Morgunblaðið - 13.11.2003, Blaðsíða 8

8 B FIMMTUDAGUR 13. NÓVEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
















































































































NTÆKNI F
yrirtæki fjárfestu
mikið í upplýs-
ingatækni á síðustu
árum síðustu aldar.
Þá voru einnig fjöl-
mörg sprotafyrirtæki
stofnuð. Uppgangur
var því mikill hjá
upplýsingatæknifyrirtækjum, sem
seldu vélbúnað eða hugbúnað eða
veittu aðra þjónustu á þessu sviði.
Opin kerfi hf., eins og Opin Kerfi
Group hf. hétu þá, fóru ekki var-
hluta af þessum uppgangi.
Starfsmenn Opinna kerfa voru 10
þegar fyrirtækið var gert að hluta-
félagi árið 1991. Þegar bandaríska
tölvufyrirtækið Hewlett-Packard
(HP), sem stofnaði Opin kerfi árið
1984, seldi 25% hlut sinn í félaginu
árið 1995 voru starfsmennirnir
orðnir 22 að tölu. Í dag eru starfs-
menn Opinna kerfa Group, og dótt-
urfélaga þess, um 600 talsins. Þar af
eru um 280 á Íslandi, um 300 í Sví-
þjóð og um 20 í Danmörku.
Frosti Bergsson, stjórn-
arformaður Opinna kerfa Group,
segir að vöxtur félagsins hafi verið
ævintýralegur á umliðnum árum,
fyrst í þeim uppgangi sem varð í
upplýsingatæknigeiranum á seinni
hluta síðasta áratugar, en einnig í
kjölfar útrásar félagsins á Norð-
urlöndum á síðustu tveimur árum.
Hann segir að Opin kerfi hafi, eins
og flest önnur fyrirtæki á þessu
sviði, fundið fyrir samdrætti í kaup-
um fyrirtækja á vélbúnaði, hugbún-
aði og þjónustu eftir árið 2000. Til
að mæta þessu hafi félagið einbeitt
sér að kjarnastarfsemi sinni og jafn-
framt hafið sókn erlendis.
Hann segir að ýmis merki séu um
að upplýsingatæknigeirinn sé að
taka við sér eftir þá lægð sem hann
hafi verið í síðastliðin tvö til þrjú ár.
Þetta komi jafnt fram í spám ýmissa
spáfyrirtækja sem og í aukinni eft-
irspurn frá stærri fyrirtækjum.
Spennandi tímar séu því framundan
í þessum geira.
„Fyrirtæki sem höfðu fjárfest
mikið í upplýsingatækni í kringum
árið 2000 gerðu eðlilega kröfu um
það að fjárfestingarnar skiluðu sér
vel til baka,“ segir Frosti. „Þau hafa
því mörg hver haldið að sér höndum
í fjárfestingum á þessu sviði á síð-
ustu árum. Nú er það svo að upplýs-
ingatæknin er orðin þýðingarmikill
þáttur í rekstri flestra fyrirtækja og
ekki er hægt að bíða lengi með end-
urnýjun, líklega ekki mikið lengur
en í 3–5 ár. Það er því kominn tími
fyrir mörg fyrirtæki til að fara aftur
af stað. Þetta stafar m.a. af því að
nú er kominn vélbúnaður sem er
mun hraðvirkari en áður og getur
því annað betur þeim hugbúnaði
sem settur hefur verið upp, en það
gerir að verkum að rekstur tölvu-
kerfanna verður hagkvæmari. Nýr
búnaður er oft auðveldari í þjónustu
og með betra rekstraröryggi en sá
gamli. En þar að auki hafa ýmsar
aðrar breytingar orðið í umhverfinu,
sem kalla á endurnýjun í upplýs-
ingatækninni, svo sem aukin umsvif
fyrirtækja, sameiningar félaga og
margar aðrar nýjar kröfur.“
Breytingar árið 2002
Stjórn Opinna kerfa hf. samþykkti í
desember 2002 að breyta nafni fé-
lagsins í Opin kerfi Group hf. Sala
og þjónusta á tölvubúnaði var við
þessar breytingar færð í sérstakt
rekstrarfélag, Opin kerfi ehf., sem
er 100% í eigu Opinna kerfa Group.
