Morgunblaðið - 06.10.2003, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 MÁNUDAGUR 6. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
ÍSLENSK NýOrka afhenti Strætó bs. í gær
lykla að tveimur af þremur efnarafalknúnum
Mercedes Benz vetnisvögnum sem verða fljót-
lega teknir í almennan akstur á leið 2. Vagn-
arnir og vetnisstöðin, sem opnuð var í vor, eru
hluti af rannsóknar- og þróunarverkefni um
vetnisnotkun sem kallast ECTOS. Heildar-
kostnaður verkefnisins nemur ríflega 700 millj-
ónum króna. Evrópusambandið styrkir verk-
efnið um 40% kostnaðar en eigendur Íslenskrar
NýOrku og Skeljungur leggja fram stærsta
hlutann.
Afhending lyklanna fór fram með formlegri
athöfn í Ráðhúsi Reykjavíkur í gærmorgun þar
sem viðstödd voru m.a. Ólafur Ragnar Gríms-
son, forseti Íslands, Valgerður Sverrisdóttir
iðnaðarráðherra, Þórólfur Árnason, borgar-
stjóri og forráðamenn þeirra fyrirtækja sem
standa að verkefninu. Fluttar voru ræður í Ráð-
húsinu og við sama tækifæri var Hjálmar Árna-
son þingmaður heiðraður sérstaklega fyrir
frumkvæði hans og baráttu í vetnismálum. Að
athöfn lokinni var farið með gesti í prufuferð
með vögnunum um miðborgina.
30 milljóna ESB-styrkur í
rannsóknir á vetnisnotkun fiskiskipa
Stjórnarformaður NýOrku, Þorsteinn I. Sig-
fússon, sagði m.a. í ræðu sinni í Ráðhúsinu að
verkefnið skildi eftir sig hér á landi um einn
milljarð króna í veltu í orkurannsóknum og þró-
un. Við Háskóla Íslands, Iðntæknistofnun og í
sprotafyrirtækjum væru á þriðja tug einstak-
linga tengdir vetnisþróun og síðustu tólf mánuði
hefði Íslensk NýOrka tekið á móti um eitt þús-
und erlendum gestum. Þeir hefðu eingöngu
komið til að kynna sér og fræðast um verkefnið.
„Talað er um að vetnistúrismi sé orðinn að veru-
leika hér á landi,“ sagði Þorsteinn. Hann upp-
lýsti ennfremur að nýr styrkur hefði verið að
berast Íslenskri NýOrku frá Evrópusamband-
inu; um 30 milljónir kr. til að vinna að undirbún-
ingi notkunar vetnis í fiskiskipum.
Markmiðið með ECTOS-verkefninu er að
prófa þrjá strætisvagna sem nota vetni sem
orkubera og eru knúnir svokölluðum efnaraföl-
um. Einnig er rekin vetnisstöð sem framleiðir
vetni með rafgreiningu vatns og skilar elds-
neytinu beint á eldsneytisgeyma farartækja.
ECTOS-verkefnið er fyrirrennari annarra svip-
aðra verkefna sem nú eru að hefjast í níu borg-
um Evrópu og einni í Ástralíu.
Eftir hádegi í gær gafst almenningi svo kost-
ur á að fara um borð í vagnana þar sem þeim var
ekið milli höfuðstöðva Strætó bs. í Mjódd og
vetnisstöðvar Skeljungs við Vesturlandsveg.
Efnt var til fjölskylduhátíðar í Mjódd þar sem
fram komu skemmtikraftar, veitingar fram
bornar og krakkar gátu farið í leiktæki. Er
Morgunblaðsmenn voru þar á ferð var ekki ann-
að að heyra á fólki en að það væri spennt fyrir
nýju vetnisvögnunum, ekki síst unga kynslóðin.
Strætó bs. fékk afhenta í gær tvo af þremur efnarafalknúnum vetnisvögnum til notkunar
Vetnisvagnarnir tveir fyrir utan Ráðhús Reykjavíkur í gær. Þeir munu á næstu dögum aka á leið 2 hjá Strætó bs. milli Granda og Voga sem liggur um Lækjartorg og Hlemm.
Verkefnið skilar milljarði
í veltu vegna rannsókna
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Meðal farþega í prufuferð með vetnisvagni frá Ráðhúsinu í gær voru Ólafur Ragnar Grímsson,
forseti Íslands, Valgerður Sverrisdóttir, iðnaðar- og viðskiptaráðherra, og Þórólfur Árnason
borgarstjóri. Fyrir aftan þau sitja Þorsteinn I. Sigfússon, stjórnarformaður Íslenskrar Ný-
Orku, og Guðjón Ólafur Jónsson, stjórnarformaður Strætó bs. Var spenna og gleði ríkjandi.
HANNES Rútsson og Jóhanna Kristjáns-
dóttir fóru með fjölskylduna í prufuferð í gær
með vetnisvagni úr Mjódd og upp á Ártúns-
höfða. Þau voru ánægð með ferðina, sögðu
hana hafa verið skemmtilega og áhugaverða.
„Vagninn er hljóðlátur og virðist vera nokk-
uð hraðskreiður. Að vísu fékk ég ekki sæti að
þessu sinni. Ég hef farið nokkrum sinnum í
strætó og fann greinilegan mun á þessum
vagni og öðrum,“ sagði Hannes.
Jóhanna sagði vetnisvagninn hafa verið
„mýkri“ en þá venjulegu og hljóðlátari.
