Morgunblaðið - 05.10.2003, Blaðsíða 4

samsetningum þeirra og ég kann
meira í því nú en þá, en samt veit
maður ekki hvort lag hefur heppnast
fyrr en eitthvað smellur saman and-
lega, eins og saga sem gengur upp.“
Og þegar það gerist?
„Þá er voðalega gaman. Í vor til
dæmis átti ég óvenjulega frjóan sköp-
unartíma að þessu leyti, fyrst með því
að semja heila plötu fyrir strákana í
Ríó í þeirra sveita- og þjóðlagastíl og
þegar það var búið hélt ég bara áfram
og samdi í poppaðri og rokkaðri stíl
lög á nýju Hljómaplötuna sem nú er
komin út. Allt í allt samdi ég 35–40 lög
á tveimur og hálfum mánuði. Það var
eins og æð hefði opnast, sköpunar-
æð.“
Þorsteinn Eggertsson segir líka að
þú hafir einbeitt þér að spilamennsk-
unni en í alveg sérstöku stuði hafirðu
tekið tvö spor.
„Þetta er nú frasi frá Ámunda
(Ámundasyni umboðsmanni): Tvö
spor áfram og eitt afturábak. Og eitt-
hvað er til í þessu.“
Og hvað tekurðu mörg spor í kvöld,
heldurðu?
„Ætli þau verði fleiri en eitt áfram
og eitt til baka!“
Enn vitna ég í Þorstein: Hann seg-
ir að þú hafir greinilega verið „vald-
hafinn“ í Hljómum? Varstu það?
„Já.“
Þurftirðu að berjast fyrir þeim
völdum?
„Nei. Þau komu af sjálfu sér því ég
var fljótastur að pikka upp lögin og
réði yfir mestri músíkþekkingu. En
við Rúnar vorum saman í því að drífa
bandið áfram; metnaðurinn var mest-
ur hjá okkur tveimur.“
Og hinir hlýddu bara?
„Nja, þeir voru alveg til í tuskið.“
En stimpilklukkan var ykkar Rún-
ars?
„Já. En enginn þurfti að stimpla
sig inn fyrir klukkan fimm.“
Komu stundum upp ágreinings-
mál, tónlistarleg eða persónuleg?
„Varla get ég sagt það. Hljómar
voru og eru samstillt hljómsveit.
Kannski má segja að eftir nokkurra
ára spilamennsku hafi sumir gefið
eftir undan álagi langrar keyrslu,
orðið þreyttir og leitað fullmikið á
náðir brennivínsins. Þá gátu komið
upp ágreiningsmál.“
Í fyrrnefndri bók Doktors Gunna
er haft eftir Pétri Östlund, trommu-
leikara Hljóma, sem tók við af Eng-
ilbert Jensen, að hann hafi hætt 1966
m.a. vegna þess að sveitin hafi verið í
árangurslitlu ströggli við að meika’ða
í útlöndum og allir hafi verið orðnir
blankir, en bætir við: „Hefði ég ekki
hætt, þá er ég viss um að það hefðu
orðið endalok Hljóma. Þessi „Hljóm-
ar the great“ andi, sem hafði ríkt inn-
an hljómsveitarinnar, var búinn að
gera mann hálfgeggjaðan. Við vorum
hættir að æfa og mórallinn var slæm-
ur. Gunnar átti bágt með að þola mót-
bárur, sem er að vissu leyti skiljan-
legt, þar sem hann hafði verið svo
lengi einráður í hljómsveitinni.“ Ertu
sammála þessari lýsingu Péturs?
„Já, ég get vel verið það. Vonbrigð-
in vegna þess að allt þetta brölt hafði
gengið illa höfðu vissulega sitt að
segja. Við höfðum gert þessa bíó-
mynd (Umbarumbamba) og hún var
algjör bömmer og við töpuðum pen-
ingum. Og við Pétur rifumst oft.
Hann var skapmaður en ég fór frekar
inn í mig í vonsku og þetta hafði þau
áhrif að áhuginn á samstarfinu dofn-
aði á báða bóga. Niðurstaðan var því
eðlileg og rétt. Það var æðislegt að
vinna með Pétri í upphafi en sem
hljómsveit höfðum við dalað og okkur
gekk illa. Við vorum orðnir mest
rythm and blues-grúppa og mig lang-
aði í flóknari og vandaðri söng í anda
Beach Boys. En við höfðum ekkert í
það, vorum hættir að flytja þannig
músík vegna þess að við hreinlega
gátum það ekki.“
Þá kom Engilbert aftur inn – og þið
gátuð það?
„Já, og síðan einnig Shady Owens.
Næstu tvö árin voru sérlega skemmti-
legt og gott tímabil fyrir Hljóma.“
Þá, nú og svo áfram
Á hvaða tímabili var að þínu mati
skemmtilegast að vera í Hljómum?
Hvenær var mórallinn bestur?
