Morgunblaðið - 25.10.2003, Blaðsíða 12

VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
12 LAUGARDAGUR 25. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Handbókin vinsæla frá ISO í íslenskri þýðingu
ISO 9001 FYRIR LÍTIL FYRIRTÆKI - LEIÐSÖGN
Pantaðu á www.stadlar.is
ÚTGERÐARFÉLAGIÐ Gjögur
ehf. hefur keypt 9,3% hlut í Síldar-
vinnslunni hf. í Neskaupstað, á geng-
inu 4,25. Hlutur Gjögurs í Síldar-
vinnslunni er því kominn í 9,64%.
Seljandi bréfanna er Íslandsbanki
hf. sem á eftir viðskiptin 0,6% í Síld-
arvinnslunni.
Gjögur gerir út uppsjávar- og tog-
veiðiskipin Hákon og Áskel og hafa
skip félagsins á undanförnum árum
landað stórum hluta af afla sínum
hjá fiskimjölsverksmiðjum SR-mjöls
og Síldarvinnslunnar. Ingi Jóhann
Guðmundsson, framkvæmdastjóri
Gjögurs, segir félagið þannig hafa
verið í umtalsverðum og góðum við-
skiptum við Síldarvinnsluna og
kaupin séu liður í að styrkja þá sam-
vinnu enn frekar, auk þess sem hann
líti á kaupin sem góða fjárfestingu.
Gjögur ræður yfir rúmum 4% af
heildaraflaheimildum í síld, um
2,66% loðnukvótans auk umtals-
verðra aflaheimilda í norsk-íslensku
síldinni og kolmunna. Félagið keypti
einnig í sumar útgerðarfélagið Sæ-
hamar en kaupunum fylgdu afla-
heimildir í bolfiski. Gjögur gerir út
togbátana Oddgeir og Vörð, auk
þess sem félagið rekur saltfiskverk-
un í Grindavík.
Gjögur
kaupir
í Síldar-
vinnslunni
RÍFLEGA fjórðungur kolmunna-
kvótans er nú veiddur, en þokkaleg
veiði hefur verið að undanförnu.
Síðustu daga lönduðu fimm skip alls
tæplega 5.000 tonnum og er heild-
arafli íslenzku skipanna því orðinn
um 392.000 tonn samkvæmt upplýs-
ingum frá Samtökum fisk-
vinnslustöðva.
Leyfilegur afli á vertíðinni er
547.000 tonn og því eru um 155.000
tonn enn óveidd. Erlend skip hafa
landað 74.000 tonnum hér á landi
þannig að alls hafa verksmiðjurnar
tekið á móti 466.000 tonnum. Síld-
arvinnslan hefur tekið á móti mest-
um afla, 104.400 tonnum. Eskja á
Eskifirði er í öðru sæti með 86.300
tonn, Loðnuvinnslan á Fáskrúðs-
firði er með 73.300 tonn og Síld-
arvinnslan á Seyðisfirði er með
67.800 tonn. Aðrar verksmiðjur
hafa tekið á móti mun minna af hrá-
efni.
Síldveiðin er komin á góðan skrið
og verið að salta og frysta síld víða
fyrir austan. Alls hefur um 16.500
tonnum verið landað og hefur helm-
ingur þess farið til vinnslu en hitt í
bræðslu. Mestu hefur verið landað
hjá Loðnubræðslunni á Fáskrúðs-
firði, 4.600 tonnum. Næst kemur
Skinney Þinganes á Höfn með tæp
4.000 tonn, þá Síldarvinnslan í Nes-
kaupstað með 3.800 tonn og um
1.600 tonnum hefur verið landað
hjá Ísfélaginu í Vestmannaeyjum
og 260 tonnum hjá Vinnslustöðinni.
Morgunblaðið/Sigurgeir
Ísleifur landar síld hjá nýjum eigendum, Vinnslustöðinni í Eyjum.
Þokkaleg veiði
UMRÆÐA um bágt ástand þorsk-
stofna í Norðursjó og Írska hafinu
gæti skaðað markaðssetningu ís-
lensks þorsks á Bretlandsmarkaði,
að mati Sturlaugs Haraldssonar,
framkvæmdastjóra Boyd Line í
Hull, dótturfélags ÚA í Englandi.
