Morgunblaðið - 25.10.2003, Blaðsíða 17

ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 25. OKTÓBER 2003 17
#7 BLÁA LÓNI‹
ICELAND REVIEW
ÁSKRIFTARSÍMI 512-7517
askrift@icelandreview.com
HVERS VEGNA ÍSLAND?
40 ÁSTÆ‹UR
ÍSHELLAN á norðurheim-
skauti bráðnar með ógnarhraða
vegna hlýnandi veðurfars. Sýna
myndir, sem teknar hafa verið
frá gervihnöttum NASA, banda-
rísku geimvísindastofnunarinn-
ar, að síðasta aldarfjórðung hef-
ur hún minnkað um 10% á
áratug. Segja vísindamennirnir,
að þetta ástand þoli enga bið og
eitthvað verði að gera til að
vinna gegn því. Segja þeir, að
hiti á landi og í sjó umhverfis
norðurskaut hafi hækkað um
eina gráðu á celsíus síðasta ára-
tug og óttast, að miklar breyt-
ingar á ísnum geti haft mikil
áhrif á sjávarstrauma og fisk-
gengd og á veðurfar um allan
heim.
Varað við
sólstormum
ÓTTAST er, að svokallaðir sól-
stormar geti næstu daga valdið
truflunum á ýmiss konar fjar-
skiptum og raforkuflutningi. Að
undanförnu hefur verið óvenju-
mikið um sólbletti í ljóshvolfi
sólarinnar en frá þeim streymir
ofurheitt gas og hlaðnar agnir í
átt til jarðar. Er sólblettahópur-
inn stærri nú en í langan tíma og
fylgjast stjarnfræðingar með
honum af miklum áhuga. Var
eitt sólgosið í efsta flokki slíkra
fyrirbæra og sendi það næstum
10 milljarða tonna af efni í átt til
jarðar.
Reynt að
bjarga náma-
mönnum
UNNIÐ var að því í gær í kapp-
hlaupi við tímann að bjarga 46
rússneskum námamönnum, sem
lokuðust inni í námu í Novosh-
akhtínsk í Rost-
ov-héraði vegna
flóða. Hækkaði
vatnið ört en
mennirnir voru
800 metrum
undir yfirborði
jarðar. Talið var
í gær, að það
tæki tvo daga að ná mönnum út
en þá var byrjað á því að grafa
til þeirra göng úr nálægri námu.
Mestu skipti þó að koma í veg
fyrir, að flóðvatnið hækkaði.
Kemur það úr neðanjarðarvatni,
sem braut sér leið inn í námuna.
Margir ættingjar mannanna
biðu í gær grátandi og milli von-
ar og ótta um afdrif þeirra.
Hreyfing
tefur fyrir
krabbameini
HEILBRIGT líferni getur
seinkað því mjög, að konur fái
brjóstakrabbamein, jafnvel
þær, sem erfðafræðilega eiga
það mest á hættu. Kemur það
fram við rannsóknir í Bandaríkj-
unum. Það kom á óvart, að lík-
urnar á því, að konur með stökk-
breytingar í svokölluðum
BRCA1- og BRCA2-arfberum
og fæddar fyrir 1940 fengju
brjóstakrabbamein um fimm-
tugt eða síðar reyndust vera
24% en hjá þeim, sem voru
fæddar eftir 1940 67%. Bendir
það til, að einhverjir umhverf-
isþættir komi hér við sögu.
STUTT
Ísbráðin
ógnar
norður-
skauti
NÆR þrír af hverjum fjórum föng-
um í Rússlandi, um það bil 590.000
manns, þjást af geðrænum sjúk-
dómum eða alvarlegum sjúkdómum
eins og alnæmi, berklum og sára-
sótt, að sögn háttsetts embættis-
manns í rússneska dómsmálaráðu-
neytinu.
„Þriðjungur fanganna þjáist af
geðrænum vandamálum, 26.000 eru
með sárasótt, 1.500 lifrarbólgu og
74.000 berkla,“ hafði fréttastofan
Interfax eftir Alla Kuznetsova, að-
stoðardeildarstjóra hegningardeild-
ar ráðuneytisins.
36.000 með alnæmi
Um 36.000 fanganna eru með al-
næmi, en ekki kom fram hversu
margir þjást af öðrum sjúkdómum.
Kuznetsova segir að nú séu um
820.000 fangar í Rússlandi og þeir
hafi nánast allir ánetjast áfengi eða
eiturlyfjum. Þeir eru 628 á hverja
100.000 íbúa og Rússland er í þriðja
sæti á lista yfir þau lönd sem eru
með flesta fanga hlutfallslega, á eft-
ir Cayman-eyjum í Karíbahafi og
Bandaríkjunum sem eru með 686
fanga á hverja 100.000 íbúa.
Nær 75% rússneskra
fanga sjúklingar