„Ég held að einmitt sá tími sem við
vorum að tala um hafi verið skemmti-
legastur – og árangursríkastur.“
Var það eðlilegt næsta skref að
slíta bandinu og stofna Trúbrot eða
voru það mistök?
„Rétt skref, held ég. Þá vorum við
aftur á endapunkti og urðum að finna
nýja byrjun. Breyttur tíðarandi kall-
aði á það.“
En núna – hvernig er mórallinn í
Hljómum núna?
„Mjög fínn. Öllum finnst gaman.“
Hvers vegna endurreistuð þið
Leikið fyrir aðdáendur í sjónvarpssal.
4 B SUNNUDAGUR 5. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
H
LJÓMAR höfðu æft laga-
syrpu af fyrstu plötu Bítl-
anna áður en þeir komu
fram fyrsta sinni op-
inberlega á dansleik.
Nokkuð var liðið á dansleikinn í Kross-
inum þegar hljómsveitin hóf að leika
bítlasyrpuna og salurinn brást við um
leið. Þeir þurftu að endurtaka syrpuna
sex sinnum þetta kvöld. Bítlarnir
höfðu slegið í gegn með sínu fyrsta
lagi, She Loves Me, í september og
Hljómar urðu strax samnefnari bítla-
menningar á Íslandi. Hljómsveitinni
var strax vel tekið og við spiluðum
síðan um hverja helgi í Krossinum.
Þannig gekk fram til ársloka við vax-
andi vinsældir en þá varð breyting á,
því Einar Júlíusson þurfti að fara í
kirtlatöku upp úr áramótum og var
því frá störfum í hljómsveitinni næstu
þrjá mánuði. Nú var úr vöndu að ráða
því ekki gátum við stoppað spila-
mennskuna, svo við létum boð út
ganga í Keflavík að okkur vantaði
söngvara strax og buðum upp á
áheyrn í Krossinum. Það mætti slang-
ur af ungu fólki og tók lagið með okk-
ur.
Fyrstu mannabreytingarnar
Ein stúlka, Birna Guðmundsdóttir,
kennd við Litlabæ í Keflavík, tók með
okkur lagið og var mjög efnileg, hún
var reyndar náfrænka mín því faðir
hennar og faðir minn voru bræður.
Hún hafði bjarta og háa rödd og skil-
aði lagi eins og ,,Mama“, prýðilega vel.
Annað ungmenni tók lagið og það
var Karl Hermannsson, sonur Her-
manns Eiríkssonar skólastjóra Barna-
skólans í Keflavík. Kalli hafði yfir sér
ákveðinn stíl, þó feiminn væri, og
hann söng nokkuð í þeim anda sem
við gátum fellt okkur við. Það var því
ákveðið að ráða Kalla söngvara
Hljóma frá áramótum 1963-64.
Hann gekk því í hljómsveitina og
starfaði síðan með Hljómum fram til
vorsins 1964 en varð þá að hætta
sökum þess að hann var að byrja sem
lærlingur í rafiðn um vorið. Nú voru
góð ráð dýr því þetta voru slæmar
fréttir. Framundan var skipulögð
hljómleikaferð um allt landið og við
orðnir söngvaralausir.
Eftir því sem Hljómarnir urðu
þekktir af afspurn fyrir sinn tónlist-
arflutning jókst ásóknin. Upp úr ára-
mótum ’63-’64 vorum við farnir að
spila öll kvöld vikunnar á skólaböllum
bæði í Reykjavík, Hafnarfirði og víðar.
Það orð fór af hljómsveitinni að hún
væri góð og engin óregla væri á með-
limum hennar. Hún var því vel séð á
skólaböllum, bæði fyrir gagnfræðinga
og menntskælinga. Einnig tóku við
hljómleikar í Austurbæjarbíói, Há-
skólabíói og víðar þennan vetur, sem
jók á vinsældir þessarar
hljómsveitar unga fólks-
ins. Hljómsveitin vakti
það mikla athygli að
Knútur Otterstedt,
rafmagnsverkfræðingur
á Akureyri, hringdi í
mig rétt fyrir páska og
vildi ráða hljómsveit-
ina í fimm daga verk-
efni fyrir norðan.
Hann var þá formað-
ur íþróttafélags á
Akureyri og vildi
afla fjár með því að
nýta sér vinsældir
Hljóma.
Til þessa höfðu Hljómar einungis
tekið 5.000 krónur fyrir kvöldið en nú
fór ég fram á fimmfalda þá upphæð
og setti fram kröfu um 25.000 krón-
ur fyrir hljómsveitina fyrir hvert kvöld.
Knútur þurfti aðeins að hugsa sig um,
en hefur að sjálfsögðu sem reiknings-
glöggur maður verið búinn að áætla
og reikna út mögulegar tekjur af
þessari framkvæmd svo hann sló til.
