Morgunblaðið - 25.10.2003, Side 1

Þeir félagar eru sammála um að
Morgunblaðs-krossgátan sé fortaks-
laust sú besta sem þekkist hér á
landi. „Það er fjöldi fólks sem liggur í
þessu um helgar og bara í minni fjöl-
skyldu get ég nefnt að sonur minn og
sonarsonur og þeirra konur eru á kafi
í þessu,“ segir Benedikt.
Getur stundum verið erfið
Þeir Lionsfélagar segja að stund-
um sé það þannig í þessari krossgátu
að í skýringunni sé að finna alla staf-
ina sem eru í lausninni. Dæmi: „Pikk-
fastur og flæktur er úrtak“. Lausnin
er í orðinu pikkfastur. Það þarf að
raða stöfunum upp á nýtt og lausnin
er „stikkprufa“.
„Hér er eitt dæmi sem þið eigið að
geta,“ segir Benedikt og beinir orð-
um sínum að blaðamanni og ljós-
myndara: Ganga tunnur á milli
barna? Þegar bið verður á svarinu
kemur Kristján með vís-
bendingu. „Byrjaðu á að
finna annað orð yfir að
ganga.“ Blaðamaður
hugsar sig um en segir
síðan sigri hrósandi: „Labbakútur.“
Krossgátusnillingarnir klappa og
segja svo: „Þú ert hæfur í komp-
aníið.“ En hvað er skógur þrumu-
guðsins á Íslandi? „Þetta er staður á
Suðurlandi,“ segja þeir til að auð-
velda viðvaningnum svarið, sem er
vitaskuld Þórsmörk. „Þú sérð hvað
stúlkan sem semur krossgátuna er
sniðug í þessu, en stundum getur hún
verið erfið,“ segir Benedikt.
„Það sem gerir þessa krossgátu
svo einstaklega skemmtilega er að
hún er svo víðfeðm, hún nær yfir svo
mörg svið svo sem bókmenntir, listir,
sagnfræði og goðafræði,“ segir Krist-
ján. „Kristján er sérfræðingur í goða-
fræðinni,“ segir Benedikt. „Og Sturla
er sérfræðingur í öllu, enda doktor,“
bætir Kristján við. „Ég er hins vegar
bestur í barnamálinu,“ segir Bene-
dikt, „eins og til dæmis þetta sem ég
gat undir eins: Bið hverfi hjá gæja.
Bið er töf og hverfi er: hann fer.
Lausnin er sem sagt: Töffari. Og eins
þetta: Erlendi plötusnúðurinn og
amma eru að skemmta sér. Lausnin
er: djamma.“
Þetta lærist
Þegar einn er búinn að ráða kross-
gátuna hringir hann í hina til að láta
vita að ráðningin liggi fyrir. Þeim ber
ekki saman um hver sé oftast fyrstur
og vísa hver á annan. „Ég er mikið
lengur en hinir,“ segir Benedikt, en
félagar hans segja að þetta segi hann
bara af meðfæddri hógværð.
Benedikt ber gjarnan upp gátur á
fundum í Lionsklúbbnum og stund-
um sækir hann þær í sunnudags-
krossgátu Morgunblaðsins.
Þannig gengur þetta fyrir sig, en
þeir eru sammála um að ráðning
krossgátu sé fyrst og
fremst þjálfun hugans og
til að verða góður þurfi
menn að æfa sig vel og
lengi. „Þegar menn sjá
þetta fyrst standa þeir alveg á gati.
En þetta lærist.“
Það er Ásdís Bergþórsdóttir, B.A. í
ensku og kerfisfræðingur, sem er
höfundur sunnudagskrossgátu
Morgunblaðsins og kvaðst hún hafa
fyrirmyndina frá ákveðinni tegund
krossgátna, sem hún kynntist á
námsárum sínum á Englandi. „Það
gekk þó ekki átakalaust að koma
þessu að hér á landi. Ég gekk á milli
blaða hér, en ekkert þeirra hafði
áhuga til að byrja með. Það var ekki
fyrr en Morgunblaðið hringdi, tveim-
ur árum eftir að ég kynnti fyrir þeim
krossgátuna, að þetta fór af stað. Við-
tökurnar hafa verið afskaplega góðar
og ég er himinlifandi með það,“ sagði
Ásdís.
