Morgunblaðið - 14.11.2003, Blaðsíða 22

AKUREYRI
22 FÖSTUDAGUR 14. NÓVEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Krónunni, 2. hæð, sími 462 3505,
Hafnarstræti 97, 600 Akureyri.
Nýtt Nýtt
síðir kjólar
Toppar
pils
samkvæmisklæðnaður
stuttkápur
jakkar
Aftur Gallerí + | Gallerí + opnar
aftur eftir rúmlega tveggja ára hlé
með sýningu listamannanna Tuma
og Péturs Magnússonar. Sýningin
verður opnuð á morgun, laugardag-
inn 15. nóvember, kl. 16. og nefnist
„Trompet úr járni og veltuminkur“.
Sýningin stendur til 7. desember
og er opin á laugar- og sunnudög-
um frá kl. 12-17 og aðra daga eftir
samkomulagi.
Tumi og Pétur hafa verið starf-
andi myndlistarmenn í um 20 ár,
Pétur í Amsterdam og Tumi hér
heima, og hafa notið velgengni í list
sinni. Tumi hefur oft komið fram á
erlendri grund fyrir Íslands hönd,
m.a. á Carnigien-málaraverðlauna-
sýningunni 2000, á Feneyja-
tvíæringnum 1993 og á tvíær-
ingnum í Sao Paulo í Brasilíu 1994
þar sem hann fékk verðlaun fyrir
besta framlagið. Þetta er fyrsta
sameiginlega sýning Péturs og
Tuma. Gallerí + er til húsa í
Brekkugötu 35 á Akureyri.
Þýskur í Kompunni | Jan Voss
opnar innsetningu í Kompunni,
Kaupvangsstræti 24 á morgun, laug-
ardaginn 15. nóvember kl. 17. Hún
nefnist „endurgerð minninga frá
Flatey á Breiðafirði 1973“.
Jan Voss er þýskur listamaður
sem hefur vanið komur sínar til Ís-
lands síðastliðin 30 ár. Hann er nú
hérlendis og verður viðstaddur opn-
unina í Kompunni. Sýningin stendur
til 30. nóvember og er opin alla sýn-
ingardaga frá kl. 14 til 17.
Mjólkurþistill
Öflugt fyrir lifrina
www.islandia.is/~heilsuhorn
SENDUM Í PÓSTKRÖFU
Glerártorgi, Akureyri, s. 462 1889
fæst m.a. í Lífsinslind í Hagkaupum,
Fjarðarkaupum
Árnesaptóteki Selfossi og
Yggdrasil Kárastíg 1.
VERKEFNISSTJÓRN um bygg-
ingu menningarhúss á Akureyri
leggur til að byggt verði menningar-
hús á uppfyllingunni sunnan Strand-
götu og austan Glerárgötu, með 500
manna tónlistarsal, auk fjölnotasalar
sem rúmi 200 manns og nýtist við
fjölbreytileg tækifæri. Húsið verður
3.500 fermetrar og er gert ráð fyrir
að kostnaður við verkið verði
1.200 milljónir króna sem skiptist
þannig að Akureyrarbær beri 40%
og ríkið 60%. Þá er lagt til að við
hönnun hússins verði gert ráð fyrir
byggingu tónlistarskóla sem myndi
eina húsheild með menningarhúsinu.
Verkefnisstjórnin skilaði niður-
stöðum sínum í gær og voru þær
kynntar fyrir bæjarráði Akureyrar
og menntamálaráðherra með grein-
argerð sem kallast „Orkuver við
Pollinn“.
Kristján Þór Júlíusson, bæjar-
stjóri á Akureyri, sagði að sér litist
ágætlega á hugmyndir verkefnis-
stjórnar. „Það er samdóma álit verk-
efnisstjórnar að húsið rúmi ágætlega
þá starfsemi sem menn ætli inn á
þetta svæði og muni þjóna því vel.
Einnig er lögð áhersla á að í upphafi
hönnunar verði gert ráð fyrir því að
Tónlistarskólanum verði komið fyrir
til frambúðar við þessa byggingu.
Við erum því að tala um töluvert
stærra húsnæði en 3.500 fermetra en
þar er um að ræða seinni tíma verk,“
sagði Kristján Þór.
Lagt er til að í tónlistarsalnum
verði mögulegt að stýra hljómburði
þannig að hann geti jafnframt hent-
að fyrir söngleiki, óperur, stærri
leiksýningar og ráðstefnur. Þessi
sveigjanleiki kallar á viðameiri bún-
að en gengur og gerist í sölum sem
eingöngu eru ætlaðir til tónlistar-
flutnings. Verkefnisstjórnin leggur
til að í tengslum við anddyri og forsal
verði upplýsingamiðstöð fyrir ferða-
menn sem jafnframt annist miðasölu
á viðburði í húsinu.
Þá er lagt til að efnt verði til op-
innar samkeppni um hönnun hússins
og að skipuð verði fimm manna dóm-
nefnd til að sjá um samkeppnina og
skila niðurstöðum til menntamála-
ráðuneytis og Akureyrarbæjar. Að
því skuli stefnt að niðurstöður dóm-
nefndar liggi fyrir eigi síðar en í lok
ágúst 2004 í samræmi við tímaáætl-
un. Miðað við núverandi tímaáætlun
er gert ráð fyrir verklokum í ágúst
2006.
Kristján Þór sagði að á þessari
stundu væri ekkert hægt að segja til
um framhald málsins. „Það er ágætt
að setja sér þessar tímaáætlanir en
það verður að taka þær með fyrir-
vara. Ef menn keyrðu verkið í gang
strax í dag væri hægt að búast við
verklokun í ágúst 2006 en mér finnst
líklegra en hitt að þetta dragist eitt-
hvað örlítið. En þetta er ekki lengur
spurning um hvort heldur hvenær
húsið rís og það er mjög gleðilegt.“
Niðurstaða verkefnisstjórnar um menningarhús
Fjölnotasalur og 500
manna tónlistarsalur

