Morgunblaðið - 10.11.2003, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 MÁNUDAGUR 10. NÓVEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
FULLTRÚAR stjórnmálaflokkanna
eru sammála þeim áhyggjum sem
fram komu í máli Stefáns Jóns Haf-
stein og Róberts Marshall í þættinum
Ísland í dag á föstudaginn, varðandi
samþjöppun á eignarhaldi á fjölmiðl-
um hér á landi. Þó telur fulltrúi
Vinstri grænna einn að tími sé kom-
inn til að skipta sér af þessum málum
með lagasetningu.
Guðni Ágústsson, varaformaður
Framsóknarflokksins, tekur undir
með Stefáni Jóni og Róberti, hvað
varðar mikilvægi fjölbreyttra fjöl-
miðla. Hann segir mjög mikilvægt í
lýðræðisríki að eiga öfluga fjölmiðla
og að þeir séu á mörgum höndum,
enda gegni þeir afar mikilvægu hlut-
verki „Of mikil samþjöppun getur
verið lýðræðinu varasöm,“ segir
Guðni, „en ég sé það ekki á þessari
stundu að ríkið eigi að skipta sér af
svona málum. En ég held að bæði
stjórnmálamenn og flokkarnir og all-
ir unnendur lýðræðis og frjálsrar um-
ræðu hljóti að hugsa um þetta..“
Guðjón Arnar Kristjánsson, for-
maður Frjálslynda flokksins, segist
ekki telja samþjöppun á fjölmiðla-
markaði æskilega. „Hins vegar tel ég
að á meðan við höfum Ríkisútvarpið
sem sjálfstæðan miðil og Morgun-
blaðið, þá þurfum við ekki að hafa
verulegar áhyggjur af þessu. Mér
finnst þó samþjöppun á eignarhaldi
fjölmiðla ekki æskileg, betra er að
hver fjölmiðill sé sjálfstæður fyrir
sig. Við þurfum
ekki að hrökkva
upp af hjörunum,
en það er sjálfsagt
að fylgjast með
því hvernig þetta
þróast. Hins veg-
ar getur það orðið
þannig að ef fyrir-
tækin sem eiga
þessa fjölmiðla
nota eignarhaldið
til þess að stjórna þeim þá gætum við
þurft að skipta okkur af því. Það hafa
verið tilburðir í þessa átt undanfar-
ið.“
Er hægt að reisa Kínamúra?
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, vara-
formaður Samfylkingarinnar, segist
ekki enn hafa myndað sér skoðun um
hvernig hindra megi óæskileg hags-
munatengsl og samþjöppun eigna, en
það sé ástæða til að fara yfir þessi
mál. „Bein eða óbein tengsl fjölmiðla
við stórfyrirtæki eða flokka geta haft
áhrif á fréttaflutninginn, þótt það
þurfi ekki að gerast. Það þarf ekki
mikið til að vekja ákveðna tor-
tryggni,“ segir Ingibjörg Sólrún og
tekur sem dæmi söguleg tengsl
Morgunblaðsins við Sjálfstæðisflokk-
inn og þær umræður og vangaveltur
sem vakna reglulega í samfélaginu
um hvort fréttaflutningur blaðsins
litist af því eða ekki. „Það er mjög erf-
itt að gera í því hvernig eignarhald-
inu er háttað. Það er spurning hvort
hægt er að setja einhverja Kínamúra
milli eigenda og fréttastofa. Það er
gömul saga og ný
að þegar menn
kaupa fjölmiðla
eru þeir mjög oft
að reyna að kaupa
sér aðgang að
áhrifum. Fjöl-
miðlun er ekki
gróðavænleg
starfsemi í sjálfri
sér, ég hugsa að
menn geti víða
fengið meiri arð af sínum fjárfesting-
um í einhverju öðru. Það eru til dæm-
is viss hagsmunatengsl milli útvarps-
stöðva Norðurljósa og Skífunnar sem
hljómplötuverslunar, það er veruleik-
inn í dag, rétt eins og það var veru-
leikinn árið 1918 að kaupmennirnir í
borginni keyptu Morgunblaðið.
