Morgunblaðið - 04.11.2003, Blaðsíða 16

ERLENT
16 ÞRIÐJUDAGUR 4. NÓVEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
FRANSKA seglbrettakonan Raphaela Le Gouvello kom til Tahítí í gær og
lauk þar með 8.200 km för sinni yfir Kyrrahafið. Um 300 manns á hvers
kyns fleytum fylgdu henni þrjá síðustu klukkutíma ferðarinnar, sem hófst í
Lima, höfuðborg Perú, og tók alls 89 daga. Seglbrettið sem hún fór þetta á,
ein síns liðs, var sérsmíðað til fararinnar og gat hún borðað og sofið á
brettinu án þess að fá aðstoð.
Ein yfir Kyrrahaf
á seglbretti
Reuters
valda. Stokkhólmur gæti lært
margt af þessu,“ sagði Billström í
viðtali við sænska dagblaðið Dagens
Nyheter á laugardag. Þegar henni
var bent á að í Kína væri alræði
eins stjórnmálaflokks sem væri að
auki gagnrýndur reglulega fyrir
mannréttindabrot sagðist hún sem
Svíi ekki hafa neinar skoðanir á
stjórnarfarinu í Kína, hún hefði
ekkert vit á því. „En ég held að
ákefðin við að auka hagvöxt hafi
orðið til þess að opna samfélagið,“
sagði hún.
Uppbygging hefur verið geysi-
lega hröð í Shanghai en borgaryf-
irvöld hafa rifið niður af hörku öll
ALÞJÓÐLEGU mannréttinda-
samtökin Amnesty International
gagnrýndu jafnaðarmanninn Ann-
iku Billström, borgarstjóra Stokk-
hólms, í gær vegna ummæla hennar
í Kína um helgina þar sem hún lof-
aði kínverskt þjóðfélag í hástert fyr-
ir efnahagslegan vöxt og almennar
framfarir, að sögn AFP-fréttastof-
unnar. Billström er stödd í borginni
Shanghai í Kína með sænskri við-
skiptanefnd og hefur m.a. rætt við
kollega sinn á staðnum, Han Zhen.
„Þessi borg [Shanghai] hefur
þróast ótrúlega hratt og þetta er
merki um öfluga stjórn og góða
samvinnu atvinnulífsins og stjórn-
gömul hús í nýja borgarhlutanum,
Pudong. Billström sagði að þegar
koma þyrfti á breytingum þyrfti
sterka stjórn; sjálf hefði hún mikla
trú á sterkri stjórn.
Carl Söderbergh, formaður
Amnesty í Svíþjóð, segir Billström
fara yfir strikið með ummælum sín-
um. Kínversk stjórnvöld myndu
nota þessi jákvæðu ummæli hennar
sér til framdráttar. Sagðist Söder-
bergh vona að borgarstjórinn notaði
tækifærið til að ræða mannréttinda-
mál við ráðamenn í borginni. Ýmsir
sænskir stjórnmálamenn hafa einn-
ig gagnrýnt Billström fyrir ummæl-
in.
Amnesty International deila á borgarstjóra Stokkhólms
Hrósaði leiðtogunum í Kína
HAFT er eftir Tariq Aziz, fyrrver-
andi aðstoðarforsætisráðherra
Íraks, að Saddam Hussein hafi ekki
fyrirskipað gagn-
sókn er banda-
rískur her réðst
inn í landið vegna
þess, að hann
hafi talið innrás-
ina blekkingu.
Kom þetta fram í
Washington Post
í gær.
Blaðið segir, að
við yfirheyrslur Bandaríkjamanna
yfir Aziz hafi komið fram, að fulltrú-
ar stjórnvalda í Frakklandi og
Rússlandi hafi talið Saddam trú um,
að þau gætu tafið fyrir og jafnvel
komið í veg fyrir innrás í Írak. Það
gætu þau gert með því að beita neit-
unarvaldi og tefja fyrir Íraksmálinu
í öryggisráði Sameinuðu þjóðanna.
