Morgunblaðið - 13.11.2003, Blaðsíða 30
UMRÆÐAN
30 FIMMTUDAGUR 13. NÓVEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
ÞAÐ VORU einkar fróðlegar umræður á alþingi miðvikudaginn 5. nóv-
ember sl. um hernað Bandaríkjamanna, Breta, Íslendinga og fleiri þjóða á
hendur Írökum fyrr á árinu.
Samkvæmt frásögn Morgunblaðsins 6. nóv. lýsti utanrík-
isráðherra því yfir að: ,,Að vandlega íhuguðu máli tók rík-
isstjórnin þá ákvörðun að lýsa yfir stuðningi við innrás
Bandaríkjanna og Bretlands í Írak.“
Að vísu hafa skilgóðir menn ástæðu til að ætla að þessi
makalausa ákvörðun hafi verið tekin af formönnum stjórn-
arflokkanna að næturþeli í Prag austur.
Samkvæmt þessum upplýsingum utanríkisráðherra virð-
ist ríkisstjórnin öll hafa soðið þetta með sér á löngum fund-
um væntanlega, þar sem uppátækið var ,,vandlega íhugað“.
Í þessu sambandi skal vísað í 24. gr. þingskapa alþingis, þar sem segir:
,,Utanríkisnefnd skal vera ríkisstjórninni til ráðuneytis um meiri háttar ut-
anríkismál enda skal ríkisstjórnin ávallt (lbr. Sv.H.) bera undir hana slík mál
jafnt á þingtíma sem í þinghléum.“
Þeir, sem helzt aldrei koma til dyranna eins og þeir eru klæddir og hag-
ræða jafnan sannleikanum sér í vil hverju sinni, kynnu þessvegna að full-
yrða að stríðsþátttaka Íslands væri smámál, sem ekki krefðist meðferðar
eins og framangreind grein þingskapa mælir fyrir um.
Það væri eftir öðru.
Undanbragðalaust hlýtur hernaðarþátttaka Íslands að vera talin eitt ör-
lagaríkasta mál, sem á dagskrá hefir komið í sögu lýðveldisins. Slíkt þver-
brot á járnbentri afstöðu Íslands að fara aldrei með hernaði á hendur nein-
um, hlýtur að verða skráð á spjöld sögunnar sem ein verstu afglöp sem
stjórnvöld hafa nokkru sinni gert sig sek um.
Að ganga framhjá utanríkismálanefnd í þessu falli er skýlaust brot á þing-
sköpum alþingis hvernig sem á málið er litið. Jafn hörmulegt sem það er,
ætti öllum að vera löngu ljós sú kalda staðreynd, að Íslendingar búa ekki við
þingræðisstjórn nú um stundir. Valdasjúkir menn fara sínu fram og skeyta
ekki um skömm né heiður.
Meðal annarra orða: Hvað skyldi utanríkisráðherra eiga við þegar hann
segir í þingi að það væri einkennileg sögufölsun ef Ísland yrði tekið út af
hinum fræga endemislista yfir þær þjóðir, sem aðild eiga að stríðinu í Írak?
Íslenzk stjórnvöld hafa ekkert falsað í þessu sambandi, heldur framið
sögulegt afbrot. Að vísu þverbrotið þingsköp, en það er engin nýlunda þar á
bæ.
Héðan af virðast aðeins tveir stríðsherrar halda fast við að Írakar hafi átt
gereyðingarvopn, sem þeir hygðust beita: Bush, umboðsmaður Guðs, og
Halldór, umboðsmaður Davíðs, og kemur sjálfsagt hvorttveggja í einn stað
niður.
Eins og mörgum mun kunnugt af fréttum úr bandarískum fjölmiðlum
kunngerði Bush forseti að hann væri sérstakur umboðsmaður Guðs á jörðu.
Lýsti hann því sérstaklega að hann færi á fætur á undan öðrum og héldi rak-
leiðis niður í nokkurskonar kapellu í Hvíta húsinu, varpaði sér þar á bæn og
fengi fyrirmæli að ofan óðar í bili hvað til bragðs skyldi taka þann daginn.
Það er athugandi fyrir Halldór Framsóknarforingja að nota þessa aðferð
Bush 15. september 2004. Ekki mun af veita.
Sögulegt afbrot
Eftir Sverri Hermannsson
Höfundur er fv. form. Frjálslynda flokksins.
