Morgunblaðið - 09.11.2003, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 9. NÓVEMBER 2003 C 11
DAVÍÐ O. ARNAR, læknir og for-
maður Endurlífgunarráðs, segir að
með nýjum og sjálfvirkum hjart-
arafstuðtækjum sem komið hafa á
markað síðustu árin, séu gjör-
breyttir notkunarmöguleikar á slík-
um tækjum. Segir hann tímabært að
auka aðgengi að þeim og hafa þau
t.d. í lögreglubílum í umdæmum þar
sem ekki er sjúkrabíll og sjúkra-
húsum þar sem ekki er sólarhrings-
vakt læknis.
Endurlífgunarráð, sem er land-
lækni til ráðgjafar í málum er lúta
að endurlífgun, kynnti á þriðjudag á
fundi notkunarmöguleika þessarar
nýju kynslóðar hjartarafstuðtækja.
Gestur Þorgeirsson, hjartalæknir og
einn ráðsmanna, sagði þar að við
hjartastopp skipti höfuðmáli að
sjúklingur fengi sem fyrst aðstoð,
grunnendurlífgun með hjartahnoði
og rafstuð til að koma hjartslætti í
gang. Gestur sagði að frá árinu 1982
hefði neyðarbíll verið útbúinn slíku
tæki en bíllinn er ávallt mannaður
lækni. Sagði hann árangur vegna
endurlífgana utan sjúkrahúsa hafa
batnað um 50%. Einfaldari tæki
hefðu verið sett í varabíla og hefðu
sjúkraflutningamenn verið þjálfaðir
í notkun þeirra.
Erlend reynsla lofar góðu
Davíð O. Arnar sagði að Endur-
lífgunarráði þyki rétt að vekja at-
hygli á þessari nýju tækni og telji
það forgangsverkefni að koma slík-
um tækjum fyrir á nokkrum stöð-
um, til dæmis fjölmennum vinnu-
stöðum utan þéttbýlis, á
virkjunarsvæðum, í Flugstöð Leifs
Eiríkssonar, flugvélum og hugs-
anlega langferðabílum í hópferðum
á fjöllum og skipum á fjarlægum
miðum. Sagði hann erlenda reynslu
af notkun í lögreglubílum, flug-
völlum og flugvélum hafa gefið góða
raun og yki möguleika á því að
bjarga fólki sem yrði fyrir hjarta-
stoppi. Hann sagði nýju tækin sem
kæmu á markað hérlendis þurfa að
vera með íslenskum leiðbeiningum
og í sumum tilvikum getur tækið
„talað við“ notandann í því skyni.
Söluaðilar yrðu að tryggja að um-
ráðamenn tækjanna kynnu á þau og
gætu notað þau fumlaust enda áríð-
andi að gera það hratt og örugglega.
Davíð sagði þessa nýju kynslóð
tækja þannig búna að þegar búið
væri að líma tvö rafskaut á beran
brjóstkassa sjúklings gæti það num-
ið taktinn eða takttruflanirnar á 5 til
15 sekúndum. Í framhaldi af því
gæfi tækið rafstuð sjálfvirkt og því
væri hverfandi hætta á að óvanir
gætu valdið með því skaða. Ef tækið
nemur ekki hjartsláttaróreglu gæfi
það einfaldlega ekki straum. Tækið
gefur líka til kynna ef rafskautin
hafa ekki verið límd rétt á brjóst-
kassann.
Davíð sagði æskilegt að ákveðinn
hópur sem sjá myndi um notkun
tækjanna á áðurnefndum stöðum
fengi þjálfun í notkun þeirra. Hins
vegar teldi Endurlífgunarráð þó
ekki rétt að banna þeim sem ekki
hafa fengið slíka kennslu að nota
tækin í neyð enda þau einföld í notk-
un og með þeim leiðbeiningar.
Tækin kosta á bilinu 150 til 400
þúsund krónur.
Tímabært að auka aðgengi
að hjartastuðtækjum
Morgunblaðið/Jim Smart
Gestur Þorgeirsson hjartasérfræðingur, sem situr í Endurlífgunarráði, var meðal þeirra sem fluttu ávarp.
Dæmi um tæki af nýju kynslóðinni sem er einfalt í notkun og fyrirferðarlítið.
TÆPLEGA fimmhundruð nem-
endur úr sextán framhaldsskólum
tóku þátt í stærðfræðikeppni fram-
haldsskólanema 2003–2004.
Á efra stigi varð efstur Hösk-
uldur Pétur Halldórsson, Mennta-
skólanum í Reykjavík, í 2. sæti var
Líney Halla Kristinsdóttir,
Menntaskólanum við Hamrahlíð, 3.
sæti Hringur Grétarsson, MR, 4.
sæti Ásgeir Alexandersson,
Menntaskólanum á Akureyri, 5.
sæti Sigþór Bessi Bjarnason, MR,
6.–8. sæti Finn Ulf Dellsén, MA,
Salvör Egilsdóttir og Tómas H.
