Morgunblaðið - 08.10.2003, Blaðsíða 52

„ÞAÐ stendur alltaf tæpt þegar menn eru ná-
lægt fjöru í leiðindaveðri,“ segir Randver Sig-
urðsson, skipstjóri á Fossá ÞH. „Eitt akkeri
slitnaði en við náðum að koma hinu út þegar við
vorum 0,8 sjómílur frá landi. Vissulega vorum
við í hættu, en það voru tilbúnar björgunar-
sveitir í landi og bátar á leið til okkar.“
Litlu mátti muna að illa færi þegar Fossá ÞH
fékk tóg í skrúfuna um tvær sjómílur út af
Langanesi um klukkan 19 í gærkvöldi. Skipið
rak stjórnlaust að landi en náði að festa akkeri
um mílu frá landi, utan við Hrollaugsstaði á
Langanesi, þar sem beðið var aðstoðar.
Gekk vel að koma línu á milli skipanna
Loðnuskipið Björg Jónsdóttir ÞH frá Húsa-
vík sigldi þegar á vettvang og kom að Fossá um
klukkan 22.35. Þá hafði annað akkeri Fossár
slitnað og hún því einungis fest með einu akk-
eri. Veðrið var hryssingslegt þegar Björgin
kom að, 10–12 m/s að austan og hvítfyssandi
sjór. Skipverjar á Björginni komu fljótlega línu
á milli skipanna og drógu Fossá úr hættu og
var stefnt út á sjó þar sem ákveða átti hvert
ætti að halda.
„Það gekk vel að koma línu á milli og þeir
höfðu spil sem þeir gátu dregið þetta inn á,“
sagði Aðalgeir Bjarnason, skipstjóri á Björg-
inni.
Fossá ÞH-362 er gerð út frá Þórshöfn, og er
um 250 brúttólestir, smíðuð í Kína árið 2000.
Skipið er togskip sem gerir út á kúskel. Fjórir
menn voru í áhöfn þegar atvikið varð.
Björgunarsveitin Hafliði frá Þórshöfn var
kölluð út, auk björgunarsveita frá Bakkafirði
og Raufarhöfn og voru þær með talsverðan við-
búnað á staðnum. Einnig var kölluð út björg-
unarsveit frá Vopnafirði en þegar einsýnt var
að Björgin kæmi í tæka tíð var hún látin bíða
átekta á Þórshöfn.
„Vorum vissulega í hættu“
Morgunblaðið/Björn Gíslasson
Kúfiskskipið Fossá ÞH-362 var hætt komið þeg-
ar það fékk tóg í skrúfuna og rak að landi.
Fjórir menn voru í hættu þegar kúfiskskipið Fossá ÞH fékk tóg í skrúfuna
tvær sjómílur út af Langanesi. Björg Jónsdóttir ÞH dró skipið frá landi
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 MIÐVIKUDAGUR 8. OKTÓBER 2003 VERÐ Í LAUSASÖLU 190 KR. MEÐ VSK.
ÚTGJÖLD bíleigenda hækka að
meðaltali um 8–12 þúsund krónur á
ári vegna hækkunar annars vegar á
almennu vörugjaldi af bensíni og
hins vegar sérstöku vörugjaldi af
bensíni. Geir H. Haarde fjármála-
ráðherra segir að þessi gjöld hafi
ekki hækkað frá árinu 1999, síðan þá
hafi vísitala neysluverðs hækkað um
17–18% og því sé hækkunin tæplega
helmingur af verðlagshækkun.
Hækkun á þeim gjöldum sem ríkið
leggur á bensínið frá árinu 1999 er
3,15 krónur og ofan á þetta bætist
virðisaukaskattur. Heildarhækkunin
er því nálægt 4 krónum á hvern lítra.
Runólfur Ólafsson, framkvæmda-
stjóri Félags íslenskra bifreiða-
eigenda, FÍB, segir að þessi hækkun
muni fara beint út í verðlagið. Hann
segir jafnframt að þótt hækkunin á
almenna vörugjaldinu sé ekki nema
8% á meðan hækkun vísitölu á þessu
tímabili hafi verið 18% þá segi það
ekki nema hálfa söguna. FÍB kom
þeim sjónarmiðum sínum á fram-
færi á sínum tíma að eðlilegt hefði
verið að leggja 8,75 krónur í stað
10,5 króna á lítrann miðað við þær
