Morgunblaðið - 04.11.2003, Blaðsíða 56

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 ÞRIÐJUDAGUR 4. NÓVEMBER 2003 VERÐ Í LAUSASÖLU 190 KR. MEÐ VSK.
TÆPLEGA átta prósent íslenskra 10. bekkinga
hafa einhvern tímann notað rítalín án lyfseðils
læknis. Þetta kemur fram í niðurstöðum ís-
lenska hluta ESPAD-rannsóknarinnar sem var
framkvæmd í mars sl. og náði til 82% allra 10.
bekkinga á landinu. Rítalín er lyf við ofvirkni en
það hefur örvandi áhrif á einstaklinga sem ekki
eru ofvirkir.
Kallar ekki á sértækar aðgerðir
Að sögn Matthíasar Halldórssonar aðstoðar-
landlæknis er ekki ástæða til að herða það eftir-
lit sem haft er með rítalíni umfram önnur eftir-
ritunarskyld lyf. „Það eru mörg lyf sem hætt er
við að fólk misnoti með þessum hætti og ég tel
að það þurfi frekar almennar aðgerðir um aukið
eftirlit með lyfjaminstokun í stað þess að taka
rítalínið sérstaklega út úr hópnum. Það er
vissulega haft eftirlit með rítalíni en ég sé ekki
ástæðu fyrir því að eftirlitið sé strangara en
hvað snertir önnur ávanabindandi lyf,“ segir
Matthías.
Samkvæmt skýrslunni segjast í kringum 4%
nemenda í 10. bekk einhvern tímann hafa notað
vímuefni sem þau ekki vissu hvað var. Í kynn-
ingu á niðurstöðum rannsóknarinnar kom fram
að brýna þurfi fyrir foreldrum og forráðamönn-
um að hafa öll lyf á lokuðum stöðum.
Jón Kristjánsson, heilbrigðis- og trygginga-
málaráðherra, benti á að með nýrri löggjöf sé
komið skilvirkara eftirlit með því sem oft hefur
verið vísað til sem læknadóps.
Í niðurstöðum rannsóknarinnar kemur fram
að áfengisdrykkja og reykingar meðal unglinga
hafa minnkað en svo virðist sem þær hafi náð
ákveðnum hápunkti árið 1998.
Jón fagnar þessum jákvæða árangri en segir
jafnframt að margt þurfi að skoða í framhald-
inu. „Við verðum að halda vöku okkar. Það að
forða einum manni frá því að reykja eða verða
áfenginu að bráð á þessum aldri er gríðarlega
mikilvægt fyrir einstaklinginn og fyrir þjóðfé-
lagið allt.“
Tæp 8% unglinga hafa
notað rítalín án lyfseðils

Reykingar og drykkja/6
SNJÓ hefur kyngt niður í Eyjafirði síðustu daga og er nú svo
komið að kafsnjór er yfir öllu. Margir notuðu tækifærið og skelltu
sér á gönguskíði á útivistarsvæði Akureyringa, í Kjarnaskógi um
helgina. Þar var þónokkuð af fólki á laugardag, en veðrið var
heldur verra á sunnudag og því aðeins þeir hraustustu sem létu
sig hafa það að ganga hringinn í skóginum að sögn Hallgríms
Indriðasonar, framkvæmdastjóra Skógræktarfélags Eyfirðinga.
Taldi Hallgrímur að þetta væri fyrsta skíðasvæði landsins sem
væri opnað þetta haustið, „og hér er alveg frábært færi, þannig
að það er um að gera fyrir skíðagöngumenn að nota tækifærið á
meðan það gefst,“ sagði hann.
Aðeins hefur borið á því að ökumenn vélsleða þeysi um í
Kjarnaskógi, en þar er öll umferð slíkra farartækja bönnuð utan
akstursleiða að sögn Hallgríms. Hann sagði að nú nýlega hefðu
ökumenn jeppa einnig verið að reyna farskjóta sína í skóginum,
en bæði þeir og vélsleðamenn ættu það til að skemma mikið fyrir
starfsmönnum skógarins.
Morgunblaðið/Kristján
Kári Árnason íþróttakennari var mættur á gönguskíði í Kjarnaskógi í gær.
Þar voru líka vélsleðamenn en þeim er óheimilt að aka um skóginn.