Að undanförnu hefur mikil um-
ræða verið í Bretlandi um dvínandi
þorskafla í Norðursjó og Írska haf-
inu. Umræðan hefur verið lífseig í
kjölfarið á því að Alþjóðahafrann-
sóknaráðið lagði til á síðasta ári
þorskveiðibann á þessum hafsvæð-
um. Aftur hefur verið hávær umræða
um málið í Bretlandi síðustu daga
eftir að Alþjóðahafrannsóknaráðið
lagði aftur til þorskveiðibann í Norð-
ursjó og Írska hafinu á komandi fisk-
veiðiári. Sturlaugur Haraldsson seg-
ir á heimasíðu ÚA að þessi umræða
sé til skaða fyrir markaðssetningu í
Bretlandi á þorski frá Íslandi og
Noregi, enda séu þær raddir nokkuð
háværar sem telji að almennt sé
þorskur í útrýmingarhættu og því
beri að hætta neyslu á honum. „Þessi
umræða getur að mínu mati verið
skaðleg fyrir hagsmuni Íslendinga á
Bretlandsmarkaði. Þess vegna tel ég
að við þurfum að leggja áherslu á að
koma þeim skilaboðum á framfæri
við neytendur hér að fiskur frá Ís-
landi sé veiddur samkvæmt mark-
vissri fiskveiðistjórn sem hafi það að
markmiði að ekki sé of nærri stofn-
unum gengið. Almenningur hér gerir
sér yfirleitt ekki grein fyrir því að
hlutdeild þorsks úr Norðursjó er
sáralítil ef horft er til heildarfram-
boðs á Bretlandsmarkaði. Framboð-
ið samanstendur að mestu leyti af
fiski sem veiddur er í Barentshafi og
við Íslandsstrendur. Bretar hafa
flestir ekki hugmynd um að fiski-
stofnar séu á uppleið á þessum haf-
svæðum,“ segir Sturlaugur.
Arctic Warrior, frystiskip Boyd
Line, er nú í sínum síðasta túr í Bar-
entshafi á þessu kvótaári. Gert er ráð
fyrir að bolfiskkvóti í Barentshafi
fyrir komandi fiskveiðiár, sem er
almanaksárið, verði gefinn út í næsta
mánuði. Mælingar hafa sýnt að
helstu nytjategundir þar, t.d. þorsk-
ur og ýsa, eru í töluverðum vexti og
því er almennt gert ráð fyrir nokk-
urri aukningu í úthlutuðum kvóta á
næsta ári, miðað við yfirstandandi
ár.
Neikvæð umræða
gæti skaðað markaði
ÚR VERINU
SÆNSKA fjármálaeftirlitið mun
stöðva starfsemi verðbréfamiðlunar-
innar Spectra vegna bókhaldsóreiðu
ef ekki hefur tekist að ráða bót á
rekstrinum fyrir 1. desember næst-
komandi, að því er greint var frá á
vefsetri sænska viðskiptaritsins
Affärvärlden í gær.
Pálmi Sigmarsson, sem hefur ver-
ið útibússtjóri Spectra hér á landi,
er í forsvari aðila sem eru að yf-
irtaka Spectra. Hann segir að búið
sé að leysa þau vandamál í rekstri
fyrirtækisins sem sænska fjármála-
eftirlitið gerði athugasemdir við. Að-
finnslur fjármálaeftirlitsins séu
vegna fortíðarvanda. Verið sé að
taka til í rekstrinum og endurreisa
félagið. Nýir hluthafar séu að koma
inn og ný stjórn verði skipuð mikils
metnum mönnum í Svíþjóð.
Pálmi segir að engin bókhalds-
óreiða hafi verið í fyrirtækinu, held-
ur hafi gagnrýnin fyrst og fremst
beinst að því að eigið féð hafi verið
orðið of lítið. Fyrirtækinu hafi verið
gefinn kostur á því að bæta þar úr
og það hafi verið gert.
„Ástæða lækkunarinnar var
lækkun á verðbréfum í tæknifyrir-
tækjum á sínum tíma, en það er
vandi sem mörg önnur fyrirtæki
lentu í,“ segir Pálmi. „Það tók tíma
að laga þá stöðu þannig að hún yrði
bærileg.“
Að sögn Pálma hefur rekstur úti-
bús Spectra á Íslandi ætíð skilað
hagnaði. Hann segir að útlit sé fyrir
að hagnaður ársins verði um 90
milljónir króna, sem hljóti að teljast
markvert þar sem starfsmenn séu
aðeins þrír.
