Morgunblaðið - 06.10.2003, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 6. OKTÓBER 2003 C 43Fasteignir
HÚSIÐ í Skipasundi 88 stóð áður í
Lækjargötu 10b, en það er þó ekki
fyrsta húsið sem byggt var á þeirri
lóð. Um 1820 byggði Guðbrandur
Stefánsson járnsmiður hús á lóð-
inni. Sigurður Thorgrímsson, sem
var fyrsti íslenski bæjarfógetinn,
bjó í húsinu eftir að hann lét af
embætti. Þá var húsið kallað Thor-
grímssenshús.
Árið 1874 er Eggert Waage
bankastjóri eigandi þess. Það var
grindarhús með múrsteinum í
grind. Húsið brann árið 1916. Áður
hafði það verið flutt til á lóðinni
þegar þáverandi eigandi þess, Sig-
urjón Sigurðsson trésmiður, byggði
nýtt hús á sömu lóð árið 1907. Það
var tvílyft grindarhús á kjallara.
Þegar til stóð að reisa hús Iðn-
aðarbankans um 1953 var það fjar-
lægt og flutt á núverandi stað,
Skipasund 88.
Jón Hermannsson skrifstofustjóri
verður eigandi hússins árið 1911.
Hann var fæddur 23. maí 1873 á
Velli í Hvolhreppi, Rangárvalla-
sýslu. Faðir hans var Hermann Eli-
as Johansson, sýslumaður á Velli í
Hvolhreppi, Rang. Móðir Jóns var
Ingunn Halldórsdóttir húsfreyja á
Velli.
Jón varð cand. juris frá Hafn-
arháskóla 26. júní 1899. Sama ár
var hann skipaður aðstoðarmaður í
íslenska ráðuneytinu í Kaupmanna-
höfn. Hann var settur skrif-
stofustjóri í Stjórnarráði Íslands 1.
febrúar 1904 og skipaður lög-
reglustjóri í Reykjavík árið 1918.
Hann tók við Tollstjóraembættinu
1. apríl 1928. Um tíma var bæði
tollstofa og lögreglustöð á fyrstu
hæð hússins á meðan það var á sín-
um upprunalega stað við Lækj-
argötu 10 b. Sjálfur bjó Jón Her-
mannsson með fjölskyldu sína á efri
hæðinni til ársins 1930.
Samkvæmt íbúaskrá frá árinu
1909 búa tvær fjölskyldur í Lækj-
argötu 10b. Sigurjón Sigurðsson
trésmiður, sem byggði húsið, kona
hans Elín Margrét Jónatansdóttir,
ásamt tveimur lærlingum í tré-
smíði, Guðna Jónssyni frá Sellátr-
um og Guðmundi Jörgen Erlends-
syni frá Innra-Hólmi á Akranesi.
Ennfremur var á heimilinu fóst-
urdóttirin Helga Jónína Jónsdóttir.
Á öðru heimili voru Jón Her-
mannsson skrifstofustjóri, Ásta
Hermannssen kona hans, Gyða
dóttir þeirra, Ásthildur Pálsdóttir
vinnukona og Ólafur Þorsteinsson
stud. art. Auk þess bjuggu í húsinu
Páll Steingrímsson póstafgreiðslu-
maður og Lars Christiansen versl-
unarmaður frá Kaupmannahöfn.
Árið 1902 byggði Sigurjón sér
smíðahús á lóðinni. Það var síðar
gert að íbúðarhúsi og taldist Lækj-
argata 12b, síðar Vonarstræti 2.
Einnig reisti hann húsið Þórshamar
í Templarasundi 5 árið 1912, sem er
eitt af fyrstu steinsteyptum húsum í
Reykjavík.
Löng flutningsleið
Þegar húsið stóð við Lækjargötu
var gengið inn í það baka til um
inngönguskúr sem náði upp á aðra
hæð. Mynd sem birtist í Alþýðu-
blaðinu fimmtudaginn 2. desember
1954 sýnir bakhlið hússins eftir að
búið er að rífa inngönguskúrinn.
Um nóttina var farið með húsið
meðfram Tjörninni inn á Hring-
braut, síðan eftir Miklubraut og inn
í Skipasund. Það var Stefán Niku-
lásson sem tók myndina.
Í skjölum segir að það hafi verið
Eggert Ísdal, Haðarstíg 20, sem lét
flytja húsið á núverandi stað. Þegar
húsið var endurbyggt var sótt um
að setja kvisti á þakið en því var
synjað af byggingarfulltrúa. Hins
vegar var fallist á að breyta glugg-
um hússins eins og þeir eru í dag.