Fyrsta skíða-
svæðið opnað
„VIÐ fengum 300 til 310 krónur fyrir
kílóið af eldisfiskinum á markaðnum í
Grimsby. Það er heldur lægra en við
vonuðumst eftir. Það var mikið framboð
og svo er þetta fiskur sem þeir þekkja
ekki og þurfa að átta sig á að stendur til
boða, en fiskurinn þótti mjög góður,“
segir Runólfur Guðmundsson, þorsk-
eldismaður í Grundarfirði.
Um var að ræða ríflega 1.200 kíló, en
fiskinum var slátrað í síðustu viku og
hann sendur utan í gámi. Alls fengust
því tæplega 400.000 krónur fyrir fisk-
inn. Runólfur gerir ráð fyrir því að
slátra aftur í dag og þá meiru en síðast,
um þremur tonnum, ef veður leyfir og
fiskurinn verður áfram seldur á upp-
boðsmarkaði í Grimsby.
Eldisþorskur í Grimsby
Stærstu eldisþorskarnir frá Grund-
arfirði voru um 10 kíló óslægðir.
Vonuðust
eftir hærra
verði
NÝ barnalög tóku gildi 1. nóvem-
ber og hafa að geyma ýmis ný-
mæli, m.a. þau að dómstólar munu
alfarið leysa úr ágreiningsmálum
um forsjá. Þá getur dómari dæmt
um meðlagsgreiðslur og um-
gengni í forsjármálum og innleidd
hefur verið heimild fyrir karlmann
að höfða faðernismál telji hann sig
föður ófeðraðs barns. Þá geta for-
eldrar mælt fyrir um hver skuli að
þeim látnum fara með forsjá barns
þeirra. Samkvæmt nýju lögunum
er móður gert skylt að feðra barn
sitt og þá getur sýslumaður úr-
skurðað um umgengni og meðlag
þótt forsjá sé sameiginleg. Þá hafa
ný þvingunarúrræði vegna brota á
umgengnisrétti verið lögfest með
nýju lögunum.
Dómsmálaráðuneytið hefur í til-
efni af gildistöku laganna gefið út
sérprentun þeirra ásamt greinar-
gerð. Þar eru ítarlegar skýringar
við alla kafla laganna og sérstakar
skýringar við einstakar greinar.
Einnig hefur ráðuneytið haldið
námskeið fyrir sýslumenn og lög-
lærða fulltrúa þeirra um lögin. Yf-
ir 50 manns sóttu námskeiðið.
Karlmanni heimilt
að höfða faðernismál
BOLFISKVEIÐISKIP Eskju, Hólmanes
SU1, kom í höfn á Eskifirði í gærkvöld eftir
að hafa orðið vélarvana á Austfjarðamiðum
seint í fyrradag.
Emil Thorarensen, útgerðarstjóri Eskju,
sagði í samtali við Morgunblaðið að dráttur
Hólmanessins til hafnar hefði tekið sinn
tíma vegna brælu. „Eftir að ljóst varð að
vélarbilun hafði orðið í skipinu um 40 sjó-
mílur frá Vattarnesi sendum við eitt af
skipum okkar, Guðrúnu Þorkelsdóttur, til
að taka það í tog,“ sagði Emil.
Norðvestanáttin beint í nefið
Steingrímur Jóhannesson, skipstjóri
Hólmanessins, sagði enga hættu hafa verið
á ferðum. „Það varð bilun í vél, sem ég
reikna með að verði fljótgert við. Við vorum
staddir Utanfótar sem kallað er, eða austur
af Litladýpi þegar þetta gerðist og um kl.
23 var taug skutlað á milli skipanna og gekk
vel. Veður var mjög slæmt fyrrihluta næt-
ur, norðvestanáttin beint í nefið, en svo
lægði og gekk betur,“ segir Steingrímur.
Skipin komu inn um kvöldmatarleytið í
gærkvöld og er unnið að viðgerðum.
Morgunblaðið/Helgi Garðarsson
Hólmanes kom til bryggju á Eskifirði
í gærkvöldi eftir erfiða sjóferð.
Seinfarið upp
í norðvestan-
bræluna
Hólmanesið SU1 dregið
til hafnar eftir vélarbilun
FLUTNINGABÍLL og fólksbíll
lentu saman á veginum í Súðavíkur-
hlíð milli Ísafjarðar og Súðavíkur í
gær. Ökumenn sakaði ekki, en fólks-
bíllinn endaði utan vegar og er mikið
skemmdur. Flutningabíllinn var hins
vegar lítið skemmdur. Óhappið varð
þegar ökumaður flutningabílsins var
að taka fram úr fólksbílnum, en bíl-
arnir rákust af einhverjum orsökum
saman við framúraksturinn.
Lentu sam-
an í fram-
úrakstri