tekjur sem ríkið hafði áður haft af
almennu vörugjaldi af bensíni.
Runólfur segir að hækkun á vöru-
gjaldi bensíns valdi 8–12 þúsunda
króna útgjaldaauka hjá bifreiðaeig-
endum á ári sé miðað við 20.000 km
akstur. Við hækkun vörugjaldanna
hækki neysluverðsvísitalan um
0,12%.
Þá er í forsendum fjárlaga gert
ráð fyrir hækkun á þungaskatti sem
nemur 400 milljónum króna á ári. Í
fjárlögum var miðað við að tekjur
ríkissjóðs á yfirstandandi ári af vöru-
gjöldum á ökutæki yrðu 3,2 milljarð-
ar króna en ný áætlun gerir ráð fyrir
4 milljörðum króna í tekjur, eða
hækkun upp á 800 milljónir króna.
Áætlaðar skatttekjur hins opin-
bera af ökutækjum og ökutækja-
notkun stefna í að verða um 32 millj-
arðar króna og hækka þær því um á
þriðja milljarð króna.
Geir H. Haarde fjármálaráðherra
segir að ástæðurnar fyrir hækkun-
inni hafi komið fram þegar fjárlaga-
frumvarpið var lagt fram. „Þetta eru
ákveðnir tekjustofnar ríkisins sem
eðlilegt er að hækki. Við ætlum með
þessu móti að styrkja tekjuöflun rík-
isins á næsta ári. Þessi gjöld hafa
ekki hækkað frá árinu 1999, síðan þá
hefur vísitalan hækkað um 17 eða 18
prósent svo þetta er tæpur helming-
ur af því. Mér fannst hæfilegt, og
okkur í ríkisstjórninni, að miða við
svona helminginn af því sem vísital-
an hefur hækkað frá því síðast var
gerð breyting til hækkunar. Þetta er
hrein tekjuöflun til að standa undir
framkvæmdum. 850 milljónir af
þessum milljarði eru sérmerktar
Vegagerðinni.“
Gjöld á ökutæki hækka
Þórarinn V. Þórarinsson lögfræð-
ingur vann álitið og telur hann að
hvorki lög- eða samningsbundnar
heimildir séu fyrir skylduaðild að
Lífeyrissjóði verslunarmanna og
því séu engar forsendur til að
knýja menn til að greiða þangað ið-
gjöld. Fyrirtækjum sem ekki hafi
sögulega hefð fyrir aðild að Sam-
vinnulífeyrissjóðnum sé sömuleiðis
heimilt að skila þangað iðgjöldum.
Þá segir í álitsgerðinni að skilyrði
til skylduaðildar að lífeyrissjóði séu
ekki til staðar ef sjóðurinn eigi ekki
fyrir heildarskuldbindingum sínum.
Slíkt eigi við um Lífeyrissjóð versl-
unarmanna.
„Þetta atriði hefur þó meiri efn-
islega þýðingu gagnvart öðrum
sjóðum þar sem sannanlega eru
samningsbundin ákvæði í kjara-
samningum um skylduaðild. Þau
eru óvirk meðan halli er á sjóðn-
um,“ segir m.a. í álitinu.
SA eiga von á umræðu
og skiptum skoðunum
Ari Edwald, framkvæmdastjóri
Samtaka atvinnulífsins, segir að í
álitsgerðinni felist tvær meginnið-
urstöður sem báðar séu nýjar af
nálinni, miðað við það sem flestir
hafi talið, og kom því sjálfsagt ýms-
um á óvart. Annars vegar sú nið-
urstaða að ekki sé til staðar
skylduaðild að Lífeyrissjóði versl-
unarmanna og hins vegar að skil-
yrði fyrir skylduaðild að lífeyris-
sjóðum almennt sé að þeir eigi
fyrir heildarskuldbindingum sínum.
Það eigi væntanlega við um Lífeyr-
issjóð verslunarmanna og fleiri
sjóði.
Ari segist eiga von á skiptum
skoðunum og umræðu um þetta álit
innan lífeyrissjóðanna og landssam-
taka þeirra. Stjórn Samtaka at-
vinnulífsins hafi kynnt sér álitið en
ekki tekið formlega afstöðu til þess.
Lögfræðiálit fyrir Samtök atvinnulífsins
Félögum í VR
frjálst að skipta
um lífeyrissjóð

