Morgunblaðið - 08.10.2003, Blaðsíða 12

FRÉTTIR
12 MIÐVIKUDAGUR 8. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
HITAVEITA Suðurnesja hf. (HS) er
að undirbúa virkjun háhitasvæðisins
á Reykjanesi vegna hugsanlegrar
orkusölu til Norðuráls vegna stækk-
unar álversins á Grundartanga.
Nokkrar holur hafa verið boraðar
vegna þessa og verið er að rannsaka
afkastagetu þeirra.
Albert Albertsson, aðstoðarfor-
stjóri HS, segir að þetta undirbún-
ingsstarf beri hæst hjá fyrirtækinu.
Auk þess séu í gangi umfangsmiklar
efnafræðirannsóknir á vökvanum til
að finna leiðir til að nýta hann og HS
sé þátttakandi í íslenska djúpborun-
arverkefninu.
Í Trölladyngju austan við Svarts-
engi er rannsóknarsvæði. HS er
þátttakandi í fyrirtækinu Jarðlind
ehf. sem boraði þar rannsóknarholu í
hittiðfyrra. Að sögn Alberts hefur
fengist leyfi frá Skipulagsstofnun til
að bora aðra holu skammt frá. „Síðan
höfum við í samvinnu við Orkuveitu
Reykjavíkur óskað eftir rannsóknar-
leyfi í Brennisteinsfjöllum og er það
til umsagnar í iðnaðarráðuneytinu,“
segir hann.
Í útjaðri Trölladyngjusvæðisins er
Krísuvík, en fyrir nokkrum árum var
þar boruð hola, sem sér Krísuvíkur-
skólanum fyrir varma. Albert segir
að það svæði bíði rannsóknar og
áætlanir séu fyrir hendi en ákvörðun
um framhaldið hafi ekki verið tekin.
Uppbygging á Hengilssvæðinu
Mikil uppbygging á sér stað hjá
Orkuveitu Reykjavíkur á Heng-
ilssvæðinu um þessar mundir. Ní-
unda rannsóknarholan var boruð þar
í sumar og þar af hafa sjö verið bor-
aðar á nýliðnum þremur árum. Ei-
ríkur Bragason, staðarverkfræðing-
ur Hellisheiðarvirkjunar, segir að
þær hafi allar heppnast mjög vel og
séu meðaltalsholur eða þaðan af
betri. Þetta séu rannsóknarborholur
en þær hafi gefið mikla orku og séu
því einnig vel nýtanlegar sem
vinnsluholur. Þess vegna sé komin
nægjanleg orka fyrir fyrsta áfanga
virkjunarinnar.
Á næstunni verði lögð fram mikil
skýrsla um umhverfismat til Skipu-
lagsstofnunar. Hún byggist á frum-
hönnun sem sé þar með nánast lokið
og þá hefjist næsti áfangi. Stefnt sé
að því að bjóða út vélasamstæður um
áramót og hefja síðan einhverjar
framkvæmdir á næsta ári með það í
huga að gangsetja virkjunina 2006.
Um verður að ræða 120 megavatta
(MW) raforkuver og 400 MW varma-
orkuver, sem verður skipt niður í
þrjá jafna áfanga, en fyrsti áfanginn
verður tekinn í notkun árið 2006.
Borinn Jötunn byrjar á næstunni
borun á Nesjavöllum, en þar stendur
til að setja niður fjórðu vélina, sem
verður 30 MW, og þar með verður
Nesjavallavirkjun 120 MW árið 2005.
Stækkanir hjá Landsvirkjun
Jarðboranir hafa lokið borun
rannsóknarholu fyrir Landsvirkjun í
Hágöngum, sem eru um 40 km norð-
austur af Þórisvatni, og er gert ráð
fyrir að fyrstu niðurstöður liggi fyrir
síðar á árinu en þá verður ákveðið
með framhaldið, að sögn Þorsteins
Hilmarssonar, upplýsingafulltrúa
Landsvirkjunar, en hugmyndin er að
byggja jarðhitavirkjun á bakka
vatnsaflslónsins.
Í athugun er að bora holu í Leir-
hnjúkshrauni vestan við Kröfluvirkj-
un á næsta ári, en Landsvirkjun hef-
ur leyfi til þess að stækka
Kröfluvirkjun um 40 MW, fara úr 60
í 100 MW. Landsvirkjun er jafn-
framt með áform um 40 MW virkjun
við Bjarnarflag og er verið að vinna
umhverfismat fyrir hana, en það
liggur væntanlega fyrir innan
skamms.
Tilraunaboranir hafa staðið yfir að
Þeistareykjum í Suður-Þingeyjar-
sýslu. Félagið Þeistareykir ehf., sem
er í eigu hreppanna sem eiga landið,
Orkuveitu Húsavíkur og Norður-
orku, hefur borað þar eina rannsókn-
arholu með góðum árangri, en til
stendur að bora fljótlega eina til
tvær holur til viðbótar. Þá hefur ver-
ið boruð djúp rannsóknarhola í Öx-
arfirði.
Undanfarnar vikur hefur verið
unnið að rannsóknum og tilrauna-
borunum vegna staðsetningar á ann-
arri vinnsluholu fyrir heitt vatn á
Eskifirði, en til stendur að bora nýja
holu fyrir áramót.
Tilraunir með boranir eftir heitu
vatni í Grímsey hófust í sumar og er
framhaldið í skoðun.
Auk þess hafa nýlega farið fram
ýmsar boranir fyrir sumarbústaði
eins og t.d. í Grímsnesi og Munaðar-
nesi.
Miklar
rannsóknir
og boranir
í gangi
Miklar rannsóknir eru fyrirhugaðar á nýtingu jarðvarma á næstu árum.
Jarðboranir hf. hafa lokið borun rannsókn-
arholu í Hágöngum, en Landsvirkjun
áformar að reisa orkuver á svæðinu. Unnið
er að ýmsum öðrum jarðhitarannsóknum á
landinu, en fjallað var um ýmis verkefni á
þessu sviði á ráðstefnu Jarðhitafélags
Íslands um fjölnýtingu jarðhita og mik-
ilvægi hennar víða um heim.

