sumum, sem hafa
þær afleiðingar að hvorki er yrt á ná-
grannann né hann virtur viðlits, og
þaðan af síður honum heilsað. Slíkt
langvarandi ástand er oftast til mik-
illa leiðinda, og þessvegna ætti það
að vera mönnum kappsmál að ná
sáttum. En í versta falli er hægt að
flytja í burtu til að forðast leiðindin.
Finnar hafa ekki tök á að flytja land-
ið sitt í burtu frá risanágrannanum
sínum Rússlandi. Þeir hafa því valið
þá leið að lifa í sátt og samlyndi við
hliðina á rússneska risanum. Sam-
eiginleg landamæri landanna eru
hvorki meira né minna en 1.269 km.
og íbúafjöldinn í Rússlandi er um 160
milljónir.
En þó Rússar og Finnar hafi verið
góðir og vinsamlegir nágrannar í
meira en 50 ár, þá gleyma Finnar því
ekki að í lok vetrarstríðsins árið 1940
innlimuðu Rússar hluta af finnsku
Kirjálahéruðunum (Karjala), og um
leið borgina Vyborg (Viipuri), inn í
Sovétríkin (sem er enn í dag hluti af
Rússlandi), og frá svæðinu fluttu
420.000 Kirjálabúar til annarra hluta
Finnlands. Og úr ógnum vetrar- og
framhaldsstríðsins (1939–1940) voru
70 þúsund finnsk börn send til Sví-
þjóðar.
Nú á dögum er það öðruvísi „inn-
rás“ sem Rússar gera í Finnland:
Eftir fall Sovétríkjanna hefur því
miður allskonar glæpastarfsemi
blómstrað í Rússlandi, og margir
hafa efnast á vafasaman hátt. Sumir
þessara nýríku Rússa sækja inn í
finnskar borgir í suð-austurhluta
landsins, þar sem þeir hafa fjárfest í
fasteignum og lúxus sumarbústöðum
við finnsku vötnin. Þegar þessir
Rússar eru á ferðinni í Finnlandi,
oftast í hópum, þá liggur þeim hátt
rómur á rússneskri tungu, eru oft
beinlínis frekir og tillitslausir. Og
skil ég vel að þeir fari í taugarnar á
mörgum Finnum, enda eru Finnar
jafnan hógværir og tillitssamir. En
þrátt fyrir framangreinda lýsingu
hef ég líka kynnst nokkrum hinum
ágætustu Rússum, og auðvitað eru
Rússar misjafnir eins og aðrir, og
stærsti hluti þeirra hið besta fólk.
En þeir sem stunda glæpi og brjóta
lögin meðal Rússa eru ansi stór hóp-
ur, og margs að gæta í samskiptun-
um við þá. Finnar eru í sterkri að-
stöðu innan Evrópusambandsins, og
hafa spornað gegn óskum Rússa um
að felld séu niður ákvæði um veg-
bréfsáritanir Rússa til Evrópusam-
bandslandanna. Skil ég þessa af-
stöðu mjög vel, og tel rétt að Rússar
þurfi að sækja um vegabréfsáritanir
á leið sinni til Finnlands, enda auð-
veldar það Finnum að koma í veg
fyrir að rússneskir glæpamenn kom-
ist inn í landið.
Rússar eru aftarlega á merinni í
ýmsu sem snertir nútímaþjóðfélagið,
svo sem í umhverfisverndarmálum.
T.d. eru vetrarsiglingar eldgamalla
rússneskra risaolíuflutningaskipa
um Finnska flóa stórhættulegar um-
hverfinu og standast alls ekki nútíma
öryggiskröfur, sem kveða á um tvö-
faldan stálbotn skipanna.
Ég hef tvisvar farið bílleiðina til
St. Pétursborgar í Rússlandi, og í
bæði skiptin komið við í Vyborg, sem
áður var finnsk borg. Vissulega er
St. Pétursborg mikilfengleg stór-
borg med glitrandi gullslegnar hall-
arbyggingar í miðborginni. En Vy-
borg nú á dögum er sorgleg
andstæða stórborgarinnar. Borgin
var mjög glæsileg er hún tilheyrði
Finnlandi, en er nú í algjörri niður-
níðslu hjá Rússum. Glæpatíðnin í
borginni er gífurleg og finnskir
ferðamenn, sem sækja þangað mik-
ið, hafa oft verið rændir og ruplaðir
kerfisbundið á markaðstorginu af
hópum götuunglinga. Svo slæmt var
ástandið sl. vetur að finnskar ferða-
skrifstofur stöðvuðu allar ferðir
þangað, og kröfðust lögreglueftirlits.
Það virðist hafa haft áhrif, því rúss-
neska lögreglan, sem áður lét allt af-
skiptalaust, hefur nú tekið til hend-
inni á svæðinu.
Þó allt sé friðsamlegt í samskipt-
um Finnlands og Rússlands nú á
dögum, og „andi Helsinki-ráðstefn-
unnar“ ráði ríkjum, þá vex þeim fisk-
ur um hrygg, sérstaklega á meðal
stjórnmálamanna, sem vilja að Finn-
land gerist aðili að NATO. Ekki síst
núna, þegar Finnland er sterkur að-
ili í Evrópusambandinu. En Finnar
eru stoltir af hlutleysisstefnu sinni,
og meiri hluti landsmanna er andvíg-
ur NATO-aðild. Samt sem áður er
hugsanlegt að NATO-aðild verði að
veruleika í framtíðinni. Þó Finnar lifi
í sátt og samlyndi við Rússa, og ná-
granninn Rússland sé friðsamur um
þessar mundir, þá vita menn að að-
stæður geta breyst á nokkrum tug-
um ára, með þeim afleiðingum að
rússneski björninn rumski illilega
enn á ný. En auðvitað vona menn að
hann haldi ró sinni um ókomna tíð.
BJÖRGVIN BJÖRGVINSSON,
myndlistarkennari,
Suður-Finnlandi.
Nágranninn Rússland
Frá Björgvini Björgvinssyni

    



 

 
    
       
 

  

 Húsgögn
Ljós
Gjafavara
Mörkinni 3, sími 588 0640
www.casa.is
Opið mán.-fös. 11-18, lau. 11-15.