Morgunblaðið - 09.11.2003, Qupperneq 1

STOFNAÐ 1913 304. TBL. 91. ÁRG. SUNNUDAGUR 9. NÓVEMBER 2003 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
Bítlarnir
berir
Let It Be kemur út eins og
Bítlarnir ætluðu sér 18
Afmælistónleikar Jóns
Ásgeirssonar í Salnum Listir 26
Svikin
Svanfríður
Fágæt plata Svanfríðar í
ólöglegri útgáfu erlendis Fólk 52
Powell hrósaði áætluninni í bréfi sem
hann sendi nýverið Yossi Beilin, fyrr-
verandi dómsmálaráðherra Ísraels,
og Yasser Abed Rabbo, fyrrverandi
upplýsingamálaráðherra palestínsku
heimastjórnarinnar, en þeir fóru fyrir
samninganefndunum. Í áætluninni er
gert ráð fyrir að Palestínumenn stofni
eigið ríki á Vesturbakkanum og Gaza,
Jerúsalem yrði skipt milli ríkjanna
tveggja og flestir landtökumenn gyð-
inga á hernumdu svæðunum yrðu að
víkja. Jafnframt myndu Palestínu-
menn sætta sig við að aðeins örfáir
flóttamenn og afkomendur þeirra fái
að snúa aftur til Ísraels, hinir fái bæt-
ur.
Bandaríkjastjórn hefur lengi kennt
Yasser Arafat, leiðtoga Palestínu-
manna, um að grafa undan friðarvið-
leitni með því að beita sér ekki gegn
hryðjuverkum. Palestínumenn þurfi
því nýja forystu. En með bréfinu er
Powell talinn hafa snuprað stjórn Ar-
iels Sharons, forsætisráðherra Ísr-
aels, sem gagnrýnt hefur Genfar-
áætlunina harkalega.
„Þeir eru að reyna að senda Sharon
skilaboð án þess að segja það beinum
orðum,“ sagði Dennis Ross sem var
sérstakur fulltrúi Bandaríkjastjórnar
í friðarumræðum í Mið-Austurlönd-
um. Fleiri hófsamir aðilar hafa reynt
að stuðla að friði. Ísraelinn Ami Ayal-
on, sem áður var yfirmaður leyniþjón-
ustunnar Shin Bet og palestínski pró-
fessorinn Sari Nussebeih hafa staðið
fyrir undirskriftasöfnun þar sem m.a.
var lagt til að Ísraelar létu arabaþjóð-
irnar hafa á ný svæði sem þeir her-
námu í sex daga stríðinu 1967. Að
sögn vikuritsins The Economist hafa
tugþúsundir Ísraela og Palestínu-
manna undirritað skjalið.
Wolfowitz ræðir við friðarsinna
Paul Wolfowitz, aðstoðarvarnar-
málaráðherra Bandaríkjanna og einn
hinna svonefndu hauka í stjórn Bush,
sagði í vikunni að hann hefði rætt við
Nussebeih og Ayalon: „Við Banda-
ríkjamenn vitum að stundum geta
þeir sem vinna í grasrótinni stuðlað
að miklum umskiptum,“ sagði hann.
Bandaríkjamenn sagðir ætla að
hunsa bæði Sharon og Arafat
Washington, Ram. AP, AFP.
Paul Wolfowitz Colin Powell
Bush sýnir til-
lögum friðar-
sinna áhuga
FULLYRT er að Bandaríkjamenn séu að missa þolinmæðina vegna
þess að hvorki gengur né rekur í deilum Ísraela og Palestínumanna.
Vilji stjórn George W. Bush Bandaríkjaforseta því koma því til leiðar
að friðarsinnar utan innsta valdahrings hjá báðum deiluaðilum brjóti
ísinn. Colin Powell, utanríkisráðherra Bandaríkjanna, hefur lýst
ánægju með umleitanir ísraelskra stjórnarandstæðinga og Palest-
ínumanna sem undirrituðu svokallaða Genfar-áætlun, óformlegt frið-
arsamkomulag sem náðist á árinu fyrir milligöngu Svisslendinga.
Á VEGUM Alþýðusambands Íslands
er hafin vinna að heildstæðri stefnu í
atvinnu- og efnahagmálum í sam-
hengi við félagslegar áherslur sam-
bandsins. Halldór Grönvold, aðstoð-
arframkvæmdastjóri ASÍ, segir að
ASÍ ætli að leita eftir aðstoð og skoð-
unum breiðs hóps í samfélaginu við
mótun þessarar stefnu, en markmiðið
sé að því verði lokið fyrir næsta árs-
fund ASÍ í október á næsta ári. Hann
segir að meðal þess sem ASÍ ætli að
taka fyrir séu aukin völd stórfyrir-
tækja og samfélagsleg ábyrgð þeirra.