Pajdak, MR, 9.–10. sæti Ólafur
Guðmundsson og Ólafur Torfi
Yngvason, MR, 11.–12. sæti Davíð
Halldór Kristjánsson og Jón Emil
Guðmundsson, MR, 13.–15. sæti
Fannar Traustason, Iðnskólanum í
Reykjavík, Katrín Þóra Jóhann-
esdóttir og Örn Arnaldsson, MR,
16.–17. sæti Hörður Kristinn Heið-
arsson og Kári Sigurðsson, MR, 18.
sæti Orri Hafsteinsson, Fjölbrauta-
skólanum í Garðabæ, 19.–21. sæti
Inga Steinunn Helgadóttir, MA,
Pétur Ólafur Aðalgeirsson,
Menntaskólanum við Sund, og Öss-
ur Ingi Emilsson, MR.
Á neðra stigi varð efstur Örn
Stefánsson, MH, í 2. sæti var
Benjamín Ragnar Sveinbjörnsson,
MH, í 3.–4. sæti María Helga Guð-
mundsdóttir, MH, og Daði Rúnar
Skúlason, MR, 5. sæti Freyr Sæv-
arsson, MR, 6. sæti Wing Kit Yu,
MH, 7.–8. sæti Birgir Ásgeirsson,
Verzlunarskóla Íslands og Einar
Búi Magnússon, MR, 9. sæti Baldur
Sigurðsson, Menntaskólanum
Hraðbraut, 10.–12. sæti Brynjólfur
V. Ólafsson, Fjölbrautaskólanum í
Garðabæ, Gunnar Skúlason og
Kári Hreinsson, MH, 13.–14. sæti
Ágúst Sigurjónsson, MA, og Hildur
Björnsdóttir, VÍ, 15. sæti Benedikt
Thorarensen, VÍ, 16.–17. sæti Elín
Arna Aspelund og Helgi Egilsson,
MR, 18. sæti Steinar Guðjónsson,
MR, 19.–20. sæti María Ósk-
arsdóttir, MR, og Þórður Björn St.
Þórbergsson, MA.
Ofantöldum nemendum var öll-
um boðið að keppa til úrslita 13.
mars 2004, en þremur efstu nem-
endum af hvoru stigi voru jafn-
framt afhent bókaverðlaun. Þá
voru nemendurnir Höskuldur Pét-
ur Halldórsson, MR, Líney Halla
Kristinsdóttir, MH, Hringur Grét-
arsson, MR, Ásgeir Alexandersson,
MA, og Örn Stefánsson, MH, valdir
til að taka þátt í Eystrasaltskeppn-
inni í stærðfræði sem fram fór í
Riga, Lettlandi, dagana 31. októ-
ber til 4. nóvember sl.
Stærðfræðikeppni framhaldsskólanema
Myndin er tekin þegar Eystrasaltsliðið í stærðfræði var að undirbúa sig.
Tæplega fimmhundruð
nemendur tóku þátt
KJÖRDÆMISÞING Framsóknar-
flokksins í Norðvesturkjördæmi fór
nýlega fram á Laugum í Sælingsdal.
Um 100 flokksmenn sóttu þingið.
Halldór Ásgrímsson, formaður
Framsóknarflokksins, ávarpaði
þingfulltrúa þar sem hann ræddi um
stjórnmálaviðhorfið og helstu mál-
efni kjördæmisins. Í stjórnmála-
ályktun þingsins er víða komið við og
viðhorfum lýst til um 20 málaflokka
af ýmsum toga.
Meðal þess sem fram kemur í
ályktuninni er að þingið fagnar yf-
irlýsingu Halldórs Ásgrímssonar
þess efnis að það hljóti að vera
skylda stjórnmálamanna að líta næst
til Norðvesturkjördæmis hvað at-
vinnuuppbyggingu varðar. Tekið er
undir orð Halldórs um að skipa
starfshóp til að vinna að málinu.
Hvetur kjördæmisþingið ráðherra
og þingmenn flokksins til að standa
ákveðið gegn þeirri þróun að opin-
berar stofnanir eflist stöðugt á höf-
uðborgarsvæðinu, án þess að opin-
ber starfsemi sé jafnframt aukin á
landsbyggðinni. Standa verði vörð
um öll núverandi störf í kjördæminu
og leita leiða til að auka fjölbreytni
atvinnulífsins.
Þá krefst kjördæmisþingið þess að
bannaður verði innflutningur á lax-
fiskum til landsins en tryggja þurfi
opinberan stuðning við tilraunaeldi á
þorskfiski og öðrum sjávardýrum.