Þá hafi fulltrúar Frakka og Rússa
einnig fullvissað Saddam um, að
Bandaríkjamenn réðust ekki inn í
Írak fyrr en eftir langvarandi loft-
árásir.
Washington Post segir, að banda-
rískir embættismenn viti ekki fyrir
víst hvort þeir eigi að leggja trúnað
á yfirlýsingar Aziz þar sem hann og
Saddam hafi verið farnir að fjar-
lægjast mjög áður en ráðist var inn
í Írak. Þar fyrir utan ætti hann sér
langa sögu „blekkinga og tækifær-
ismennsku“.
Engin gereyðingarvopn
Frakkar hafa opinberlega neitað
því að hafa átt leynilegar viðræður
við Saddam fyrir stríð og fyrrver-
andi forsætisráðherra Rússlands,
sem hitti Saddam á laun í mars,
segist hafa notað tækifærið til að
hvetja hann til að segja af sér.
Haft er einnig eftir Aziz, að Sadd-
am hafi ekki ráðið yfir neinum
efna-, lífefna- eða kjarnavopnum er
ráðist var inn í landið og er það
samhljóða því, sem komið hefur
fram hjá öðrum íröskum embættis-
og vísindamönnum. Hann hafi hins
vegar sjálfur pantað kaup eða smíði
á langdrægum eldflaugum þótt það
hafi verið bannað.
Taldi innrásina
vera blekkingu
Tariq Aziz segir Saddam hafa
trúað orðum Frakka og Rússa
Washington. AFP.
Tariq Aziz
Þú gafst kost á þér í forvali
Repúblikanaflokksins vegna for-
setakosninga í Bandaríkjunum
bæði 1996 og 2000. Þú hefur
ekki hug á frekari afskiptum af
stjórnmálum?
Ég er núna pólitískur áróð-
ursmaður. Sem slíkur berst ég fyr-
ir tilteknum málefnum og hjálpa
tilteknum frambjóðendum við að
komast til metorða. Ég læt aðra
um að vera í framlínunni.
Hvaða frambjóðendur njóta þíns
stuðnings?
Menn eins og [Pat] Toomey full-
trúadeildarþingmaður en hann vill
verða næsti öldungadeild-
arþingmaður Pennsylvanyu-ríkis.
Ég tek líka þátt í því að þrýsta á
um umbætur í skattamálum.
Telurðu þá að framboð þín hafi
haft áhrif á pólitíska umræðu í
Bandaríkjunum?
Já, ég held það, sannarlega hvað
varðar skattamálin. En einnig hvað
varðar almannatryggingamál.
Þú eyddir 37 milljónum Banda-
ríkjadala úr eigin vasa vegna
framboðs þíns árið 1996. Þegar
þú lítur til baka telurðu þá að
þeim peningum hafi verið vel varið?
Ég lít svo á að um fjárfestingu hafi verið að ræða.
Dætur mínar fimm eru hins vegar hugsanlega ósam-
mála!
Þær hafa ekki kvartað yfir þessum útgjöldum?
Nei. Og ætli þær láti gremjuna nokkuð ná tökum á
sér á meðan ég er enn á lífi.
George W. Bush var kjörinn forseti í kosningunum
2000. Hvernig metur þú frammistöðu hans?
Ég myndi gefa honum mun betri einkunn en kjós-
endurnir eru að gera þessa stundina. Ég tel að hann
hafi staðið sig vel. […] Ég tel að hann hafi tekið rétt-
ar ákvarðanir í hryðjuverkastríðinu. Og ég tel að
hann hafi tekið réttar ákvarðanir að því er varðar
efnahag Bandaríkjanna. Bandarískur efnahagur er að
ná sér á strik á nýjan leik og ég held að okkur gangi
allt í haginn á næsta ári.
Í ljósi atburðanna 11. september 2001 og eft-
irleiks þeirra ertu þá ekki pínulítið feginn að þú
varst ekki kjörinn forseti Bandaríkjanna?
