Morgunblaðið - 12.10.2003, Blaðsíða 23

tjónið á þeim tíma sem ákvörðun
er. Raunar má fremur telja það
ólögmætt misrétti að ákveða bæt-
ur til sumra tjónþola hærri en leið-
ir af slíkri viðmiðun en ekki til
annarra. Í dóminum felst líka að
tjónþolanum er ákveðinn meiri
réttur til launa en þær stúlkur sem
ekki slasast njóta að jafnaði. Svo
er að sjá sem einhvers konar póli-
tísk draumsýn um stöðu karla og
kvenna í framtíðinni hafi ráðið nið-
urstöðu dómsins um þetta efni.“
(Bls. 140).
Að mínu mati var dómurinn
réttur og fól í sér lofsverðan skiln-
ing á jafnræðisreglu stjórnar-
skrárinnar. Það þarf sterk rök fyr-
ir því að mismuna kynjunum með
jafnfreklegum hætti og gert hafði
verið við uppgjör bótamála af
þessu tagi. Í raun var ákaflega
nöturlegt og ranglátt að segja við
stúlku sem kannski var ekki búin
að velja sér framtíðarstarf „þú
munt að öllum líkindum hafa lægri
tekjur en karlkyns jafnaldrar þínir
vegna þess að þannig er þetta og
hefur alltaf verið. Þú færð því
lægri bætur en karlkyns jafnaldr-
ar þínir myndu fá“. Launamunur
kynjanna á sér margvíslegar skýr-
ingar, bæði hvað varðar mislangan
vinnutíma og að konur eru frekar
heima hjá börnum. Þessi munur
hefur þó farið minnkandi og þar að
auki er það stefna stjórnvalda að
draga úr honum með ýmsum ráð-
um. Það hjálpar líka, held ég, til að
skilja hnökrana á því að dæma á
grundvelli mismunandi meðaltala
að ímynda sér að leiða mætti í ljós
að Vestmannaeyingar, hommar
eða innflytjendur hefðu almennt
lægri tekjur en aðrir landsmenn.
Það gengi samt ekki að dæma
þeim lægri bætur. Það væri jafn
óásættanlegt og ef börnum lög-
manna væru dæmdar hærri bætur
en börnum fiskvinnslufólks vegna
þess að sýna mætti fram á að þau
fyrrnefndu hefðu almennt hærri
tekjur.
Sýnist mér því að Hæstiréttur
hafi gert rétt í að víkja af ranglæt-
isbraut, horfa framhjá kynferði
tjónþola og leyfa stúlkunni sem
málið snerist um að njóta vafans
um það hverjar yrðu tekjur henn-
ar í framtíðinni.
Hvað með innsæið?
Ef þessi dómur er undanskilinn
sýnist mér gagnrýni Jóns Steinars
á þá hæstaréttardóma sem hann
tekur til umfjöllunar ákaflega
skarpleg og umhugsunarverð, sér-
staklega þegar leitt er í ljós að
stundum er eins og dæmt sé í
trássi við gildandi lög án fullnægj-
andi rökstuðnings. Kaflar bókar-
innar um fordæmi eru að sama
skapi mjög vel unnir og tekst höf-
undi í tiltölulega stuttu máli að út-
skýra með auðskiljanlegum hætti
hvern sess þessi réttarheimild
skipar í íslensku réttarkerfi. Hefur
það brunnið við hjá öðrum höf-
undum að drekkja lesendum í
dómaflóði sem gerir það að verk-
um að aðalatriðin standa ekki upp
úr.
Að lokum vil ég segja að þrátt
fyrir ofangreindar spurningar/at-
hugasemdir sem ég myndi bera
fram í tíma hjá Jóni Steinari, ef ég
væri svo lánsamur að eiga þess
kost að setjast aftur á skólabekk
hafandi val milli tveggja laga-
deilda, þá höfðar meginboðskapur
bókarinnar til mín. Við, lögfræð-
ingar, berum mikla ábyrgð og
skyldum ekki láta flóknara laga-
umhverfi sökum Evrópuréttar og
ýmissa nýtísku strauma villa okk-
ur sýn. Virðing fyrir lögunum,
vandaður rökstuðningur, öguð
vinnubrögð og einlæg leit að sann-
leikanum verða ætíð aðalsmerki
góðra lögfræðinga. Sem laganemi
og nýútskrifaður lögfræðingur var
ég svo heppinn að fá að vinna fyrir
nokkra framúrskarandi lögfræð-
inga, þar á meðal Jón Steinar, og
ég tel að þeir eigi það sameiginlegt
að búa þar að auki yfir dularfullum
eiginleika sem mætti kalla innsæi
eða tilfinningu fyrir því hvar rétt-
lætið liggur!
Páll Þórhallsson
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 12. OKTÓBER 2003 23
hreinsiklútar
fjarlægja andlits- og augnfarða á augabragði
Í hreinsiklútunum er andlitsvatn og kamilla, sem hefur róandi
og nærandi áhrif á húðina og viðheldur réttu rakastigi hennar.
Fást í apótekum og stórmörkuðum.
Dr. Fisher hreinsiklútarnir
eru ofnæmisprófaðir
og henta öllum húðgerðum.
Úrval-Úts‡n
Lágmúla 4: 585 4000 • Hlí›asmára: 585 4100
Keflavík: 420 6000 • Akureyri: 460 0600
Selfossi: 482 1666 og hjá umbo›smönnum um land allt. www.urvalutsyn.is
sta›greitt á mann í tvíb‡li á Mercure Korona hótelinu.
49.680 kr.*
Ver› frá:
* Innifali›: Flug, skattar, gisting m/morgunv.
og íslensk fararstjórn.
Ekki innifali›: Akstur, sem kostar
1.700 kr. fram og til baka.
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
U
R
V
2
24
51

10
/2
00
3
Ferenc Utassy og hans fólk bjó›a flig
velkomin(n) til Budapest. Glæsileg
dagskrá og gisting á fyrsta flokks
hótelum.
Reykjavík Kringlan6 •StóriTurn •Sími5502000 •www.sphverdbref.is
Hafnarfjörður Strandgata •Reykjavíkurvegur Garðabær Garðatorg
Ávöxtun...
S
P
H
R
ek
st
ra
rf
él
ag
h
f.
an
n
as
t
re
k
st
u
r
S
P
H
V
er
ðb
ré
fa
sj
óð
si
n
s.
*Nafnávöxtunm.v. 01.10.2003
Skuldabréfasjóðurinn
Úrvalssjóðurinn
Alþjóðasjóðurinn
Fjármálasjóðurinn
Hátæknisjóðurinn
Lyf-oglíftæknisjóðurinn
14,0%
38,2%
-3,1%
19,2%
55,5%
24,7%
...fyrirþigogþína
12mán.ávöxtun*