Önnur dótturfélög Opinna kerfa
Group, sem eru 100% í eigu þess,
eru Opin kerfi Svíþjóð, sem á að
fullu fyrirtækið Datapoint, fyr-
irtækið Virtus í Svíþjóð og Opin
kerfi Danmörk. Þá eiga Opin kerfi
Group nú um 95% hlut í Skýrr, sem
aftur á 100% í Teymi svo og minni
eignarhluti í öðrum félögum. Opin
kerfi Group eiga einnig minni eign-
arhluti í nokkrum öðrum félögum.
Kostir við skráð félag
Að sögn Frosta fjárfestu Opin kerfi
töluvert í ýmsum sprotafyrirtækjum
á árunum frá 1995 til 2000. Hann
segir að væntingar til upplýsinga-
tæknifyrirtækja, bæði hér á landi og
víða erlendis, hafi þá verið mjög
miklar. Þær hafi hins vegar ekki all-
ar gengið eftir og hafi Opin kerfi
þurft að afskrifa eignarhlut sinn í
mörgum þeirra fyrirtækja sem fjár-
fest hafi verið í.
„Í kjölfar þessa var tekin ákvörð-
un um breyttar áherslur og að Opin
kerfi myndu einbeita sér að kjarna-
starfsemi fyrirtækisins,“ segir
Frosti. „Útlit var ekki fyrir mikinn
vöxt á markaðinum hér á landi og
því var ákveðið að kanna möguleg
sóknarfæri er-
lendis, á kjarna-
sviði Opinna
kerfa. Sem skráð
félag er þetta
náttúrulega eitt
af því sem ætlast
er til, að hægt sé
að sýna fram á
að fyrirtækið
geti vaxið. En
það er einmitt
kosturinn við það
að vera skráð fé-
lag. Þegar tæki-
færi gefast er
hægt að leita til
hluthafanna, til
markaðarins, og
fá fé til þess að
fjárfesta.“
Fyrstu skref í
útlöndum
Frosti segir að á
árinu 2001 hafi
Opin kerfi
kynnst fyrirtækinu Datapoint í Sví-
þjóð sem í raun svipi mjög til Op-
inna kerfa. Eftir ítarlega skoðun
hafi Opin kerfi keypt það félag fyrir
um 1.700 milljónir króna. Um svipað
leiti hafi Opin kerfi stofnað fyr-
irtæki í Danmörku, Opin kerfi Dan-
mörk.
„Þetta voru fyrstu skref okkar er-
lendis. Á sama tíma vorum við einn-
ig að vinna í okkar skipulagsmálum
og skilgreina hvað það er sem við
vildum gera. Tekin var ákvörðun um
að Opin kerfi skyldu færast upp
virðisaukakeðjuna, ef svo má að orði
komast, leggja
aukna áherslu á
ýmsa þjónustu í
tengslum við þær
vörur sem fyr-
irtækið selur.
Einnig var tekin
ákvörðun um að
leita eftir því að
eignast Skýrr að
fullu og er Skyrr
nú í 95% eign
Opinna kerfa
Group. Þessi
ákvörðun féll vel
að þeirri sýn sem
félagið hafði.“
Truflun af
sameiningu
HP og
Compaq
Á árinu 2002
keypti HP í
Bandaríkjunum
tölvufyrirtækið
Compaq. Frosti
segir að þetta hafi haft nokkur áhrif
á Opin kerfi. Fyrst eftir sameiningu
HP og Compaq hafi þjónusta HP við
Opin kerfi truflast nokkuð. Bæði
hafi mikið af nýjum vörum þá komið
til hins nýja HP sem og margir nýir
starfsmenn sem höfðu enga þekk-
ingu á Íslandi. Hann segir að sam-
skipti Opinna kerfa við hið nýja HP
séu sífellt að batna og segist sann-
færður um að þegar til lengri tíma
sé litið muni fyrirtækið hagnast á
þeim breytingum sem orðið hafi. Þá
sé það einnig almennt mat mark-
aðarins að sameining HP og Com-
paq sé dæmi um sameiningu sem
hafi tekist vel. Félagið sé stærra og
öflugra með breiðari vörulínu en áð-
ur. Það muni örugglega koma Opn-
um kerfum vel.
