Morgunblaðið - 02.11.2003, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 2. NÓVEMBER 2003 19
Þegar þú ferðast
ferðastu þá með AVIS
Verð pr. dag kr. 2.700
M.v. lágmarksleigu 7 daga Opel Corsa eða sambærilegur
Við gerum betur
AVIS Sími 591 4000
www.avis.is
Frankfurt
ÞEGAR ég geng um stræti Kaupmannahafn-ar, þessarar gömlu höfuðborgar okkar viðEyrarsund, verður mér einatt hugsað tilþeirra áa okkar og forvera sem hingaðkomu á fyrri öldum, til að afla sér mennt-
unar og prófgráðu með það að markmiði að komast í
tryggt og gott embætti heima á Fróni.
Þótt ekki sé farið nema kannski rúm 100 ár aftur í
tímann blasir það við hvílíkur undraheimur hefur
opnast þeim Íslendingum sem hingað komu fyrsta
sinni með einhverju haustskipinu með eitt koffort
og eitt dálítið flöktandi
hjarta.
Það er augljóst að í augum
gestanna hefur þessi veröld
hreinlega ekki virst vera af
sama heimi og torfbæirnir og
litlu sveitakirkjurnar.
Reykjavíkurbær hlýtur að hafa orðið að lúkufylli af
kofaskriflum í samanburði við glæsileik hinnar
öldnu borgar með mikilúðlegum höllum, himinháum
kirkjum, skínandi turnum og endalausum röðum af
íbúðarhúsum upp á margar hæðir.
Þrátt fyrir sáran söknuðinn eftir ættingjum og
vinum hefur vart farið hjá því að aðkomumennirnir
hafi talið sig dána og endurfædda í nýrri undursam-
legri veröld með alvöru kóngum og drottningum í
alvöru ævintýrahöllum.
Svo fóru ugglaust í hönd tímar sem í senn voru
spennandi og erfiðir, því menn þurftu að standa sig í
skólanum auk þess að læra að fóta sig í þessum nýja
heimi sem bauð upp á alls kyns mishollar lystisemd-
ir á hverju horni. Og eins og við vitum öll gengu
áformin stundum ekki alveg eftir, enda kannski ekki
alltaf um persónuleg áform að ræða, heldur fremur
áform metnaðarfullra og algerlega glýjulausra for-
eldra.
Íslenskt nútímafólk sem kemur hingað nú til
lengri eða skemmri dvalar fær ekki ofbirtu í augun
yfir því sem fyrir augu ber. Við höfum séð þetta allt
saman áður og einatt miklu stærra og magnaðra, í
öðrum milljónaborgum sem við höfum átt leið um á
vegferð okkar um þennan heim þar sem er styttra
til New York og Parísar en til Seyðisfjarðar og þar
sem við vitum meira um andlega líðan Britney
Spears en nánustu ættingja okkar.
En höfum við ekki öll engu að síður talið okkur
vera í fyllsta rétti til að hneykslast að minnsta kosti
í hljóði á öllum þeim Íslendingum fyrri tíma sem
urðu að aumingjum í Kaupmannahöfn. Þeim sem
drösluðust heim með eitthvert skítapróf eftir eilífð-
arstúdíum á Hviids Vinstue og drukku sig svo í hel
með uggvænlegri stillingu og festu í einhverjum
embættisbústaðnum og skildu eftir sig tilfinninga-
bæklaða ástvini og misjafnlega góðan kveðskap.
En ég held að við verðum að endurskoða þessa
laumulegu hneykslun. Þegar ég rölti um hellulögð
stræti miðborgarinnar nærri Frúarkirkju og gamla
háskólanum fer ekki hjá því að ég velti fyrir mér
hvernig það hefur verið að standa dag nokkurn
frammi fyrir því að eiga að yfirgefa þennan stór-
brotna heim og halda aftur til baka. Að eiga að snúa
heim í alsnjóa fásinnið með sínum lágu dyrum og
agnarlitlu frostrósóttu gluggum eftir nokkurra ára
dvöl í alvöru borg.
Það er hvorki ólíklegt né undarlegt að þegar vor-
skipið lá þarna fullbúið við Íslandsbryggju, og allt
var til reiðu til að halda heim, að þessir efnilegu
menn hafi hreinlega fyllst örvæntingu við þá til-
hugsun að hafa um skeið átt þess kost að upplifa
veröld fulla af undrum og fjölbreyttum möguleikum,
alls kyns list og menningu, til þess eins að segja svo
skilið við hana nú og gerast einhvers konar borða-
lagður bóndi og eiga í vændum undirspilslausan
kirkjukór sem helstu tónlistarupplifun og haug-
húsagerð sem merkasta framtak í byggingarlist.
Er nema von að sú örvænting skyldi leiða til
margra þeirra hörmulegu endalykta sem við tengj-
um stundum við þessa gömlu borg og kennum við
aumingjaskap?
Paradísarmissir
á Íslandsbryggju
HUGSAÐ
UPPHÁTT
Eftir
Sveinbjörn I.
Baldvinsson
Morgunblaðið/Ómar
www.thjodmenning.is