Morgunblaðið - 11.11.2003, Blaðsíða 27

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 11. NÓVEMBER 2003 27
GOJO
hreinlæti
w w w . b e s t a . i s
Nýbýlavegi 18 • 200 Kópavogi • Sími: 510 0000
Brekkustíg 39 • 260 Njarðvík • Sími: 420 0000
Miðási 7 • 700 Egilsstöðum • Sími: 470 0000
Lotion sápa,
Rich heilsusápa,
Spa & Bath sturtusápa,
Purell sótthreinsigel,
Antibac sótthr. sápa.
Hagkvæmt, þrifalegt
og fyrirferðalítið
sápukerfi.

  

     
 
   
!   "  

 

 

 

   www.gimli.is - ww.mbl.is/gimli
Árni Stefánsson viðskiptafræðingur og lögg. fasteignasali
FASTEIGNASALAN
GIMLI GRENSÁSVEGI 13,SÍMI 570 4800 - FAX 570 4810
Traust þjónusta í 20 ár
Með kveðju.
Hákon, sími 898 9396.
SÉRHÆÐ Í VESTURBÆ
REYKJAVÍKUR
Mér hefur verið falið að leita að
120-140 fm sérhæð í vesturbænum.
Um er að ræða aðila sem eru tilbúnir
að veita ríflegan afhendingartíma sé
þess óskað. Áhugasamir vinsamlegast
hafið samband og ég mun fúslega
veita nánari upplýsingar.
Sími 552 1400
fax 552 1405
Laugavegi 170, 2. hæð, 105 Reykjavík
Viðar Böðvarsson
viðskiptafræðingur
löggiltur fasteignasaliHeimasíða: www.fold.is - Netfang: fold@fold.is
20 íbúðir - 2ja, 3ja og 4ra herbergja
Erum að leita fyrir opinberan aðila að 20 íbúðum, 2ja, 3ja og 4ra herbergja, í
Reykjavík. Staðgreiðsla í boði fyrir réttar eignir. Skoðun og kaup ganga mjög hratt
fyrir sig.
Áhugasamir hafi samband við sölumenn Foldar fasteignasölu
í síma 552 1400 eða í gsm síma sölumanna:
Ævar 897 6060, Þorri 897 9757, Böðvar 892 8934, Helgi 897 2451.
MÁLFLUTNINGUR stangveiði-
manna í aðför sinni að íslensku fisk-
eldi tekur á sig furðulegustu myndir
eins og margoft hef-
ur komið fram. Nú
nýverið hélt formað-
ur Landssambands
veiðifélaga því fram í
Kastljósi Sjónvarps
að laxeldi í Fær-
eyjum sé búið að
eyðileggja allar laxveiðiperlur Fær-
eyinga. Þetta tyggja svo undirsátar
upp og telja sig fara með stórasann-
leik.
Mér er spurn, hvaða laxveiðiár?!
Til að upplýsa almenning, nokkuð
sem gagnrýnir fjölmiðlar hefðu mátt
gera, langar mig að nefna nokkur at-
riði í þessu sambandi. Enginn skil-
greindur færeyskur laxastofn er til
og hefur aldrei verið. Það er varla
hægt að tala um eiginlegar lax-
veiðiár í Færeyjum, en þó eru þar
tvö stöðuvötn og frá þeim renna
máttlausar sprænur stuttan veg til
sjávar. Og hvað skyldu svo Fær-
eyingar veiða í þessum sprænum?
Jú, laxa af íslenskum uppruna! Fær-
eyingar hófu innflutning á íslenskum
laxaseiðum rétt eftir seinni heims-
styrjöldina til sleppinga og end-
urveiða. Þar með var hafin fiskirækt
í takt við það sem stundað er t.d. í
Rangánum í dag. Þennan innflutn-
ing endurtóku þeir í nokkur skipti og
átti síðasti innflutningur sér stað í
kringum 1980. Landssamband fær-
eyskra stangveiðimanna (Lystfisk-
erforeningen) dregur á klakfisk til
kreistingar á hverju hausti og slepp-
ir stálpuðum seiðum í vötnin á sumr-
in. Endurheimtur í vötnin hafa verið
þokkalegar í gegnum áratugina, en
þó hefur laxveiði aldrei verið jafn
góð og síðustu þrjú árin!
Eru þessar staðreyndir í sam-
ræmi við gífuryrði stangveiði-
manna? Getur verið að þessum sömu
aðferðum sé beitt víðar í aðförinni,
svona til að afla málstaðnum fylgi?
Til að segja alla söguna og halda
sannleikanum til haga ber að geta
þess að sjóbirtingsstofninn við Fær-
eyjar hefur beðið hnekki og efa ég
ekki að sá skaði á rætur að rekja til
laxeldis í sjó. En sú hnignun hefur að
sjálfsögðu ekkert með erfðablöndun
að gera, heldur laxalúsina. Sjóbirt-
