Morgunblaðið - 07.11.2003, Blaðsíða 19
Neo er uppreisnarmaðurinn sem kominn er til að frelsa
heiminn á ögurstund. Við erum stödd í náinni framtíð og
höfum flotið sofandi að feigðarósi. Erum fangar okkar
eigin hugvits sem hefur greinilega tekið stjórnina í sínar
hendur á þessari öld eða næstu. Við höfum brotið boðorð
og siðalögmál og gjöldum fyrir með frelsinu. Erum endi
framlengingarsnúru í orkubanka allsráðandi tækjabún-
aðar. Almættið er vélar gæddar gervigreind, skurðgoð há-
tækniþekkingar mannsins, sem farin er úr böndunum.
MIKIÐ VILL MEIRA
Að lokinni frumsýningu Matrix var ljóst að Wachowski-
bræður höfðu brotið blað í kvikmyndasögunni. Myndin er
draumkennd flétta áður óþekktrar stærðargráðu slags-
mála sem minnir frekar á loftfimleika og spennu í anda
meistara Hitchcocks. Bræðrunum var umsvifalaust skip-
að á bekk með snillingum (höfðu áður aðeins lokið við
Bound, bráðsnjallt og ögrandi glæpagrín), og það fór að
kvisast út að von væri á framhaldsmynd.
Síðar á árinu 1999 kom sannleikurinn í ljós; bræðurnir
voru flognir til Ástralíu með lungann af samstarfsfólkinu.
Tökur hófust á tveimur framhaldsmyndum samtímis: Mat-
rix endurhlaðin og Matrix byltingar. Framleiðandinn, Joel
Silver, gaf kvikmyndagerðarmönnunum rúman tíma og
fjárráð til starfans og þurftu Matrix-aðdáendur að bíða í 4
ár, eða til vors 2003, eftir Matrix endurhlaðin. Verki sem
skoðast sem e.k. millilending og er veiki hlekkurinn í þrí-
leiknum, undirbúningur undir hatrammt lokauppgjör Mat-
rix byltingar, sem nú er komin fram í dagsljósið.
VINSÆLDIR OG VIRKIR AÐDÁENDUR
Matrix hlaut engu síðri móttökur hjá almenningi en
gagnrýnendum því hún tók inn tæpar 400 milljónir dala í
aðgangseyri – ekki lítill hagnaður þegar haft er í huga að
hún kostaði „aðeins“ 60 milljónir. Þá eru ótaldar ýmsar
aðrar tekjur sem fara langt með að tvöfalda upphæðina,
svo sem af sýningarrétti til sjónvarpsstöðva og mynd-
böndum. Þá braut Matrix blað í sögu mynddiska (DVD),
er hún varð fyrst til að brjóta milljón eintaka múrinn.
Aðsóknartölurnar eru ekki þær hæstu sem þekkjast en
engu að síður ahyglisverðar, ekki síst í ljósi þess að
myndin naut engrar forsölu, líkt og verkin sem trónuðu
ofar henni á toppnum árið ’99: Star Wars Episode One,
Toy Story 2 og Austin Powers 2. Allar framhöld sterkra
kassastykkja. Matrix endurhlaðin gerði enn betur – þrátt
fyrir misjafna dóma og nokkur vonbrigði, og sló fjölda að-
sóknarmeta. M.a. hefur engin önnur mynd náð því að
ausa inn 158 milljónum dala á einni viku; 100 milljónum
um eina helgi og alls hefur hún innbyrt 735 milljónir dala
sem skipar Matrix endurhlaðin í 10. sæti listans yfir
mest sóttu myndir kvikmyndasögunnar. Menn búast því
við sprengingu og fjölda nýrra aðsóknarmeta af Matrix
byltingar, sem hefur göngu sína samtímis í öllum helstu
löndum heims.
Ástæða velgengninnar er að efnið höfðar til fjöldans og
skapaði samstundis áberandi „cult“-fylgi – „trúarsöfnuði“
virkra áhorfenda. Bræðurnir flétta saman nokkrum vin-
sælum kvikmyndagreinum þar sem hæst ber vís-
indaskáldskap og austurlenskar bardagamyndir, unnið af
ljóðrænni, stefnumótandi snilli sem minnir meira á ballet
en átök. Trúarþemað liggur þungt á metaskálunum og
kennir margra grasa. M.a. tilvísanir í kristindóm, búdda-
trú og norræna goðafræði (sbr. geimskipið Mjolni).
Heillandi þáttur sem hefur laðað að sér aðdáendur af öll-
um kynþáttum um allan heim. Þeir eru mikilvirkir á Net-
inu þar sem er að finna tugi heimasíðna og umræðuhópa
á borð við Matrix as Messiah Movie.
Þá eru myndirnar uppfullar af tilvísunum og skírskot-
unum sem krefjast allrar athygli áhorfandans og jafnvel
margra bíóferða. Hérlendis birtust t.d. fréttir af bíógest-
um sem séð höfðu Matrix í marggang á fyrstu sýning-
ardögunum.
Útlit Matrix, sem sækir víða föng (í tölvuleiki, Hitch-
cock, kung fu, spaghettivestra Leones, Blade Runner
Scotts, svo nokkuð sé nefnt), svartir síðfrakkar, sólgler-
augu, er kynæsandi og svalt í anda samtímans.
| saebjorn@mbl.is
1 234
5
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 7|11|2003 | FÓLKÐ | 19
HVAÐ SEGJA LEIKARARNIR UM HLUTVERK SÍN?
KEANU REEVES: „Neo verður að halda áfram leitinni uns lokamarkmiðinu er náð. Hvert sem hún ber hann, hvað sem hún kostar. Því þykir mér vænt um Neo.
Hann er friðarsinni og tilbúinn til að leggja allt í sölurnar fyrir friðinn.“
LAURENCE FISHBURNE: „Í Matrix byltingar koma jafnvel enn fleiri, mannlegar hliðar Morfeusar upp á yfirborðið. Hann er enn sá náungi sem þú vilt fylgja að
málum því þú treystir honum og finnur öryggi í nærveru hans. Hann er ekki lengur sú óárennilega mannvera sem allt virtist vita í upphafsmyndinni. Hann er orðinn mannlegri.“
CARRIE-ANNE MOSS: „Það sem mér þykir hvað vænst um í fari Trinity er hin fullkomna ábyrgð og trúfesta í ást hennar á Neo og hvernig ástin styrkir hana og mýkir eftir því sem á líður.“
PINKETT SMITH: „Niobe virðir Neo og stendur með honum sakir þeirra fórna sem hann hefur fært og þess sem hann hefur afrekað.“
HUGO WEAVING: „Smith er afar myrkur náungi, en mér þykir hann fyndinn. Það var skopskyn í Smith fyrstu Matrix-myndarinnar og bræðurnir hafa bætt við það í
framhaldsmyndunum. Ég hef notið þess fram í fingurgóma að leika hann.“