VIÐ undirritaðir hefðum fremur
kosið að dýralæknir fiskjúkdóma
eyddi dýrmætum tíma sínum í að
gera grein fyrir embættisfærslu sinni
og svara ýmsum áleitnum spurn-
ingum sem beint hefur verið op-
inberlega til embættis hans eftir
setningu bráðabirgðalaga ríkisstjórn-
arinnar, en að stunda opinberan áróð-
ur fyrir sérhagsmunum sjókvíaeld-
isins. T.a.m. hefur hann ítrekað
haldið því fram opinberlega að sækja
þurfi um leyfi til innflutnings lifandi
laxa og setti ákvæði þar um í reglu-
gerð. Brussel endursendi reglugerð-
ina og lét taka ákvæðið út, aðeins þarf
nú að tilkynna um innflutninginn.
Ennþá talar dýralæknirinn um
innflutningsleyfið þótt löngu sé búið
að breyta reglugerðinni.
Þá geta glannalegar fullyrðingar
hans fyrir nefndum Alþingis og á op-
inberum vettvangi um að dýralæknir
fiskjúkdóma muni aldrei hleypa inn-
flutningi til landsins í besta falli talist
barnaleg óskhyggja í ljósi þeirra
samninga sem verið er að uppfylla
með tilskipun 91/67 og innleiddir hafa
verið í íslensk lög. Fyrirliggjandi
álitsgerðir lögfræðinga sýna að vart
stendur steinn yfir steini hvað varðar
yfirlýsingar embættisins um heim-
ildir til takmörkunar á innflutningi.
Um þetta þegir hann þunnu hljóði en
sendir okkur þess í stað tóninn með
útúrsnúningi vegna ummæla okkar
um á hrif sjókvíaeldis á laxveiðiár í
Færeyjum. Það er rétt hjá dýralækn-
inum að lax af íslenskum stofni var
fluttur til Færeyja fyrir áratugum
síðan enda enginn haldið öðru fram.
Laxagöngum hefur verið viðhaldið
þar í tveimur ám, m.a. með fiskirækt.
Nú er svo komið að innstreymi eld-
islaxa úr sjókvíaeldinu hefur þurrkað
út þann lax sem fyrir var og er nú
Föroya sílaveiðufélagið sem rekur
árnar að leita fyrir sér með að flytja
villtan stofn á ný til Færeyja. Af
hverju skyldu menn vilja það? Jú,
fyrir það fyrsta telst mok á eldislaxi
úr veiðivatni ekki til laxveiði. Í öðru
lagi er eldislaxinn sem hefur yfirtekið
árnar ónýtur til að viðhalds stofni þar
sem endurheimtur úr hafi eru næsta
litlar. Ef vonir dýralæknisins um
horfur í sjókvíaeldi á Íslandi rætast
er þó ljóst að Færeyingar verða að
leita annað en til Íslands með end-
urnýjun síns laxastofns – hér verður
lítið fyrir þá að hafa.
Hvort menn líta á laxveiðiár sem
perlur, eður ei, fer að sjálfsögðu eftir
afstöðu þeirra til laxveiðiánna en ekki
eftir stærð þeirra. Greinilegt er
hvaða hug dýralæknir fisksjúkdóma
ber í þessu sambandi. Það er vægast
sagt undarlegt fyrir okkur að lesa
skrif þessa embættismanns sem á að
lögum á að gæta hagsmuna okkar
sem eigum og veiðum villta laxinn.
Okkur ofbjóða hrokafull skrif hans og
yfirlýsingar á opinberum vettvangi
þar sem hann gengur grímulaust er-
inda þeirra sem ala norskan lax í
sjókvíum við landið og af einhverjum
sökum koma eftirfarandi hendingar
eftir Bólu-Hjálmar í hugann:
Aumt er að sjá í einni lest
áhaldsgögnin slitin flest.
Dapra konu og drukkinn prest
drembinn þræl og meiddan hest.
Aumt er að sjá í einni lest
Eftir Óðin Sigþórsson og Hilmar Hansson
Óðinn er formaður
Landssambands Veiðifélaga,
Hilmar er formaður Lands-
sambands stangveiðifélaga.
Óðinn
Sigþórsson
Hilmar
Hansson
BALDVIN Einarsson, sá sem
gaf út tímaritið Ármann á Alþingi
var stórorður. Hann nefndi þá sem
honum fannst vera
undanvillingar ís-
lensks málstaðar
„renegata“. Trúlega
hefði hann sæmt
Hjálmar Árnason
því heiti. Ég sneiði
hjá því. Séra Árni
Þórarinsson, sem Hjálmar mun
kannast við, sagði eitt sinn við son
sinn Þórarin, sem sjálfur sagði
mér síðar í góðu samtali. „Heyrðu
Dói. Mér finnst það ætti að taka
svona tuttugu framsóknarmenn af
lífi, einu sinni á ári. Bara öðrum til
viðvörunar.“
Ekki kemur mér til hugar að
taka undir slík stóryrði. Ég tek
heldur ekki undir það sem séra
Árni sagði af öðru tilefni: „Það er
ómögulegt að neita því að hug-
myndin er góð.“ Hjálmar styður
svipaða uppástungu þegar Bush
Bandaríkjaforseti ber hana fram.
