Morgunblaðið - 16.10.2003, Blaðsíða 12




 !"
#"$%&
%&'()#
*)+") ( ,)-.) ( !..%"
 # 
$ $ # $
 #



# 
 #  

 #

   #  $   # $
 #
 " %&  

    !! 
  '() ! ! )&-'
)&-(
+-+
./-(
.+-'

/(0. (& &1"02$
.,-0
./-1
.&-0
.*-+

.01/"3(
 # .,-/

4,%#,/(+(" 5.,)-.) ( #")-(
BREYTT eignarhald ogbreytt stjórn Eimskipa-félags Íslands hefur eðli-lega vakið mikla athygli,
enda talsverð tíðindi þegar nýir
menn koma sér fyrir í brúnni á
stóru rótgrónu fyrirtæki, auk þess
sem ýmsar tilfinningar tengjast
fyrirtækinu og þeim atburðum
sem leiddu til breytinganna. En
þessar miklu breytingar leiða
hugann einnig að öðru, það er að
segja stöðu annarra fyrirtækja og
hvort fleiri sambærilegar svipt-
ingar eru hugsanlegar hjá stórum
fyrirtækjum á íslenskum hluta-
bréfamarkaði.
Ein af ástæðum þess að þær
breytingar sem urðu hjá Eim-
skipafélaginu voru mögulegar er
sú staðreynd að eignarhald Eim-
skipafélagsins var mjög dreift og
að hlutir ráðandi hluthafa höfðu
þynnst út við stækkun fyrirtæk-
isins, sérstaklega vegna tilkomu
sjávarútvegsstoðar þess.
Það eru út af fyrir sig ekki mörg
– og ef til vill ekkert – fyrirtæki
sem hafa þá stöðu hér á landi sem
Eimskipafélagið hefur. Bankarnir
þrír, Íslandsbanki, Kaupþing
Búnaðarbanki og Landsbankinn,
hafa þó einnig nokkra sérstöðu,
bæði vegna umsvifa sinna og sögu.
Þegar eignarhald og þróun eign-
arhalds bankanna er skoðað má
sjá að það er ekki í öllum tilfellum
ólíkt því sem var hjá Eimskipa-
félaginu fyrir breytingar.
Í Landsbankanum er að vísu
stór aðili með algerlega ráðandi
stöðu svo engin leið er fyrir aðra
fjárfesta að kaupa sig til veru-
legra áhrifa í því fyrirtæki nema
sá aðili minnki hlut sinn umtals-
vert. Hjá Kaupþingi Búnaðar-
banka er eignarhaldið einnig
nokkuð þröngt, en þó hefur það
þynnst út við sameiningu bank-
anna og staða stærstu hluthafa í
hvorum banka fyrir sig hefur
breyst mikið. Þess vegna er ekki
hægt að fullyrða með sama hætti
og áður um að allt að því ómögu-
legt sé að breyta stöðu ráðandi
hluthafa.
Opnari fjárfestum
Hjá Íslandsbanka er hins vegar
uppi önnur staða og óljósari. Þetta
má til dæmis sjá af því að tuttugu
stærstu hluthafar í Landsbankan-
um og Kaupþingi Búnaðarbanka
eiga um eða vel yfir 70% hlutafjár,
en tuttugu stærstu hluthafar Ís-
landsbanka eiga aðeins rúmlega
60% hlutafjár. Þar af er Íslands-
banki sjálfur nú skráður með 13%
hlutafjár, en sá hlutur mun
minnka á næstunni og að minnsta
kosti fara undir 10%.
Ekki liggur nákvæmlega fyrir
hvernig eignarhaldi Íslandsbanka
verður háttað þegar þær breyt-
ingar sem nú standa yfir, meðal
annars vegna yfirtökunnar á
Sjóvá-Almennum tryggingum,
eru að baki. Þó er óhætt að full-
yrða að eignarhaldið er opnara
gagnvart utanaðkomandi fjárfest-
um en hjá hinum bönkunum
tveimur og það stafar meðal ann-
ars af þeirri aukningu hlutafjár-
ins, sem nú stendur yfir vegna
kaupanna á Sjóvá-Almennum
tryggingum.
Misjafnlega
ráðandi hluthafar
Innherji skrifar
Innherji@mbl.is
og hvað segir þú?Ókeypis símsvari í þrjá mánuði lætur vita um
númerabreyt ingar hjá starfsmönnum þegar
fyrirtækið fær GSM-áskrift hjá Og Vodafone.
Fyrirtækjaþjónusta Og Vodafone • Sími 800 1100 • www.ogvodafone.is
Ef þú ert númerslaus á
vegum fyrirtækisins eru
mestar líkur á að þú
verðir tekinn úr umferð.
einfalt að skipta
Í
SL
EN
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
O
G
V
2
22
74
1
0/
20
03
HAGNAÐUR Norðuráls á Grund-
artanga á fyrstu níu mánuðum þessa
árs nam 11,4 milljónum Bandaríkja-
