Morgunblaðið - 02.11.2003, Blaðsíða 6

6 ∼ Morgunblaðið í 90 ár 1913 ∼ 2003
asnalegu verkföllum. Ég lét skila því til
Ólafs Jóhannessonar forsætisráðherra
1984 að við myndum hafa verðlagshöftin
hans að engu! Við yrðum að fá að ráða
þessu sjálfir, ef við ættum að komast aft-
ur á flot eftir verkfallsátökin. Hann lét
þetta afskiptalaust, enda hygg ég að höft-
in hafi bitnað verr á Tímanum en okkur.“
En ný öld heilsaði Morgunblaðinu ekki
vel. Árið 2001 varð rekstrinum þungt;
20% rýrnun auglýsinga setti strik í reikn-
inginn og Morgunblaðið varð að bregðast
við með sparnaði á öllum sviðum.
Í fyrra varð útkoman skárri, 49 millj-
óna króna hagnaður á móti 57 milljóna
króna tapi árið 2001. Þessi bati segir
Haraldur að hafi breytt blaðinu úr vörn í
sókn; mánudagsútgáfa leit dagsins ljós 6.
janúar sl. og fyrir liggur ákvörðun um
kaup á prentvél og pökkunarbúnaði og
bygging nýrrar prentsmiðju og papp-
írsgeymslu er hafin.
Þótt auglýsingar séu í rýrara lagi það
sem af er þessu ári segist Haraldur telja
að þessi sókn Morgunblaðsins verði ekki
stöðvuð.
Blað fyrir lesendur
Haraldur Sveinsson hefur oftar en einu
sinni og oftar en tvisvar farið með þuluna
um það, að Morgunblaðið sé ekki gefið út
fyrir eigendur, ekki ritstjóra, ekki Sjálf-
stæðisflokkinn og ekki starfsfólkið, held-
ur vegna lesenda blaðsins.
En mönnum hefur gengið misvel að til-
einka sér efni þessarar þulu og Haraldur
segir, að oft hafi verið tekizt á um sjálf-
stæði blaðsins.
„Það hefur verið hart sótt að Morg-
unblaðinu, en ritstjórar, framkvæmda-
stjóri og útgefendur hafa alltaf snúið
bökum saman fyrir blaðið.
Það var svolítill fyrirgangur í Bjarna
Benediktssyni fyrst eftir að hann kom að
blaðinu, en svo breyttist hann nú og
reyndist okkur ákaflega hliðhollur, þegar
flokksmenn hans vildu fá greiðari og
gagnrýnislausari aðgang að blaðinu,
sumir vildu nú beinlínis að blaðið yrði
málpípa þeirra. Sigríður kona Bjarna
sagði, að hann hefði ætlað að breyta
Morgunblaðinu, en raunin varð sú að
Morgunblaðið breytti honum.
Því miður var nú ekki tóm til að gera
alla gagnrýnendur blaðsins að ritstjórum
og vígja þá þannig inn í Morgunblaðs-
mennskuna eins og Bjarna! En allt hafð-
ist þetta með festu og lipurð.
Ég vil nú meina, að þrátt fyrir tengsl
við Sjálfstæðisflokkinn hafi Morg-
unblaðið alltaf haldið sjálfstæði sínu. En
tengslin voru til trafala fyrir blaðið og
það var vandasamt verk að skera á þau
svo vel færi. Ritstjórarnir Eyjólfur Kon-
ráð Jónsson, Matthías Johannessen og
Styrmir Gunnarsson voru ákaflega ein-
arðir og við útgefendur stóðum fast við
bakið á þeim.