Pikkfastur og
flæktur er úr-
tak. Lausnin er:
stikkprufa. Stundum liggur lausnin í augum uppi, en oft er hún erfið.
Morgunblaðið/Sverrir
Spegilmynd krossgátusnillinganna í viðeigandi umgjörð.

ÁHUGAMÁL
svg@mbl.is
KROSSGÁTAN í Morg-unblaðinu á sunnudögumhefur vakið athygli og hrifn-
ingu margra sem fást við þá hugar-
leikfimi sem ráðning á krossgátu er. Í
þeim hópi eru þrír félagar í Lions-
klúbbnum Baldri, þeir Benedikt Ant-
onsson viðskiptafræðingur, Kristján
Oddsson, fyrrverandi bankastjóri, og
dr. Sturla Friðriksson erfðafræð-
ingur. Allt frá því krossgátan hóf
göngu sína í sunnudagsblaðinu, fyrir
um það bil tveimur árum, hafa þeir
beðið spenntir eftir því að fá sunnu-
dagsblaðið í hendur og svo keppast
þeir um hver er fyrstur að ráða
krossgátuna. En hver þeirra er
venjulega fyrstur að ráða gátuna?
„Það veit enginn, líklega þó
Sturla,“ segja þeir Benedikt og
Kristján og Sturla svarar að bragði:
„Kristján segist vera hamhleypa í
þessu, en hann þjófstartar líka. Hann
er að ráða þetta á laugardags-
kvöldum en ég hef þetta með morg-
unkaffinu á sunnudögum.“
„Mér er engin launung á því að
krossgátan í sunnudagsblaði Mogg-
ans er mesta tilhlökkunarefni helg-
arinnar og ég byrja oft á laugardags-
kvöldum,“ segir Kristján og
Benedikt tekur undir þau orð. „Þessi
krossgáta er líka lífsnauðsynleg fyrir
okkur til að halda starfsemi heilans
gangandi. Þetta er einhver besta
hugarleikfimi sem til er.“
Snilldarlega samin
Þeir félagar eru sammála um að
krossgátan sé snilldarlega samin,
skemmtilegri og oft erfiðari en flest-
ar aðrar sem völ er á hér á landi.
„Hún er allt öðruvísi en allar aðrar
krossgátur. Hún er nær því að vera
myndgáta,“ segir Benedikt og varpar
fram dæmi, máli sínu til stuðnings:
„Andúð á slæmum bjór. Þetta eiga að
vera tvö fimm stafa orð. Í fyrstu held-
ur maður auðvitað að hér sé
um að ræða bjór til að
drekka, en það er ekki raun-
in, heldur er hér átt við dýrið
og úr verður illan bifur. Og
hér er annað dæmi: Veist þú
hvað er tréverkið hjá
Skúla?“ Blaðamaður verður
klumsa, en Benedikt klappar
honum á öxl og segir: „Inn-
réttingarnar, auðvitað. Hún
er alveg sérstök, stúlkan
sem býr þetta til,“ segir
hann og Kristján bætir við:
„Já, hún er snillingur og á
alla okkar ást og virðingu
fyrir að semja þetta. Skilaðu
góðri kveðju til hennar frá
okkur. “
Dr. Sturla tekur undir orð
félaga sinna og bætir við: „Ég hef nú
ekki verið mikill krossgátumaður um
ævina, en þegar þessi gáta kom fram
á sjónarsviðið í Morgunblaðinu opn-
aðist nýr heimur því að segja má að í
henni séu orðaleikir. Venjulegar
krossgátur eru leit að heitum, en ég
vil líta á þessa krossgátu sem eins
konar safn kenninga, ef tekið er mið
af kveðskap. Þetta er eins og í
Snorra-Eddu. Í Skáldskaparmálum
er Snorri að kenna mönnum að yrkja,
annars vegar að velja heiti hluta og
hins vegar kenningar. Oft eru þær
óljósar eins og Snorri segir: „Að
yrkja fólgið eða ofljóst“. Það er að
nota orðið í allt öðru sambandi en það
kemur venjulega fyrir í. Það er þetta
sem hún er að gera í þessari kross-
gátu.“
Krossfarar
krossgátunnar
Hvað er skógur
þrumuguðsins
á Íslandi?Lionsfélagarnir Benedikt Antonsson, Krist-ján Oddsson og dr. Sturla Friðriksson.
LAUGARDAGUR
25. OKTÓBER 2003