Þetta var í raun ótrúleg uppsveifla í
tekjum og vegna vaxandi vinsælda
héldust launin í þessu hlutfalli eftir
það.
Við mættum fyrir norðan og þar
tóku þeir, sem réðu okkur til verksins,
mjög vel á móti okkur. Við spiluðum
síðan í ýmsum samkomuhúsum í
Eyjafirði og einnig á Sjallanum, ætíð
fyrir fullu húsi, spiluðum á fimm dans-
leikjum í allt. Eftir þetta verkefni voru
allir sáttir og það var ljóst að Hljómar
voru komnir í nýjan verðflokk og vin-
sældir þeirra stöðugt að vaxa.
Hljómleikaferð út á land
Þess vegna var það ákveðið að
fara í hljómleikahald um allt landið
sumarið 1964 og réð ég skipuleggj-
anda til þess að panta húsin og sjá
um auglýsingar. Þetta var ungur og
röskur náungi að nafni Ámundi
Ámundason sem við hittum er við
spiluðum fyrir Verslunarskóla
Reykjavíkur í Sjálfstæðishúsinu.
Hann var aldeilis til í verkefnið og hóf
þegar skipulagningu.
Við höfðum því hrint þessum áætl-
unum af stað þegar við missum að-
alsöngvara sveitarinnar, Kalla Her-
mannsson, á vormánuðum. Þá ákvað
Gunnar að taka að sér sönginn
ásamt Rúnari og við urðum reyndar
allir að hjálpa til við að syngja. Það
var því ákveðið að við yrðum bara
fjórir þetta sumar og vorum þá
komnir með sömu skipan og Bítlarnir
höfðu í sínum flutningi.
Þetta reyndist mun erfiðara en
menn grunaði í fyrstu. Það reyndi gíf-
urlega á Gunnar og Rúnar og ég man
það að er leið fram á miðvikudags-
kvöld þá var Gunnar alveg að verða
raddlaus eftir sex daga stanslausan
söng. Við tókum okkur alltaf frí á
fimmtudagskvöldum og það bjargaði
málunum nægilega vel fyrir Gunnar
því hann gat þá hvílt raddböndin í eitt
kvöld. En þetta stóð oft mjög tæpt.
Við byrjuðum fyrstu hljómleika okk-
ar á Akranesi á laugardegi og spil-
uðum svo á dansleik í Brúarási í Borg-
arfirði um kvöldið, en þar mættu 700
manns í þetta litla hús og það var svo
troðið að lítið var hægt að dansa svo
menn bara stóðu og hlustuðu á tón-
slistina. Á hljómleikaferð okkar um
landið var alltaf húsfyllir. Ferðin stóð
yfir í júní, júlí og ágúst. Síðasta ballið
var í Húsafelli um verslunarmanna-
helgina fyrir templarahreyfinguna og
var þetta ein af fyrstu stóru útihátíð-
um sem haldin hafði verið hér á landi.
Pílagrímsferð til Liverpool
Í september 1964 förum við út til
Englands í nokkurs konar pílagríms-
ferð til Liverpool en þar byrjuðu Bítl-
arnir að spila í Cavern Club, sem var
neðanjarðar í gömlu húsnæði. Í þess-
ari ferð var einnig Andrés Indriðason,
útvarpsmaður, en hann hafði lengi
fylgt okkur eftir og flutti af okkur
fréttir í útvarpi og blöðum. Hann flutti
síðan útvarpsþátt um þessa ferð okk-
ar til Liverpool. Við spiluðum þar eitt
kvöld við góðar undirtektir og
skemmtum okkur afskaplega vel. Ég
gerðist meðlimur í Cavern Club og á
ennþá félagsskírteinið. Á hótelinu
hittum við svo piltana í Swinging Blue
Jeans og vorum að spjalla við þá yfir
daginn.
Gunnar, Rúnar og Erlingur höfðu
keypt sér bítlajakka í London ásamt
einhverju af hljóðfærum og birtust í
þessari múnderingu á sviðinu í Ca-
vern Club, síðan voru teknar af okkur
myndir á sviðinu og eftir hljómleikana
sem oft hafa birst síðan í fjölmiðlum.
Þarna urðu svo önnur tímamót í
hljómsveitinni því ég ákvað að yf-
irgefa frægðina og hljómsveitina
Hljóma og setjast á skólabekk í Lond-
on. Ég hafði ákveðið þetta fyrr um
sumarið svo strákarnir vissu alveg
Brostu breitt og hristu lubbann í takt
Félagaskírteini í Cavern-klúbbnum í Liverpool.
Fyrsta íslenska bítlahljómsveitin leikur í klúbbnum þar sem Bítlarnir byrjuðu.
Hljómar komu í fyrsta skipti fram á tónleikum í
Krossinum 5. október 1963 og vöktu þegar athygli.
Eggert V. Kristinsson rekur upphaf ferils vinsæl-
ustu popptónlistarsveitar allra tíma á Íslandi.