Halldór segir að ASÍ hafi í reynd
aldrei mótað heildstæða stefnu í at-
vinnumálum. Sambandið hafi t.d. allt-
af komið sér undan því að ræða
byggðaþróun og þann vanda sem
hlytist af fækkun fólks á landsbyggð-
inni. Hann kvaðst sannfærður um að
þetta yrði merkileg umræða, en tók
jafnframt fram að ekki væri hægt að
ganga út frá því sem vísu að menn
myndu ná saman um heildstæðar til-
lögur: „Við viljum í leiðinni reyna að
leggja eitthvað inn í umræðuna í sam-
félaginu með svipuðum hætti og við
gerðum þegar við lögðum fram tillög-
ur okkar í velferðarmálum.“
Halldór sagði að öllum væri ljóst að
miklar breytingar hefðu orðið á ís-
lensku atvinnulífi á síðustu árum.
Fyrirtæki væru að stækka og völd
stórfyrirtækjanna sífellt að aukast.
Aukin völd leiða til nýrra krafna
„Við viljum ræða hver er hin sam-
félagslega ábyrgð stórfyrirtækja í
þessu breytta umhverfi. Þegar þau
eru komin með þessi miklu völd í
hendurnar hljótum við líka að þurfa
að gera einhverjar nýjar kröfur til
þeirra um hvernig þau hegða sér.
Fyrirtækin hljóta að hafa skyldur út
fyrir sína hluthafa. Þetta er umræða
sem hefur átt sér stað í Evrópu og
hún hlýtur einnig að koma upp hér.“
Halldór sagði að með því að ræða
málin með þessum hætti væru verið
að nálgast umræðu um mál eins og
kvótakerfið með nýjum hætti. „Við
beinum þá ekki umræðunni að spurn-
ingunni um hvort kvótakerfið eigi að
vera til eða ekki, heldur að því hvaða
reglur verða settar fyrirtækjum sem
ráða yfir atvinnuhagsmunum fólks. Á
vettvangi Evrópusambandsins er bú-
ið að ákveða að setja tilskipun um
ábyrgð stórfyrirtækja,“ sagði Hall-
dór og bætti við að ekki væri nóg að
vinnumarkaðurinn væri sveigjanleg-
ur; þar yrði líka að ríkja visst öryggi.
Þetta tvennt þyrfti að vega saman.
ASÍ vinnur að heildarstefnumörkun í atvinnu- og efnahagsmálum
Vilja ræða samfélagslega
ábyrgð stórfyrirtækja
LAUN forstjóra norskra stórfyr-
irtækja eru hærri ef stjórn-
arformaðurinn er karlkyns; laun
ráðamanna í slíkum fyrirtækjum
eru að jafnaði um 70% hærri en þar
sem kona fer fyrir stjórninni, að
sögn Aftenposten. Og sé formaður
karl má gera ráð fyrir að níu af
hverjum tíu stjórnarmönnum séu
einnig karlkyns; ef formaðurinn er
kona er kynjahlutfall oftast jafnt.
Blaðið fékk greiningarfyrirtæki
til að kanna ástandið í um 68.600
fyrirtækjum. Mest virtust áhrifin af
aðhaldi kvenna í formannsstólnum
vera hjá stórfyrirtækjum með árs-
veltu yfir tíu milljörðum ísl. króna.
Ekkert bruðl
hjá konum
STARFSMENN sem stunda
tölvuleiki í vinnutímanum eru
ekki endilega að svíkja vinnu-
veitandann heldur getur verið
að leikirnir auki afköst og
vinnugleði og dragi úr fjar-
vistum. Að sögn fréttavefjar
BBC hefur prófessor Jeffrey
Goldstein við háskólann í Ut-
recht í Hollandi rannsakað
málið með því að bera saman
hegðun 60 starfsmanna trygg-
ingafélags.
Þátttakendum í rannsókn-
inni var skipt í tvo hópa, annar
fékk að leika sér í allt að tvær
stundir á dag í einn mánuð en
hinir voru í leikbanni. Í ljós
kom að þegar menn fengu að
fara í kapal (Solitaire), Mine-
sweeper (afbrigði af herskipa-
leik) eða aðra einfalda leiki
virtist sem tilbreytingin gerði
menn hæfari til að kljást á eft-
ir við flókin verkefni vegna
þess að heilastarfsemin hafði
fengið nauðsynlega hvíld. „Ég
líki tölvuleikjunum við kaffi-
pásur,“ segir Goldstein.
Auka tölvu-
leikir afköst?
ÓEIRÐALÖGREGLUMENN í Georgíu, með grímur fyrir andlitinu, voru við
öllu búnir áður en útifundur andstæðinga Eduards Shevardnadze, forseta
Georgíu, hófst í höfuðborginni Tbilisi síðdegis í gær að staðartíma. Enn er
ekki búið að birta lokatölur í þingkosningunum um sl. helgi og saka stjórn-
arandstæðingar forsetann og menn hans um að falsa úrslitin. Grímuklæddir
menn hleyptu af Kalashníkov-rifflum á útifundi stjórnarandstöðuflokks í
borginni Zugdidi á föstudag. Munu tveir fundarmenn hafa særst.
Reuters
Mótmæli í Tbilisi
Pörupiltur
staðinn að verki