      

 


 


!
 " 

#$%
&
'




Nonnahús opið | Nonnahús verður
opið á sunnudag, 16. nóvember í til-
efni af fæðingardegi Jóns Sveins-
sonar, Nonna sem húsið er kennt
við.
Lesið verður upp úr nýrri útgáfu
bókarinnar Á Skipalóni sem bókaút-
gáfan Hólar gefur út. Opið verður
frá kl. 13 til 17
Aðgangseyrir 350 fyrir fullorðna,
ókeypis fyrir börn.
  
Morgunblaðið/Guðrún Guðlaugs
Nonnahús: Lesið úr Á Skipalóni.
Gunnlaugur P. Kristinsson á Akureyrihefur sprautað sig daglega með insúlínií 60 ár, nær örugglega lengst allra Ís-lendinga. Hann greindist með syk-
ursýki 13 ára og fékk fyrstu insúlínsprautuna á
Landspítalanum 18. mars 1943. Alþjóðadagur
sykursjúkra er í dag og segir Gunnlaugur í sam-
tali við Morgunblaðið að fyrir þá sé lykilatriði að
hafa nógu einbeittan vilja til að standa sig.
Félag sykursjúkra á Akureyri var stofnað 25.
janúar 1970, hið fyrsta sinnar tegundar á Íslandi.
Gunnlaugur var fyrsti formaður og gegndi því
embætti raunar fyrstu 26 árin. Og segist enn taka
virkan þátt í starfsemi þess. Hann starfaði fyrir
Kaupfélag Eyfirðinga í 40 ár. Lengst af sem fé-
lagsmálastjóri, segir hann, þó sá titill hafi að vísu
aldrei verið formlega til. Hann fór víða og hélt
námskeið og kynningarfundi.
Medalíur
Hann hefur grennslast fyrir um það hjá Land-
læknisembættinu og fleirum, hvort mögulegt sé
að einhver Íslendingur hafi sprautað sig reglulega
með insúlíni í lengri tíma, en svo virðist ekki vera.
„Ég hef ekki getað státað af íþróttamedalíum í
gegnum tíðina, en ég á medalíu frá Sykursýk-
issambandi Stóra-Bretlands, fyrir 50 ár og 60 ár
og einnig 50 ára medalíu frá Bandaríkjunum. Þeir
afhenda hins vegar ekki næst fyrr en viðkomandi
hefur haft sjúkdóminn í 75 ár – og ég veit nú ekki
hvernig ég verð þegar þar að kemur.“
Insúlín kom á markað 1922. Ameeríska sam-
bandið gat þess í bréfi til Gunnlaugs að rúmlega
10 manns væru í 75 ára flokki þar í landi; hefðu
sprautað sig með insúlíni í 75 ár eða meira sam-
fleytt.
„Það er mikilvægt fyrir sjúklinga að vita að
sykursýki er enginn dauðadómur,“ segir Gunn-
laugur, sem sjálfur er auðvitað gott dæmi um
þann sannleika. En geysileg breyting hefur orðið
frá 1943. „Þá voru teknar þvagprufur til að kom-
ast að því hve blóðsykurinn var mikill og það tók
miklu lengri tíma og niðurstöðurnar voru ekki
eins nákvæmar og nú. Nú er blóðdropi tekinn – á
nóinu, eins og sagt er – úr fingri; það geri ég að
minnsta kosti fjórum til fimm sinnum á sólarhring
og hálfri mínútu síðar veit ég hve blóðsykurinn er
mikill.“
Sykursjúkir hafa visst aðvörunarkerfi, segir
Gunnlaugur; finna á sér þegar sykurfall verður,
„insúlínsjokk, eins og það er stundum kallað. Þá
er of lítill sykur í blóðinu, sem getur stafað af því
að viðkomandi hafi ekki borðað, eða ekki nóg, eða
tekið of mikið insúlín. Eða þá að hann hefur hreyft
sig of mikið. Þá gengur á sykurmagnið í blóðinu.“
Þetta eru þrjár höfuðástæður sykurfalls, segir
hann.
„Aðvörunarkerfi mitt er algjörlega hrunið fyrir
mörgum árum. Konan mín heitin kom stundum að
mér á gólfinu heima. Maður finnur ekkert fyrir