Hjálmar þingmaður Árnason
birtir fagnandi litmyndir í Morg-
unblaðinu þar sem hann sýnir
bandaríska hermenn kenna ung-
lingum í Grindavíkurskóla stærð-
fræði. Hjálmar fagnar kennslunni.
Jafnframt hamrar hann stríðs-
járnið heitt er hann vitnar í sam-
stöðu Íslendinga í herför hauk-
anna bandarísku, sem vilja skjóta
fyrst og spyrja svo í Írak og hvar
annars staðar sem hernaðarhyggja
þeirra og heimsyfirráð eru á dag-
skrá.
Hjálmar þingmaður, þessi
barnafræðari og menntafrömuður,
stýrði eitt sinn útvarpsþætti ásamt
Guðmundi Árna Stefánssyni. Þeim
félögum reyndust „drjúg morg-
unverkin“ eins og sagt var. Það
heyrðust aldrei íslensk lög í morg-
unþáttum Hjálmars og Guð-
mundar Árna. Þeir voru eins og
kalkipappír undir hermannaút-
varpinu á Keflavíkurflugvelli, sem
rekið er andstætt íslenskum út-
varpslögum. Þeir félagar kapp-
kostuðu að menga íslenska loft-
helgi með engilsaxneskum
söngvum og hjálpa þannig til að
leggja þjóðtunguna að velli svo
æskulýður Suðurnesja gæti tekið
undir með Bush: „Make no mis-
take. I want him dead or alive,
Saddam Hussein.“ Hjálmar þing-
maður ætti að kynna sér afstöðu
Jóns Eyþórssonar, fulltrúa Fram-
sóknar í útvarpsráði, og Ólafs Jó-
hannessonar forsætisráðherra,
formanns Framsóknarflokksins, er
eitt sinn var formaður útvarps-
ráðs. Þeir vörðust báðir ásókn og
yfirgangi Bandaríkjastjórnar, er
sótti af hörku og ofríki með kröfu
um rúm í kvölddagskrá Rík-
isútvarpsins. McKeever, forstjóri
upplýsingastofu Bandaríkjahers,
fór þar fyrir með leigusvein sinn,
Benedikt Gröndal, síðar ráðherra,
sem sendi viðtals- og fréttapistla
sem Bandaríkjaher vildi að út-
varpað yrði í kvölddagskrá Rík-
isútvarpsins, auk daglegs útvarps
Bandaríkjahers, sem sent var dag-
lega á tímanum milli hádegis og
kvölds auk útvarps Breta og mið-
degisútvarps Ríkisútvarpsins.
Ólafur boðaði mótmælafund
Stúdentafélags Reykjavíkur gegn
ofríki Bandaríkjahers.
Fyrir allmörgum árum gerðist
sá atburður í kjördæmi Hjálmars
Árnasonar að starfsmenn Flug-
leiða, svokallaðir hlaðmenn, ætl-
uðu að stytta sér leið til vinnu-
stöðva sinna og gengu sem leið lá
yfir völlinn. Það skipti engum tog-
um. Bandarískir hermenn skund-
uðu á vettvang gráir fyrir járnum,
munduðu skotvopn sín og réttu
fram hendur, ekki til handabands,
heldur til þess að handjárna kjós-
endur í kjördæmi Hjálmars, sem
máttu ekki stíga fæti á fósturjörð
sína. Þessi blettur var ekki ætl-
aður íslensku þjóðinni. Hann var
frátekinn fyrir „Guðs eigin þjóð“,
vopnabræður Hjálmars, sem galt
jáyrði við herför Bandaríkjahers í
Írak og spilaði bara ameríska
söngva í íslenska Ríkisútvarpinu
með Guðmundi Árna Stefánssyni
og fagnaði kennslu bandarískra
hermanna, sem kenndu Grindavík-
urtelpum milli tektar og tvítugs að
rata um völundarhús stærðfræð-
innar. Semsagt: handjárna ís-
lensku piltana og ógna þeim með
byssum en kenna stúlkunum al-
gebru og tala blíðlega við þær í
skólatímum í fræðsluhéraði séra
Odds Gíslasonar slysavarnaklerks-
ins fræga, sem Oddsviti í Grinda-
vík er kenndur við, plássinu sem
geymir „takkahúsið“, sem er fyr-
irmyndin að húsi Bogesens í Sölku
Völku, sögu Halldórs Laxness.
