Morgunblaðið - 21.10.2003, Blaðsíða 24

DAGLEGT LÍF
24 ÞRIÐJUDAGUR 21. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
ÞEIR geta oft orðið langirvinnudagarnir hjá yngstugrunnskólabörnunum, sem
meðfram skólanum stunda íþróttir,
jafnvel tvær greinar, og tónlist-
arnám – sem þá er jafnvel stundað
eftir að skóla og gæslu lýkur
klukkan 17 á daginn. Fyrir utan að
stytta samverustundir fjölskyld-
unnar, eru börnin þá orðin þreytt
og ná kannski ekki þeim árangri
sem er í samræmi við hæfni þeirra.
Í mörgum sveitarfélögum er
unnið að því að leita leiða til þess
að stytta vinnudag yngstu
barnanna í grunnskólanum – og
með því lengja samverustundir
fjölskyldunnar.

SKÓLAR| Leitað leiða til að stytta vinnudag yngstu kynslóðarinnar
Íþróttir, leikir og heimanám
Víða um land er verið að
þróa samþættingu skóla
og tómstundastarfs sex
til tíu ára barna. Sús-
anna Svavarsdóttir
kynnti sér hvernig
starfseminni er háttað í
Reykjanesbæ, á Ak-
ureyri og í Reykjavík.

Reykjavík
Frá Breiðholti
til allra hverfa
borgarinnar
Í REYKJAVÍK er verið að þróa
svokölluð frístundaheimili þar
sem börnum í 1. til 4. bekk er
boðið upp á gæslu frá klukkan 13
til 17 og er gjaldið níu þúsund
krónur á mánuði. Frístundaheim-
ilin eru í tengslum við félags-
miðstöðvar Íþrótta- og tóm-
stundaráðs, og sjá þær um
skipulagninguna. Verkefnisstjóri
í Miðbergi í Breiðholti er Guðrún
Snorradóttir sem segir Miðberg
hafa tekið að sér frístundaheim-
ilin í Breiðholti árið 2000.
„Við keyrðum þetta sem til-
raunaverkefni í tvö ár hér í
Breiðholtinu,“ segir hún, „og
bæði árin voru gerðar viðhorfs-
kannanir hjá börnunum, for-
eldrum og samstarfsaðilum. Það
var mikil ánægja með starfið og
borgaryfirvöld tóku þá ákvörðun
að frístundaheimili yrðu sett upp
í öllum hverfum borgarinnar og
þau svo flutt í áföngum frá
Fræðslumiðstöð Reykjavíkur yfir
til Íþrótta- og tómstundaráðs.
Við höfum haldið okkar starf-
semi áfram og haustið 2002 bætt-
ist Vesturbærinn við og svo Graf-
arvogurinn núna í haust. Haustið
2004 bætast svo við þeir skólar
sem tilheyra hverfunum í kring-
um Tónabæ, Þróttheima og Bú-
staði, en starfið er rekið frá fé-
lagsmiðstöðvum hverfanna. Þá
bætast einnig Árbær og Graf-
arholt við svo alls bætast einir
fjórtán skólar við það ár og þá
höfum við náð að dekka Reykja-
vík.“
Hvernig byggið þið starfsemina
upp?
„Frístundaheimilin eru opin frá
kl. 13–17 á daginn og dagskráin
er skipulögð hverja viku fyrir sig
af starfsmönnum hvers frístunda-
heimilis fyrir sig. Starfið getur
svo verið allt frá því að fara með
börnin í sund yfir í að kynna
þeim matreiðslu, tölvuvinnu og
leiki. Síðan vinnum við mikið með
barnalýðræði svo krakkarnir fái
að hafa meiri áhrif á starfsemina
og skíra heimili sín, til dæmis
Draumaland, Denna dæmalausa,
Plútó og svo framvegis.“
Afródans, leiklist
og tákn með tali
Er starf ykkar á einhvern hátt
tengt starfsemi íþróttafélaga
borgarinnar?
„Íþróttabandalag Reykjavíkur
sér um íþróttaskóla fyrir sex ára
börn og við erum í samstarfi við
þá. Ef börn skrá sig hjá íþrótta-
skólanum þarf að greiða sér-
staklega fyrir það. Við höfum svo
fengið ýmsa aðila í heimsókn til
að kenna börnunum ýmislegt sem
þau eiga ekki almennt aðgang að,
til dæmis tónlist, afródans, leik-
list og tákn með tali. Svo sér frí-
stundaheimilið um heimanámið
með 2. til 4. bekk, þannig að búið
er að sinna því þegar skóladeg-
inum lýkur.
Hjá okkur starfa bæði konur
og karlar og aldursdreifingin er
mikil. Okkar leiðarljós í starfinu
er að hjálpa börnunum að nýta
sköpunargleði sína með ýmsu
móti, að kenna þeim að bera virð-
ingu fyrir sjálfum sér, öðrum og
umhverfi sínu og að þau læri að
taka þátt í hópastarfi.
Síðan höfum við lagt mikla
áherslu á fræðslu fyrir starfsfólk,
þannig að það sé virkir þátttak-
endur en ekki áhorfendur – og
auk þess leggjum við mikið upp
úr virku upplýsingaflæði til for-
eldra.“

