Morgunblaðið - 30.10.2003, Side 1

30. október 2003
Spjaldadælur
Einfaldar, tvöfaldar, þrefaldar
Stærðir: 6 - 227 cm3/sn.
T6 240 bar, T7 300 bar
Spilverk ehf.
Skemmuvegi 8, 200 Kópavogi,
sími. 544 5600, fax. 544 5301
Útflutningur á ferskum fiskflökum
með flugi, merkingar á fiski og eldis-
þorskur frá Grundarfirði til Grimsby
Landiðogmiðin
Sérblað um sjávarútveg
úrverinu
ÚTFLUTNINGUR Skota á laxi til Banda-
ríkjanna hefur aukizt töluvert á síðustu mán-
uðum. Þeir gera þó ekki ráð fyrir langtíma
landvinningum á markaðnum vestan hafs.
Framkvæmdastjóri samtaka skozku fram-
leiðendanna, Scottish Quality Salmon, Brian
Simpson, segir í samtali við fréttavefinn
IntraFish, að salan til Bandaríkjanna hafi
gengið vel, en rétt sé að ganga hægt um gleð-
innar dyr, því markaðurinn geti breytzt mjög
snögglega og bendir á að gengi gjaldmiðla
geti ráðið úrslit-
um. Einnig hafi
Chilemenn átt í
erfiðleikum með
gæði og afhendingar og
það hafi komið Skotum til
góða.
„Við ættum ekkert að vera að blekkja okk-
ur. Chilemenn munu endurheimta forystu
sína á þessum markaði, því hann er þeim svo
gríðarlega mikilvægur. Ég veit ekki betur en
skozkir út-
flytjendur séu
að hagnast af
sölu sinni
vestur um haf
eins og er. Þeir eru engu
að síður að horfa í kringum sig því
hlutirnir eru fljótir að breytast,“ segir Simp-
son.
Vegna þess hugsa skozku framleiðendurnir
fyrst og fremst um að víkka út markaði sína í
Evrópu, en útiloka ekki markaðssókn í
Bandaríkjunum og Austurlöndum fjær.
Simpson segir ennfremur að ítök norskra
framleiðenda í skozka laxeldinu hjálpi því að
sækja inn á aðra markaði eins og Japan. Eftir
því sem alþjóðavæðingin aukist í laxeldinu
aukizt aðgangur fleiri framleiðenda að hinu
alþjóðlega söluneti sem Norðmenn hafi byggt
upp. Því sé það nú orðinn raunhæfur kostur
fyrir skozka framleiðendur að leita með fram-
leiðslu sína til Japans.
Skotar selja lax til Bandaríkjanna
VILJIR þú fá gott verð fyrir
fiskinn þinn á Spáni eða í Frakk-
landi skaltu fyrir alla muni ekki
segja að hann sé norskur. Þetta er
ráðlegging Carls Johans Pett-
ersen, sem undanfarin tíu ár hefur
verið að selja saltfisk frá norska
framleiðandanum West Fish til
þessara landa. Hann ætlar í fram-
tíðinni ekki að nota norsku merk-
inguna, heldur selja fiskinn sem
merkjavöru án þess að flagga
norska upprunanum.
Ekkert stenzt
Norðmenn hafa slæmt orð á sér á
saltfiskmörkuðum þessara landa
og er skýringin sú að kaupendur
fá sjaldnast það sem þeim hafði
verið lofað, hvorki gæðin, stærðin
og magnið stenzt. Þar fyrir utan
passar vertíðin í Noregi illa við
helztu neyzlutímabilin, en þegar
föstunni er lokið og það dregur úr
fiskátinu, hefst vertíðin í Noregi.
„Kaupendur á þessum slóðum
borga glaðir 135 krónum meira
fyrir fiskinn frá Færeyjum en fisk-
inn frá mér,“ segir Pettersen í
samtali við norska sjávarútvegs-
blaðið Fiskaren. „Þess vegna reyn-
um við hjá West Fish að vinna
fiskinn á sama hátt og Færeying-
arnir gera. Draumur minn er að
komast í samvinnu við 5 til 7 fram-
leiðendur í Noregi þar sem við
myndum selja fiskinn undir sam-
eiginlegu merki og tryggja gæðin
og bæta afhendinguna.“
Ekki nógu stór
Pettersen segir að reynslan sýni
að það sé ekki hægt að þjóna þeim
mörkuðum, sem hæsta verðið
borgi, með fiski frá Noregi, alla
vega ekki fyrr en eldisþorskurinn
komi til sögunnar. Hann segir að
þrátt fyrir að hafa verið með
ágætis fisk, gangi dæmið ekki upp,
meðal annars vegna þess að fisk-
urinn sé ekki nógu stór. Á vissum
tímabilum sé þó hægt að fá fisk
frá Lofóten og Vesteraalen, sem
geti keppt við íslenzka og fær-
eyska fiskinn í lit og þykkt, en
staðreyndin sé einfaldlega sú, að
það sé ókostur að vera norskur í
saltfisksölunni. Nú séu það aðrir
framleiðendur sem þjóni þessum
mörkuðum og fái bezta verðið fyr-
ir fiskinn, en það leiði til verri
samkeppnisstöðu norskra fram-
leiðenda, sem eigi mjög erfitt með
að ná endum saman í rekstrinum
vegna hás hráefnisverðs.