Menn eru að reyna að tryggja hags-
muni sína og áhrif. Á bak við þetta
geta legið eðlileg viðskiptasjónarmið,
en það verður varhugaverðara ef
eignarhaldið fer að hafa áhrif á
fréttastofurnar, og þá frekar á litlum
markaði en hinum stærri, þar sem
margir eru um hituna.“
Öll sjónarmið eigi greiðan
aðgang til almennings
Steingrímur J. Sigfússon, formað-
ur Vinstri grænna, segir vaxandi
kröfu í samfélaginu um takmarkanir
á eignarhaldi á fjölmiðlum. „Vel
þekkt eru bandarísk ákvæði um að
sjónvarpsstöðvar megi ekki eiga blöð
og eitthvað í þeim dúr,“ segir Stein-
grímur, sem segir þá leið vera við-
leitni til þess að verjast óhóflegri
samþjöppun á þessu sviði. „Ég er
þeirrar skoðunar að það sé tímabært,
og þótt fyrr hefði verið, að huga að
þessum málum hér á Íslandi, því það
stefnir í enn meiri samþjöppun og fá-
keppni. Eins vond og fákeppni á sviði
viðskiptalífs getur verið, þá er hin
andlega eða huglæga fákeppni enn þá
verri. Það er skelfileg þróun í lýðræð-
isþjóðfélagi ef ekki er tryggt að
blómstri fjölbreytt flóra fjölmiðla og
öll sjónarmið eigi greiðan aðgang til
almennings. Við viljum lifa í opnu og
upplýstu samfélagi og fjölmiðlar eru
mikilvægir í því sambandi,“ segir
Steingrímur að lokum.
Ekki náðist í Tómas Inga Olrich
menntamálaráðherra vegna málsins
en Davíð Oddsson forsætisráð-
herrasagði efnislega í viðtali við Rík-
issjónvarpið að stefna hefði enn ekki
verið mörkuð hvað varðar takmörkun
á eignarhaldi á fjölmiðlum.
Fulltrúar stjórnmálaflokkanna um eignarhald á íslenskum fjölmiðlum
Sammála um alvar-
leika samþjöppunar
Guðjón A.
Kristjánsson
Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir
Steingrímur J.
Sigfússon
Guðni
Ágústsson
„KUNNÁTTA grunnskólanemenda í stærðfræði er
nú með þeim hætti að ekki verður við unað,“ segir í
ályktun ársþings SAMFOKS (Samband foreldra-
félaga og foreldraráða í grunnskólum Reykjavíkur)
sem haldið var á laugardaginn.
„Foreldrar á Ársþingi SAMFOK 2003 krefjast
þess að menntamálaráðherra, fræðsluyfirvöld í
sveitarfélögum, Námsgagnastofnun, Námsmats-
stofnun, kennarar og foreldrar taki höndum saman
og vinni að bættri stærðfræðimenntun grunnskóla-
nema. Beitt verði aðgerðum til að styrkja stærð-
fræðikennara í starfi með auknu námsefni og mark-
vissum aðgerðum í viðbótarnámi í stærðfræði.
Mikilvægt er að vinna gegn fordómum og hræðslu
gagnvart stærðfræði og tryggja henni þann nauð-
synlega sess sem hún þarf að skipa í þekkingarsam-
félagi nútímans,“ segir í ályktuninni.