þessu og dettur úr sambandi. Missir meðvitund.
Hún sá stundum hvert stefndi áður en ég mældi
mig til að fá það staðfest.“
Gunnlaugur segist alltaf hafa haft gaman af því
að ganga á skíðum um fjöll og sé heilsuhraustur
fyrir utan sykursýkina.
Fjóra klukkutíma í „sólbaði“
Gunnlaugur segir svo sögu af því þegar hann
hugðist ganga á skíðum á Súlumýrum, skömmu
eftir lát konu sinnar. „Ég útbjó mér nesti og ók
upp að öskuhaugum. Þarna var margt fólk,
straumur upp að Súlum. Ég tók slóð upp á Súlu-
mýrar, leitaði mér að þúfu sem ég gæti sest á og
fann þótt því sem næst væri alhvít jörð. Tók þar
upp nestið en fékk skyndilegt sykurfall og logn-
aðist út af. Ég frétti seinna að þeir sem gengu
þarna framhjá héldu að ég væri í sólbaði!“
Gunnlaugur lá þarna meðvitundarlaus í fjórar
klukkustundir. Segist hafa verið alveg úti á þekju
þegar hann rankaði við sér og ekki haft önnur ráð
en kalla á hjálp út í tómið. Mundi óljóst eftir bílum
og mörgu fólki, en sá engan.
– Já, já, við komum, heyrði Gunnlaugur kallað
en enginn kom. „Þetta var þá frænka mín og
hennar maður og vissu hvers kyns myndi vera.
Hringdu í 112 og þá voru björgunarmenn á æf-
ingu á Súlumýrum! Það er æðri stjórnun í þessu
lífi,“ segir Gunnlaugur og leggur áherslu á að trú-
in hafi einmitt hjálpað sér mikið í veikindunum í
gegnum árin.
Heldur svo sögunni áfram: „Þeir komu mér upp
í bílinn og á leiðinni niður heyrði ég að þeir hefðu
mælt mig. Líkamshitinn var þá 29 gráður og það
þótti nokkuð lágt. Ég hef verið duglegur að ganga
gegnum tíðina og það hefur geysilega mikið að
segja. Hreyfingin gerir öllum svo gott.“
Umhugað um hægri fótinn
„Háræðar okkar sykursjúkra vilja þrengjast og
kransæðasjúkdómar eru til dæmis ekki óalgengir
hjá sykursjúkum. Ég var skorinn í London í því
sambandi 1989.“
Hann segist nú við góða heilsu, „en ég þarf að
halda vel í taumana. Það er lykilatriði að hafa
nógu einbeittan vilja til að standa sig. Þegar ung-
lingar fá sykursýki eru freistingarnar meiri en hjá
fullorðnum; þeir borða sælgæti og þess háttar og
finna ef til vill ekki fyrir því en eru þá að spilla
framtíðinni. Það er mikilvægt fyrir foreldra eða
aðra sem elda ofan í þetta fólk að vera vel inni í
hlutunum, því mataræðið skiptir miklu máli.“
Hann segist eiga Þóri Helgasyni, fyrrverandi
sykursýkislækni á Landspítalanum, mikið að
þakka. „Hann var strangur en það þarf, maður
þarf líka að vera strangur við sjálfan sig.“
Vinstri fóturinn var tekinn af Gunnlaugi við hné
árið 2000. „Ég lenti í nokkrum hremmingum. Er
með gervifót og því enn meir umhugað um að fá
að halda hægri fætinum. Og þeir hafa áhuga á því,
læknarnir á sjúkrahúsinu. Það er komið drep í
litlu tána. Ég fór of geyst; lagði svolitla göngu á
mig því mér fannst ég svo góður. Þess vegna er ég
kominn aftur í hjólastólinn. En ég rís upp úr hon-
um von bráðar!“
Hefur sprautað sig
daglega í sextíu ár
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Gunnlaugur P. Kristinsson: Einbeittur vilji til að
standa sig er lykilatriði fyrir sykursjúklinga.
„Mikilvægt fyrir sjúklinga að vita að sykursýki er enginn dauðadómur“