Það þurfi samvinnu og markaðs-
hugsun frá veiðum til sölu. Sjó-
mennirnir verði að koma með úr-
vals fisk að landi og þeir verði að
vita hvað það er sem markaðurinn
vill frá. Það þurfi fiskverkafólkið
líka að vita. Þá sé nauðsynlegt að
vera í föstum viðskiptum við kaup-
endur og kappkosta að uppfylla
óskir þeirra. Þeir sem vinni þann-
ig muni verða ofan á, hinir sitji
eftir.
Ókostur að
vera norskur
ENN hafa ekki verið gerðir
samningar um sölu á saltsíld á yf-
irstandandi vertíð og hefur lang-
stærsti hluti þeirrar síldar sem unn-
inn er til manneldis verið frystur.
Útlit er fyrir umtalsverða lækkun á
síldarafurðum á vertíðinni, einkum
vegna lágs verðs á norskri síld. Síld-
arsöltun hefur þó verið hafin hjá
framleiðendum á Djúpavogi og Fá-
skrúðsfirði.
Teitur Gylfason, sölustjóri upp-
sjávarafurða hjá SÍF, segir stöðuna
á saltsíldarmörkuðum afar við-
kvæma um þessar mundir. Ekki hafi
enn verið gerðir neinir umtalsverðir
samningar um sölu á saltsíld, enda
hafi verðhugmyndir kaupenda lækk-
að verulega frá því í fyrra. „Við eig-
um í viðræðum við saltsíldarkaup-
endur í Skandinavíu. Þeir hafa
fengið mjög ódýra saltsíld frá Nor-
egi í haust, enda hafa Norðmenn
lækkað lágmarks hráefnisverð á síld
til manneldis því staða framleiðenda
þar var orðin mjög slæm. Verðið var
því lækkað til að framleiðendur
gætu aukið framlegð í vinnslunni.
En svo virðist sem framleiðendurnir
hafi nýtt lægra hráefnisverð til að
lækka afurðaverðið út á markaðinn.
Vinnslan getur því varla haft meira
út úr framleiðslunni nú en þegar
hráefnisverðið var hærra.“
Teitur segir að verð á frosinni síld
hafi einnig lækkað nokkuð frá því í
fyrra og ekki bæti út skák að er-
lendir gjaldmiðlar séu veikari gagn-
vart íslensku krónunni. Auk þess sé
sú síld sem nú veiðist fremur smá.
„Það hefur engu að síður verið góð
sala á frosinni síld en verðið hefur
ekki verið til að hrópa húrra fyrir,“
segir Teitur.
Stemmning á Fáskrúðsfirði
Þrátt fyrir að ekki hafi verið gerðir
sölusamningar um teljandi magn af
saltsíld á vertíðinni, hefur verið sölt-
uð síld á bæði Djúpavogi og Fá-
skrúðsfirði síðustu vikur. Að sögn
Gísla Jónatanssonar, framkvæmda-
stjóra Loðnuvinnslunnar á Fá-
skrúðsfirði, er nú þegar búið að
salta um 10 þúsund tunnur af síld,
þar af um 7 þúsund tunnur af flök-
um. Þá sé einnig verið að flaka og
frysta síld hjá fyrirtækinu, enda bú-
ið að taka á móti nærri 6 þúsund
tonnum á vertíðinni. „Við viljum
helst bæði frysta síldina og salta til
að halda okkur inni á mörkuðunum,
jafnvel þó verðið hafi lækkað. Hér
hefur svo sannarlega ríkt síldar-
stemmning og allir sem vettlingi
geta valdið komið og unnið í síldinni.
Reyndar vantar okkur fólk í vinnsl-
una og höfum þurft að kalla til
skólafólk í vinnu um helgar,“ segir
Gísli.
Prýðisveiði er enn á síldarmiðun-
um fyrir austan land og landa skipin
nánast daglega afla til vinnslu. Sam-
kvæmt upplýsingum Samtaka fisk-
vinnslustöðva hafa nú borist tæp 30
þúsund tonn af síld á land á vertíð-
inni og hefur nærri helmingur aflans
farið til manneldisvinnslu.
Enn ósamið um
sölu á saltsíld
Útlit fyrir verðlækkun vegna ódýrrar síldar frá Noregi
Morgunblaðið/Sigurður Mar