 
  
  
 
 
!

"#$ 

%&'
( )

*' 
+ '
,)-. 
,) / 






 FORMAÐUR Lands-
sambands veiðifélaga,
Óðinn Sigþórsson, seg-
ir tíðindin að undan-
förnu af eldislaxi í
austfirskum laxveiði-
ám vera grafalvarleg
og þær afleiðingar séu
nú að koma fram sem
landssambandið hafi
varað við á sínum tíma
þegar sjókvíaeldið var
heimilað af yfirvöldum.
Ekki „standi steinn yf-
ir steini“ í þeim yfirlýs-
ingum sem gefnar hafi
verið út um að vel yrði
staðið að eldinu og án
slysa. Þetta sé aðeins fyrsta óhappið
af mörgum.
„Það sem kemur á óvart er að það
skuli þó vera þetta mikið af kyn-
þroska fiski í eldiskvíunum. Talað
var um að fiskurinn yrði
mjög seint kynþroska
og myndi þar af leið-
andi engin hætta vera á
að hann leitaði í lax-
veiðiár. Nú hafa þegar
fundist sjö laxar fyrir
austan og allir eru þeir
kynþroska. Þar sem
þetta er að koma í ljós
þetta seint að hausti þá
eru þessir sjö fiskar að-
eins lítið brot af því sem
gekk í árnar,“ segir Óð-
inn.
Hann segir þetta
vera „gríðarlegt áfall“
fyrir laxveiðiár eins og
Hofsá og Selá. Ímynd þeirra í hugum
laxveiðimanna hafi spillst og áhrifin
næsta sumar geti orðið alvarleg.
Óðinn segir stjórnvöld taka tíðind-
unum af „ótrúlegri léttúð“. Fjallað sé
um málið eins og um eitt afmarkað
slys hafi verið að ræða sem gerst hafi
fyrir aulaskap og muni ekki gerast
aftur. Reynslan annars staðar frá
sýni hins vegar annað. Óhapp eins og
það sem gerðist í Neskaupstað í
ágústmánuði sé einfaldlega fylgifisk-
ur eldisins og þetta sé ástand sem sé
komið til að vera. Stjórnvöld þurfi að
fara að gera upp við sig hvort þau
vilji laxeldið eða standa vörð um lax-
veiðarnar. Þetta tvennt geti ekki far-
ið saman.
„Við stöndum í stöðugri varnar-
baráttu þessa dagana. Við lögðumst
eindregið gegn því að laxeldið færi af
stað og leyft yrði að setja norskan
lax í sjókvíar við Íslandsstrendur. Á
okkur var ekki hlustað og sagt meðal
annars að leyfi til eldis á takmörkuðu
svæði myndi ekki skaða laxveiðiárn-
ar. Nú hefur bara því miður annað
komið á daginn,“ segir Óðinn.
Formaður Landssambands veiðifélaga um eldislax í laxveiðiám
Óðinn Sigþórsson
Afleiðingar sem veiði-
menn vöruðu mjög við
ÍSLENDINGAR koma að jarð-