ingur fer aldrei langt frá landi og er
því auðveld bráð sníkjudýrsins sem
á árum áður fékk frið til að fjölga sér
hættulega mikið í sjókvíum. Nokkur
ár eru síðan eftirlitsaðilar og fiskeld-
ismenn tóku höndum saman í barátt-
unni gegn lúsinni og er nú svo komið
að laxalús á mjög undir högg að
sækja. Árangur hefur ekki látið á
sér standa og hefur fjör færst í vöxt
og viðgang villtra laxfiskastofna.
Þetta á sér einnig stað í Noregi og
þar hefur hvert metárið í laxveiðum
litið dagsins ljós á síðustu árum.
Í lokin má nefna að laxalús finnst
nánast ekki á þeim slóðum sem lax-
eldi er stundað hér við land, til þess
eru umhverfisskilyrði of erfið lús-
inni. Svokölluð fiskilús, sú tegund
lúsar sem er algeng á sjávarfiskum á
borð við ufsa og þorsk, er hins vegar
ekki óalgeng. Fiskilús er aftur á
móti saklaus í samanburði við laxa-
lúsina og stendur villtum laxastofn-
um engin ógn af henni.
Hinar frábæru
færeysku laxveiðiár
Eftir Gísla Jónsson
Höfundur er dýralæknir
fisksjúkdóma hjá embætti
yfirdýralæknis Keldum.
LENGST af hefur skákíþróttin
notið virðingar og vinsælda á Íslandi.
Margoft hafa bestu skákmeistarar
okkar gert garðinn
frægan á erlendum
vettvangi og borið
sigurorð af ein-
staklingum frá
margfalt fjölmennari
þjóðum. Þetta hefur
íslensk þjóð kunnað
að meta og staðið myndarlega við
bakið á sínum mönnum. En allir vita
að skákmeistarinn verður ekki til
fyrir tilviljun. Fyrir utan einstaka
hæfileika liggur að baki þrotlaus æf-
ing og mikil vinna og það á löngum
tíma. Þess vegna, eins og oft áður,
skiptir höfuðmáli að þjálfa upp skák-
menn frá unga aldri.
Hrókurinn
Fyrir nokkrum misserum var
stofnað nýtt skákfélag undir forustu
Hrafns Jökulssonar. Á örskömmum
tíma hefur þetta nýja félag skákað
öllum eldri út af borðinu og er í dag
besta og þekktasta skákfélag lands-
ins. Strax í upphafi voru mál tekin
föstum tökum og er augljóst að
Hrafn setti sjálfum sér og félögum
sínum þau markmið að komast í
fremstu röð, ekki aðeins á Íslandi,
heldur og ekki síður á erlendum mót-
um. Að sama skapi var hafin upp-
bygging skákíþróttarinnar hjá yngri
kynslóðinni þannig að í dag er Hrók-
urinn fjölmennasta skákfélag lands-
ins. Allir sem til þekkja viðurkenna
að Hrafn og félagar hans hafa unnið
þrekvirki. Meðal annars hefur komið
fram í kjölfar þessarar skákvakn-
ingar Hróksins að rétt væri að með
formlegum hætti yrði tekin upp
skákkennsla í yngstu bekkjum
grunnskóla landsins. Skólamenn og
fleiri hafa tekið undir þessa tillögu
Hrafns Jökulssonar og er hún hér
studd af heilum hug. Strákar og
stelpur og í raun allir á hvaða aldri
sem er hafa gott af því að þjálfa hug-
an með góðri skák.
Fögnum framtakinu
Á nýafstöðnu Íslandsmóti í skák
komu upp deilur um keppnisrétt ein-
stakra keppenda Hróksins. Ekki
verður tekin afstaða hér til hvað rétt
er í þeim efnum. En það sem má ekki
gerast er að lagðar verði hindranir
fyrir framtíðarsýn Hróksins því þær
hugsjónir, kjarkur og mikli metnaður
forustumanna félagsins mun styrkja
skákina verulega á næstu árum.
Verði félagið aftur á móti fyrir búsifj-
um vegna deilunnar og hugsjónaeld-
urinn og metnaðurinn kæfður mun
skákíþróttin skaðast verulega. Þetta
glæsilega framtak á að vera fagn-
aðarefni allra skákáhugamanna og í
raun íþróttamanna, hvar í íþrótt sem
þeir standa.
Hrókur alls
fagnaðar
Eftir Júlíus Hafstein
Höfundur er fyrrverandi formaður
Ólympíunefndar Íslands.
HVER kannast ekki við há-
stemmd loforð heittrúaðra Bruss-
elsinna um paradís á jörðu fyrir okk-