Reykjanesbær
Dagskráin ein-
staklingsmiðuð
ÞÆR leiðir sem Reykjanesbær
hefur valið, með hinum svokölluðu
Frístundaskólum, sem settir voru
á laggirnar 15. september, hafa
vakið nokkra athygli.
„Við förum ekki troðnar slóðir,“
segir Ragnar Örn Pétursson, for-
stöðumaður Frístundaskólans í
Reykjanesbæ. „Við erum með
skipulagða dagskrá í Frístunda-
skólanum frá mánudögum til
fimmtudaga – og inni í þeirri dag-
skrá er íþróttaiðkun barnanna.
Það má því segja að dagskráin sé
einstaklingsmiðuð. Sum börnin
eru jafnvel á æfingum í einn til
einn og hálfan tíma inni í dag-
skránni – en þau eru ekki öll í
íþróttum og þau sem eru það, eru
ekki alltaf á sama tíma.
Gjaldið sem foreldrar greiða
fyrir Frístundaskól-
ann er sjö þúsund
krónur á mánuði og
inni í því gjaldi er
greiðsla fyrir
íþróttaiðkun, hvort
sem börnin æfa eina
eða tvær íþrótta-
greinar. Með því vilj-
um við stuðla að því að börnin æfi
íþróttir, prófi jafnvel ýmsar grein-
ar til þess að komast að því hvaða
íþrótt hentar þeim best.
Við höfum það umfram stærri
bæjarfélög að geta stjórnað betur
tímasetningu á íþróttaæfingum.
Þegar við vorum að vinna að und-
irbúningi, áttum við fundi með
íþróttahreyfingunni þar sem við
náðum að setja níutíu prósent af
æfingum sex til níu ára barna á
tímann frá klukkan 14 til 17.
Þetta er erfiðara í framkvæmd í
stærri bæjarfélögum. Við sjáum
líka um að fara með börnin á
íþróttaæfingar og sækja þau, eða
kennum þeim á strætó til að þau
geti farið sjálf, ef foreldrar sam-
þykkja það.“
Íþrótta- og leikjadagur
Þú talar um skipulagða dagskrá
frá mánudögum til fimmtudaga.
Hvað gerið þið á föstudögum?
„Þá erum við með íþrótta- og
leikjadag, þar sem við erum með
ýmis tæki og farið er í ýmsa leiki.
Við erum með uppblásin leiktæki,
nokkur klifurtæki en það er mikil
fyrirhöfn að komast í gegnum
þau, þannig að börnin fá að hreyfa
sig mikið um leið og þau eru að
leika sér og fá því mikla útrás.
Nú erum við að vinna að ýmsum
hugmyndum. Til dæmis að fá í
heimsókn til okkar ýmis tóm-
stundafélög eins og Björg-
unarsveit skáta og Rauða krossinn
– og vera ekki að einskorða starf-
ið við íþróttir. Við höfum einnig
átt fund með formanni Félags
eldri borgara, þar sem við erum
að falast eftir samstarfi félagsins
og Frístundaskólans. Það er sam-
starf sem við köllum
Kynslóðabrúna og
myndi ganga út á
það að eldri borg-
arar kæmu í heim-
sókn í Frístunda-
skólann til þess að
segja frá, eða lesa
sögur, búa til hnúta
og sitthvað fleira. Við erum að
þróa hugmyndina þessa dagana.
Einnig langar okkur til þess að
víkka starfsemina út til fleiri fé-
laga hér í bænum, til dæmis
Harmonikkufélagsins, sem þá
myndi koma með nikkuna í heim-
sókn og kynna hana fyrir börn-
unum. Það eru ótal hugmyndir
uppi; starfsemin hófst fyrir lið-
lega mánuði og við erum að þróa
hana.“
Hvað er þá inni í hefðbundinni
dagskrá?
„Þar er aðstoð við heimanám og
ýmsir leikir. Við miðum að því að
hefðbundnum vinnudegi barnanna
sé lokið klukkan 17 – en það þýðir
ekki að við séum að taka ábyrgð-
ina af foreldrunum, því auðvitað
þurfa þeir að líta yfir heimanámið
með sínum börnum. Svo eru alltaf
einhverjir sem þurfa að sækja
íþróttaæfingar eftir að skóladegi
lýkur.“
Hvað með tónlistarnám?
„Tónlistarskólinn er með útibú í
öllum grunnskólunum, þar sem
kennsla yngstu barnanna fer fram
inni í skólastarfinu.“
Ljósmynd/Dagný Gísladóttir
Í þróun er samstarf
sem við köllum
Kynslóðabrúna og
gengur út á að fá
eldri borgara í
heimsókn.
Heilsdagsskólinn: Reynt er að
tvinna saman leik og heima-
vinnu. Myndirnar eru frá Frí-
stundaskólanum í Reykjanesbæ.

Akureyri
Tónlist
mikið tengd
skólastarfinu
Á AKUREYRI er boðið upp á
heilsdagsskóla fyrir 1. til 4. bekk
sem nefnist Skólavistun. Deild-
arstjóri skóladeildar, Gunnar Gísla-
son, segir fólk geta fengið gæslu
fyrir börnin frá því að skóla lýkur á
daginn og til klukkan 17 og segir
hann heilmikla dagskrá skipulagða
fyrir börnin. Skólavistin tengist þó
ekki íþróttafélögunum og ef börnin
stunda íþróttir á þeim tíma sem
skólavistunin stendur yfir verða
foreldrar að sjá um að sækja þau
og koma á æfingar. „Ef, hins vegar,
íþróttaiðkunin fer fram í húsnæði
skólans,“ segir Gunnar, „þá býst ég
við að flest þeirra hafi leyfi frá for-
eldrunum til þess að labba þangað
sjálf.“
Hvað með tónlistarkennslu?
„Tónlistin er mjög tengd skóla-
starfinu hjá okkur. Við reynum að
skipuleggja tónlistarnámið inn í
skóladaginn eftir föngum. Að öðru
leyti fer fram skipulagt uppeldis-
starf í Skólavistinni. Börnunum er
hjálpað með heimanám og síðan er
stundaður bóklestur og farið í leiki
– allt eftir hugmyndaauðgi þeirra
sem stýra starfinu.“