Það kom svo í hlut Eykons að verða
fyrsta „fórnarlamb“ þeirrar reglu, að
ekki fari saman að vera alþingismaður og
ritstjóri Morgunblaðsins. Eykon átti sinn
þátt í þessari reglu, en hann hafði líka
pólitískan metnað og þegar hann stóð
uppi sem kjörinn þingmaður stóð hann
sjálfur upp úr ritstjórastólnum á Morg-
unblaðinu.“
Haraldur Sveinsson setur hér loka-
punktinn með kafla úr samtali hans og
Jónínu Michaelsdóttur í bókinni Áhrifa-
mönnum. Þar segir Haraldur:
„Ég tel að okkur hafi tekist vel að reka
Morgunblaðið sem fyrirtæki. Að mínu
mati er það ekki síst vegna þess að því
var breytt í þá veru að gera ekki grein-
armun á pólitískum lit þeirra sem vilja
koma skoðunum sínum á framfæri á síð-
um blaðsins. Stjórn Árvakurs, fram-
kvæmdastjóri og ritstjórar Morg-
unblaðsins voru einhuga um þessa
ákvörðun. Smám saman hefur fólk áttað
sig á að hér er ekki á ferðinni flokksblað,
heldur vandaður fréttamiðill sem allir
geta treyst. Þetta hefur snúist á þann veg
að í dag eru forystumenn Sjálfstæð-
isflokksins og áhrifamenn í innsta kjarna
kannski hörðustu gagnrýnendur Morg-
unblaðsins. Telja að blaðið sé ekki nógu
hlýðið. Það hriktir í ýmsu, en við kveink-
um okkur ekki undan því. Ég fyrir mitt
leyti sætti mig mjög vel við þessa tegund
af gagnrýni.“

Þ
að er mikill Morgunblaðsandi,
sem gestur á heimili Huldu
Valtýsdóttur finnur fyrir.
Húsið er teiknað af höfundi
Morgunblaðshúsanna; Gunn-
ari Hanssyni, eiginmanni Huldu, og þessa
dagana var hún mjög með hugann við bók,
sem er í smíðum um föður hennar; Valtý
Stefánsson, ritstjóra Morgunblaðsins og
stærsta hluthafa í Árvakri hf. 1924 - 1963.
Sjálf hefur hún svo komið við sögu blaðs-
ins; fyrst sem sendill og skrifstofumaður
og síðar blaðamaður og ritari ritstjórans
og sem eigandi, varaformaður og stjórn-
armaður í Árvakri hf.; útgáfufélagi Morg-
unblaðsins.
„Morgunblaðið hefur fylgt mér alla tíð,“
segir hún.
„Ég byrjaði að sendast hjá Aðalsteini
Ottesen í afgreiðslunni í Austurstræti,
ætli ég hafi ekki verið um 10 eða 12 ára, og
þá fékk ég fyrstu launin mín. Það voru
fimmtíu krónur fyrir vikuna og ég man,
hvað ég var stolt, þegar ég kom með þær
heim.
Seinna skrifaði ég út reikninga fyrir
Ísafold og Vörð. Umsvif blaðsins voru ekki
meiri en svo að mér, nýstúdentinum, var
einni falið að taka við og afgreiða auglýs-
ingar í sumarafleysingum fyrir Árna Óla.
Árin eftir stúdentspróf fékkst ég við
þýðingar fyrir blaðið í lausamennsku.
Eftir að faðir minn fór að vinna meira
heima var ég ritari hans; vélritaði per-
sónuleg bréfaskipti, viðtalsgreinar og
vikuleg Reykjavíkurbréf. Ég fékk þá
tækifæri til að fylgjast með því, sem efst
var á baugi, bæði hér heima og erlendis.
Þetta voru stóryrtir tímar.
Seinna varð ég fastur starfsmaður við
Morgunblaðið, sem þá var komið í Að-
alstræti. Skrifaði þá helzt greinar og viðtöl
í Lesbókina.
Morgunblaðið hefur því verið ríkur
þáttur í mínu lífi, tengslin við blaðið og
starfsfólk þess, og ég hef látið mér annt
um hvorttveggja.“
Hún segist aldrei hafa fengið að finna
fyrir því að vera dóttir ritstjórans, Valtýs
Stefánssonar.
„Nei, aldrei! Menn litu á það sem sam-
eiginlegt verkefni að sinna Morg-
unblaðinu og ég var þar í góðum fé-
lagsskap.“
Hulda sat um skeið í borgarstjórn
Reykjavíkur sem fulltrúi Sjálfstæð-
isflokksins og hafði aðallega afskipti af fé-
lags-, menningar- og umhverfismálum.
Hún var formaður umhverfismálaráðs og
fyrsti formaður menningarmálanefndar,
auk þess að starfa við Kvikmyndaeftirlit
ríkisins um árabil. Hulda var formaður
Skógræktarfélags Íslands um tveggja
áratuga skeið.
„Ég skrifaði um umhverfis- og menn-
ingarmál í Morgunblaðið á þessum tíma
og hafði mikla ánægju af.
Síðustu árin annaðist ég fasta pistla um
umhverfismál.“
Morgunblaðið
Hulda Valtýsdóttir byrjaði
barn að aldri að starfa hjá
Morgunblaðinu. Hún var vara-
formaður stjórnar Árvakurs
hf. um árabil og situr áfram í
stjórninni.