Alþýðublaðið - 07.04.1922, Blaðsíða 2

s
Xaupfélagsstarfsemi
verkalýðsias.
Hér á landi býr sllur þorri
hins starfacdi lýðs (einkum í bæj
unuíTi) við íátækt sökum þess að
hann á hvorki nein framleiðslu
gögn né íær hann að njóta rétts
hlutar í framléiðsiu á áfúrðúnum.
Fyrtr vinnuna fær Bann laun sem
eru aldrei hærri en það, sem
vinnurekandinn kemst af með að
bórga minst, þvi vinuan er várá.
Ofan á fátæk'dna bætast svo aðr
ar afleiðingar auðvaidsskipulags
ins svo sem: atvinnaleysi, krepp
ur o. s. frv. Von er því, að þær
radidr gerist æ háværari sem heimta
núverandi skipulagi kollvarpað
hvað sem kostar. En hvort sem
verkamenn nú heidur hallast að
þeirri skoðun eða þá hinni, að
reyna að bæta það sem bætt
verður á friðsaman hátt, þá er
það víst að þeir sjá allir nauð-
syuina á þvi að efla með sér
varnarsamtök til að gera liflð
þolanlegra
Ein slik varnarsamtök, og eigi
hvað þýðingarminst, eru verzlun
arsambönd verkalýðsins. Þetia á
við í öllum bæjum og þorpum
hér á Iandi, en eigi hvsð sizt I
Reykjávik Neytendur í Reykjavik
verkamenn og aðrir, íeagu smér
þeflnn af kaupmannaverzluninni
hér á stríðstímunum. Hefir myud
ast hjá þeim fastur ásetningur um
að vera sjáifum sér nógir í þelm
efnum og er þegar kominn göður
visir að einu allsherjar kaupfélagi
ailra neyteada í Reykjavík með
kaupfé’lagsskap verkamanna hér í
bæ. En þótt ve! sé byrjað verður
þess eígi dulist að siík starfsemi
á nokkuð erfítt uppdráttar fyrst i
stað. Nú er t. d. fjárkreppa, er-
lendi gjaldeyririnn nær ófáanlegur
nema hjá gengisbröskurum fyrir
okurverð. Frá stórútgerðarmösn-
um, sórútflytjendum og stórbænd-
um, klingir ætið við að þeir eigi
að sjóta gjaldeyrisins, sem ,Ieggja
hann tii*. Verkamenn og sjómenn
og aðrir starfandi menn i landinu,
vinna eigi sfður en aðrir að fram-
leiðslu vcrunttar sem gjaldeyririnn
fæst fyrir, nema miklu fremur sé,
þar stna gjaldeyirinn rennur oft I
vasa milliliða sem aldrei hafa átt
oeinn þátt í framleiðslunni og
ALÞYÐUBLAÐIÐ
engan þarfa gert með braski sínu.
Hinum starfandi lýð er aftur á
móti greidd kaup i hinum ve>ð-
minni innlenda gjaideyri. Hin
minsta sanngirniskrafa af verka
lýðsins hálfu er þvi, að htnar
opinberu feningastofnanir sjái
verzlunarsamböndum verka/ýðsins
fyrir nœgum erlendum gjaldeyri,
vtð sanngjörnu verði til nauðsynja-
v'órukaupa. Þar eiga milliliðimir
engan rétt á að hiiða gróðann
Og þetta þvi fremur, sem neyt-
enda kaup élögin i bæjunum, eru
einu verzlunarfycirtækin með nauð
synjavörur, sem eiga þar tilveru
rétt. Sýna Samvinnulögin frá sið
asta þingi, er leyfa kaupféiögum
einum að hafa fleiri en einn út
sölustað í sama bæ, að sá var
þá einnig skilnlngur meirihluta
Alþingi*
En það er einnig önnur hlið þessa
máls, sern vert er að athuga nán
ar. Meirihluti Alþingis, land<stjórn
og mikiil hluti kjósenda virðist r ú
eindregið hallast að þeirri tkoð
un, að takmarka beri innflutning
á óþarfavarningi og það svo um
muni. Nú viil svo til að áður
hafa verid innflutningshöft. Hversu
mikið þau hafa sparað landinu
séu menn bezt i búðargluggum
prsngaranna uœ þær mundir Eo
neytendum komu höftin vart að
öðru gagni en að flest vara hækk
aði að óþöríu 11 Síðan hefir fjöldi
manna ótrú á þessu ráðstöfunum,
þeir vita sem zé að það verður
hvort sem ekki sett og framfylgt
hámarksverði sem er nauðsyniegt
að fylgi höftunum.