„Þetta var skemmtilegt og verður enn
skemmtilegra að fá að sitja í svona vagni
líka,“ sagði Jóhanna sem varð að standa á
leiðinni líkt og eiginmaðurinn.
Fríða Kristín, 13 ára dóttir þeirra, var
einnig ánægð með ferðina. Fannst henni
„miklu minni hávaði“ vera í vetnisvagninum
en hún átti að venjast alla jafna og auðveld-
ara að tala saman. Systir hennar, Alexía Rut,
7 ára, var sammála sem og vinkona Alexíu og
jafnaldra, Þórdís Lilja Samsonardóttir,
lengst til hægri á myndinni. Urðu þær litlu
sér úti um andlitsmálun á fjölskylduhátíð
Strætó bs. og voru hinar kátustu.
Ánægð fjölskylda að lokinni fyrstu ferðinni
með vetnisvagni sem þau sögðu hljóðlátan.
„Hljóðlátari og
mýkri en þeir
venjulegu“
ÍSLENDINGUR úr félaginu Ís-
land-Palestína dvelur um þessar
mundir í höfuðstöðvum Yassers
Arafats í bænum Ramallah í Palest-
ínu í þeim tilgangi að eigin sögn að
sýna samstöðu með palestínsku
þjóðinni og forða Arafat frá hugs-
anlegum hefndaraðgerðum Ísraels-
hers vegna sjálfsmorðsárásar pal-
estínskrar konu í Haifa sem varð 19
að bana á laugardag.
Viðar Þorsteinsson, varaformað-
ur félagsins Ísland-Palestína, segist
ekki gera þetta til að vernda Arafat
sem persónu heldur til að styðja rétt
Palestínumanna til að kjósa sér leið-
toga. Viðar kom til Ísraels á fimmtu-
daginn og var staddur á Vestur-
bakkanum sem hluti af hópi á
vegum Alþjóðasamstöðuhreyfingar-
innar (ISM) þegar sjálfsmorðsárás-
in var gerð, og ákvað að halda til í
höfuðstöðvum Arafats ásamt hópi
Vesturlandabúa og Ísraela til að
reyna að koma í veg fyrir að Ísr-
aelsher ráði Arafat af dögum eins og
ísraelskir ráðamenn hafa rætt und-
anfarið.
„Við komum þarna í gærkvöldi
[fyrrakvöld] og tókst að komast inn í
Ramallah og var tekið á móti okkur í
forsetahöllinni,“ segir Viðar. „Við
fórum með nokkrum ísraelskum
borgurum sem eru meðlimir í ísr-
aelsku friðarhreyfingunni. Ég held
að það sé enginn vafi á því að nær-
vera okkar hafi haft eitthvað að
segja og að Ísraelar hafi beint
hefndaraðgerðum sínum annað.“
Í gær var svo móttaka þar sem
Arafat bauð erlendu gestunum til
veislu og þakkaði þeim fyrir að hafa
komið. Viðar tekur þó fram að nær-
vera þeirra í höfuðstöðvum Arafats
tákni ekki beinan stuðning við hann
heldur stuðning við rétt Palestínu-
manna til að kjósa sér leiðtoga.
Fór til Palestínu til
að tína ólífur
Tilgangurinn með dvöl Viðars á
Vesturbakkanum er samt ekki að
vera einhvers konar mannlegur
skjöldur fyrir stjórnvöld í Palestínu
heldur að taka þátt í lífi og starfi
Palestínumanna að hans sögn. „Oft
er það sem andspyrnan á móti her-
náminu gengur út á að reyna að
komast á milli staða, komast til
vinnu og þess háttar.“
Viðar segir að það sem hann lagði
upp með þegar hann ákvað að fara
til Vesturbakkans hafi verið að að-
stoða við ólífutínslu vestast á Vest-
urbakkanum. „Það eru mjög erfiðar
aðstæður til ólífutínslu þarna, bæði
vegna landnemabyggða sem hafa
verið að byggjast upp í nokkur ár,
en ekki síst vegna aðskilnaðar-
veggsins.“ Veggurinn liggur oft
þannig að hann skilur ólífuakra
bænda frá bæjunum þar sem þeir
búa, og Viðar segir bændurna hafa
fengið leyfi til að fara í gegnum hlið
á veggnum tvisvar á dag. „Starfið
snýst mikið um að fara með bænd-
unum og krefjast þess að þeir fái að
fara í gegnum hliðið. Það er búið að
lofa þeim að það verði gert en stund-
um er ekki staðið við það, og því gott
fyrir þá að hafa alþjóðlegan stuðn-
ing við það. Svo tökum við að sjálf-
sögðu þátt í sjálfri tínslunni.“
Viðar segir ástandið í Palestínu
slæmt, en þó skárra en þegar hann
var í Ramallah síðast. „Ég var hérna
í apríl í fyrra, þá var algert útgöngu-
bann í allri borginni og hræðilegt að
horfa upp á það. Ramallah er bara í
góðu ásigkomulagi miðað við það og
lífið gengur sinn vanagang. En það
eru miklar lokanir og vafalaust eitt-
hvað um útgöngubönn og jafnvel
árásir fyrir norðan.“
Íslendingur staddur í höfuðstöðvum Arafats
Ver Arafat fyrir hugsan-
legum hefndaraðgerðum
Viðar Þorsteinsson og Sigrid Valtingojer við komuna til Jerúsalem.