Útibússtjóri verðbréfamiðlunarinnar Spectra á Íslandi
Vandamálin í Svíþjóð leyst
ÍSLANDSBANKI hefur gefið út bók-
ina Hlutabréf & eignastýring, þar
sem fjallað er um leiðir við val á
hlutabréfum og
eignastýringu.
Bókinni er ætlað
að nýtast al-
mennum fjár-
festum við að
ávaxta peninga
og ná settum
markmiðum við
fjárfestingar
með tilliti til
áhættu.
Sigurður B.
Stefánsson, framkvæmdastjóri
eignastýringar Íslandsbanka og rit-
stjóri bókarinnar, segir hugmyndina
á bak við bókina að gera grein fyrir
helstu aðferðum við val á hlutabréf-
um og uppbyggingu eigna. Hann
segir að eftir því sem Íslendingar
kynnist hlutabréfum betur, hvort
sem er á innlendum eða erlendum
markaði, þá fari stærri hluti af
sparnaði þeirra og tíma í að ávaxta
fé í hlutabréfum, en þekkingin mætti
stundum vera meiri. „Þetta er jú
reynsla og þekking sem hefur byggst
upp, sérstaklega hjá engilsaxnesku
þjóðunum, í áratugi og í raun alla
síðustu öld. Í bókinni er gerð grein
fyrir helstu aðferðunum, hvernig
þær urðu til, hverjir þróuðu þær og
hverjir hafa beitt þeim með bestum
árangri. Þannig að bókin er um leið
saga aðferða við að fjárfesta í hluta-
bréfum í Bandaríkjunum alla síðustu
öldina. Og reyndar er líka fjallað um
stutta sögu hlutabréfamarkaðarins á
Íslandi,“ segir Sigurður.
Aðferðir við að fjárfesta
Hann segir rauða þráðinn í bók-
inni vera tvær aðferðir við að fjár-
festa í hlutabréfum, en eignastýring
Íslandsbanka hafi reynslu af að nota
þær. Önnur sé hlutlausa aðferðin,
eða markaðstenging hlutabréfa, og
hin sé virðisfjárfesting með tíma-
setningu, sem sé virk stýring hluta-
bréfasafna.
Sigurður segir að í hlutlausu að-
ferðinni felist að í stað þess að velja
hlutabréf í einstökum fyrirtækjum sé
keypt hlutdeild í öllum skráðum fyr-
irtækjum á viðkomandi markaði í
sömu hlutföllum og markaðs-
verðmæti þeirra segi til um. Virð-
isfjárfesting með tímasetningu segir
Sigurður að sé sérstök að því leyti að
með henni séu nýttar upplýsingar
frá tveimur sviðum hlutabréfamark-
aðarins, annars vegar þær sem fáist
með grunngreiningu úr reikningum
fyrirtækjanna, og hins vegar nið-
urstöður úr tæknigreiningu. Í tækni-
greiningu sé eingöngu unnið með
skráð markaðsverð hlutabréfanna
og veltu þeirra á markaði. Virð-
isleiðin sé notuð til að velja hluta-
bréfin með samanburði á markaðs-
verði og innra verðmæti, en
tæknigreiningin sé notuð til að tíma-
setja viðskiptin.
Sigurður segir að virðisleiðin sé
elsta formlega aðferðin við að greina
hlutabréf og eigi rætur að rekja til
Benjamins Grahams snemma á tutt-
ugustu öldinni. Tímasetningarhlut-
inn, sem fáist með tæknigreining-
unni, sé mun nýrri og hafi náð
útbreiðslu með tölvutækninni og
Netinu.
Í bókinni er einnig fjallað um
skuldabréf og afleiður, en að sögn
Sigurðar eru skuldabréf grunnur
verðbréfamarkaðarins í hverju
landi. Bókin fjalli ekki aðeins um val
á hlutabréfum, heldur einnig um
eignastýringu og þá verði líka að
taka tillit til skuldabréfanna, enda
séu mjög fá eignasöfn sem ekki inni-
haldi skuldabréf.
