Morgunblaðið - 20.10.2003, Blaðsíða 48

48 C MÁNUDAGUR 20. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐFasteignir
N
Ú þegar veturinn gengur
í garð ýmist með roki og
úrkomu eða björtu
gluggaveðri er þess virði
að rifja upp gleðistundir sumarsins.
Garðeigendur eru búnir að grilla,
svamla í heitum pottum, leika sér
við börnin sín og hafa sumir varið
meiri tíma úti í garði heldur inni í
herbergjum hússins. En hvað er
það sem gerir þessa útivist mögu-
lega? Hönnun og skipulag sólpalls-
ins í garðinum á stórann þátt í því.
Í þessari grein verður farið yfir
nokkur þeirra atriða sem geta auk-
ið notagildi garðsins.
Gott skjól og sól
allan daginn
Staðsetning dvalarsvæðanna í
garðinum skipta verulegu máli.
Reynt er að finna þau svæði þar
sem skjólið er best og sólin staldr-
ar lengst við. Þessu er stundum öf-
ugt farið í heitari löndum, en þar
eru svæðin oft staðsett í forsælu til
að gefa hvíld frá heitum sólar-
geislum.
Til þess að átta sig á bestu stað-
setningunni fyrir pall þarf að skoða
hvernig sólin færist yfir himininn.
Sólin skín á hliðar hússins á mis-
munandi tímum dags. Þannig skín
morgunsólin úr austri, hádegissólin
úr suðri, eftirmiðdagssólin úr vestri
og kvöldsólin, sem getur verið svo
dýrmæt á hlýjum sumarkvöldum,
úr norðvestri. Út frá þessu má sjá
að hægt er að staðsetja trépallana í
samræmi við þann tíma dags sem á
að nota þá. Flestir miða við miðjan
daginn og kvöldið, en heitasti tími
dagsins er yfirleitt milli kl. 13:00 og
15:00. Það má þó ekki vanmeta
morgunsvæðin sem snúa í suðaust-
ur, sérstaklega ef það eru svæði
sem falla inn í horn. Veggir húss-
ins, skjólveggir og gólf svæðisins
draga í sig hitann frá því eld-
snemma á morgnana og geta því
þessi suðaustlægu svæði verið orð-
in mjög hlý og notaleg um hádeg-
isbilið.
Það næsta sem þarf að huga að
er hvar útgangar hússins eru stað-
settir, því tenging útisvæða við her-
bergi hússins geta skipt verulegu
máli fyrir það hvernig hægt er að
nota þau. Því styttri sem fjarlægðin
er frá eldhúsinu út á pallinn, því
auðveldara er að halda matarboð
og veislur í garðinum. Ef heitur
pottur er í garðinum þá skiptir
máli að gönguleið frá baðherbergi
að heita pottinum sé stutt og liggi
ekki um svæði með gólfefnum sem
eru viðkvæm fyrir bleytu.
Margir velta því fyrir sér hversu
stórt dvalarsvæði við einbýli eigi að
vera. Það getur verið allt frá því að
rúma einn stól upp í það að hægt
sé að leika þar fjörugar boltaíþrótt-
ir. Mestu máli skiptir að pallurinn
rúmi þau húsgögn sem þurfa að
komast fyrir og allar þær athafnir
sem gert er ráð fyrir. Það þarf að
vera hægt að koma garðhúsgögn-
um fyrir á pallinn þannig að það sé
vel rúmt um þau. Einnig þarf að
gera ráð fyrir gönguleiðum um
pallinn. Breidd gönguleiða getur
verið allt frá 90 cm og upp í 200 cm
eftir hlutföllum og heildarstærð
pallsins. Þannig væru mjóar göngu-
leiðir á litlum palli en breiðar á
stórum palli. Garðhúsgögn taka
mismikið pláss en svæði sem er 3m
x 3m er passlegt fyrir borð með 6-8
stólum og athafnasvæði í kring.
Tveir sólstólar hlið við hlið þurfa
rúma 6 m², bekkur upp við vegg
um 2 m² og svæðið fyrir grillmeist-
arann má ekki vera minna en 4 m².
Leiksvæði við dvalarsvæðið
Leiksvæði barnanna má stað-
setja á ýmsum stöðum í garðinum
en oft sækja börnin í sömu sólríku
og skjólsælu dvalarsvæðin og þeir
sem eldri eru. Það eru því miklir
kostir fólgnir í því að sandkassar
og leikjahús séu í góðum tengslum
við sólbaðssvæðin. Þannig má auð-
veldlega fylgjast með börnunum.
Stór stétt eða trépallur nýtast
einnig vel fyrir þríhjól og önnur
smærri farartæki og skiptir þá máli
að hægt sé að keyra í hring, hvort
sem það er um pallinn, garðinn eða
í kringum húsið. Að lokum má ekki
gleyma því að það eru garðhús-
gögnin, blómapottar, listaverk,
grillið, sólhlífar, gashitarar og aðrir
lausir munir sem setja mestan svip
á dvalarsvæðin okkar.
Á þessum palli er leiksvæðið hluti af pallinum en gluggar á girðingunni skapa hér sérstaka stemmningu.
Eftir Björn
Jóhannsson
landslagsarkitekt
Bekkurinn við trépallinn er í senn þægilegt sæti og afmörkun á pallinum.
Á þessu steinlagða svæði er rúmt um garðhúsgögnin og nægilegt pláss fyrir gönguleiðir og færanlegt grill.
Að útbúa hinn
fullkomna sólpall
landslagsarkitekt@landslagsarkitekt.is