Gott að foreldrar komi með ábendingar
Stefán Jón Hafstein, formaður fræðslunefndar
Reykjavíkurborgar,
segir það ágætt að foreldrar setji fram gagnrýni
af þessu tagi, það sýni einfaldlega að kerfið virki að
því leytinu til. „Viðbrögð frá notendum og njótend-
um þjónustunnar eiga auðvitað að skila sér beint til
skólafólks og þeirra sem fara með stefnumótun. Það
er því út af fyrir sig gott að foreldrasamtökin skuli
koma með ábendingar af þessu tagi. Auðvitað verð-
ur það tekið alvarlega og það er einmitt hlutverk
Fræðsluráðs að taka upp ábendingar af þessu tagi
og fylgja þeim eftir.“
Stefán segir það vera fróðlegt að fá að vita í
hverju veikleikarnir eru fólgnir, að mati samtak-
anna. Það sé spurning hvort verið sé að segja að
námsefnið sé lélegt eða kennararnir eða hvort þessi
staða sé bundin við eitt sveitarfélag en ekki annað
o.s.frv. „En erindinu ber að taka alvarlega og skoða
alvarlega.“
Sterkir samfélagslegir þættir að verki
Birna Hugrún Bjarnadóttir, formaður Flatar,
Samtaka stærðfræðikennara, segir ályktun SAM-
FOKS óneitanlega vera nokkuð harðorða en um leið
dálítið óljósa en samtök stærðfræðikennara vilji þó
ekki kannast við að um sé að kenna lélegum kenn-
urum í stærðfræði. Það sé þó gott að foreldrar vilja
vekja umræðu um málið.
„En það þarf að skoða þetta í miklu víðara sam-
hengi en bara kennslu og námsefni. Námsgreinin
sjálf er nemendum ekki mjög töm. Ef við hugsum
um hvað krakkar vinna með stærðfræði utan skól-
ans þá er það alveg hverfandi. Ef við skoðum ensk-
una, sem þau standa sig best í, þá finna þau heilmik-
inn hag í því að nota enskuna. Þar eru þau að glíma
við tölvur, tölvuleiki og sjónvarpsefni o.s.frv. þannig
að það er áreiti í umhverfinu sem gerir það fýsilegt
að vera góður í ensku. Íslenskan er þeim líka töm en
danskan kemur illa út, hún er ekki spennandi og er
þeim ekki töm. Við foreldrarnir erum auðvitað fyr-
irmyndir og hvenær erum við sem foreldrar að fást
við stærðfræði? Við erum hætt að baka og sauma
eða smíða, við erum aldrei að vega neitt og notum
kort í stað peninga. Þannig að það eru mjög sterkir
samfélagslegir þættir sem þarna koma inn í mynd-
ina. Aftur á móti tölum við íslensku og notum ensk-
una þannig að staða og eðli greinarinnar er allt
öðruvísi. “
Birna bendir á að foreldrar geti stutt heilmikið
við bakið á börnunum, bæði með því að telja með
þeim, spila við þau og ræða við þau um stærðfræði.
„Ef það gerðist á heimilum væri staða mála betri því
talnaskilningur barnanna er lélegur,“ segir Birna.
Ekki verður unað við kunn-
áttu nemenda í stærðfræði
SKIPTASTJÓRI þrotabús Útgáfu-
félags DV hefur sent öllum blaðber-
um blaðsins bréf, þar sem fram kem-
ur að þrotabúið gangi ekki inn í
ráðningarsamninga sem Útgáfu-
félag DV gerði við starfsfólk sitt. Því
er ljóst að blaðberar blaðsins, sem
venjulega fá laun sín greidd 15.
hvers mánaðar, fá ekki laun sín
greidd. „Vandinn er sá að blaðberar,
líkt og aðrir launþegar, verða að lýsa
kröfum fyrir mér í þrotabúið,“ segir
Þorsteinn Einarsson, skiptastjóri
þrotabúsins. „Launakröfur eru for-
gangskröfur og launakröfur sem
stofnað er til á greiðslustöðvunar-
tímabili eru búskröfur sem eru enn
meiri forgangur. Hins vegar getur
tekið einhverja mánuði að afgreiða
það í sjálfu sér, þannig að það er mið-
ur ef laun blaðbera eru í vanskilum.
Annars verða þeir að leita til
Ábyrgðarsjóðs launa ef þeir fá ekki
upp í kröfurnar og það getur líka
tekið nokkra mánuði.“
Þrotabú DV
Laun blaðbera
fyrir október
ekki greidd
RÍKISSTOFNANIR hafa fengið
bréf frá ráðuneytum þar sem þeim
er bent á það verklag að snúa sér
beint til ráðuneyta ef þær hafa uppi
óskir um viðbótarframlög, fremur en
að leita að eigin frumkvæði til fjár-
laganefndar.