Komi ekki höft er öflugt kaup
féiag, sem forðast innflutning á
óþarfavarningi (það eru ekki verka
menn sem kaupa óþarfanl) þarf-
asta stoð inr.flutningshafta stefn
unni, verði höftum aftur á móti
komið á, er neytcndakaupíélags-
skapurinn hér i bænum hin mesta
björg öllum almenningi um verð-
lagið, og myndi styðja að þvi að
gera viturleg innflutningshöft vin-
sælli en ella. Vissulega mun renna
upp sá dagur, að öll nauðsynja
vöruverzlun hér l bæ verði i
höndum alisherjarneytendafélags
allra fbúanns, öilum til blessunar.
Þess dags verður vonandi ekki
langt að bfða.
Brandr.
Ua iagiaa ®§ veglua.
Yflrlýsing. í tiiefni af þeiæ
sögim, sem mér iiiviljaðar per
sónur hafa borið út meðal aimecn-
ings, vidvlkjandi lyíjabúð minni,
hefi eg snúið mér til þeirra msnna^
sem samkvæmt gildandi lögum
skoða lyfjabúðir landsin; árlega,
og beðið þá sð iata mér i té
skriflegt álit sitt á lyfjabúðinni.
H jóðar það þannig:
Eftir ósk Stefáns Thorarensent
lyfsala vottast, að við tkoðun á
Laugavegslyfjsbúð þann 28. marz
þ. á., reyndist hún yflrleitt i góðu
lagi, lyfjaforði áiitlegur, gæði
lyfja óaðflnnsnleg og umgengni
ekki lakari en vænta mátti eitir
húiakynnum.
G. Hannesson, Jón Hj Sigurðss.
landiæknir. héraðdæknir.
P. L. Mogensen,
lyfsali.
Að endingu skál eg taka það
fram, ef það mætti verða rógburð-
arfrömuðunum einbver hugfró, sð
hin lögboðna embættisbók með
skoðunargerðinni — sem er of
löng tíl þess að verða prentuð i
dagblöðunum — skal með ánægju
sýcd þeim er óskar.
Stefán Thorartnsen.
IJr Hafnarflröi. ísiendingurinn
kom af veiðum i fyrrinótt með 14
föt. Geir og Viðir fóru aftur á
veiðar f gær. Kolaskipið „Ekko*
fór til útianda á þriðjudaginn.
Mótoibáturina Kveldúlfur kom í
fyrriaótt með Iftina afla Mótorb.
Skaftfellingur fór f gær með salt
austur. Barn druknaði f for suður
f Vogum á þriðjudaginn; Iæknir
var sóttur úr Hafnarfirði, en á-
ranguralaust. Færeyska skútan,
sem kom um dsginn og búin er
að liggja hér nokkra daga, fór í
gærkvöld. Togararair Otur og
Baldur komu af veiðum f gærkvöld,
báðir með um 100 tonn fiskjar
(70 föt li/rar).
Sjúkrnsamlag Reykjaríkuiv
Skoðunarlæknir próf. Sæm. Bjarn-
héðinsson, Laugaveg n, kl. 2—3
e. h.; gjaldkeri ísleifur skólastjórt
Jónsson, Bergstaðastræti 3, j sam-
lagstfmi kl. 6—8 e. h.