hitarannsóknum og vinnslu víða er-
lendis. Jarðboranir hf. hafa verið
með verkefni á Azóreyjum í áratug
og Enex hf. er að reyna að koma á
verkefnum á Filippseyjum, í Banda-
ríkjunum, Kína, Indónesíu, Þýska-
landi, Slóvakíu, Ungverjalandi, Pól-
landi og fleiri Mið-Evrópulöndum,
þar sem mikið er um jarðhita.
Einar Tjörvi Elíasson, verkefn-
isstjóri hjá Enex, segir að hlutverk
fyrirtækisins sé að selja íslenska
þekkingu erlendis og vera með í
verkefnum í heild, það er koma með
lausnir, sérfræðinga og fjármagn.
„Við viljum vera með í borun, hönn-
un, vísindalegum rannsóknum og
fjármögnun,“ segir hann.
Stærstu hluthafarnir í Enex eru
Orkuveita Reykjavíkur, Hitaveita
Suðurnesja, Landsvirkjun, Jarðbor-
anir, Norðurorka, 30 verk-
fræðistofur, Nýsköpunarsjóður og
Íslandsbanki, en fyrirtækið var
stofnað upp úr Virki hf. fyrir tveim-
ur árum. Einar Tjörvi segir að
ákveðnu verkefni sé lokið í Kína og
Slóvakíu en verið sé að reyna að fá
framhald þar á.
Verkefni víða um heim
Þ. RAGNAR Jónas-
son, fræðimaður og
fyrrverandi bæjar-
gjaldkeri á Siglufirði,
lést á Sjúkrahúsi
Siglufjarðar 6. októ-
ber sl. Ragnar fæddist
á Eiðsstöðum í
Blöndudal 27. október
árið 1913 og lauk bú-
fræðiprófi frá Bænda-
skólanum á Hólum ár-
ið 1933 og
mjólkurfræðiprófi frá
Ladelund Mejeriskole
í Danmörku árið 1939.
Hann fluttist heim til
Íslands árið 1940 og veitti Mjólkur-
samsölu Siglufjarðar forstöðu á ár-
unum 1941 til 1945. Hann var ráðinn
bæjargjaldkeri á Siglufirði árið 1950.
Gegndi hann því starfi næstu 30 árin
og var oft settur bæjarstjóri á þeim
tíma. Jafnframt var hann fram-
kvæmdastjóri Sjúkra-
húss Siglufjarðar um
tíma. Eftir að hann lét af
störfum sem bæjar-
gjaldkeri fór hann að
sinna fræðimennsku
sem hann hafði lengi
unnið að í hjáverkum.
Eftir hann liggja fimm
bækur um sögu Siglu-
fjarðar, Siglfirskar þjóð-
sögur og sagnir (1996),
Siglfirskir söguþættir
(1997), Siglfirskur ann-
áll (1998), Margir eru
vísdóms vegir (1999) og
Mörg læknuð mein
(2001).
Fyrir fræðistörf sín fékk Ragnar
fyrstu Menningarverðlaun Siglu-
fjarðarkaupstaðar árið 1997.
Eftirlifandi eiginkona Ragnars er
Guðrún Reykdal og eiga þau þrjú
börn.
Andlát
Þ. RAGNAR
JÓNASSON