ur Íslendinga ef við
bara seljum sjálf-
stæði okkar undir
Evrópusambandið
og gerumst hreppur
í hinu fyrirhugaða
evrópska stórríki? Í
því sambandi er ekki
litlu lofað, en flest loforðin eiga það
þó sameiginlegt að vera meira eða
minna úr lausu lofti gripin.
Eitt af slíkum loforðum er að
vöruverð á Íslandi muni lækka sjálf-
krafa ef við gerumst aðilar að Evr-
ópusambandinu og tökum upp evr-
una, sameiginlegan gjaldmiðil
sambandsins. Í ljósi kenninga áróð-
ursmeistara Evrópusambandsins á
evran nefnilega að hafa það í för
með sér að verðlag á vöru og þjón-
ustu á evrusvæðinu lækki í sam-
ræmi við lægsta verðið sem í boði er
á svæðinu. Gallinn er bara sá að
kenningin, sem lítur sjálfsagt ekki
illa út á pappírunum, hefur bara
ekki gengið upp í raunveruleik-
anum.
Munur á verðlagi hefur aukizt
Staðreyndin er nefnilega sú að
verðlag innan evrusvæðisins hefur
ekki bara hækkað verulega með til-
komu evrunnar heldur hefur mun-
urinn á verðlagi á vöru og þjónustu í
evruríkjunum verið að aukast jafnt
og þétt frá því að evran var tekin í
gagnið sem almennur gjaldmiðill –
þvert á loforð evrusinna. Þetta er
meðal þess sem fram kemur í nið-
urstöðum rannsóknar sem gerð var
fyrir skemmstu af Dresdner Klein-
wort Wasserstein sem er fjárfest-
ingabanki eins virtasta banka
Þýzkalands, Dresdner Bank.
Umræddar niðurstöður hafa kom-
ið evrusinnum mjög í opna skjöldu.
Um er að ræða rannsókn sem bank-
inn hefur gert árlega síðastliðin ár. Í
henni er sýnt fram á að munurinn á
verðlagi innan evrusvæðisins er slá-
andi mikill. Að sögn bankans eru
stóru tíðindin þau að verðlag innan
evrusvæðisins hefur ekki færst sam-
an, eins og áróðursmeistarar Evr-
ópusambandsins fullyrtu að myndi
gerast, heldur hefur mismunur á
verðlagi innan svæðisins einmitt au-
kizt og sé nú t.a.m. meiri en á milli
einstakra ríkja Bandaríkjanna.
Mikil óánægja með evruna
Hávær mótmæli hafa verið gegn
evrunni allt frá því hún var tekin í
gagnið sem almennur gjaldmiðill á
evrusvæðinu í upphafi árs 2001,
enda hófu verðhækkanir samstundis
innreið sína. Síðast gerðist slíkt fyr-
ir um mánuði þegar helstu neyt-
endasamtök Ítalíu boðuðu til mót-
mæla vegna hækkandi vöruverðs.
Gífurlega góð þátttaka var í mót-
mælaaðgerðum neytendasamtak-
anna og er talið að um 47% ítölsku
þjóðarinnar hafi tekið þátt í þeim.
Vöruverð hefur hækkað mjög
mikið á Ítalíu í kjölfar upptöku evr-
unnar, eins og annars staðar á evru-
svæðinu, og hefur það orsakað mikla
reiði meðal almennings. Samkvæmt
útreikningum ítalskra neytenda-
samtaka hefur t.a.m. verð á græn-
meti tvöfaldast eftir að evran var
tekin upp og ennfremur hefur kaup-
máttur Ítala rýrnað um allt að 6%.
Verst hefur þetta komið niður á fjöl-
skyldufólki, öryrkjum og öldruðum.
Mest andstaða meðal ungs fólks
Vakið hefur sérstaka athygli að
mestrar óánægju með evruna hefur
gætt meðal ungs fólks. Nýlegar
skoðanakannanir í Þýzkalandi og
Frakklandi sýndu að meirihluti al-
mennings myndi hafna evrunni ef
hann fengi að tjá sig um málið, en
eins og kunnugt er var evran tekin
upp í öllum aðildarríkjum evrusvæð-
isins án þess að almenningur væri
spurður álits á því. Þar sem almenn-
ingur hefur verið spurður álits á
evrunni hefur henni alls staðar verið
hafnað til þessa, nú síðast í Svíþjóð.
„Evrópuverð“ á
matvælum er ekki til
Eftir Hjört J. Guðmundsson
Höfundur er sagnfræðinemi og
formaður stjórnmálafélagsins
Flokks framfarasinna.
Teppi á stigaganga
Ármúla 23, sími 533 5060 • www.stepp.is