Árið 1960 sækja þeir Áki Jak-
obsson og Kristján Eiríksson,
Laugavegi 27, um að setja kvisti á
húsið og innrétta risið fyrir íbúð en
fengu synjun. Það hafði verið ætlun
byggingarnefndar að í risinu yrðu
herbergi, eitt fyrir hverja íbúð. Al-
gengt var á þessum tíma að her-
bergi í risi fylgdu íbúðum og leigðu
eigendur þau oft út. Einnig voru
þessi herbergi heppileg þar sem
unglingar voru í heimili.
Árið 1963 er húsið brunavirt og
segir m.a. í lýsingu að það sé timb-
urhús, tvær hæðir og kjallari, ein-
angrað með gosull, múrhúðað og
bárujárnsklætt að utan. Þak er úr
timbri með bárujárni yfir. Þegar
þessi virðing var gerð var húsið hit-
að upp með olíukyndingu.
Herbergjaskipan er lýst þannig:
Á fyrstu hæð eru anddyri, tvær for-
stofur, sex íbúðarherbergi og tvö
eldhús, tvö baðherbergi með kló-
setti, ker- og handlaug. Innbyggðir
skápar eru á hæðinni og hurðir úr
harðviði. Hæðin er máluð og dúkar
á gólfum. Gluggar eru með einföldu
gleri. Sama herbergjaskipan er á
annarri hæð.
Í þakhæð eru stigi, forstofa, fjög-
ur íbúðarherbergi, tvö eldhús, tvö
baðherbergi með kerlaugum, hand-
laugum og klósettum. Í rishæðinni
eru innbyggðir skápar og hurðir úr
harðviði. Þar er allt málað og dúk-
lagt. Eins og á hæðunum er einfalt
gler í gluggum.
Í kjallara eru anddyri, þvottahús,
kyndiklefi, sex geymslur og sam-
eign. Stigahúsið er steypt; veggir,
tröppur og handrið. Loft og gólf í
húsinu eru múrhúðuð, einnig allir
innveggir og milliveggir.
Sex íbúðir
Sex íbúðir eru í húsinu, fjórar
þriggja herbergja og tvær tveggja
herbergja sem báðar eru í risinu.
Guðmundur H. Þorláksson
teiknaði húsið áður en endurbygg-
ing þess hófst. Þá var gluggum
breytt í það horf sem þeir eru núna
og húsið gert upp með það fyrir
augum að gera útlit þess sem ný-
tískulegast.
Ekki er vitað með vissu hvenær
kvistir á þaki voru byggðir en
nokkrum umsóknum þar að lútandi
var hafnað hjá byggingarfulltrúa.
Kvistir sem fyrst voru teiknaðir en
ekki fékkst samþykki fyrir eru mun
stærri en þeir sem eru á húsinu.
Vandað hefur verið til end-
urbyggingar og húsið er sér-
staklega vel um gengið af eigendum
sínum. Innihurðir úr harðviði og í
íbúðunum hefur verið stækkað op á
milli stofanna. Í sumum íbúðunum
hafa gömlu eldhúsinnréttingarnar
verið unnar upp en í öðrum hefur
verið skipt um þær. Í kjallara er
geymsla fyrir hverja íbúð og sam-
eiginlegt þvottahús.
Íbúðirnar eru bjartar og sólríkar
og núna er búið að setja tvöfalt gler
í alla glugga.
Eins og gefur að skilja hafa orðið
nokkur eigendaskipti á íbúðunum
þessa hálfu öld eftir að húsið var
flutt og endurbyggt í Skipasund.
Ein íbúðin er búin að vera í eigu
sömu aðila í þrjátíu og fjögur ár.
Helstu heimildir: B-skjöl, brunavirðingar,
íbúaskrár Reykjavíkur og Þegar Reykjavík
var fjórtán vetra.
Skipasund 88
Vandað hefur verið til
endurbyggingar hússins
og það er sérstaklega vel
um gengið. Freyja Jóns-
dóttir fjallar hér um
reisulegt hús við Skipa-
sund.
Þessi blaðaljósmynd frá 2. desember
1954 sýnir bakhlið hússins eftir að
búið er að rífa inngönguskúrinn. Um
nóttina var farið með húsið meðfram
Tjörninni inn á Hringbraut, síðan eftir
Miklubraut og inn í Skipasund. Það
var Stefán Nikulásson sem tók
myndina.
Morgunblaðið/Þorkell
Skipasund 88 er reisulegt hús sem stendur dálítið falið handan laufkróna hárra trjáa í gróskumiklum garði.
Jón Hermannsson