Verklag sem viðgengist hefur
Að sögn Baldurs Guðlaugssonar,
ráðuneytisstjóra í fjármálaráðuneyt-
inu, er hér ekki um nýtt verklag að
ræða. „Þetta er hluti af verklagi sem
viðgengist hefur við rammafjárlaga-
gerðina þar sem ríkisstjórnin
ákveður hvaða fjárhagsramma hvert
ráðuneyti hefur til ráðstöfunar og
þau eiga síðan að vinna úr þeim fjár-
munum sem þau hafa til ráðstöfunar
og skipta þeim niður á sínar stofn-
anir.“ Hann segir að stundum vilji
bera á því að einstakar stofnanir,
sem ekki hafa verið sáttar við það
sem þeim var úthlutað, hafi snúið sér
til fjárlaganefndar. Það sé hins veg-
ar ekki í anda þessa verklags við
fjárlagagerðina. „Það sem gert var
núna og hefur verið í mörg ár er að
samþykkt var í ríkisstjórn að ráðu-
neyti og stofnanir fari ekki beint og
að eigin frumkvæði á fund fjárlaga-
nefndar til að tala fyrir sérstökum
fjárveitingum sér til handa. Það var
verið að árétta þetta vinnulag innan
kerfisins. Það er hins vegar ekki ver-
ið að segja fjárlaganefnd fyrir verk-
um því hún getur ákveðið að fara í
hvaða útgjaldaliði sem er og kallað
til sín hvaða stofnanir sem er.
Eftir að ríkisstjórnarsamþykkt lá
fyrir um þetta verklag hnykkti fjár-
málaráðuneytið á því með bréfi til
ráðuneytanna, þar sem vísað var til
þessarar samþykktar ríkisstjórnar-
innar og mæltist ráðuneytið til þess
að ráðuneytin upplýstu sínar stofn-
anir um þessa samþykkt.“
Ekki verið að taka fram fyrir
hendur fjárlaganefndar
Einar Oddur Kristjánsson, vara-
formaður fjárlaganefndar, segir að
fjárlaganefnd líti ekki svo á að verið
sé að taka fram fyrir hendurnar á
nefndinni með þessu verklagi. „Þetta
er óviðkomandi okkur. Það geta allir
fengið viðtöl við okkur sem þess
æskja. Ef beðið er um að einhver rík-
isstofnun komi, þá fær hún viðtal við
okkur.“
Stofnanir
leiti ekki
beint til
þingsins
STARFSMENN sparisjóðanna á
Suðurlandi fóru um helgina í ferð á
fjórhjólum á Höfðabrekkuheiðar.
Ferðin var farin á vegum fyrirtæk-
isins Arcanum, en það er við rætur
Mýrdalsjökuls. Nafn fyrirtækisins
þýðir leyndardómur en það er ein-
mitt markmið þess að opinbera fyr-
ir ferðamönnum leyndardóma jök-
uls og lands. Fyrirtækið býður upp
á snjósleðaferðir um Mýrdalsjökul
og nú á þessu ári hóf það að bjóða
upp á fjórhjólaferðir um Mýrdal-
inn.
Eigendur fyrirtækisins eru Bene-
dikt Bragason og Andrína Erlings-
dóttir. Að sögn Benedikts hefur
verið töluverð eftirspurn eftir af-
þreyingarmöguleikum fyrir hópa
enda er völ á miklu af góðum gisti-
möguleikum á svæðinu. Hann segir
að þau ætli að bjóða upp á æv-
intýraferðir um Mýrdalinn meðan
færð og veður leyfir. Þau eru með
10 tveggja manna fjórhjól ásamt
leiðsögumannshjóli og segir Bene-
dikt að alltaf sé að aukast að starfs-
mannahópar fari í ævintýraferðir.
Þetta sé nýr möguleiki sem sumir
velji frekar en sleðaferð.
Ævintýraferð á fjórhjólum
Morgunblaðið/Jónas Erlendsson