Ekki dettur Hjálmari Árnasyni í
hug að minna Bandaríkjastjórn á
loforðið fræga sem Roosevelt
Bandaríkjaforseti gaf 7. júlí 1941
þegar Bandaríkjaher steig hér á
land. Á veggspjaldi því sem
Bandaríkjaforseti lét koma fyrir á
ýmsum fjölsóttum stöðum var
mynd af forsetanum sjálfum,
bandaríska þjóðfánanum og einnig
ávarpi, sem Roosevelt lét fylgja. Á
því stóð letrað: „Við lofum því að
herinn skal allur fluttur af landi
brott strax og núverandi styrjöld
lýkur þannig að íslenska þjóðin
geti búið frjáls og óháð í landi
sínu.“ Tíu árum síðar er vegg-
spjaldið enn á veggjum í Reykja-
vík. Tónskáldið Khatsatúrían segir
frá því í grein er hann ritaði í sov-
éskt vikublað, að hann hafi komið
auga á veggspjald þetta. Nú virð-
ist það hvergi finnanlegt. Orð
Bandaríkjaforseta teljast sam-
bærileg við orð sem Noregskon-
ungar létu falla í samskiptum sín-
um við Íslendinga. Þætti það ekki
ámælisvert ef þau væru hvergi
finnanleg?
Guðmundur Árni Stefánsson
stjórnaði eitt sinn viðræðuþætti í
morgunútvarpi. Hann ræddi þá við
fjóra bæjarstjóra, í Njarðvík, Bol-
ungarvík, Dalvík og Neskaupstað.
Hann ætlaði að sameina bæj-
arstjórana í einu kveðjulagi.
Guðmundur hefði getað leikið
Nótt í Njarðvík, BG og Ingibjörgu
fyrir Bolungarvík, Karlakór Dal-
víkur og Höllu í lagi Sigfúsar Hall-
dórssonar, Játningu eða eitthvert
af lögum Inga T. Lárussonar
vegna Neskaupstaðar. Ekkert af
þessum íslensku lögum fann náð
fyrir augum Árna, íslensks þing-
manns og forvígismanns jafn-
aðarmanna. Það varð að vera am-
erískt til þess að sýna undirgefni
hernumins hugarfars. Árni valdi
kúrekalagið „My hometown“ sung-
ið af „gobbedígobb“ hljómsveit,
sem lét skella á skeið í villta vestr-
inu.
Ljósmyndarar á Suðurnesjum
eiga ljósmyndir af þeim atburði er
bandarískir soldátar handjárnuðu
hlaðmenn Flugleiða er leyfðu sér
þann óskunda að stíga fæti á fóst-
urjörð sína í óþökk Bandaríkja-
hers. Hvar voru þeir Hjálmar
Árnason og Guðmundur Árni Stef-
ánsson? Voru þeir á varðbergi að
gæta hagsmuna íslenskra kjós-
enda í kjördæmi sínu eða voru
þeir í leit af stærðfræðikennurum í
grunnskólann í Grindavík í röðum
bandarískra hermanna til þess að
kenna stúlkubörnum milli tektar
og tvítugs „rúmfræði“ og algebru?
Nú heita Flugleiðir Icelandair
Airways.
Hjálmar Árnason ætti að birta
lista yfir lögin sem þeir félagar
léku í morgunþáttum sínum. Ekki
voru þau íslensk. Ekki Suð-
urnesjamenn né neitt af þeim lög-
um sem yljuðu íslenskum hjörtum.
Ekki „Fast þeir sóttu sjóinn og
sækja hann enn“. Ekki einu sinni:
„Við víkjum uppá völlinn og
vinnum þar enn.“ Nei, „My home-
town“ skyldi það vera.
Svo var dregið braggaræksni
austan úr Hornafirði og það sett
niður sem Guðshús í prestakalli
séra Hallgríms Péturssonar á
kristnitökuári og vígt þar af bisk-
upi Íslands í lok þeirrar hátíðar.
„Álútir ríða þeir í söðlinum“ bisk-
upar vorir. Bragginn var vígður að
sóknarnefnd forspurðri og helg-
aður slökkviliðinu á Keflavík-
urflugvelli, enda rómað fyrir að
slökkva elda. Veit nokkur um að
það hafi slökkt aðra elda en þá,
sem það sjálft hefir kveikt?
Íslenskur þingmaður íleppur
í skóm Bandaríkjahers
Eftir Pétur Pétursson
Höfundur er þulur.
flísar
Stórhöfða 21, við Gullinbrú,
sími 545 5500.
www.flis.is netfang: flis@flis.is
Allt fyrir baðherbergið
Nýbýlavegi 12 • 200 Kópavogi • Sími 554 4433
Opið virka daga 10-18, laugardaga 10-16
Föt fyrir
allar konur