Í stjórn kjördæmissambandsins
voru kjörin Magnús Ólafsson frá
Sveinsstöðum, formaður, Bjarni
Benediktsson, Borgarbyggð, Eydís
Líndal Finnbogadóttir, Akranesi,
Jóhann Hannibalsson, Bolungarvík,
Kristján Jóhannsson, Ísafirði, Sig-
rún Ólafsdóttir, Húnaþingi vestra,
og Sigurður Árnason, Skagafirði.
Framsóknarmenn í
Norðvesturkjördæmi
Auka þarf
fjölbreytni í
atvinnulífi
FRJÁLSHYGGJUFÉLAGIÐ hefur
sent þingmönnum bréf vegna frum-
varps um kaup á kynlífsþjónustu,
þar sem þeir biðja þingmenn m.a. að
íhuga að þeir sem kaupa þjónustuna
geti verið jafn mikil fórnarlömb og
þeir sem selja hana.
Í bréfinu stendur m.a.: „Ástæða er
til að taka undir að eðlilegt er að af-
létta refsingu við því að selja kynlífs-
þjónustu. Rökin fyrir því eru sam-
bærileg við rökin fyrir því að refsa
ekki fyrir kaup á slíkri þjónustu.“
Þingmenn eru í bréfinu beðnir að
hugleiða hvort til geti verið fólk sem
vill kaupa eða selja kynlífsþjónustu
og geri það með friðsamlegum hætti.
„Getur verið að ströng löggjöf eins
og sú sem verið er að leggja til brjóti
á rétti þeirra, líkt og gjarnan hefur
verið brotið á öðrum minnihlutahóp-
um víða um heim?
Getur meira að segja verið að
sumir í þessum hópi geti ekki stund-
að kynlíf með öðrum hætti, t.d. af lík-
amlegum ástæðum? Fangelsisvist er
alvarleg refsing. Eru þingmenn til-
búnir að taka áhættu á því að senda
gott fólk í fangelsi, sem er saklaust
af því að hafa beitt nokkurn mann of-
beldi?“
Aflétta öllum
refsingum við vændi
Frjálshyggjufélagið hvetur þing-
menn til að aflétta öllum refsingum
við vændi svo þessi „þjónustugrein“
komi frekar upp á yfirborðið. Við
þær aðstæður verður auðveldara að
koma í veg fyrir hvers kyns ofbeldi,
t.d. barsmíðar og mansal. „Refsingar
við þrælasölu og ofbeldi eiga að sjálf-
sögðu áfram að vera þungar. Einnig
verður e.t.v. auðveldara að koma
fólki til hjálpar sem tekur þátt í þess-
um viðskiptum, ef það á um sárt að
binda.“
Brotið á rétt-
indum kaup-
enda kynlífs-
þjónustu?
FÉLAG raungreinakennara sam-
þykkti á aðalfundi sínum ályktun þar
sem lýst er yfir furðu með vinnubrögð
Tómasar Inga Olrich menntamála-
ráðherra vegna fyrirhugaðrar stytt-
ingar náms til stúdentsprófs. Í álykt-
uninni er varað við því að ráðherra
taki jafn afdrifaríka ákvörðun án þess
að fram fari heildstæð endurskoðun á
öllum skólastigum.
„Niðurskurður á námsframboði á
einu skólastigi en ekki öðrum getur
leitt nemendur í blindgötur með
framhaldsnám sitt. Íslenskum stúd-
entum er enginn greiði gerður með
stúdentspróf í höndum þar sem und-
irbúningur undir nám í raunvísindum
og verkfræði er skertur enn frekar
frá því sem nú er,“ segir í ályktuninni.
Þar er jafnframt vitnað í orð Björns
Bjarnasonar, fyrrverandi mennta-
málaráðherra, frá árinu 2001 þar sem
hann segir að það sé óviðunandi að
það komi færri raungreinamenntaðir
kandídatar frá íslenskum háskólum
en frá nokkurri annarri þjóð á sam-
bærilegu menntunarstigi. Að mati fé-
lagsins er styttingin alls ekki til þess
fallin að snúa þessari þróun við.
Bent er á að áfangakerfi fram-
haldsskólanna bjóði upp á þann
möguleika að nemendur ljúki stúd-
entsprófi á þremur árum en að reikni-
líkan menntamálaráðuneytisins
vegna fjárveitinga til framhaldsskóla
geri skólunum ekki kleift að bjóða
upp á þennan kost.
Rangreinakennarar beina því til
ríkisstjórnarinnar að fresta um sinn
öllum hugmyndum um styttingu
stúdentsprófsnámsins þar til frekari
vinna við mat á kostum þess og göll-
um að stytta námið hefur farið fram.
Undrast
vinnubrögð
menntamála-
ráðherra
♦ ♦ ♦