Aðild að/6
VERSLUNAR- og skrifstofufólki innan Verzlunarmannafélags
Reykjavíkur (VR) er frjálst að greiða iðgjöld til annarra sjóða en Líf-
eyrissjóðs verslunarmanna. Þetta má lesa út úr lögfræðiáliti fyrir
Samtök atvinnulífsins þar sem niðurstaðan er m.a. sú að ekki séu
lagalegar forsendur fyrir því að meina verslunar- og skrifstofufólki
að hefja greiðslur til Samvinnulífeyrissjóðsins á grundvelli hugs-
anlegrar aðildar að Lífeyrissjóði verslunarmanna.
Ákvæði um skylduaðild sögð óvirk ef
sjóðir eiga ekki fyrir skuldbindingum
MJÖG hvasst veður gerði á landinu í gær. Björgunarsveitin Ársæll var
kölluð út til að aðstoða fólk á höfuðborgarsvæðinu sem var í vanda. Vil-
hjálmur Halldórsson björgunarsveitarmaður segir stórt tré hafa fokið á
hliðina í Sigtúni. Var talin hætta á að það félli inn um glugga. Þá fuku þak-
plötur af tveimur húsum og byggingarefni við Þjóðminjasafnið fór á flug.
Konan á myndinni barðist við vindinn og varði barn sitt í vagninum.
Morgunblaðið/Þorkell
Mjög hvasst á landinu
@
%
5A B'.
,33& ! 
9 C D 5
B 3
3D63 3
.393D 5
C

 &&
+ 3
3> 6 3 ?6 
5)  2$26/ 
*& > E 6  

&  >  ><

;><
>  '

10E
>
><

10

 '!

8&#
*& 6D
 %
$

()
*

Bílar/2
Hugmyndir um að
endurgreiða flutnings-
kostnað úti á landi
Stjórn-
völd ætla
að útfæra
reglur
RÍKISSTJÓRNIN hefur sam-
þykkt að útfæra hugmyndir
Byggðastofnunar um endur-
greiðslu á flutningskostnaði til fyr-
irtækja á landsbyggðinni í reglur.
Einnig hefur verið samþykkt að
kanna hvort slíkar reglur samrým-
ist lögum eftirlitsstofnunar EFTA,
ESA, um styrki.
Mikil umræða hefur verið um að
leiðrétta mismunandi starfsskil-
yrði fyrirtækja á landsbyggðinni
sem selja vörur sínar á markaði á
höfuðborgarsvæðinu og standa af
þeim sökum höllum fæti í sam-
keppninni. Samgönguráðherra
skipaði starfshóp árið 2001 til að
fjalla um málið sem skilaði svo
skýrslu sinni í upphafi þessa árs.
Ríkisstjórnin tók hana til umfjöll-
unar og beindi henni til Byggða-
stofnunar. Nú liggur greinargerð
af hálfu Byggðastofnunar fyrir hjá
iðnaðarráðuneyti.
Stefnt að því að
vinnu ljúki í haust
„Samkvæmt þeim hugmyndum
sem þar koma fram er gert ráð
fyrir því að endurgreiða ákveðið
hlutfall af flutningskostnaði fyrir-
tækja á landsbyggðinni,“ segir
Kristján Skarphéðinsson, ráðu-
neytisstjóri í iðnðarráðuneytinu.
„Hlutfallið færi samkvæmt hug-
myndunum hækkandi eftir fjar-
lægð frá markaði. Landinu yrði
skipt upp í svæði og síðan yrði
ákveðið hversu hátt hlutfall yrði
endurgreitt.“
Kristján segir hugmyndirnar
koma til móts við þau sjónarmið að
fyrirtæki á landsbyggðinni standi
höllum fæti á markaði vegna fjar-
lægðar frá honum.
Hann segir svipað fyrirkomulag
vera við lýði í Svíþjóð.
Hugmyndirnar verða nú útfærð-
ar í reglur innan iðnaðarráðuneyt-
isins í samráði við hlutaðeigandi
aðila. Gert er ráð fyrir að þeirri
vinnu ljúki í haust. Þá mun rík-
isstjórnin væntanlega taka afstöðu
til málsins.