„Eftir sameiningu HP og Compaq
hvöttu yfirmenn HP í Svíþjóð okkur
mjög til þess að styrkja stöðu okkar
þar í landi, félögum færi fækkandi
en þau sem eftir væru yrðu að
stækka. Þetta varð meðal annars til
þess að Opin Kerfi Group skoðuðu
nokkra valkosti sem endaði síðan
með því að við keyptum fyrirtækið
Virtus og kom það inn í samstæðuna
1. júní á þessu ári. Virtus hafði áður
verið samstarfsaðili Compaq í Sví-
þjóð.“
Þróaður markaður í Svíþjóð
Áætlanir Opinna kerfa Group fyrir
þetta ár gerðu ráð fyrir að velta
samstæðunnar yrði 11,5–12,0 millj-
arðar króna og að EBITDA hag-
nður yrði um 750–800 milljónir. Fé-
lagið sendi frá sér afkomuviðvörun
nýlega þar sem gert var ráð fyrir að
veltan muni nást en að EBITDA
hagnaðurinn verði hins vegar á
bilinu 550–600 milljónir.
„Skýringarnar á afkomuviðvör-
uninni eru helstar þær að upplýs-
ingatæknimarkaðurinn í Svíþjóð
hefur verið heldur erfiðari en við
áætluðum. Auk þess er kostnaður
við sameiningu fyrirtækjanna í Sví-
þjóð meiri en við gerðum ráð fyrir,
eins og því miður oft vill verða. Við
höfum engu að síður mikla trú á því
sem við erum að gera í Svíþjóð.
Markaðurinn þar í landi er einn sá
þróaðasti í heiminum, sem getur
nýst okkur vel til framtíðar. Við er-
um ekki að tjalda til einnar nætur
heldur vinna eftir ákveðinni sýn. Þá
er mikill hugur í starfsmönnunum
okkar í Svíþjóð og við höfum þar að
auki fengið mikinn stuðning við það
sem við erum að gera frá yfirmönn-
um HP í Svíþjóð.“
Aukinn þáttur þjónustu
Um helmingur af tekjum samstæðu
Opinna kerfa Group það sem af er
þessu ári kemur erlendis frá og seg-
ir Frosti að þáttur starfseminnar er-
lendis fari stöðugt vaxandi. Þannig
hafi tekjurnar erlendis verið um
60% af heildartekjunum á þriðja
fjórðungi ársins.
Þjónustuþátturinn er um 20% af
starfsmi Opinna kerfa ehf. og er
hlutfallið svipað hjá félögunum í Sví-
þjóð og Danmörku. Segir Frosti að
Opin Kerfi Group stefni að því að
auka þjónustuþáttinn í um 30% af
umsvifum þessara félaga á næst-
unni. Þjónustan er að hans sögn
hins vegar langstærsti hlutinn af
starfsemi Skýrr.
Liður í því að auka þjónustuþátt-
inn hjá dótturfélögunum er að sögn
Frosta m.a. að unnið er að því mark-
visst að hýsing á tölvuvinnslu fyrir
fyrirtæki verði stærri þáttur starf-
seminnar bæði hér á landi og í Sví-
þjóð og Danmörku. Hann segir að
fleiri og fleiri fyrirtæki sjái kosti
þess að vera ekki með eigin tölvu-
Upplýsingatæknin
Fyrirtæki eru farin að huga að fjárfestingum
í upplýsingatækni á ný, eftir aðhald í tvö til
þrjú ár, að sögn stjórnarformanns Opinna
kerfa Group hf.
Opin kerfi Group hafa haslað sér völl í Sví-
þjóð og Danmörku en um helmingur af
tekjum samstæðunnar kemur þaðan. Frosti
Bergsson, stjórnarformaður félagsins,
sagði Grétari Júníusi Guðmundssyni m.a. að
það sé ekki síður mikilvægt að íslensk fyr-
irtæki leiti út fyrir landsteinana en að er-
lend fyrirtæki fjárfesti hér á landi.
..................
„ U p p l ý s i n g a t æ k n i n
e r o r ð i n þ ý ð i n g -
a r m i k i l l þ á t t u r í
r e k s t r i f l e s t r a f y r -
i r t æ k j a o g e k k i e r
h æ g t a ð b í ð a l e n g i
m e ð e n d u r n ý j u n ,
l í k l e g a e k k i m i k i ð
l e n g u r e n í 3 – 5 á r.
Þ a ð e r þ v í k o m i n n
t í m i f y r i r m ö r g f y r -
i r t æ k i t i l a ð f a r a
a f t u r a f s t a ð . “
..................