Þessir atburðir minna þig auðvitað á það hversu
mikil ábyrgð hvílir á herðum Bandaríkjaforseta. Ég
öfunda því engan veginn Bush forseta vegna þeirra
ákvarðana sem hann hefur þurft að taka. […] Ég held
að líf mitt sé mun auðveldara í dag en hans.
Þú hefur mikla reynslu af útgáfu-
málum. Hver telur þú að sé fram-
tíð prentfjölmiðlanna?
Ég held að framtíð prentfjöl-
miðla sé björt jafnvel þó að net-
miðlum vaxi nú áxmegin á ný. Dag-
blöð standa þó frammi fyrir
miklum vanda vegna þess að fólk
er æ frekar að sækja sér upplýs-
ingarnar á Netið, fremur en til dag-
blaðanna. Tilkoma sjónvarps eyði-
lagði hins vegar ekki rekstrar-
grundvöll útvarps og ég tel því að
prentmiðlar eigi sér framtíð. Staða
þeirra verður að vísu önnur en hún
hefur verið fram að þessu. […]
Dagblöð eiga við erfiðleika að
stríða. Það er ástæða þess að dag-
blöð eins og The Wall Street
Journal birta nú æ meira af yfirlits-
greinum, greinum sem minna
meira á það efni sem birtist venju-
lega í tímaritum. Þetta eru eðlileg
viðbrögð af hálfu dagblaða en við
[hjá Forbes-tímaritinu] teljum að
við séum betri í framleiðslu slíks
efnis.
Þú studdir Arnold Schwarzen-
egger í nýafstöðnum ríkis-
stjórakosningum í Kaliforníu.
Hvers vegna?
Vegna þess að hann er mjög klókur maður og
greindur. Hann nálgast vandamálin sem Kalifornía á
við að stríða á réttan hátt, einkum hin efnahagslegu.
Davis ríkisstjóri og hinn pólitíski valdakjarni í Kali-
forníu átti það skilið að vera hrakinn úr embætti
vegna þess að þessir aðilar eyðilögðu fjárhag stærsta
og öflugasta ríkis Bandaríkjanna. […]
Schwarzenegger hefur sett saman gott teymi, eink-
um að því er viðkemur fjárlagagerðinni og ég held því
að á næstu 2 ½ ári muni hann ná árangri.
Telurðu að Schwarzenegger verði í framlínu banda-
rískra stjórnmála á næstu árum?
Ég held að hann muni leika stórt hlutverk ef hon-
um tekst vel upp, sem ég tel að verði raunin. Nái
hann árangri í því verkefni að snúa málum við í Kali-
forníu mun hann njóta mikilla áhrifa. Eins og þú veist
getur hann ekki boðið sig fram til forseta þar sem
hann fæddist ekki í Bandaríkjunum en hann mun
samt verða mjög áhrifamikill í bandarískum stjórn-
málum.
Sérðu fyrir þér að gerð verði breyting á lögum hvað
varðar kjörgengi fólks til forsetaembættisins?
Nei, ég held ekki að gerðar verði breytingar á
þessum þætti stjórnarskrár okkar.
Spurt og svarað | Steve Forbes
Forsetaframboðið
var fjárfesting
Milljónamæringurinn Steve Forbes sóttist eftir því að verða forseti
Bandaríkjanna í síðustu og þarsíðustu kosningum en hafði ekki erindi
sem erfiði. Hann einbeitir sér nú að rekstri fjölmiðlafyrirtækis sem m.a.
gefur út tímaritið Forbes. Forbes svaraði nýverið nokkrum spurningum
Morgunblaðsins og hér á eftir fer útdráttur úr svörum hans.
Steve Forbes
’ Dagblöð standaþó frammi fyrir
miklum vanda
vegna þess að fólk
er æ frekar að
sækja sér upplýs-
ingarnar á Net-
ið […] ‘
Davíð Logi Sigurðsson | david@mbl.is