dala, jafnvirði um 870 milljónum ís-
lenskra króna. Á sama tímabili á síð-
asta ári var hagnaðurinn 8,8
milljónir dala. Frá þessu er greint í
tilkynningu frá fyrirtækinu.
Framleiðsla Norðuráls á áli á
fyrstu níu mánuðum þessa árs var
rúm 67 þúsund tonn, sem er sama
framleiðslumagn og fyrstu níu mán-
uði ársins 2002. Álverð var 1.407
Bandaríkjadalir á tonn á þessu ári en
1.354 dalir á því síðasta.
Tekjur Norðuráls á fyrstu níu
mánuðum þessa árs voru um 76
milljónir Bandaríkjadala en um 73
milljónir dala á sama tímabili á síð-
asta ári.
Í tilkynningunni segir að veiking
Bandaríkjadals sé óhagstæð gagn-
vart greiðslu innlendra gjaldaliða
þar sem launakostnaður vegi mest.
Auk þess hafi innkaupsverð á raf-
skautum hækkað þar sem evran hafi
styrkst umtalsvert. Framleiðslu-
tengdur kostnaður hafi hækkað um 5
milljónir dala á milli ára. Lækkun
vaxta ásamt breytingu á vaxtakjör-
um valdi því að fjármagnskostnaður
Norðuráls hafi lækkað um 6,7 millj-
ónir dala milli ára.
„Í september sl. var gengið frá
endurfjármögnun á fyrri lánasamn-
ingi Norðuráls. Góð staða á fjár-
magnsmörkuðum, ásamt því að
rekstur fyrirtækisins hefur uppfyllt
væntingar til lengri tíma litið, skap-
aði gott svigrúm til endurfjármögn-
unar. Á grundvelli hennar náðust
fram hagstæðari lánskjör jafnframt
því sem eigið fé var lækkað úr 37% í
27% af heildareignum félagsins. Út-
lit er fyrir áframhaldandi hagnað af
rekstri Norðuráls út árið 2003 og er
álframleiðsla fyrirtækisins áætluð
91.000 tonn á árinu,“ segir í tilkynn-
ingu Norðuráls.
Hagnaður Norðuráls
um 870 milljónir króna
Álframleiðsla fyrirtækisins er áætluð 91.000 tonn á árinu
Hagnaður Norðuráls jókst um 2,6 millj-
ónir Bandaríkjadala milli ára.
ÁKVÖRÐUN Íbúðalánasjóðs um að opna formlega
möguleika á því að lánstími 40 ára húsbréfalána sé stytt-
ur í 25 ár eykur enn á þá óvissu sem ríkt hefur á skulda-
bréfamarkaði í tengslum við fyrirhugaða endurskipu-
lagningu íbúðalánakerfisins, að því er segir í Morgun-
korni Greiningar Íslandsbanka í gær. Breytingarnar
veki ýmsar spurningar en frá þeim var greint í Morgun-
blaðinu í gær.
Greining ÍSB segir að verði skuldbreytingarheimildin
nýtt að einhverju marki kalli það að öllum líkindum á að
Íbúðalánasjóður nýti sér heimild til hraðari útdráttar
lengri húsbréfaflokkanna eða kaupi lengri flokkana á
markaði og gefi út 25 ára húsbréf á móti. Breytingarnar
gætu því leitt til þess að nokkuð drægi úr framboði á
lengri húsbréfaflokkunum, sem að öðru óbreyttu myndi
þrýsta ávöxtunarkröfu lengri bréfanna niður. „Hins veg-
ar má ætla að sú óvissa sem skapast í kringum þessar
breytingar, einkum vegna aukinnar uppgreiðsluáhættu
lengri bréfanna, dragi úr áhuga fjárfesta á húsbréfum til
skemmri tíma a.m.k.,“ segir Greining ÍSB.
Met í útgáfu húsbréfa
Í mánaðarskýslu Íbúðalánasjóðs fyrir septembermánuð
kemur fram að þriðji fjórðungur þessa árs hafi verið
stærsti ársfjórðungurinn í afgreiðslu húsbréfa frá upp-
hafi. Afgreidd hafi verið húsbréf fyrir tæpa 15,2 milljarða
króna. Það sé jafnmikil útgáfa og fyrstu sex mánuði árs-
ins 2002, sem þó hafi verið metár.
Aukna útgáfu húsbréfa má rekja til aukinna viðskipta
með notað íbúðarhúsnæði og til hækkunar meðallána.
Afgreidd húsbréf á reiknuðu verði voru um 54% hærri
í september 2003 en í sama mánuði á síðasta ári. Inn-
komnar umsóknir voru um 25% fleiri í mánuðinum en í
fyrra.
Breytingar auka óvissu
Stytting lánstíma húsbréfalána vekur spurningar segir Íslandsbanki