Morgunblaðið - 25.10.2003, Blaðsíða 3

DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 25. OKTÓBER 2003 B 3
ÓLAFUR Þröstur Stefánssoner litblindur og segist vissu-lega sjá margt í öðru ljósi en
hinir sem ekki eru litblindir. „Ég
man ekki eftir að ég hafi tekið sér-
staklega eftir þessu fyrr en um
sautján ára aldurinn, þegar ég fór
sjálfur að kaupa föt á mig. Þá gerð-
ist það oft að fötin sem ég hafði val-
ið mér og keypt inni í búð, þau voru
ekki lengur þau sem ég ætlaði að
kaupa þegar ég kom út í dagsbirt-
una, því þá voru þau í allt öðrum lit-
um en ég hafði valið mér. Flúor-
ljósin inni virtust gera það að
verkum að ég sá litina í allt öðru
ljósi en aðrir, í orðsins fyllstu merk-
ingu. Þetta átti sérstaklega við um
brúna liti og rauða. En ég var svo
hógvær að ég fór aldrei inn aftur og
skipti fötunum, hef sennilega ekki
viljað útskýra af hverju ég keypti
óvart annað en ég vildi,“ segir Ólaf-
ur og bætir við að hann hafi með ár-
unum tekið eftir að umhverfið hafi
mikil áhrif á hvernig hann skynji
liti.
„Ég átti eitt sinn bíl sem sagður
var flöskugrænn á lit en þann lit
hafði bíllinn aðeins fyrir mér ef ég
lagði honum í grænu umhverfi, til
dæmis undir stóru laufguðu tré.
Annars var hann oftast purpur-
Tómatar breyta um lit
eftir því hvað þeir eru
komnir langt á þroska-
skeiðinu. Fyrst eru
þeir dökkgrænir, síðan
verða þeir ljósgrænir
og að lokum rauðir. Ég
átti að tína þá sem
voru á milli annars og
þriðja stigs og því
rauðgulir að lit. Ég var
sendur einn með körf-
una að tína og fannst
þetta ekkert mál. En
þegar ég var búinn að
fylla körfuna þá mætti
ég eigandanum sem
snarstansaði og spurði
að bragði hvort ég
væri litblindur, því
karfan mín var full af
dökkgrænum tómötum á fyrsta
þroskastigi. Mér var ómögulegt að
sjá rétta litinn og var því tafarlaust
sendur í annað hús að tína gúrkur
sem allar voru sem betur fer eins á
litinn,“ segir Ólafur og hlær að
minningunni. Annars finnst honum
ekkert mál að vera litblindur þótt
hann fái vissulega oft athugasemdir
um að hann tali ekki um „rétta liti“.
„Ég er löngu hættur að þræta við
hina ólitblindu.“
arauður en stundum líka brúnn, allt
eftir því í hvaða umhverfi hann stóð.
Mér fannst mjög gaman að eiga
svona bíl sem skipti um lit,“ segir
Ólafur og bætir við að litblindan
hafi aðeins einu sinni komið sér illa
fyrir hann. „Þá var ég rúmlega tví-
tugur og réð mig í vinnu á garð-
yrkjustöð þar sem ég átti að tína
tómata af plöntum. Í byrjun fékk ég
aðstoðarmann sem sagði mér og
sýndi hvaða tómata ég átti að tína.
Bíllinn breytti um lit
Morgunblaðið/Ágúst Blöndal
Ólafur Þröstur réð sig eitt sinn á garðyrkjustöð
en litblindan hamlaði honum í tómattínslunni.
Ólafur Þröstur Stefánsson
VILHELM Anton Jónsson,einn af meðlimum hljóm-sveitarinnar 200.000 nagl-
bíta og sem margir kannast við sem
annan stjórnanda sjónvarpsþátt-
anna AT, er í hópi þeirra tíu pró-
senta karlmanna sem eru litblind.
Hann segir það hafa uppgötvast
þegar hann var á barnsaldri í
grunnskólanum Lundarskóla á
Akureyri.
„Þetta var í reglubundinni lækn-
isskoðun skólans sem það kom í ljós
að ég sá ekki þær tölur sem aðrir
sáu í svokölluðu punktaprófi. Fyrir
mér voru punktarnir allir í sama
lit,“ segir Villi og bætir við að Kári,
eini bróðir hans, sé einnig litblind-
ur. „Ég man eftir að hann litaði fíl í
grænum lit en hann hélt að hann
væri að lita hann gráan. Hjá okkur
bræðrunum gerir litblindan það að
verkum að grár, blár, svartur og
brúnn eru frekar „erfiðir litir“.
Þetta hefur einna helst háð mér
þegar ég kaupa mér föt og húsgögn,
því þegar maður sér ekki sömu liti
og aðrir þá veldur það vissulega
stundum misskilningi. Ég læt
kannski taka frá húsgagn sem í
mínum augum er brúnt en er það
alls ekki í augum verslunarfólksins.
Sama er að segja um fötin, en ég
læt þetta ekkert á mig fá og mér er
alveg sama þó að græna flotta peys-
an mín sé brún í augum flestra ann-
arra,“ segir Vilhelm sem hefur
gaman af því að mála og notar þá
afgerandi og óblandaða liti svo það
sé á hreinu í hvaða litum hann er að
mála. Hann segir litblinduna reynd-
ar stundum geta verið svolítið pirr-
andi.
„Til dæmis ef ég bið einhvern um
að rétta mér „þetta gráa“ og ekkert
gerist af því viðkomandi sér ekkert
grátt eins og ég. Sumir halda líka
að ég sjái illa af því að ég er lit-
blindur en það er alger misskiln-
ingur.“ Að öðru leyti segir Vilhelm
litblinduna ekki há sér í daglegu lífi
og hann segir að hann hafi aldrei
verið rekinn úr vinnu af þessum
sökum. „Ég er líka búinn að læra á
sjálfan mig og veit í hvaða litum ég
er óviss og hef mig þá hægan.“
Græna peysan
er brún
Morgunblaðið/Sverrir
Villi hefur góða sjón og honum er
nokk sama þó hann sjái ekki alltaf
sömu liti og aðrir í kringum hann.
Vilhelm Anton Jónsson
Seltjarnarnesi, sími 561 1680
Kringlunni, sími 588 1680.
iðunn
tískuverslun
Ný sending
af kápum
frá