Bókin Hlutabréf & eignastýring er
416 blaðsíður, öll í lit. Aftast í henni
er að finna ensk-íslenskan orðalista
og íslenskar orðskýringar, auk fjöl-
margra kennitalna og hlutfalla sem
notuð eru við greiningu á fyr-
irtækjum og reikningum þeirra.
Ný bók um hlutabréfa-
viðskipti og eignastýringu
Sigurður B.
Stefánsson
EF allt fer samkvæmt
áætlun gæti farið svo
að Eystrasaltslöndin
Eistland, Lettland og
Litháen, gerðust aðilar
að Norræna fjárfest-
ingarbankanum, NIB, í
ársbyrjun 2005. Rætt
er um að eignarhlutur
landanna verði sameig-
inlega 3,5% en Jón Sig-
urðsson, bankastjóri
NIB, segir það sam-
komulagsatriði. Hann
segir að gefið yrði út
nýtt hlutafé í bankan-
um, komi til þessarar
aðildar.
Norræni fjárfesting-
arbankinn, er í eigu Norðurlandanna
fimm.
„Við erum með lánaskuldbindingar
að fjárhæð um 600 milljónir evra í
Eystrasaltslöndunum. Sú upphæð
kynni að vaxa nokkuð ört ef löndin
gerðust aðilar,“ sagði Jón í samtali við
Morgunblaðið.
Ísland á 1% í bankanum, Danmörk
22%, Finnland á 19%, Noregur 20%
og Svíþjóð 38%.
Boð ákveðið
síðastliðið sumar
Forsætisráðherrar Norður-
landanna ákváðu í meginatriðum á
fundi sínum í júní síðastliðnum að
bjóða Eistlandi, Lettlandi og Litháen
að gerast aðilar að NIB.
Eftir fund ráðherranna fólu þeir
fjármálaráðherrum sínum að undir-
búa tillögur um skilmála fyrir aðild
landanna. Tillögurnar eru tilbúnar að
sögn Jóns Sigurðssonar, og verða
kynntar á sameiginlegum fundi for-
sætisráðherra landanna fimm og for-
sætisráðherra Eystrasaltslandanna í
Osló á morgun.
„Ég hef ásamt formanni undirbún-
ingshópsins átt viðræður við fjár-
málaráðherra og ráðuneyti landanna
Rætt um aðild
Eystrasaltsland-
anna að NIB
þriggja. Ástæða virðist
til að ætla að Eystra-
saltsríkin hafi áhuga á
þessu, þó að auðvitað
svari þau sjálf fyrir það.
Ég veit ekki hvort þau
eru komin að niðurstöðu
í því.
Jón segir að náist
samkomulag milli for-
sætisráðherra landanna
átta verði næsta skref
að fjármálaráðherrar
landanna haldi áfram að
vinna að málinu.
„Auðvitað er það
fundur forsætisráð-
herranna sem sker úr í
þessu máli. Ef allt geng-
ur samkvæmt þeirri áætlun sem for-
ystulandið í ráðherranefndinni hefur,
sem er Svíþjóð, kynni að geta farið
svo að Eystrasaltsþjóðirnar verði að-
ilar að NIB í ársbyrjun 2005.“
Jón segir að sér lítist ákaflega vel á
að fá Eystrasaltslöndin inn í NIB.
Með aðild landanna yrði Norræni
fjárfestingarbankinn fyrsta norræna
stofnunin sem Eystrasaltslöndin
fengju formlega aðild að.
Íslendingar fylgja
málinu eftir
Jón Sigurðsson hefur framlengt
starfstíma sinn há NIB um eitt ár eða
til vors 2005. Þá verður hann búinn að
starfa í 11 ár hjá bankanum. Aðspurð-
ur segir hann að hugsanleg aðild
Eystrasaltslandanna að bankanum
og undirbúningur hennar, tengist því
að hann hafi framlengt ráðningartíma
sinn. „Í svona verkefnum er ekki
heppilegt að skipta um hest í miðri á.“
Jón segir að Ísland taki við foryst-
unni í norrænu ráðherranefndinni á
næsta ári og það komi því í hlut ís-
lenska forsætisráðherrans og fjár-
málaráðherra að fylgja málinu eftir
fari svo að samið verði um aðild land-
anna að bankanum í Osló á morgun.
Jón Sigurðsson,
bankastjóri NIB.